Το τέλος της απεργίας των δασκάλων έχει ανοίξει μεγάλη συζήτηση μέσα στην Αριστερά των κομμάτων και των συνδικάτων. Η συνεργασία και η ομοφωνία μέσα στην ηγεσία της ΔΟΕ να κλείσουν την απεργία παρά την αντίθετη επιθυμία της βάσης, είναι ένα πολιτικό γεγονός που φέρνει στην επικαιρότητα την συζήτηση Αριστερά, απεργία και εργατικό κίνημα.

Για την ηγεσία του ΚΚΕ και του ΣΥΝ, οι εργατικές εκρήξεις είναι τυχοδιωκτισμός στην σημερινή περίοδο. Η δικαιολογία τους είναι ότι σήμερα οι συσχετισμοί είναι αρνητικοί για την αριστερά. Γιατί στις ηγεσίες των μεγαλύτερων συνδικάτων ο έλεγχος βρίσκεται στα χέρια της ΠΑΣΚΕ. Ως εκ τούτου υποστηρίζουν, οι ιδέες των εργατών, επηρεάζονται από την σοσιαλδημοκρατία. Αρα ακόμα κι αν κλείσει ένας αγώνας με νίκη, αυτή την νίκη θα την καρπωθεί το ΠΑΣΟΚ και όχι η αριστερά. Αρα το συμπέρασμα είναι: φρένο στις απεργίες με διάρκεια και επιλογή άλλων μορφών κινητοποιήσεων που δεν πάνε προς την κλιμάκωση, αλλά προς το κλείσιμο.

Στην απεργία των δασκάλων το εντυπωσιακό δεν ήταν μόνο ότι συμφώνησαν στο κλείσιμο οι συνδικαλιστές του ΚΚΕ και του ΠΑΣΟΚ, αλλά και των Παρεμβάσεων. Μιας συνδικαλιστικής κίνησης που βρίσκεται στο χώρο της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς. Το παράδοξο είναι ότι η ηγεσία της συμφωνεί με τις απόψεις περί αρνητικών συσχετισμών μέσα στο εργατικό κίνημα.

Ενδεικτικό δεν είναι μόνο η κοινή στάση στο κλείσιμο της απεργίας των δασκάλων, αλλά και η εκτίμηση τους για τα αποτελέσματα των εκλογών στις 15 Οκτώβρη. Στην πλειοψηφία τους τα κόμματα της αριστεράς, με εξαίρεση το ΣΕΚ, εκτίμησαν ότι τα αποτελέσματα επιβεβαίωσαν για άλλη μια φορά την κυριαρχία του δικομματισμού στην Ελλάδα.

Πόσο αρνητικοί οι συσχετισμοί;

Τα αποτελέσματα των αμερικάνικων εκλογών επιβεβαίωσαν την ήττα του Μπους και την κρίση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού, πέντε χρόνια μετά τις 1 1 Σεπτέμβρη του 2001. Οι εξελίξεις είναι πιο κρίσιμες και από τον πόλεμο του Βιετνάμ. Το αντιπολεμικό κίνημα και η αντίσταση καθόρισαν τις εξελίξεις. Ο «νέος αμερικάνικος αιώνας» που ευαγγελίζονταν ο Μπους, ο Ράμσφελντ και η κυρίαρχη τάξη των ΗΠΑ αμφισβητείται σε παγκόσμιο επίπεδο, από την Μέση Ανατολή μέχρι την Λατινική Αμερική.

Η κρίση του νεοφιλελευθερισμού συμπληρώνει την παγκόσμια εικόνα. Οι κυρίαρχες τάξεις στην Ευρώπη προχωράνε με βήμα σημειωτόν το πρόγραμμα των «μεταρρυθμίσεων». Οι ιδιωτικοποιήσεις, το χτύπημα των εργατικών κατακτήσεων, η διάλυση του δημόσιου τομέα, το χτύπημα των συνδικάτων δεν προχωράνε με τον ρυθμό που υπολόγιζαν. Βρίσκονται συνεχώς αντιμέτωποι με την οργή και την αντίσταση του κινήματος.

