Βιβλιοκριτική
Λένα Βερδέ, Λέανδρος Μπόλαρης - Η εργατική εναλλακτική: Το αντικαπιταλιστικό σχέδιο για την έξοδο από την κρίση

Εξώφυλλο του τευχους 105

Το δικό μας σχέδιο

Πως μπορούμε να σταματήσουμε τις μνημονιακές πολιτικές της λιτότητας, την αυξανόμενη ανεργία, την διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών, τις μαζικές αυτοκτονίες που προκαλούν η φτώχεια και η απελπισία ότι δεν υπάρχει προοπτική;

Αυτά τα δύσκολα ερωτήματα επιχειρεί να απαντήσει το βιβλίο της Λένας Βερδέ και του Λέανδρου Μπόλαρη «Εργατική Εναλλακτική. Το αντικαπιταλιστικό σχέδιο για την έξοδο από την κρίση» που κυκλοφόρησε από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο σε συνεργασία με την Εργατική Αλληλεγγύη.

Αρχικά, οι δύο συγγραφείς επισημαίνουν ότι οι ισχυρισμοί πως έρχεται η «ανάπτυξη» ή ότι η παγκόσμια κρίση του καπιταλισμού βρίσκεται προς το τέλος της είναι μια απάτη.

Το μεγαλύτερο ψέμα όσον αφορά την Ελλάδα έχει να κάνει με το ζήτημα του χρέους. Σήμερα το δημόσιο χρέος ανέρχεται σε 326 δις. ευρώ ή 178% του ΑΕΠ. Τα παραμύθια ότι το χρέος θα γινόταν «βιώσιμο» δεν τα πιστεύει πλέον κανένας.

Τα ψέματα των από πάνω δεν περιορίζονται στην ελληνική επικράτεια, αλλά αφορούν το διεθνές στερέωμα. Ο καπιταλισμός συνολικά συνεχίζει να βρίσκεται σε ύφεση αφού η ανάπτυξη του παγκόσμιου ΑΕΠ επιβραδύνεται κάθε χρονιά. Ενδεικτικά: το 2010 ήταν 5,2%, ενώ το 2013 μόλις 2,9%. Αυτά τα νούμερα είναι χειρότερα αν αναφερθούμε στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές οικονομίες.

Το νέο όμως κρατούμενο είναι ότι «τα λεγόμενα οικονομικά θαύματα των ‘’αναδυόμενων οικονομιών’’ λαχανιάζουν και σκοντάφτουν». Σε αυτή την κατάσταση είναι όλες οι χώρες που οι καπιταλιστές πρόβαλλαν σαν παραδείγματα: η Τουρκία, η Αργεντινή, η Ινδία, η Νότια Αφρική.

Υπάρχει όμως εναλλακτική; Η απάντηση είναι θετική, αλλά μόνο αν η εργατική τάξη απαντήσει στις επιθέσεις των αφεντικών και των κυβερνήσεων τους χωρίς κανένα συμβιβασμό. Η Λ. Βερδέ και ο Λ. Μπόλαρης παρουσιάζουν το πρόγραμμα με το οποίο μπορεί να έχουμε νικηφόρα εξέλιξη, κάνουν «πενηνταράκια» το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα που στηρίζει η ΑΝΤΑΡΣΥΑ.

Αρχικά, εξηγούν ότι χρειάζεται κατάργηση των Μνημονίων. Θυμίζουν ότι δεν ισχύει το ψέμα ότι οι θυσίες «αφορούν όλους τους Έλληνες». Αντίθετα, αυτοί που διαθέτουν στην Ελλάδα περιουσία πάνω από 30 εκατομμύρια δολάρια αυξήθηκαν ανάμεσα στον Ιούνη του 2012 και στον Ιούνη του 2013 από 455 άτομα σε 505. Η κατάργηση των μνημονιακών νόμων περνά μέσα από τη σύγκρουση με αυτή την τάξη.

Αυτή η μάχη έχει συγκεκριμένα αιτήματα που χρειάζεται να υλοποιηθούν. Να γυρίσουν όλοι οι απολυμένοι στις δουλειές τους σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, να επιστρέψουν οι μισθοί και οι συντάξεις στα επίπεδα που ήταν πριν τα Μνημόνια, να υπάρχει δηλαδή άμεσα βελτίωση στη ζωή των εργαζόμενων. Όχι όταν θα έρθει η «ανάπτυξη», αλλά τώρα.

