Ένα τεράστιο αντιρατσιστικό κίνημα συγκλονίζει τις ΗΠΑ.
Ο Γιώργος Πίττας παρουσιάζει τις διαστάσεις του και τις ευρύτερες επιπτώσεις του.
“Αν κοιτάξει κανείς το ποσοστό των νεκρών αναλογικά με τον πληθυσμό στις ΗΠΑ μπορεί να δει εύκολα ότι στους μαύρους είναι υπερδιπλάσιο από εκείνο των λευκών. Στη Νέα Ορλεάνη, στη Λουιζιάνα η επιδημία έχει ήδη αφήσει πίσω της καταστροφή μεγαλύτερη από τον τυφώνα Κατρίνα καθώς οι νεκροί είναι ήδη 2.500 –το χειρότερο ποσοστό σε όλες τις ΗΠΑ– και ο κόσμος που έχει χάσει τη δουλειά του είναι περίπου 300.000. Οι μαύροι κάτοικοι που αποτελούν το 32% και εδώ κατέχουν το 55% των θανάτων από κορονοϊό. Μέσα στην καραντίνα είδαμε τον ρατσισμό να ξεδιπλώνεται σε όλο του το «μεγαλείο». Είδαμε την αστυνομία να την πέφτει με τον πιο άγριο τρόπο σε μαύρους που δεν φοράνε μάσκες στις φτωχογειτονιές –ξυλοκοπώντας, συλλαμβάνοντας και οδηγώντας στο κρατητήριο για να κολλήσουν εκεί ό, τι δεν κόλλησαν έξω– και στις αναβαθμισμένες γειτονιές να μοιράζει ευγενικά μάσκες στους περαστικούς που δεν φορούσαν... Όλη την προηγούμενη χρονιά υπήρχε μια μεγάλη ελπίδα ότι τα πράγματα θα μπορούσαν να αλλάξουν μέσα από τις εκλογές, ότι ο Σάντερς θα πάρει το χρίσμα των Δημοκρατικών και στη συνέχεια θα κερδίσει τον Τραμπ. Αυτή η εκλογική ελπίδα για τον κόσμο της εργασίας, των κινημάτων και της αριστεράς στις ΗΠΑ δεν υπάρχει πλέον. Υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι κόσμου που πιο πριν συμμετείχε στην καμπάνια του Σάντερς και σήμερα ψάχνει τρόπο να οργανωθεί και να δώσει συνέχεια... Τα κύρια μέτωπά μας είναι να οργανώσουμε το κίνημα ενάντια στις απολύσεις και το κίνημα ενάντια στοω ρατσισμό και τους φασίστες”.
Το παραπάνω απόσπασμα είναι από τη συνέντευξή του Ιάννη Δελατόλα από την οργάνωση Marx 21 στις ΗΠΑ. Δόθηκε το Σάββατο 23 Μάη και κυκλοφόρησε έντυπα στην εφημερίδα Εργατική Αλληλεγγύη στις 26 Μάη, την ώρα που το βίντεο με την απάνθρωπη ρατσιστική δολοφονία του Τζορτζ Φλόυντ στη Μινεάπολη στις 25 Μάη είχε ξεκινήσει να κάνει το γύρο του κόσμου. Η συνέντευξη φιλοδοξούσε να αναδείξει μια διαφορετική άποψη απέναντι στην κυρίαρχη εικόνα για τις ΗΠΑ που λίγο πολύ έλεγε ότι παρά τους χιλιάδες καθημερινούς θανάτους από την επιδημία στις ΗΠΑ ο Τραμπ είναι παντοδύναμος –μια εικόνα που αναπαρήγαγαν και κομμάτια της αριστεράς– και οι μόνοι που αντιδρούν είναι οι ακροδεξιοί υπέρ του «ανοίγματος» που έφτασαν την 1η Μάη να εισβάλουν ένοπλοι στο κοινοβούλιο του Μίσιγκαν.
Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, σχεδόν ένα μήνα μετά από τη δολοφονία Φλόυντ, εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι εξακολουθούν να διαδηλώνουν στους δρόμους των ΗΠΑ με το σύνθημα Black Live Matter έχοντας κολλήσει στα σχοινιά την κυβέρνηση Τραμπ. Ακόμη περισσότερο το κίνημα πέρασε αμέσως τα σύνορα των ΗΠΑ προς τις χώρες της Ευρώπης, την Αυστραλία, την Βραζιλία, τον Καναδά ακόμη και τη Συρία και τη μακρινή Νότια Κορέα παίρνοντας παγκόσμιες διαστάσεις.
Το 1989-1990 η πτώση των αγαλμάτων και των συμβόλων της μακρόχρονης σταλινικής καταπίεσης, τα χρόνια που μεγάλα κινήματα και εξεγέρσεις συντάρασαν τα καθεστώτα του κρατικού καπιταλισμού στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και στην Κίνα, είχαν χρησιμοποιηθεί σαν σύμβολα του λεγόμενου «τέλους της Ιστορίας». Σαν σύμβολα της συντριβής του οράματος μιας άλλης κοινωνίας και της αρχής της λεγόμενης Pax Americana όπου ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός, θα έπαιζε πλέον χωρίς αντίπαλο σε ένα περιβάλλον απόλυτης οικονομικής κυριαρχίας του νεοφιλελευθερισμού. Δεκατρία μόλις χρόνια αργότερα, τα αμερικανικά στρατεύματα με τη βοήθεια της Βρετανίας εισέβαλαν σην Βαγδάτη γκρεμίζοντας το άγαλμα του Σαντάμ Χουσεϊν θέλοντας να επιβεβαιώσουν έμπρακτα την αμερικανική ηγεμονία και τη λεγόμενη «νέα τάξη πραγμάτων».
Σήμερα αυτή η εικόνα έχει αντιστραφεί. Αγάλματα που έστεκαν όρθια αιώνες ολόκληρους τώρα γκρεμίζονται και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού: Οι διαδηλωτές στο Μπρίστολ της Βρετανίας γκρεμίζουν και πετάνε στο ποτάμι το άγαλμα του δουλέμπορου Κόλστον του 17ου αιώνα ενώ βανδαλίζουν το άγαλμα του Τσόρτσιλ. Στο Ρίτσμοντ της Βιρτζίνια γκρεμίζουν και πετάνε στη λίμνη το άγαλμα του Χριστόφορου Κολόμβου και στην Βοστόνη του παίρνουν το κεφάλι. Παίρνοντας το μήνυμα, οι κυβερνώντες σπεύδουν να κατεβάσουν το άγαλμα του Κολόμβου στο Σεντ Λούις της Βιρτζίνια, τα μνημεία της «Συνομοσπονδίας» (των ηττημένων υπέρμαχων της δουλείας και του ρατσισμού στον αμερικανικό εμφύλιο) στην Ατλάντα, το άγαλμα του Κολόμβου και της βασίλισσας Ισαβέλλας μέσα στο ίδιο το Καπιτώλιο. Αστυνομικά τμήματα πυρπολούνται στην Μινεάπολη. Ο ίδιος ο Λευκός Οίκος πολιορκείται από χιλιάδες διαδηλωτές και η Εθνοφρουρά καλείται να επέμβει καθώς ούτε όλες οι πολυπληθείς αστυνομικές υπηρεσίες των ΗΠΑ μαζί δεν μπορούν να «κάνουν καλά» τους διαδηλωτές.