Στην Γερμανία ο μεγάλος κυβερνητικός συνασπισμός δεν είναι τόσο αποτελεσματικός όσο θα ήθελαν οι βιομήχανοι και η Μέρκελ δέχεται επιθέσεις μέσα από το κόμμα της ότι είναι συμβιβαστική στους συνέταιρους της.

Στην Γαλλία το κίνημα έχει στο ενεργητικό του τρεις μεγάλες νίκες. Το 1995 έριξε τον πρωθυπουργό Ζιπέ, τον φίλο του Σιράκ, και ματαίωσε το «ασφαλιστικό». Το 2005 πέταξε το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα στα σκουπίδια και το 2006 οι φοιτητικές καταλήψεις ενάντια στον CPE (τον νόμο Πρώτης Απασχόλησης) ανάγκασαν τον Βιλπέν να αποσύρει τον νόμο.

Παρόμοια είναι η εικόνα και στην Ελλάδα. Από την μεγάλη απεργία για το ασφαλιστικό την άνοιξη του 2001, με κυβέρνηση Σημίτη, μέχρι τις φοιτητικές καταλήψεις την άνοιξη του 2006, με κυβέρνηση Καραμανλή, η κυρίαρχη τάξη υποχρεώνεται να κάνει συμβιβασμούς και υποχωρήσεις απέναντι στα συνδικάτα. Η Νέα Δημοκρατία κέρδισε τις εκλογές πείθοντας τον ΣΕΒ και τις Βρυξέλλες ότι το πρόγραμμα των ιδιωτικοποιήσεων θα προχωρούσε πιο γρήγορα απ' ότι στην περίοδο του ΠΑΣΟΚ. Το πού κατέληξαν αυτές οι υποσχέσεις το ξέρουμε όλοι. Μετά από μια σειρά «παραιτήσεων» υπουργών, υφυπουργών και στελεχών του στενού κύκλου του πρωθυπουργού, ήρθαν οι δημοτικές εκλογές που έκαναν τις καρέκλες να τρίζουν. Τώρα πια ο Καραμανλής αναβάλει το πρόγραμμα των «μεταρρυθμίσεων» για την επόμενη τετραετία και ψάχνει διέξοδο σε σύντομες εκλογές.

Οι εξελίξεις στην Λατινική Αμερική δείχνουν το πού μπορεί να φτάσει η σύγκρουση με τον νεοφιλελευθερισμό. Στην Βενεζουέλα ο Τσάβες μιλάει για τον «Σοσιαλισμό του 21ου αιώνα» και στην Βολιβία ο Μοράλες αναγκάστηκε κάτω από την πίεση του κινήματος να προχωρήσει στην κρατικοποίηση του φυσικού αερίου και του πετρελαίου.

Για τους καπιταλιστές αυτές οι εξελίξεις είναι εφιαλτικές. Η προοπτική να διεκδικήσει ξανά το εργατικό κίνημα να γυρίσουν οι επιχειρήσεις που έχουν ιδιωτικοποιηθεί στην τελευταία εικοσαετία πίσω στο κράτος τους κάνει να παθαίνουν αμόκ. Κι αυτό γίνεται ακόμα πιο έντονο όταν υπάρχουν κυβερνήσεις που κάτω από την πίεση του κινήματος προχωράνε σε τέτοια μέτρα. Μέχρι τώρα ήταν το αντικαπιταλιστικό κίνημα που έβαζε το σύνθημα «οι άνθρωποι πάνω από τα κέρδη» και τώρα ακόμα και ο ίδιος ο Τσάβες υιοθετεί το σύνθημα.

