Βιβλιοκριτική
Δημήτρης Ψαρράς: «Το κρυφό χέρι του Καρατζαφέρη - Η τηλεοπτική αναγέννηση της ελληνικής Ακροδεξιάς»

Εξώφυλλο του τευχους 81

Βιβλίο αποκάλυψη

Ο Δημήτρης Ψαράς είναι μέλος της δημοσιογραφικής ομάδας του «Ιού» της Ελευθεροτυπίας. Η δράση και οι ρατσιστικές ακροδεξιές απόψεις των Καρατζαφέρηδων έχουν αποτελέσει επί μακρόν αντικείμενο της έρευνας και των αποκαλύψεων αυτή της ομάδας. Το συγκεκριμένο βιβλίο είναι ταυτόχρονα μια παρουσίαση της πορείας του Καρατζαφέρη από τη μεταπολίτευση μέχρι τις μέρες μας και μια ανάλυση της στρατηγικής του. Ο τίτλος του αναφέρεται σε ένα ξεχασμένο πια «τραγουδάκι» των προεκλογικών εκστρατειών του Καρατζαφέρη στις εκλογές του 1993 και 1996, το αμίμητο «Χέρι-χέρι με τον Καρατζαφέρη...»

Ο Καρατζαφέρης ξεκίνησε την πολιτική του σταδιοδρομία σαν ενεργός υποστηρικτής της μοναρχίας (της «βασιλευομένης δημοκρατίας») στο δημοψήφισμα του 1974, για να αναρριχηθεί κατόπιν στην Νέα Δημοκρατία. Κρίσιμο ρόλο σε αυτή την ανέλιξη έπαιξαν οι εκδοτικές-δημοσιογραφικές του δραστηριότητες, πρώτα με το TV-Press και αργότερα με το Tele City/Τηλεάστυ. Στη δεκαετία του ’90 ποντάρει στο άλογο της εθνικιστικής και ρατσιστικής υστερίας και οι σχέσεις του με την «παραδοσιακή» ακροδεξιά αποδεικνύονται χρήσιμες. Ουσιαστικά συγκροτεί το δικό του ρεύμα μέσα στη ΝΔ με όπλο το κανάλι του.

Είναι η εποχή που ο Καρατζαφέρης ξεσπαθώνει κατά των Εβραίων, ειρωνεύεται το «μύθο του Πολυτεχνείου», δίνει εκπομπή στον ναζί Κ. Πλεύρη (πατέρα του βουλευτή του ΛΑΟΣ), προσφέρει υφυπουργεία στους Χρυσαυγίτες, κλπ, κλπ. Μετά από την σύγκρουσή του με τον Καραμανλή για τον Αρη Σπηλιωτόπουλο (οι δηλώσεις του περί Σαλώμης, κλπ) τον Μάη του 2000 διαγράφεται από την ΝΔ. Τον Δεκέμβρη του 2001 συγκροτείται η πρώτη Διοικούσα Επιτροπή του ΛΑΟΣ. Και μόνο τις αντισημιτικές εκρήξεις του, διανθισμένες με υστερικό ρατσισμό κατά των μεταναστών, στο Α’ Συνέδριο του ΛΑΟΣ να διαβάσει κανείς, καταλαβαίνει τι είδους κόμμα είναι το ΛΑΟΣ.

Ολα αυτά και πολλά «επεισόδια» της σταδιοδρομίας του μας τα θυμίζει με λεπτομέρεια ο Δ. Ψαρράς. Πολλές φορές, πολύς κόσμος έχει φρίξει με τις προκλητικές δηλώσεις του «αρχηγού» και των στελεχών του, αλλά επειδή οι περισσότερες γίνονταν και γίνονται στις μαραθώνιες εκπομπές του φασιστο-κάναλού του, είναι δύσκολο να τις εντοπίσει κάποιος επακριβώς.

