Παντελής Πουλιόπουλος
Γεννήθηκε στη Θήβα 10.3.1900 «με τον αιώνα» όπως έλεγε κι ο ίδιος. Σπούδασε Νομική και έγινε δικηγόρος σε μικρή ηλικία. Τον Ιούνιο 1919 στρατεύεται και τον στέλνουν στο Μέτωπο της Μικράς Ασίας. Ο Παντελής ήταν ήδη μέλος του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος Ελλάδος. Στη Σμύρνη συναντάται με μερικούς συντρόφους και οργανώνουν πυρήνες του ΣΕΚΕ. Εκδίδουν ακόμη και εφημερίδα του Μετώπου. Υπολογίζονται σε 200 τα μέλη στο Μέτωπο. Συλλαμβάνεται και θα πέρναγε από δίκη με ποινή τον θάνατο, αλλά πρόλαβε η Καταστροφή και δεν δικάστηκε.
Με την επιστροφή στην Αθήνα και μια ομάδα συντρόφων από το Μέτωπο οργανώνουν τους Παλαιούς Πολεμιστές. Σε λίγο χρονικό διάστημα περίπου 400 πυρήνες Παλαιών Πολεμιστών σε όλη την Ελλάδα. Εκδίδουν εβδομαδιαία εφημερίδα. Το αντιπολεμικό μανιφέστο των Παλαιών Πολεμιστών γράφει ο Πουλιόπουλος με το όνομα Φίλιππος Ορφανός.
Συγχρόνως δραστηριοποιείται και στη δουλειά του κόμματος και το 1924 στο Τρίτο Έκτακτο Συνέδριο εκλέγεται Γραμματέας. Πρώτη πράξη να αλλάξουν όνομα και να γίνουν Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας. Πηγαίνει με άλλους συντρόφους στο 5ο Συνέδριο της 3ης Διεθνούς.
Το 1925 κηρύσσεται η Δικτατορία του Παγκάλου. Το Κόμμα τότε είχε εκφράσει τις απόψεις του για το Μακεδονικό. Συλλαμβάνεται με πολλούς άλλους συντρόφους και οδηγούνται σε δίκη με την κατηγορία της εσχάτης προδοσίας για τις απόψεις τους στο Μακεδονικό ζήτημα. Το 1926 στη συνεδρία του Στρατοδικείου απολογείται επί πέντε ώρες και δικαιολογεί τις απόψεις του Κόμματος για το Μακεδονικό. Απ’ τα πρακτικά της δίκης που σώζονται διαβάζουμε ένα σύντομο απόσπασμα: «Πουλιόπουλος Παντελής: όστις εκθέσας δια μακρόν τας αντιλήψεις και ιδέας του κόμματός των, κατέθεσεν ότι το πρόγραμμά τους είναι το δικαίωμα της ελευθέρας αυτοδιαθέσεως των λαών, περατών δε την απολογίαν του κατέθεσεν, η πολιτική μας και της αυτονομήσεως εξυπηρετεί και τον λαόν και τους πρόσφυγας και εξαφανίζει τας αφορμάς των πολέμων». Το Στρατοδικείο ύστερα από τη διάλυση της κατηγορίας τους αθωώνει. Αλλά στην έξοδο από τη φυλακή τους συλλαμβάνουν και τους στέλνουν εξορία.
Τον Αύγουστο 1926 όταν ανατρέπεται η Δικτατορία του Πάγκαλου απελευθερώνονται όλοι και επιστρέφουν στην Αθήνα. Όμως, σ’ αυτό το διάστημα έχει ανέβει στην ηγεσία η ομάδα του Σταυρίδη σαν γραμματέα με τους Χαϊτά, Ευτυχιάδη, Ζαχαριάδη. Ήδη αρχίζουν να δημοσιεύονται οι θέσεις τους για ένα ενδιάμεσο στάδιο αριστερής δημοκρατίας.