Με τον ίδιο τρόπο που η δημοσίευση των φωτογραφιών από την σφαγή του αμερικανικού στρατού στο χωριό Μι Λάι του Βιετνάμ αποτέλεσαν την δεκαετία του 1960 μια από τις πιο σημαντικές στιγμές για την εξάπλωση του αντιπολεμικού κινήματος, η δημόσια προβολή της βαρβαρότητας της δολοφονίας του Τζορτζ Φλόυντ έπαιξε το ρόλο της σπίθας για να βάλει φωτιά σε αυτό το νέο αντιρατσιστικό κίνημα. Μόνο που το βίντεο της δολοφονίας του Φλόυντ δεν είναι το πρώτο βίντεο ρατσιστικής δολοφονίας της αστυνομίας που κυκλοφορεί δημόσια στις ΗΠΑ. Τι έκανε τη διαφορά αυτή τη φορά;
Πώς φτάσαμε στο I can’t breathe
Θα μπορούσαμε σχηματικά να κάνουμε ένα διαχωρισμό σε άμεσες και πιο βαθιές αιτίες. Η άμεση απάντηση βρίσκεται σε μεγάλο βαθμό στην εικόνα την οποία δίνει το απόσπασμα με το οποίο ξεκινάει αυτό το άρθρο που αναφέρεται στο ρόλο της πανδημίας Covid 19. Λειτούργησε σαν ένας πολλαπλασιαστής που απογείωσε από τη μια τις ταξικές αντιθέσεις αφήνοντας εκατομμύρια ανθρώπους ανυπεράσπιστους απέναντι στην επιδημία και από την άλλη κλιμάκωσε τις ρατσιστικές διακρίσεις εις βάρος των εκατομμυρίων Μαύρων, Λατίνων και Μεταναστών χωρίς χαρτιά που βρίσκονται μόνιμα στο στόχαστρο της αστυνομίας και της κυβέρνησης Τραμπ.
Αναδείχτηκε σε λίγες βδομάδες η απόλυτη αποτυχία της πλουσιότερης χώρας του πλανήτη να προστατεύσει τους ίδιους τους πολίτες της. Όχι μόνο γιατί ο Τραμπ επέλεξε αρχικά να ακολουθήσει την γραμμή «ανοσίας αγέλης», λέγοντας αρλούμπες ότι η επιδημία αφορά μόνο στην Κίνα. Αλλά και γιατί όταν αναγκάστηκε να αλλάξει ρότα, με το δημόσιο σύστημα υγείας διαλυμένο και έχοντας αφήσει δεκάδες εκατομμύρια ανθρώπους έξω από το ούτως ή άλλως πανάκριβο δίκτυο ιδιωτικής ασφάλισης και περίθαλψης, το αμερικανικό κράτος άφησε μαζικά κομμάτια του πληθυσμού ανυπεράσπιστα στην επιδημία.
Απέναντι σε αυτήν την απτή πραγματικότητα της αποτυχίας του συστήματος που βίωσαν εκατομμύρια άνθρωποι στις ΗΠΑ, ο Τραμπ αντέταξε –παλιά του τέχνη κόσκινο– τον ρατσισμό, θεωρώντας ότι έτσι θα μπορούσε να κατευνάσει τις αντιδράσεις και να συσπειρώσει τα λεγόμενα μεσοστρώματα και την λευκή εργατική τάξη: Ρατσισμός απέναντι στους Κινέζους που «έφτιαξαν» τον ιό για να χτυπήσουν τις ΗΠΑ. Ρατσισμός απέναντι στους μετανάστες χωρίς χαρτιά –με την αστυνομία να εισβάλει ακόμη και μέσα στα νοσοκομεία για να τους συλλάβει και να τους οδηγήσει για απέλαση. Και φυσικά ρατσισμός απέναντι στη μαύρη κοινότητα της οποίας βέβαια ένα μεγάλο κομμάτι στελεχώνει την εργατική τάξη στα νοσοκομεία, τους δήμους, τον επισιτισμό, τη βιομηχανία και γενικότερα τομείς που συνέχιζαν να λειτουργούν εν μέσω κορονοϊού.
Και στα δύο αυτά μέτωπα ο Τραμπ βρέθηκε αντιμέτωπος με την αντίδραση του κόσμου από τα κάτω –πρώτα και κύρια της εργατικής τάξης που εν μέσω καραντίνας με το υπόλοιπο πληθυσμό κλεισμένο στα σπίιτια του – συνέχιζε να πηγαίνει να δουλέψει. Το άπλωμα της επιδημίας σημαδεύτηκε από το ξέσπασμα διαμαρτυριών, απεργιών και κινητοποιήσεων σε δεκάδες χώρους εργασίας σε όλες τις ΗΠΑ από την Άμαζον, τα φαστ φουντ και τα νοσοκομεία μέχρι τις αεροπορικές εταιρίες και τους μετανάστες εργάτες γης που κατέβηκαν σε απεργίες στην Δυτική ακτή. Ήταν τέτοια η ένταση του φαινομένου ώστε το Marx 21 πήρε την πρωτοβουλία για να φτιάξει χρονολόγιο που κατέγραφε τις απεργίες τις μέρες του κορονοϊού. Τα προσωρινά ή μόνιμα κλεισίματα επιχειρήσεων, μικρών αλλά και μεγάλων όπως η Hertz που κήρυξε πτώχευση έφεραν την απειλή της ανεργίας και της αστεγίας για εκατομμύρια ανθρώπους. Στις προκλητικές «διαμαρτυρίες» των ακροδεξιών οπαδών του Τραμπ, που ζητούσαν να «ανοίξει» τη χώρα γιατί δεν υπάρχει κορονοϊός απάντησαν –και στο δρόμο – οι εργαζόμενοι της Υγείας ενώ ακόμη και εν μέσω καραντίνας, το αντιρατσιστικό κίνημα συνέχιζε να προσπαθεί να οργανώσει την αλληλεγγύη στους μετανάστες οργανώνοντας μοτοπορείες με αυτοκίνητα.