Που όμως θα βρεθούν αυτά τα χρήματα; Εδώ, το βιβλίο θυμίζει το σύνθημα-απαίτηση δεκάδων κλάδων «Διαγραφή του χρέους οριστική, αυτή είναι η απάντηση η εργατική». Μόνο αυτός μπορεί να είναι ο προσανατολισμός που συμφέρει την εργατική τάξη αφού «ανάμεσα στο 1992 και το 2012 το δημόσιο πλήρωσε περίπου 697 δισεκατομμύρια ευρώ για χρεολύσια και τόκους». Δεν υπάρχει λύση για το χρέος που να βολεύει και τους εργάτες και τους καπιταλιστές.

Σε αυτό το σημείο πολλοί ρωτούν καλοπροαίρετα «Αν γίνει διαγραφή του χρέους, δεν θα χρεοκοπήσετε σχεδόν άμεσα και τις τράπεζες που έχουν στα χέρια τους τα ομόλογα;». Γι’ αυτό η διαγραφή του χρέους χρειάζεται να πάει χέρι-χέρι με την κρατικοποίηση των τραπεζών κάτω από εργατικό έλεγχο. Αυτή η προσπάθεια δεν θα έχει σε τίποτα να κάνει με την «κρατικοποίηση» που έκαναν οι κυβερνήσεις σε ΗΠΑ, Αγγλία, Βέλγιο στην αρχή της σημερινής κρίσης όπου κοινωνικοποιούσαν τις ζημιές των καπιταλιστών, αλλά τα κέρδη και ο έλεγχος των τραπεζών παρέμεναν στα χέρια των τραπεζιτών.

Θα είναι κρατικοποίηση χωρίς αποζημίωση των τραπεζιτών με εργατικό έλεγχο που θα έχει πρωταγωνιστές τους ίδιους τους τραπεζικούς υπάλληλους για να μην υπάρχουν περιθώρια για τις γνωστές κομπίνες των καπιταλιστών. Ταυτόχρονα, θα υπάρχει η προσπάθεια να επεκταθεί ο εργατικός έλεγχος σε όλες τις μεγάλες επιχειρήσεις.

Προφανώς, όλες αυτές οι κινήσεις θα μας φέρουν σε σύγκρουση με την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ευρώ. Αυτή την σύγκρουση δεν την φοβόμαστε, την επιδιώκουμε. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το βιβλίο, τίποτα δεν μπορεί να γίνει μέσα στη λυκοσυμμαχία της ΕΕ, αν είμαστε δεμένοι με τις αλυσίδες του ευρώ, σε έναν ιμπεριαλιστικό και ρατσιστικό οργανισμό. Αυτή η προοπτική εκτός από αντικαπιταλιστική, είναι και διεθνιστική γιατί μπορεί να δώσει το παράδειγμα στις εργατικές τάξεις όλων των χωρών της Ευρώπης, δεν έχει καμιά σχέση με αυταπάτες για δυνατή «εθνική οικονομία».

Το τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου απαντάει στο πιο βασικό ερώτημα. Ποιος θα τα κάνει όλα αυτά; Οι δύο συγγραφείς αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα στοιχεία παρουσιάζουν τα προχωρήματα που έχει κάνει η εργατική τάξη στην Ελλάδα. Δίνουν την εντυπωσιακή εικόνα από τις 30 Γενικές Απεργίες και τις αμέτρητες κλαδικές απεργίες και καταλήψεις, ενώ περιγράφουν το φοβερό πείραμα-παράδειγμα εργατικού ελέγχου στην ΕΡΤ μέσα από τις εμπειρίες των ίδιων των πρωταγωνιστών.

Μόνο η ίδια η εργατική τάξη μπορεί να είναι ο πρωταγωνιστής για την ανατροπή ξεπερνώντας τα όρια του κοινοβουλευτικού δρόμου που έχει αποτύχει τόσες φορές, με όπλο το αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα που αυτό το βιβλίο παρουσιάζει με τον καλύτερο τρόπο.

Νεκτάριος Δαργάκης

Τιμή 4€, 72 σελίδες

Εκδόσεις Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, 2014