Απεργιακό συλλαλητήριο των εργαζόμενων στα νοσοκομεία
Ο Κώστας Πολύδωρος γράφει για τις αιτίες της επιδημίας αλλά και τις εργατικές απαντήσεις
Η “Χρονιά του Χοίρου’’ εξελίχθηκε από το κακό στο χειρότερο για το Κινέζικο καθεστώς και τον πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ. Το κύμα των διαδηλώσεων στο Χόνγκ Κόνγκ και την όξυνση των διπλωματικών σχέσεων Πεκίνου και Ταιβάν, στο μαλακό υπογάστριο της Κίνας, διαδέχθηκε το ξέσπασμα της επιδημίας του κορονοϊού. Οι εξελίξεις και η διαρκής ροή από πληροφορίες που αφορούν την νόσο πνευμονίας που προκαλεί ο ιός Covid-19 κυριάρχησαν στα ειδησεογραφικά πρακτορεία επισκιάζοντας γεγονότα με μεγάλη σημασία διεθνώς.
Ο αριθμός των επιβεβαιωμένων περιστατικών που έχει μολυνθεί την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές είναι υψηλότερος από 75 χιλιάδες, ενώ τα θανάσιμα κρούσματα λόγω του συγκεκριμένου ιού έχουν ξεπεράσει τα 2.000. Παράλληλα, 16.155 ασθενείς αποθεραπεύθηκαν και έλαβαν εξιτήριο από τα νοσοκομεία όπου νοσηλεύονταν. Τα θύματα είναι περισσότερα από αυτά που προκάλεσε ο ιός SARS το 2003. Κάθε χρόνο διαπιστώνονται παγκοσμίως 290.000 έως 650.000 θάνατοι από επιπλοκές του ιού της γρίπης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η θνησιμότητα από τον ιό SARS ήταν περίπου 10%, ενώ η θνησιμότητα από τον νέο κορονοϊό είναι πολύ μικρότερη, κάτω από 2%. Ο επικεφαλής της Εθνικής Επιτροπής Υγείας της Κίνας σε μία προσπάθεια να εμφανιστεί καθησυχαστικός δήλωσε ότι σύμφωνα με τους υπολογισμούς του γύρω στα μέσα Απρίλη η επιδημία θα έχει τεθεί υπό έλεγχο.
Παρά τις διαβεβαιώσεις περί ψυχραιμίας και ετοιμότητα, ο κοινός παρονομαστής για τις επίσημες αρχές παντού είναι ο πανικός, ο ρατσισμός και η διάλυση του δημόσιου συστήματος υγείας.
Ενδεικτικό της ρατσιστικής αντιμετώπισης είναι ότι έσπευσαν να βαφτίσουν τον ιό «κινέζικο». Ο Covid-19 προέρχεται από τα ζώα και κανένας πληθυσμός πάνω στην Γη δεν έχει ανοσία. Ο κορονοϊός είναι μέλος της ίδιας μεγάλης οικογένειας με τους προηγούμενους ιούς SARS και MERS. Σύμφωνα με μία γενετική ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο ιατρικό περιοδικό «Journal of Medical Virology»1, σημειώνεται ότι ο νέος κορονοϊός μοιάζει με άλλους συγγενικούς ιούς που μολύνουν φίδια και νυχτερίδες. Μια πιθανότητα είναι να προέκυψε από το συνδυασμό ξεχωριστών ιών που μολύνουν αυτά τα δύο είδη ζώων. Αυτό μπορεί να συνέβη στη φύση ή στην αγορά της Γουχάν, όπου τα ζώα διατηρούνταν το ένα κοντά στο άλλο.
Εξάλλου οι μεγάλες πόλεις που γιγαντώθηκαν στην Κίνα τις τελευταίες δεκαετίες αποτελούν ιδανικούς ξενιστές για τις νέες ασθένειες. Εκατομμύρια φτωχοί άνθρωποι έσπευσαν σε αυτές για να αναζητήσουν εργασία και στοιβάζονται σε τρώγλες για την κάλυψη των αναγκών στέγασης τους.