Αυτή ήταν η εικόνα των ΗΠΑ λίγο πριν συμβεί η δολοφονία του Τζορτζ Φλόυντ –και λίγες μόλις βδομάδες μετά την απόφαση του Σάντερς να αποσυρθεί από την κούρσα για το χρίσμα του υποψήφιου των Δημοκρατικών στις επερχόμενες εκλογές στις ΗΠΑ χαρίζοντάς το στον Μπάιντεν, στην ουσία τραβώντας το χαλί κάτω από τα πόδια εκατομμυρίων που τους προηγούμενους μήνες έβλεπαν στο πρόσωπό του την ελπίδα για αλλαγή στις ΗΠΑ.
Όμως ο κόσμος αυτός δεν έπεσε, στάθηκε όρθιος. Η οργή για την δολοφονία του Τζορτζ Φλόυντ συναντήθηκε με τις βαθιές ταξικές αντιθέσεις που ανέδειξε η κρίση του κορονοϊού και το τεράστιο ρεύμα ριζοσπαστικοποίησης προς τα αριστερά που σηματοδότησε η προεκλογική καμπάνια του Σάντερς, ακριβώς πάνω στη στιγμή που αυτό αναζητούσε συνέχεια. Αυτή η νέα μαζική κοινωνική Αριστερά έπαιξε καθοριστικό ρόλο, μπαίνοντας από την πρώτη στιγμή, ξεκάθαρα και στο δρόμο, στο πλευρό της Μαύρης Κοινότητας, στη σύγκρουσή της με το αμερικάνικο κράτος, μια σύγκρουση με βαθιά ταξικά χαρακτηριστικά.
Κόντρα σε όλη την υποκρισία του Δημοκρατικού Κόμματος που προσπαθούσε να κρατήσει αποστάσεις –αν δεν κατήγγειλε κιόλας τους εξεγερμένους γιατί συμμετείχαν στα riots και στο λεγόμενο «πλιάτσικο»– αυτή η κοινωνική αριστερά αποδείχθηκε αναπόσπαστο και κρίσιμο κομμάτι των διαμαρτυριών.
Αυτή η νέα αριστερά ούτε από παρθενογέννεση προέκυψε ούτε από την χαρισματικότητα του Σάντερς που τελικά αποδείχτηκε πολύ λίγη. Είναι το προϊόν μιας εικοσαετούς πορείας σκληρών αγώνων. Μια πορεία που ξεκινάει από το Σιάτλ, την περικύκλώση και την ακύρωση του συνεδρίου του ΠΟΕ το 1999, όταν η συνάντηση στο δρόμο των συνδικάτων και της νεολαίας θα αντέξει στη βία και τις πλαστικές σφαίρες της αστυνομίας του Κλίντον. Θα αντέξει τον πόλεμο του Μπους «ενάντια στην τρομοκρατία» μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους το 2001 μένοντας ζωντανή απέναντι στις πιέσεις και το 2003 θα γίνει ο κορμός για να απλωθεί σε όλες τις ΗΠΑ ένα δυνατό μαζικό αντιπολεμικό κίνημα ενάντια στην εκστρατεία και στην κατοχή στο Ιράκ.