Αυτές οι εξελίξεις δεν είναι ευκαιριακές. Είναι συγκρούσεις διαρκείας που βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη. Ούτε οι ΗΠΑ θα παραιτηθούν από τις στρατιωτικές επεμβάσεις, ούτε τα αφεντικά από τον έλεγχο της αγοράς. Ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός μπορεί να ηττηθεί στο Ιράκ και στο Αφγανιστάν, δεν πρόκειται όμως να παραιτηθεί από τον έλεγχο της Μέσης Ανατολής. Με ποια μορφή θα συνεχίσουν, δεν το έχουν ξεκαθαρίσει ούτε οι ίδιοι, αλλά αυτό θα γεννήσει καινούργιες αντιδράσεις. Ο ρόλος της Κίνας στην διεθνή αγορά έχει αναγκάσει τους ανταγωνιστές της, σε Ευρώπη και ΗΠΑ να τρέχουν. Αυτό σημαίνει νέο γύρο επιθέσεων στο εργατικό κίνημα εσωτερικά και ενίσχυση των στρατιωτικών επεμβάσεων εξωτερικά. Το ερώτημα δεν είναι εάν θα υπάρχουν εκρήξεις στο μέλλον, αλλά μέχρι πού μπορούν να φτάσουν. Η αριστερά πρέπει να διδαχτεί από τις πρόσφατες εμπειρίες, αλλά και από τα λάθη της στο παρελθόν για να μην τα επαναλάβει.

Αντικαπιταλιστικές ιδέες

Δεν θα μπορούσε να φανταστεί η αριστερά καλύτερη περίοδο για να δράσει. Για να επηρεάσει τις εξελίξεις, και να μεγαλώσει η ίδια. Για να μην φτάνει στις εκλογές να βλέπει τα ποσοστά της να πέφτουν ή έστω να μένουν τα ίδια. Η σοσιαλδημοκρατία έχει μπει σε κρίση, το σύνολο των σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων πάει δεξιά, κι όμως η αριστερά δεν κερδίζει απ' αυτή την κρίση. Η δύναμη του ΣΥΝ και του ΚΚΕ στις εθνικές εκλογές είναι στάσιμη, ενώ στις εκλογές στα σωματεία συνεχίζει η ΠΑΣΚΕ να κερδίζει μεγαλύτερα ποσοστά.

Είναι σωστό το συμπέρασμα ότι μετά απ' όλα αυτά οι ιδέες του εργατικού κινήματος είναι αυτές της δεξιάς σοσιαλδημοκρατίας; Οχι δεν είναι! Οι απεργίες, οι καταλήψεις, οι νίκες έχουν σημάνει όχι μόνο συνδικαλιστικές νίκες αλλά και πολιτικές και ιδεολογικές αλλαγές. Εάν μετά το Σιατλ μιλούσαμε για μια μικρή μειοψηφία νέων που άρχισαν να έχουν αντικαπιταλιστικές ιδέες, η εικόνα έχει αλλάξει δραματικά από τότε. Το καλοκαίρι του 2005, στις διαδηλώσεις στην Σύνοδο των G8 στο Εδιμβούργο, που πήραν μέρος εκατοντάδες χιλιάδες νεολαίοι, εργαζόμενοι και συνδικάτα το κεντρικό σύνθημα ήταν «Κάντε την φτώχεια παρελθόν». Στις εκλογές στην Γερμανία το φθινόπωρο του 2005, οι αντικαπιταλιστές μαζί με την αριστερά των συνδικάτων κατάφεραν να κατέβουν μαζί στις εκλογές, και σε συνεργασία με το PDS να φτάσουν το 8,5%. Η Αριστερά στη Γερμανία είχε να δει τόσους βουλευτές από την δεκαετία του 1920, πριν από την άνοδο του Χίτλερ.

Στην Ελλάδα η εικόνα δεν είναι πολύ διαφορετική. Στις πρόσφατες δημοτικές εκλογές καταγράφτηκε έστω και σε μικρό ποσοστό η προτίμηση προς τα ψηφοδέλτια της ριζοσπαστικής αριστεράς, με αποτέλεσμα η Συμμαχία για την Υπερνομαρχία να πάρει 20.000 ψήφους και το ψηφοδέλτιο της Οικολογίας - Αλληλεγγύη στην θεσσαλονίκη 26.000 ψήφους. Και στα δύο συμμετείχε το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα.