Ο Δ. Ψαρράς το κάνει, και αυτό συμβάλλει στην ανάλυση της στρατηγικής του Καρατζαφέρη και του ΛΑΟΣ συνολικότερα. Σε όσους κάνει εντύπωση η επιφανειακή μεταστροφή του Καρατζαφέρη σε «υπεύθυνο» πολιτικό που καλεί σε «οικουμενικές κυβερνήσεις» για την εκτόνωση των «εντάσεων» στην κοινωνία, θα πρέπει να λάβουν υπόψη την ανάλυση του Ψαρρά για την πολιτική του Δούρειου Ιππου που ακολουθεί συνειδητά ο Καρατζαφέρης (η ίδια η αναφορά στον Δούρειο Ιππο είναι δικιά του). Οπως αναφέρει ο συγγραφέας ήδη από τον πρόλογο του βιβλίου:

«Πρόκειται για μια ιδανική εφαρμογή της ‘διπλής στρατηγικής’ που ακολουθούν από καιρό τα μεγαλύτερα ακροδεξιά κόμματα της Ευρώπης. Αν μάλιστα ήθελε κανείς να βρει το πρότυπο αυτής της στρατηγικής, ίσως πρέπει να μελετήσει το πρότυπο της ιταλικής Εθνικής Συμμαχίας (Alleanza Nazionale) του Τζιανφράνκο Φίνι, η οποία παρουσιάζει άλλο επικοινωνιακό προφίλ ‘στους απ’ έξω’ και άλλο ‘στους μέσα’. Στους ευρισκόμενους εκτός κόμματος τονίζει πόσο έχει αλλάξει σε σχέση με το ανοιχτά φασιστικό MSI ενώ ‘στους μέσα’ τονίζει τα στοιχεία της συνέχειας μ’ αυτό».

Κατ’ αναλογία:

«Οι βουλευτές του ΛΑΟΣ κρατούν στην Βουλή και τα τηλεοπτικά παράθυρα των μεγάλων καναλιών μια στάση μέσου συντηρητικού πολιτικού, ενώ φυλάνε για τις εκπομπές του Τηλεάστυ την ανάπτυξη όλης της ακροδεξιάς ατζέντας και την χρήση των γνωστών, ρατσιστικών, αντισημιτικών ακόμα και εθνικοσοσιαλιστικών προτύπων». (σελ. 12-13)

Ο Δ. Ψαρράς ασκεί δίκαια έντονη κριτική σε όσους είχαν υποτιμήσει την τηλεοπτική προβολή του ΛΑΟΣ και του Καρατζαφέρη. Σε ανύποπτο χρόνο, ο Θ. Αναστασιάδης – η «μαύρη τρύπα» της Ελευθεροτυπίας και του Βήματος παλιότερα, πριν γίνει εκδότης – περιγελούσε όσους προειδοποιούσαν για τον κίνδυνο που αντιπροσώπευε ο «χέρι-χέρι», υποστηρίζοντας ότι μόνο τον ...Μητσικώστα μπορεί να ανταγωνιστεί. Τώρα, ο Αναστασιάδης κι ο Περρής καλούν τον Καρατζαφύρερ στο «Ολα» του Αντ1 για να ανταλλάξουν «πνευματώδη» σχόλια με ντεκόρ λικνιζόμενες «μοντέλες». Αρα όταν ο «μπουμπούκος» Αδωνις Γεωργιάδης μετά της τηλεπερσόνας συζύγου του εμφανίζεται σε όλα τα «πρωινάδικα» και «μεσημεριανά» κουτσουμπολίστικα σοου, δεν είναι για γέλια. Είναι για εμετό. Και από πλευράς του, ένα συστηματικό πολιτικό παιχνίδι.

Από αυτή την άποψη, το βιβλίο του Δ. Ψαρρά είναι πολύ χρήσιμο: δεν δίνει μόνο στοιχεία, αλλά παίρνει και θέση ενάντια στην υποτίμηση του κινδύνου που εκπροσωπεί το ΛΑΟΣ και ενάντια στην προβολή του ως ακόμα ένα κόμμα ίδιο με τα άλλα.