Αυτό το κίνημα –και οι αποκαλύψεις στις οποίες προέβη για το πώς οι ΗΠΑ μεθόδευσαν αυτόν τον πόλεμο– θα απονομιμοποιήσει τον υπερσυντηρητικό Μπους και την πολιτική του, θα αλλάξει τον τρόπο που ακόμη και το ίδιο το Χόλυγουντ παρουσιάζει το αμερικανικό κράτος και θα οδηγήσει το 2009 στην πρώτη εκλογή στις ΗΠΑ μαύρου προέδρου και μετανάστη δεύτερης γενιάς Μπάρακ Ομπάμα.
Όμως για τα εκατομμύρια των μαύρων και της πλειοψηφίας της εργατικής τάξης που τον στήριξε, η οκταετία Ομπαμα θα εξελιχθεί σε μια διάψευση των προσδοκιών. Σημαδεύεται από πολιτικές που για ακόμη μια φορά χαρίζουν κέρδη στις τράπεζες και τις πολυεθνικές που έφεραν την κρίση ενώ δίνουν ψίχουλα στους φτωχούς –αλλά και από την αύξηση των δολοφονιών των μαύρων από την αστυνομία.
Μέσα σε αυτό το κλίμα διαμορφώνονται στις ΗΠΑ νέα ορμητικά μαζικά κινήματα: Το 2011 το κίνημα Occupy Wall Street με σύνθημα “είμαστε το 99%” φέρνει τον αέρα από τα πεζοδρόμια της Αραβικής Άνοιξης και του ευρωπαϊκού «νότου» στην καρδιά των ΗΠΑ. To 2013 ακολουθεί το πρώτο κύμα του κινήματος Black Lives Matter μετά από ξεσηκωμό για τις δολοφονίες της αστυνομίας. Το 2016, η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ (παρότι παίρνει 2 εκατομμύρια ψήφους λιγότερες από την Χίλαρι Κλίντον, υποψήφια των Δημοκρατικών και εκπρόσωπο του βαθιού κατεστημένου στις ΗΠΑ) δεν σηματοδοτεί υποχώρηση των αγώνων. Τον Γενάρη του 2017 η Πορεία των Γυναικών, αμέσως μετά την αναγόρευση του Τραμπ σε πρόεδρο πυροδοτεί ένα παγκόσμιο κύμα κινητοποιήσεων ενάντια στον σεξισμό που απλώνεται σε όλες τις χώρες του πλανήτη ενώ μέσα στις ΗΠΑ σηματοδοτεί την εμφανιση του κινήματος #metoo που βάζει στο στόχαστρο ακόμη και τις ιερές αγελάδες του Χόλυγουντ, μεγιστάνες όπως ο Γουάινσταϊν.
Επιπλέον η άγρια πολιτική του κλεισίματος των συνόρων από τον Τραμπ ξεσηκώνει ενα τεράστιο κίνημα αλληλεγγύης από τα αεροδρόμια κόντρα στην απαγόρευση εισόδου στους μουσουλμάνους μέχρι τους αγώνες ενάντια στο «τείχος» στα σύνορα με το Μεξικό.
Δίπλα σε όλα αυτά, η εργατική τάξη οργανώνεται και απεργεί, όχι μόνο στα παραδοσιακά δυνατά συνδικάτα στους Τίμστερς ή στην Τζένεραλ Μότορς αλλά και σε χώρους όπως τα φαστ φουντ με το αίτημα για ελάχιστο κατώτατο μισθό –φτάνοντας σε απεργιακές κορυφώσεις όπως αυτές των εκπαιδευτικών πέρσι που σε μια πολιτεία μετά την άλλη προχώρησαν σε απεργίες διαρκείας αναγκάζοντας τον Τραμπ και τις τοπικές κυβερνήσεις σε υποχωρώσεις.
Αυτή η ριζοσπαστικοποίηση έχει κάνει το κίνημα διαμαρτυρίας που γεννήθηκε μετά τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόυντ να διαφέρει σε ποσότητα και ποιότητα από όλα τα προηγούμενα. Τα προχωρήματα είναι τεράστια.