Αντίστοιχη καταγραφή και στις εκλογές των συνδικάτων: Στους γιατρούς του ΕΣΥ Αθήνας και Πειραιά το Νυστέρι πήρε το 5% και έβγαλε έδρα στο Γενικό Συμβούλιο της ΟΕΝΓΕ. θα μπορούσε να είχε έδρα και στην ΕΙΝΑΠ εάν η συνεργασία του ΣΥΝ με την ΔΑΚΕ δεν έδιναν την έδρα στον ΣΥΝ. Στις εκλογές για ΚΥΣΔΕ (καθηγητές) και για ΚΥΣΠΕ (δάσκαλοι) η δύναμη της ριζοσπαστικής αριστεράς ανέβηκε λόγω της απεργίας. Τα ποσοστά των Παρεμβάσεων έκαναν άλμα στους δασκάλους και σημαντική άνοδο στους καθηγητές ενώ ταυτόχρονα ανέβηκε η ΓΕΝΟΒΑ στους καθηγητές 2,5% και στους δασκάλους 2,2% από 1,4% που είχε πάρει το 2004. Οι απεργίες, η νίκη των καταλήψεων, οι διεθνείς εξελίξεις έσπρωξαν ένα ολόκληρο κομμάτι προς την ριζοσπαστική αριστερά.

Το παράδειγμα της Επανίδρυσης

Ο ρόλος των αριστερών κομμάτων μέσα στο κίνημα είναι καθοριστικός εάν θα προχωρήσει ή θα πισωγυρίσει. Στην Ιταλία η στροφή της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης από στήριγμα του νέου κινήματος σε στήριγμα του Πρόντι έχει σκορπίσει την απογοήτευση παντού. Η Κομμουνιστική Επανίδρυση έπαιξε ρόλο στην Γένοβα τον Ιούλη του 2001, στο μεγάλο συλλαλητήριο ενάντια στους G8. Εάν η Επανίδρυση δεν είχε κινητοποιηθεί για να κατεβάσει τα συνδικάτα και τους χιλιάδες νεολαίους απ' όλη την Ιταλία, στην Γένοβα το Σάββατο 21 Ιούλη, η τύχη του κινήματος στην Ευρώπη μπορεί να είχε πάρει διαφορετική τροπή. Η δημιουργία του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Φόρουμ τον Νοέμβρη του 2002 στην Φλωρεντία, και η απόφαση που πήρε να καλέσει στις 15 Φλεβάρη του 2003 ένα παγκόσμιο αντιπολεμικό συλλαλητήριο έγραψε ιστορία. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο να εμφανιστεί το αντιπολεμικό κίνημα σε όλες τις χώρες και τις ηπείρους.

Την άνοιξη του 2006 η Επανίδρυση κάνει στροφή 180 μοιρών και αποφασίζει όχι μόνο να στηρίξει την κυβέρνηση του Πρόντι αλλά και να συμμετέχει σ' αυτήν. Ο ίδιος ο Μπερτινότι έγινε πρόεδρος της Βουλής.

Οι βλαβερές συνέπειες αυτής της στροφής φάνηκαν αμέσως. Το κίνημα που κατέβασε ένα εκατομμύριο διαδηλωτές στην Φλωρεντία, που κατέφερε για δεύτερη φορά να ανατρέψει τον Μπερλουσκόνι, που οργάνωσε τα μεγαλύτερα αντιπολεμικά συλλαλητήρια το 2003 και το 2004, δεν κατάφερε να κατεβάσει ούτε 1000 άτομα ενάντια στην αποστολή ιταλικού στρατού στον Λίβανο το καλοκαίρι του 2θθ6. Ακόμα χειρότερα, ο Μπερτινότι σαν πρόεδρος του Ιταλικού Κοινοβουλίου, πήγε στο Συνέδριο του κόμματος της Εθνικής Συμμαχίας του νεοφασίστα Φίνι και ασπάστηκε σταυρωτά τον αρχηγό. Ο Φίνι όχι μόνο είναι αρχηγός ενός φασιστικού κόμματος, αλλά είναι και ο

άμεσα υπεύθυνος για την δολοφονία του Κάρλο Τζουλιάνι στην Γένοβα. Ήταν τότε Υπουργός Εσωτερικών και υπεύθυνος για τις αιματηρές επιθέσεις της αστυνομίας ενάντια στους διαδηλωτές. Οι συνέπειες αυτής της στροφής είναι ορατές όχι μόνο στο κίνημα αλλά και στην ριζοσπαστική αριστερά στην Ιταλία.