Βιοµηχανική κτηνοτροφία
Ο μαρξιστής blogger Michael Roberts αναδεικνύει μία άλλη πτυχή του ζητήματος2, εκείνη της βιομηχανικής κτηνοτροφίας. Όπως υπογραμμίζει “εκτός από χοίρους ακόμα και τα πιο άγρια είδη ζώων εμπλέκονται σε αλυσίδες προστιθέμενης αξίας ειδών διατροφής: ανάμεσά τους στρουθοκάμηλοι, σκαντζόχοιροι, κροκόδειλοι, νυχτερίδες. Κάποια είδη καταλήγουν στα πιάτα πριν καν αναγνωριστούν επιστημονικά, συμπεριλαμβανομένου ενός νέου είδους σκυλόψαρου που βρέθηκε σε αγορά της Ταιβάν. Όλα αυτά τα ζώα αντιμετωπίζονται ως διατροφικά εμπορεύματα. Καθώς η φύση λεηλατείται περιοχή την περιοχή, είδος το είδος, αυτά που απομένουν αποκτούν υψηλότερη αξία. Οι βιομηχανικές φάρμες εντωμεταξύ ενθαρρύνουν τις εταιρίες άγριων τροφών να βάζουν δολώματα βαθύτερα στα δάση, αυξάνοντας την πιθανότητα να πιάσουν ένα νέο παθογόνο, περιορίζοντας ταυτόχρονα την περιβαλλοντική πολυπλοκότητα με την οποία το δάσος ανακόπτει τις αλυσίδες μετάδοσης”. Η δίψα για το κέρδος ωφελεί την μετάδοση της ασθένειας. Η φύση εκδικείται με θανάσιμα αποτελέσματα.
Ο ιός πιθανώς ανέπτυξε την ικανότητα να μεταπηδά από τα ζώα στους ανθρώπους χάρη σε μια συγκεκριμένη μετάλλαξη. Όπως σε όλες τις επιδημίες ιστορικά, η ανοσία θα αναπτυχθεί όταν ο ιός ολοκληρώσει τον κύκλο του. Ο διάσημος βιολόγος Τζάρεντ Ντάιαμοντ στο πολύτιμο βιβλίο του “Όπλα, μικρόβια και ατσάλι”3 προσφέρει επιστημονικές απαντήσεις γύρω από το ζήτημα των επιδημιών. Στην ευρύτερη περίοδο της αποικιοποίησης της Αμερικής από τους Ευρωπαίους, ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του εγχώριου πληθυσμού θεωρείται ότι βρήκε τον θάνατο από ασθένειες που τους μετέδωσαν οι Ευρωπαίοι. Πολλοί σκοτώθηκαν από νοσήματα όπως η ευλογιά και η ιλαρά. Σχεδόν μέσα σε έναν αιώνα, από το 1520 έως το 1618, η ευλογιά που είχε έρθει μαζί με τους Ισπανούς του στρατηγού Cortes είχε αφήσει μόνο 1,6 εκατομμύρια Αζτέκους στο Μεξικό, από έναν πληθυσμό 20 εκατομμυρίων.
Πως ήταν δυνατόν όμως οι ασθένειες που προϋπήρχαν στην Αμερικάνικη Ήπειρο να μην προκαλέσουν τον θάνατο στους Ευρωπαίους; O Τζάρεντ Ντάιαμοντ στο έργο του σημειώνει ότι οι περισσότερες από αυτές τις ασθένειες αναπτύχθηκαν και συντηρήθηκαν σε μεγάλους, πυκνούς πληθυσμούς σε χωριά και πόλεις. Υπογραμμίζει ότι οι περισσότερες επιδημίες εξελίχθηκαν από εφάμιλλες ασθένειες οικόσιτων ζώων. Το συνδυαστικό αποτέλεσμα της υψηλής πληθυσμιακής πυκνότητας που στηρίζεται στην γεωργία και της στενής εγγύτητας με οικόσιτα ζώα που οδηγεί σε ασθένειες ζώων οι οποίες μεταδίδονται στους ανθρώπους, είχε ως αποτέλεσμα οι Ευρωπαϊκές κοινωνίες να αποκτήσουν μία πλουσιότερη συλλογή από επικίνδυνα παθογόνα στα οποία οι Ευρωπαίοι είχαν αποκτήσει ανοσία μέσω της φυσικής επιλογής. Η περίοδος αυτή ήταν μακρύτερη για τους Ευρωπαίους από την αντίστοιχη για τους ιθαγενείς Αμερικάνους τροφοσυλλέκτες, κυνηγούς και αγρότες.