Προχωρήματα
Το κίνημα δεν πτοήθηκε από τις πάνω από 12.000 συλλήψεις, ούτε από τις σφαίρες, ούτε από τα δακρυγόνα, ούτε από τους νεκρούς (που μπορεί να φτανουν αυτή τη στιγμή τους 20) ούτε από την απαγόρευση κυκλοφορίας ούτε από τα φασισταριά και την ΚΚΚ που προσπάθησαν ανεπιτυχώς να τρομοκρατήσουν τους διαδηλωτές με δολοφονικές επιθέσεις. Συνεχίζει να κλιμακώνεται μετά την δολοφονία του Φλόυντ ξεπερνώντας εμπόδια κάθε λογής.
Πρώτο εμπόδιο η αναμενόμενη «Στρατηγική της έντασης» εκ μέρους του Τραμπ. Αφενός για να τρομοκρατήσει τον κόσμο αφετέρου για να συσπειρώσει γύρω του τους συντηρητικούς για κλιμάκωση τη κρατικής βίας. Δεύτερο εμπόδιο ότι, απέναντι σε αυτήν τη στρατηγική, το Δημοκρατικό Κόμμα έσπευσε αμέσως να προσαρμοστεί και να κρατήσει μια γραμμή «ίσων αποστάσεων» απέναντι στην κυβέρνηση και τους «ταραχοποιούς».
Αλλά το κόλπο αυτή τη φορά δεν έπιασε. Την κλιμάκωση της βίας της αστυνομίας δεν ακολούθησε «χάος» αλλά ένα μαζικό κίνημα, που μπολιασμένο απ’όλες τις εμπειρίες του προηγούμενου διαστήματος, δεν «κατήγγειλε» αλλά χειροκρότησε την εισβολή στο αστυνομικό τμήμα της Μινεάπολης. Στο στόχαστρο των διαδηλωτών πέρα από την αστυνομία βρέθηκαν τράπεζες και πολυκαταστήματα, τα σύμβολα του καπιταλισμού και της «λευκής υπεροχής» και βέβαια ο ίδιος ο Λευκός Οίκος. Οι κατηγορίες για τον φτωχό κόσμο που έμπαινε στα μαγαζιά ως «πλιατσικολόγους» ήταν χωρίς αντίκρυσμα με το κίνημα να απαντάει ευθέως ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερο πλιάτσικο από αυτό που συνέβη και συμβαίνει στην αφρικανική αλλά και στην ίδια την αμερικάνικη ήπειρο από τους καπιταλιστές και το αμερικανικό κράτος.
Η κοινωνική αριστερά που διαμορφώθηκε κόντρα στις νουθεσίες του Δημοκρατικού Κόμματος, μπόρεσε να καθορίσει ότι η οργή θα στρεφόταν ενάντια στο σύστημα και τους μηχανισμούς του συσπειρώνοντας ακόμη μεγαλύτερους αριθμούς ανθρώπων σε ογκώδη συλλαλητήρια.
Σύμφωνα με την εφημερίδα USA Today μαζικές διαδηλώσεις έχουν γίνει σε 806 πόλεις σε όλες τις πολιτείες των ΗΠΑ ακόμη και στο Γκουάμ και στα Νησιά της Παρθένου. Η Ουάσινγκτον Ποστ αναφέρει ότι ο αριθμός έχει ξεπεράσει και την «Πορεία των Γυναικών» το 2017 που είχε γίνει σε 650 σημεία καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι: «Οι ΗΠΑ σπάνια έχουν κινητοποιήσεις που να συνδυάζουν ταυτόχρονα το μέγεθος, αυτήν την ένταση και αυτή τη συχνότητα». Δεν είναι τυχαίο ότι τον πιο ενεργό ρόλο στις κινητοποιήσεις τον έχουν γυναίκες, οι μαύρες γυναίκες. Όπως γράφει ο Richard Greeman (ακτιβιστής μαρξιστής συγγραφέας, γνωστός για την εργασία του πάνω στον Βίκτορ Σερζ): «Αυτό που είναι αξιοσημείωτο είναι ότι τεράστιοι αριθμοί, η πλειοψηφία αυτών που φωνάζουν Black Lives Matter είναι λευκοί που ενώνονται με τους μαύρους στον αγώνα για δικαιοσύνη και ισότητα. Εξίσου αξιοσημείωτος είναι ο ηγετικός ρόλος που έχουν οι γυναίκες, οι αφροαμερικανές γυναίκες που συμμετείχαν και στο BLM και στην Πορεία Γυναικών».