Ομως, το ΛΑΟΣ δεν είναι «τηλεκόμμα», ένας χαρακτηρισμός του Λαζόπουλου που σπεύδει να υιοθετήσει ο Ψαρράς. Τα στελέχη του δεν έχουν καταφέρει απλά «να λειτουργούν σε δυο διαφορετικούς τηλεοπτικούς κόσμους». Λειτουργούν σε πραγματικούς κόσμους: στον Αγ. Παντελεήμονα της Αχαρνών για παράδειγμα. Μπορεί η τηλεόραση να έπαιξε σημαντικό ρόλο στη συγκρότηση του ΛΑΟΣ και στη διαμόρφωση της «διπλής στρατηγικής» του, όμως, λόγω του χαρακτήρα τους, τέτοια κόμματα μοιραία πρέπει να αναζητήσουν διέξοδο στους δρόμους. Μόνο έτσι μπορούν να προσπαθήσουν να εκφράσουν την αγανάκτηση των κοινωνικών στρωμάτων την έκφραση των οποίων διεκδικούν.

Βλέπουμε λοιπόν το ΛΑΟΣ ή τις οργανώσεις του να λειτουργούν σαν τον άξονα που γύρω του πλέκονται οι νεοναζιστικές συμμορίες στυλ Χρυσής Αυγής, «τοπικοί παράγοντες» της ΝΔ σε κρίση, αλλά, και το πιο επικίνδυνο, κόσμος που νιώθει να τον εγκαταλείπουν και να τον φτύνουν οι πάντες κατά πρόσωπο, καταδικάζοντάς τον να ζει στη φτώχεια σε γειτονιές με διαλυμένες υποδομές.

Ο ρατσισμός κατά των μεταναστών και ιδιαίτερα των μουσουλμάνων, κι όχι τόσο ο αντισημιτισμός είναι η αιχμή αυτών των δυνάμεων. Ο Δ. Ψαρράς δεν αγνοεί τη μετατόπιση της ιδεολογικής αιχμής της ευρωπαϊκής ακροδεξιάς προς την ισλαμοφοβία (σελ. 136-137) αλλά δεν αντιλαμβάνεται το ειδικό της βάρος και δεν μπορεί να την εντάξει στο συνολικό σχήμα του.

Ομως, μια στρατηγική αντιμετώπισης του ΛΑΟΣ, που θα απομονώνει το φασιστικό του πυρήνα από τον κόσμο που παρασύρει, δεν μπορεί να είναι «τηλεοπτική». Το πεδίο της είναι οι ίδιες γειτονιές, τα ίδια σχολεία, οι ίδιες πλατείες που διεκδικούν οι φασίστες. Μια στρατηγική που θα έχει ξεκάθαρο ότι πρέπει να τους διώξουμε από τους δρόμους, να στερήσουμε κάθε βήμα, αλλά και ταυτόχρονα θα οργανώνει τον αγώνα ενάντια σε όλα αυτά που καταστρέφουν τη ζωή μας. Θα δίνει την επαναστατική ελπίδα ενάντια στην αντεπαναστατική απελπισία. Η πάλη ενάντια στην ισλαμοφοβία και τον ρατσισμό είναι συστατικό στοιχείο αυτής της στρατηγικής. Μ’ αυτό τον τρόπο θα μπορέσουμε να οδηγήσουμε στην κρίση και την απομόνωση ένα κόμμα με έναν υπερπλούσιο αρχηγό, που ψηφίζει υπέρ του μνημονίου με την «τρόικα» για να στηρίξει τους τραπεζίτες ενώ ταυτόχρονα στρέφεται ενάντια στο πιο φτωχό κομμάτι της τάξης μας.

Τιμή 18€, 280 σελίδες

Εκδόσεις: Αλεξάνδρεια