Το 1927 ο Π. Πουλιόπουλος υιοθετεί τις απόψεις της Αριστερής Αντιπολίτευσης στη Ρωσία και τη Διεθνή. Σε συνεργασία με τους Παστιά Γιατσόπουλο, Σεραφείμ Μάξιμο, Γιώργη Νίκολη και πολλούς άλλους αποχωρούν από το κόμμα και εκδίδουν το περιοδικό Σπάρτακος. Εκεί δημοσιεύονται όλες οι απόψεις της Αντιπολίτευσης αλλά και οι αναπτύξεις τους για την Ελλάδα.
Ο Παντελής συγχρόνως σαν δικηγόρος υπερασπίζεται όσους οδηγούνται στα δικαστήρια, όχι μόνο με την κατηγορία ανατροπής του καθεστώτος, αλλά και σύγχρονα εργατικά προβλήματα. Συγχρόνως μεταφράζει κλασσικά έργα του μαρξισμού, γράφει και τις δικές του μελέτες. Κορυφαίο το βιβλίο Δημοκρατική ή Σοσιαλιστική Επανάσταση στην Ελλάδα;. Αντιμετωπίζει τις ιδέες για ιδιαίτερο στάδιο αστικοδημοκρατίας της ηγεσίας του ΚΚΕ. Προβλέπει ότι αυτή η θέση θα οδηγήσει σε ήττα το κίνημα. Πράγμα που επιβεβαιώνεται στα γεγονότα της Θεσσαλονίκης του 1936, αλλά και τις θέσεις που οδήγησαν στην ήττα του μεγάλου κινήματος της Κατοχής. Οι συμβιβασμοί οδήγησαν σε καταστροφές.
Το 1938 συλλαμβάνεται από τα όργανα της δικτατορίας της 4ης Αυγούστου. Οδηγείται στις φυλακές και αργότερα στην Ακροναυπλία. Δεν σταματάει ακόμη και στη φυλακή να γράφει, να μεταφράζει. Οργανώνει τις συζητήσεις στην Ακροναυπλία και υπάρχουν τα λεπτομερή πρακτικά γραμμένα από τον Χρίστο Αναστασιάδη. Η Δικτατορία καταρρέει με την ήττα του 1941 αλλά παραδίδει τους εξόριστους στις αρχές Κατοχής. Στο διάστημα της Κατοχής ο Πουλιόπουλος μεταφέρεται στο στρατόπεδο Τρικάλων. Από κει στις 6 Ιουνίου 1943 οδηγούνται 106 κρατούμενοι στο Κούρνοβο για εκτέλεση. Ο Παντελής Πουλιόπουλος γνώστης και της ιταλικής, απευθύνεται στους στρατιώτες του αποσπάσματος. Τους καλεί να μην σκοτώσουν τους συντρόφους αφού κι αυτοί είναι εκμεταλλευόμενοι του άγριου καπιταλιστικού καθεστώτος. Οι στρατιώτες κατεβάζουν τα όπλα. Αρνούνται. Και τότε οι φασίστες αξιωματικοί πιάνουν τα πολυβόλα και σκοτώνουν τους 106 και μεταξύ αυτών τον Παντελή και άλλους 5 επαναστάτες συντρόφους του.
Ήταν 44 χρονών όταν δολοφονήθηκε. Από αυτά, τα 8 χρόνια πέρασε σε φυλακές και εξορίες. Όμως, εκτός από την καθημερινή δράση της οργάνωσης και της υπεράσπισης των καταδιωκόμενων, όπως έκανε με τους στασιαστές της φυλακής της Ασσου, έγραφε, μετάφραζε ακόμη και στην παρανομία. Γνώριζε τουλάχιστον 10 γλώσσες, αρχαία ελληνικά και λατινικά. Γνώριζε τους Κώδικες απέξω σαν ένας από τους καλύτερους νομικούς του μεσοπολέμου. Αυτός ήταν ο διανοούμενος-αγωνιστής Παντελής Πουλιόπουλος και γι’ αυτό τιμούμε πάντα τη μνήμη του.