Αντίστοιχα, μεγάλη είναι η συμμετοχή του ΛΟΑΤΚΙ+ κινήματος και συγκεκριμένα της πιο ριζοσπαστικής του πτέρυγας. Στις 14 Ιούνη δεκάδες χιλιάδες συγκεντρώθηκαν στο Μπρούκλιν στο συλλαλητήριο με σύνθημα Βlack trans lives matter και το ίδιο έγινε και σε άλλες πόλεις. Mπορεί φέτος τα Pride να ακυρώθηκαν από τους διοργανωτές λόγω κορονοϊού αλλά στις 28 Ιούνη στο Σαν Φρανσίσκο υπάρχει συλλαλητήριο καλεσμένο από lgbtqi +συλλογικότητες με σύνθημα ”Pride is a riot”, ενώ αντίστοιχο κάλεσμα υπάρχει και στη Νέα Υόρκη από το Reclaim Pride Coalition που καλεί στο 2ο Queer Liberation March ενάντια στην αστυνομική βία και υπέρ του Black Lives Matter.
Το κύμα αλληλεγγύης που ενώνει τους καταπιεσμένους είναι τόσο μεγάλο ώστε την προηγούμενη εβδομάδα σε ένα κέντρο κράτησης του ICE [σ.σ: αντιμεταναστευτική ομοσπονδιακή αστυνομική δύναμη] στο Ελ Πάσο είχε γίνει απεργία πείνας σε αλληλεγγύη για τον Τζορτζ Φλόυντ από τους μετανάστες που είναι προς απέλαση, μια φοβερή κίνηση αλληλεγγύης και διεθνισμού, που συνέδεσε το BLM με το κίνημα για τα δικαιώματα των προσφύγων και την καμπάνια ενάντια στο ICE. Μαύροι, λευκοί, λατίνοι, μετανάστες, άνθρωποι όλων των ηλικιών και όλων των κινημάτων, συγκροτούν αυτό το νέο κίνημα που καθώς κλιμακώνεται, έρχεται να συναντηθεί με τους αγώνες της οργανωμένης εργατικής τάξης και τα συνδικάτα.
Όπως ανέφερε ο Ιάννης Δελατόλας στη διεθνή εκδήλωση που οργάνωσε διαδικτυακά το IST, η Διεθνιστική Σοσιαλιστική Τάση στην οποία ανήκει και το ΣΕΚ: «Η συμμετοχή της οργανωμένης εργατικής τάξης είναι ιδιαίτερα σημαντική. Είδαμε από την αρχή δηλώσεις αλληλεγγύης από τα συνδικάτα των νοσηλευτών, των αεροσυνοδών και άλλα. Είδαμε ταχυδρόμους να διαδηλώνουν στη Μινεάπολις ζητώντας δικαιοσύνη, οδηγούς λεωφορείων να αρνούνται να μεταφέρουν συλληφθέντες, λιμενεργάτες να ψηφίζουν το κλείσιμο 29 λιμανιών στη δυτική ακτή και εκπαιδευτικούς σε όλη τη χώρα να πετάνε μπάτσους έξω από τις τάξεις. Η είσοδος των οργανωμένων εργατών μπορεί να εξασφαλίσει τη συνέχεια αυτού του κινήματος. Η άρχουσα τάξη ανησυχεί πολύ».
Kαι πώς να μην ανησυχεί όταν βλέπει γεγονότα όπως η απεργία που παρέλυσε το λιμάνι του Oakland με την εμβληματική φιγούρα της Άντζελα Ντέιβις να συμμετέχει στη συγκέντρωση με σηκωμένη τη γροθιά. Την ίδια ώρα οι λιμενεργάτες στη Γένοβα της Ιταλίας σταμάτησαν να εργάζονται για να εκφράσουν την αλληλεγγύη τους.