Στην Γαλλία κέρδισε τις εκλογές για υποψήφια πρόεδρος μέσα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα η Σεγκολέν Ρουαγιάλ που δεν διστάζει να δηλώσει θαυμαστής του Μπλερ. Πήρε την πλειοψηφία του 60% απέναντι στους δύο άλλους, τον Φαμπιούς και τον Στρος Καν. Ο Φαμπιούς είχε ηγηθεί με άλλους ηγέτες του Σοσιαλιστικού Κόμματος της καμπάνιας υπέρ του ΌΧΙ στο δημοψήφισμα για το Ευρωπαϊκό Σύνταγμα. Τι έγινε τώρα και όχι απλά έχασε τις εκλογές αλλά πήρε μόνο το 18% των ψήφων; Δύο στοιχεία έπαιξαν ρόλο. Η συμφωνία που έκανε η αριστερή με την δεξιά πτέρυγα στο συνέδριο του Σοσιαλιστικού Κόμματος όπου συμφώνησαν ότι προηγούνται οι εκλογές και όχι οι αγώνες και δεύτερο η αντιπολίτευση που έκαναν στην Σεγκολέν Ρουαγιάλ. Κεντράρισε στο φύλο της και όχι στο πόσο δεξιά είναι.

Η στάση που θα κρατήσει το Γαλλικό Κομμουνιστικό Κόμμα μετά την εκλογή της Ρουαγιάλ είναι κρίσιμη. Χρειάζεται να πρωτοστατήσει στο να υπάρξει ένας κοινός υποψήφιος του μπλοκ που έδωσε την μάχη για το ΌΧΙ στο περσινό δημοψήφισμα για το Ευρωσύνταγμα. Αυτό σημαίνει υποψήφιος πρόεδρος που θα τον στηρίζουν από κοινού Γ.Κ.Κ., η Λίγκα (LCR) και οι επιτροπές που οργάνωσαν την καμπάνια του ΟΧΙ. Σημαίνει ότι το Κ.Κ χρειάζεται να ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται να συμμετέχει ξανά σε νέα κυβέρνηση κεντροαριστεράς. Αυτό θα λειτουργήσει σαν πόλος για όλους τους αγανακτισμένους από την υποψηφιότητα της Σεγκολέν. Οι εξελίξεις διεθνώς πιέζουν την αριστερά να πάρει πρωτοβουλίες και όχι να κλείνει αγώνες.

Νέα Αριστερά

Η απάντηση στην κρίση της Ιταλίας, δεν είναι έξω από τα κόμματα, και τα κινήματα. Οι Αυτόνομοι της Ιταλίας και τα διάφορα τοπικά κοινωνικά φόρουμ που υπήρχαν σχεδόν σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Ιταλίας έχουν πια γίνει σκιά. Στην Γαλλία το Attac διασπάστηκε σε δύο κομάτια πάνω στο ζήτημα της συνεργασίας ή μη με την σοσιαλδημοκρατία. Το πρόβλημα του κοινού προγράμματος, των κυβερνήσεων συνεργασίας και Κεντροαριστεράς έχει ανοίξει σε πολλές χώρες της Ευρώπης.

Στην Ελλάδα μπορεί να μοιάζει μακρινό λόγω του εκλογικού συστήματος, αλλά συζητιέται ανοιχτά και μέσα στο ΠΑΣΟΚ αλλά και μέσα στον ΣΥΝ. Είναι εντυπωσιακό ότι ο ΣΥΝ δεν έχει πει κουβέντα για το Κόμμα της Ευρωπαϊκής Αριστεράς που πρόεδρος του βγήκε ο Μπερτινότι στην συνάντηση που έγινε στην Αθήνα τον Νοέμβρη του 2005. Μπορεί το ΚΚΕ να υποστηρίζει ότι είναι καθαρό απ' αυτές τις συνεργασίες και ότι αντίθετα τις καταγγέλλει, αλλά η πραγματικότητα είναι διαφορετική.