Το επίκεντρο της επιδημίας είναι η πόλη Γουχάν η μεγαλύτερη πόλη της επαρχίας Χουμπέι στην κεντρική Κίνα. Ο πληθυσμός της Γουχάν, αυξήθηκε από τα 3 στα 11 εκατομμύρια τα τελευταία 30 χρόνια! Τον γύρο του διαδικτύου έκαναν οι εικόνες από την κατασκευή ενός νοσοκομείου σε 12 ημέρες, καθώς και οι μαζικοί ψεκασμοί με απολυμαντικά στους κεντρικούς δρόμους πόλεων με πυροσβεστικά οχήματα και drones. Μεγάλες πόλεις τέθηκαν σε καραντίνα, διακόπηκε η κυκλοφορία και η κίνηση σιδηροδρομικών γραμμών και λεωφορείων. Αυτό δεν απαλλάσσει το κινεζικό κράτος από τις ευθύνες. Οι κατηγορίες για ανικανότητα και συγκάλυψη προκάλεσαν πολιτική κρίση στο καθεστώς. Ο δήμαρχος της Γουχάν δήλωσε στην κρατική τηλεόραση ότι δεν υπήρξε “επαρκής ενημέρωση” επειδή υπήρχε προσπάθεια να αποφευχθεί η ακύρωση του εορτασμού της πρωτοχρονιάς. Σαν συνέπεια ενώ είχαν ήδη καταγραφεί τα πρώτα κρούσματα πνευμονίας έλαβε χώρα κανονικά ένα τεράστιο γεύμα οργανωμένο από τον δήμο στο οποίο συμμετείχαν περισσότερες από 40.000 οικογένειες. Ο επικεφαλής της τοπικής οργάνωσης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας στην κεντρική επαρχία Χουμπέι “απαλλάχθηκε” από τα καθήκοντά του και ο δήμαρχος της Σαγκάης, ο Γινγκ Γιονγκ, ορίστηκε νέος γραμματέας της επαρχιακής επιτροπής του ΚΚ Κίνας στη Χουμπέι, αντικαθιστώντας τον Τζιανγκ Τσαολιάνγκ. Στις 30 Δεκέμβρη ο Λι Ουενλιάνγκ γιατρός στην Γουχάν ενημέρωσε κάποιους συναδέλφους του μέσω ενός ομαδικού chat για την εμφάνιση ενός νέου είδους πνευμονίας. Οι αρχές της Γουχάν απαγόρευσαν από τους γιατρούς να δημοσιοποιήσουν τα στοιχεία, ο Λι τιμωρήθηκε από την αστυνομία και πέθανε αργότερα και ο ίδιος από τον κορονοϊό.
H Deutsche Welle φιλοξένησε μαρτυρία από έναν νοσηλευτή σε νοσοκομείο της Γουχάν4 «Ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα περιμένουν συχνά ώρες μέχρι να εξεταστούν. Οι αίθουσες αναμονής είναι γεμάτες κόσμο που βήχει. Ακόμη και υγιείς άνθρωποι που μένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα σε τέτοιους χώρους κινδυνεύουν να μολυνθούν. Το τηλεφωνικό κέντρο άμεσης δράσης έχει καταρρεύσει. Ακόμη και όταν η αξονική δείξει πνευμονία, δεν ακολουθούνται οι προβλεπόμενες διαδικασίες προκειμένου να εξακριβωθεί εάν πρόκειται για την ιογενή τύπου. Γιατί; Διότι οι λίστες αναμονής είναι πολύ μακρές. Όποιος όμως πεθαίνει χωρίς να έχει κάνει τις σχετικές εξετάσεις δεν καταγράφεται ως θύμα του κορονοϊού». Όσον αφορά την κατασκευή του νέου νοσοκομείου στη Γουχάν σε χρόνο ρεκόρ, ο ίδιος κάνει λόγο για σταγόνα στον ωκεανό: «Δεν φτάνουν 2.000 νέες κλίνες. Εξάλλου λείπει και το εξειδικευμένο προσωπικό. Γιατροί και νοσηλευτές φτάνουν στα όριά τους, οι βάρδιες δεν βγαίνουν. Για να αντιμετωπίσεις μια πνευμονία απαιτείται μακρά νοσοκομειακή περίθαλψη». Η Εθνική Επιτροπή Υγείας της Κίνας εξάλλου σε μία νεότερη αναφορά της επιβεβαίωσε ότι περισσότεροι απο 1.700 ιατροί και νοσηλευτές έχουν προσβληθεί από τον κορονοϊό. Σύμφωνα με μία έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Journal of American Medical Association»5 τα 2/3 του προσωπικού σε ένα από τα νοσοκομεία της Γουχάν έχει μολυνθεί από τον ιό λόγω της έλλειψης σε βασικό προστατευτικό εξοπλισμό όπως μάσκες, γάντια και στολές. Ο ίδιος ο πρόεδρος Σι σε μία από τις σπάνιες εμφανίσεις του σε δημόσιο νοσοκομείο ζήτησε να ληφθούν πιο «αποφασιστικά μέτρα» για την αντιμετώπιση της επιδημίας.
Προκειμένου να αποφευχθεί μία μετάδοση της «μόλυνσης» στην οικονομία, η κυβέρνηση του Πεκίνου διοχέτευσε ρευστότητα μαμούθ ύψους $174 δις. Με αυτό τον τρόπο το καθεστώς θέλησε να δείξει την αποφασιστικότητά του ώστε να μετριάσει τις αρνητικές επιπτώσεις στον τουρισμό, την βιομηχανική παραγωγή, το εμπόριο και τις μεταφορές. Τα χρηματιστήρια και πολλά εργοστάσια παραγωγής αυτοκινήτων και προϊόντων υψηλής τεχνολογίας διέκοψαν την λειτουργία τους για ημέρες. Το Χρηματιστήριο της Σαγκάης έκλεισε με την μεγαλύτερη βουτιά μετά το 2015 με τον δείκτη να υποχωρεί 8%.
Αναταραχή
Η Apple ανακοίνωσε ότι τα έσοδα της εταιρείας θα επηρεαστούν από την προσωρινή περιορισμένη προμήθεια smartphones από τα εργοστάσια της Foxconn, ενώ η εταιρεία ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων Tesla ενημέρωσε ότι η παραγωγή του νέου Model 3 θα καθυστερήσει λόγω του κλεισίματος της μονάδας παραγωγής στην Σαγκάη. Το φτάρνισμα της κινέζικης οικονομίας προκάλεσε αναταραχή στις αγορές του πλανήτη. Αναλυτές προειδοποιούν ότι ο αντίκτυπος σε ΑΕΠ και αγορές θα είναι ισχυρότερος από εκείνον του SARS το 2003, αφού τότε η Κίνα ήταν η έβδομη μεγαλύτερη οικονομία και σήμερα η δεύτερη. Το μερίδιό της στο παγκόσμιο ΑΕΠ έχει τετραπλασιαστεί από το 4% στο 16%, ενώ από αυτήν εξαρτάται το 1/3 του ρυθμού ανάπτυξης. Αυτό που μοιάζει να ανησυχεί τους καπιταλιστές, είναι το ενδεχόμενο κόστος στην παραγωγικότητα. Η υγεία των εργαζόμενων μπαίνει σε δεύτερη μοίρα.