Η επίκληση των «συσχετισμών δύναμης» για να σταματήσει τις απεργίες, τις καταλήψεις, όλες τις εκρήξεις ανοίγει τον δρόμο για κυβερνήσεις συνεργασίας. Εάν η αριστερά δεν οργανώνει τις μεγάλες μάχες, δεν μπαίνει μπροστά για να νικήσουν οι απεργίες, εάν δεν ανοίγει την προοπτική μιας εναλλακτικής λύσης, αφήνει τα περιθώρια για ρεαλισμούς μεγάλων ή μικρών συνεργασιών. Αφήνει τα περιθώρια στην σοσιαλδημοκρατία παρά την κρίση της να καθορίσει τα επόμενα βήματα.

Δεν είναι ώρα για μια αριστερά που περιορίζεται σε καταγγελλίες και αρνείται να πάρει ενωτικές πρωτοβουλίες και να αξιοποιήσει τη δυναμική τους. Χρειαζόμαστε μια αριστερά που στηρίζει τους αγώνες και δουλεύει για τη νίκη τους. Που προωθεί τις πιο προχωρημένες μορφές πάλης, αυτές που μπορούν να φέρουν την νίκη και όχι αυτές που επιτρέπουν τον πιο εύκολο συμβιβασμό. Αυτό δεν σημαίνει "απομόνωση της πρωτοπορίας".

Χρειαζόμαστε μια αριστερά που συνεργάζεται με κόσμο και με κόμματα και κινήσεις που μπορεί να μην συμφωνούν μαζί μας για το ποια είναι η εναλλακτική λύση ενάντια στον νεοφιλελευθερισμό, αλλά θέλουν να συμμετέχουν στις καθημερινές μάχες. Χρειαζόμαστε μια αριστερά που ξέρει να ενώνει όλους όσους θέλουν να παλέψουν στο κάθε συγκεκριμένο μέτωπο και ταυτόχρονα ξέρει και θέλει να ανοίγει συντροφικά την συζήτηση για την γνήσια εναλλακτική προοπτική. Η σημερινή δυναμική αφήνει όλα τα περιθώρια ώστε μια τέτοια αριστερά να είναι πειστική, να κερδίζει τον κόσμο στην προοπτική του γνήσιου σοσιαλισμού από τα κάτω.

Το ΣΕΚ είναι ένα μικρό κόμμα που βρίσκεται στο κέντρο του κινήματος αυτής της νέας αριστεράς.Έχει παίξει ρόλο στις φοιτητικές καταλήψεις την άνοιξη και στην απεργία των δασκάλων το φθινόπωρο. Μαζί με άλλους ακτιβιστές δημιούργησε την Συμμαχία ΣΤΑΜΑΤΗΣΤΕ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ και έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο αντιπολεμικό κίνημα στην Ελλάδα.

Σε όλες αυτές τις μάχες πάντα φρόντισε και φροντίζει να συνδέει όλα τα μέτωπα με το αντικυβερνητικό. Τα συνθήματα: "Βουλγαράκη Go Home", "Μαριέττα Go Home", η πικέτα με το απαγορευτικό για τον Καραμανλή έγιναν όπλα στα χέρια των αγωνιστών σε πολλές περιπτώσεις.

Και βέβαια η πολιτική παρέμβαση δεν σταματά εκεί. Το ΣΕΚ δεν βάζει στεγανά ανάμεσα στο αντικυβερνητικό και την προοπτική για μια άλλη κοινωνία, όπου τον έλεγχο θα έχουν οι ίδιοι οι παραγωγοί. Δίνει έτσι δείγματα γραφής για μια νέα αριστερά που δεν βάζει προκαταβολικά όρια στη δυναμική του κόσμου. Η πολιτικοποίηση και ριζοσπαστικοποίηση με την παρέμβαση μιας τέτοιας αριστεράς μπορεί να ανεβάσει αυτά τα όρια στον ουρανό.