Όπως γράφει ο Σωτήρης Κοντογιάννης στην Εργατική Αλληλεγγύη6:
“Τα οικονομικά επιτελεία φοβούνται ότι ο κορονοϊός μπορεί να αποδειχτεί “μαύρος κύκνος” για την παγκόσμια οικονομία. Παλιά οι βιολόγοι πίστευαν ότι οι κύκνοι ήταν κατάλευκοι. Το 1697 όμως, εξερευνητές εντόπισαν μαύρους κύκνους στην Αυστραλία. Για τους επιστήμονες και την ανθρωπότητα συνολικά ήταν μια σημαντική ανακάλυψη. Για την οικονομική “επιστήμη” αντίθετα, ο “μαύρος κύκνος” έγινε συνώνυμο της καταστροφής: ένα νέο, αναπάντεχο δεδομένο που μπορεί να ανατρέψει τις προβλέψεις, να διαταράξει τα χρηματιστήρια και τις χρηματαγορές, να τινάξει στον αέρα τις προβλέψεις για τα “κέρδη και τις ζημίες” και να κλονίσει την ίδια την πραγματική οικονομία”.
Ο κορονοϊός δεν έχει διαταράξει μόνο τις αγορές. Η Ρωσία αρχικά έκλεισε τα σύνορα με την Κίνα και στην συνέχεια ανακοίνωσε την απαγόρευση εισόδου Κινέζων πολιτών στην χώρα. Στην Αγγλία παρά τα ελάχιστα καταγεγραμμένα περιστατικά εμφάνισης της νόσου αναφέρθηκαν ρατσιστικά κρούσματα και επιθέσεις. Το Πανεπιστήμιο του York στο οποίο φοιτούν περισσότεροι από 2.000 κινέζοι φοιτητές προχώρησε σε ανακοίνωση που καταδικάζει τις ρατσιστικές συμπεριφορές που παρατηρήθηκαν και συνδέονται με την επιδημία του κορονοϊού. Σε ένα μυθιστορηματικού τύπου περιστατικό το κρουαζιερόπλοιο Diamond Princess με 3.700 επιβάτες ανάμεσά τους Αμερικάνοι, Καναδοί, Αυστραλοί και Ευρωπαίοι πολίτες παρέμεινε για δύο εβδομάδες αγκυροβολημένο σε καραντίνα στην Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας. Μεταξύ των επιβατών ήταν και ένας Κινέζος που στη συνέχεια διαπιστώθηκε ότι είχε μολυνθεί από τον κορονοϊό.
Στο μεταξύ η ΕΕ προχώρησε σε έκτακτη σύσκεψη των Υπουργών Υγείας για να σχεδιάσουν μέτρα κατά της διάδοσης του νέου κορονοϊού. Εκ μέρους της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας ο Κικίλιας δήλωσε ότι η χώρα είναι προετοιμασμένη και θωρακισμένη. Μπορούν όμως να μας προστατέψουν αυτοί που διαλύουν την Υγεία; Ένα ισχυρό Εθνικό Σύστημα Υγείας θα μπορούσε να αποδειχθεί ασπίδα προστασίας. Δυστυχώς οι περικοπές στις δαπάνες και τα δώρα στους ιδιώτες έχουν φέρει το σύστημα υγείας να αδυνατεί να λειτουργήσει σε συνθήκες ρουτίνας, πόσο μάλλον στις έκτακτες.
Η δημόσια Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας είναι σχεδόν διαλυμένη. Η ΠΟΕΔΗΝ σε ανακοίνωσή της αναφέρει ότι τα νοσοκομεία που έχουν οριστεί τόσο στην Αττική το Αττικό και το Σωτηρία, όσο και στη Μακεδονία το ΑΧΕΠΑ, δεν είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν στην πρόκληση μιας υγειονομικής κρίσης, λόγω υποστελέχωσης και επισημαίνει ότι για την κάλυψη των αυξημένων αναγκών θα έπρεπε το Υπουργείο Υγείας να προχωρήσει σε 2.000 προσλήψεις ως κατεπείγουσες. Συνολικά απαιτούνται 30.000 προσλήψεις ιατρικού, νοσηλευτικού και διοικητικού προσωπικού για να καλυφθούν οι κενές θέσεις στα νοσοκομεία. Το Υπουργείο Υγείας έκανε γνωστό ότι μετά από συμφωνία με τον Σύνδεσμο Ελληνικών Κλινικών, οι ιδιωτικές κλινικές θα διαθέσουν στους ασφαλισμένους του ΕΟΠΥΥ 43 κρεβάτια ΜΕΘ.
Ιδιωτικοποίηση
Πρόθεση της κυβέρνησης είναι να φέρει από την πίσω πόρτα την ιδιωτικοποίηση της Υγείας και του συστήματος ασφάλισης. Στο Αττικό, εντελώς συμπωματικά, ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση ότι θα προχωρήσει το πρώτο έργο ΣΔΙΤ στην Υγεία. Στην πραγματικότητα δικλείδα ασφαλείας για τα δημόσια νοσοκομεία είναι οι αγώνες των εργαζομένων για προσλήψεις, μονιμοποιήσεις και ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις. Τα συνδικάτα κλιμακώνουν αυτήν την μάχη με νέα 24ωρη πανυγειονομική απεργία στις 5 Μάρτη.
Δύσκολα μπορεί να σκεφτεί κάποιος πιο ευάλωτο πληθυσμό στις ιογενείς λοιμώξεις από τους πρόσφυγες. Τον Ιούλιο του 2019, η ΝΔ στέρησε τον ΑΜΚΑ και μαζί την παροχή υγειονομικής περίθαλψης στους αιτούντες άσυλο. Στις αρχές του 2020 περισσότεροι από 40.000 άνδρες, γυναίκες και παιδιά διαμένουν κάτω από άθλιες συνθήκες στα hot spot της ντροπής στα ελληνικά νησιά. Μόνο στην «ζούγκλα» της Μόρια στην Μυτιλήνη, 20.000 άνθρωποι στοιβάζονται χωρίς την στοιχειώδη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, ζεστό νερό, καθαρά ρούχα και εκτεθειμένοι στις καιρικές συνθήκες, τα σκουπίδια και το σάπιο φαγητό. Στα τέλη του Γενάρη πραγματοποιήθηκε διαδήλωση γυναικών αιτούντων άσυλο, με σύνθημα «η Μόρια είναι κόλαση»
Προτεραιότητα για τον Μητσοτάκη είναι να φτιάξει νέες κλειστού τύπου φυλακές για τους πρόσφυγες και «πλωτό φράχτη» στα ανοιχτά της Λέσβου, λες και θα ανακόψει τον κορονοϊό με την Φρόντεξ και τους συνοριοφύλακες. Η μάχη είναι να κλείσουν όλα τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, να αποδοθεί άσυλο και στέγη στους πρόσφυγες, με πρόσβαση στα νοσοκομεία και τα σχολεία. Αντί να σπαταλάνε δισεκατομμύρια για κυνηγητό των προσφυγόπουλων, ας τα δώσουν για να φτιαχτούν δημόσιες δομές φροντίδας εδώ και τώρα με προσλήψεις προσωπικού σε Δήμους και νοσοκομεία.
Ο κορονοϊός αποκάλυψε ότι ο καπιταλισμός είναι ένα άρρωστο σύστημα. H ασθένειά του αντανακλάται στην οικονομική κρίση, τις επιδημίες, την καταστροφή της φύσης, τον ρατσισμό και την πολεμική απειλή. Η εργατική τάξη είναι η κοινωνική δύναμη που μπορεί να χρησιμοποιήσει τις επιστήμες, την τεχνολογία και τα παραγωγικά μέσα για να δώσει ένα τέλος σε αυτό το τρελοκομείο.
Σημειώσεις
1. Genomic variance of the 2019‐nCoV coronavirus https://onlinelibrary.wiley.com/action/showCitFormats?doi=10.1002%2Fjmv.25700
2. Coronavirus: nature fights back, https://thenextrecession.wordpress.com/2020/01/31/corinavirus-nature-fights-back/
3. Τζάρεντ Ντάιαμοντ Όπλα, Μικρόβια και Ατσάλι, Εκδόσεις Κάτοπτρο
4. https://p.dw.com/p/3XL0W?maca=el-EMail-sharing
5. Clinical Characteristics of 138 Hospitalized Patients With 2019 Novel Coronavirus–Infected Pneumonia in Wuhan, China, https://jamanetwork.com/journals/jama/fullarticle/2761044,
6. Ο Κορονοϊός και η παγκόσμια οικονομία: Βάζουν τα κέρδη πάνω απ’ τους ανθρώπους, https://ergatiki.gr/article.php?id=21802&issue=1409