Ρήγματα και υποχωρήσεις
Το κίνημα προκάλεσε τρομερά ρήγματα και στην κεντρική κυβέρνηση του Τραμπ αλλά και στις τοπικες κυβερνήσεις που ελέγχουν οι Δημοκρατικοί, αναγκάζοντάς τους σε αλλεπάλληλες υποχωρήσεις. Το πιο μεγάλο ρήγμα ήταν αυτό που εκφράστηκε όταν ο υπουργός Άμυνας και η ίδια η στρατιωτική ηγεσία των ΗΠΑ ήρθε σε σύγκρουση με τον Τραμπ. Με τη Βίβλο στα χέρια, ο Τραμπ κάλεσε τον στρατό να παρέμβει στο πλευρό της αστυνομίας και της εθνοφρουράς. Το στρατιωτικό κατεστημένο του το αρνήθηκε.
Τοπικές κυβερνήσεις, κατασταλτικοί μηχανισμοί και δικαστική εξουσία αναγκαζονται να προσαρμοστούν στις πιέσεις του κινήματος αναζητώντας πρακτικές εκτόνωσης. Οι εικόνες είναι πρωτοφανείς: «Δεσμευόμαστε να διαλύσουμε τις υπηρεσίες της αστυνομίας όπως τις γνωρίζουμε στη Μινεάπολη και να οικοδομήσουμε από κοινού με τους πολίτες μας ένα νέο μοντέλο δημόσιας ασφάλειας που θα εγγυάται αληθινά την ασφάλεια του πληθυσμού μας», δήλωσε η Λίσα Μπέντερ, η πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου της πόλης στο CNN! Στο Σιάτλ, η διοικητής της Αστυνομίας και η δήμαρχος αναγκάστηκαν να εκκενώσουν το Αστυνομικό Τμήμα του Ανατολικού Σιάτλ με αποτέλεσμα οι διαδηλωτές να καταλάβουν το αδειανό Τμήμα και χρησιμοποιώντας οδοφράγματα να ορίσουν γύρω του μια ολόκληρη περιοχή ως «Αυτόνομη Ζώνη Capitol Hill» αναρτώντας στην είσοδο του τμήματος πανό που έγραφε «Αυτός ο χώρος τώρα ανήκει στους κατοίκους του Σιάτλ»! Η δημοτική σύμβουλος της ριζοσπαστικής αριστεράς Σάμα Σαγουάντ άνοιξε την είσοδο του Δημαρχιακού Μεγάρου σε περισσότερους από χίλιους διαδηλωτές για να οργανώσουν συνέλευση.
Σε αρκετές πόλεις, κεντρικές λεωφόροι έχουν αρχίσει να μετονομάζονται Black Lives Matter Avenue. Στη διάρκεια των διαδηλώσεων σε μια σειρά από πολιτείες που ελέγχουν οι Δημοκρατικοί η αστυνομία γονάτιζε μπροστά στους διαδηλωτές. «Στην Ουάσιγκτον, η εικόνα του πιο δυνατού ανθρώπου στον πλανήτη να κρύβεται στο υπόγειο καταφύγιο του και να κατεβάζει τα φώτα του Λευκού Οίκου μπροστά στους διαδηλωτές, ντρόπιασε το ίδιο το αμερικάνικο κράτος», γράφει χαρακτηριστικά ο Richard Greeman.
Τα σημάδια της δεινής θέσης στην οποία βρίσκεται ο αμερικανός πρόεδρος πολλαπλασιάζονται μέρα τη μέρα και είναι ορατά και στις δημοσκοπήσεις. Πέντε μήνες πριν από τις εκλογές η δημοτικότητα του Τραμπ κατρακυλάει έχοντας φτάσει να είναι 13 μονάδες πίσω από τον Μπάιντεν ενώ σε δημοσκόπηση της εταιρείας Rasmussen το 62% των Αμερικανών βλέπει θετικά το κίνημα Black Lives Matter που είναι σχεδόν 20 μονάδες πιο δημοφιλές από τον Τραμπ, από το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα αλλά και τον Τζο Μπάιντεν.
Υπάρχει μια στροφή αριστερά –που ήδη πέρσι κατέγραφαν τα γκάλοπ με το 51% της νεολαίας να θεωρεί τον σοσιαλισμό κάτι το θετικό –αλλά φέτος την ομολογούν οι από πάνω και συγκεκριμένα ο ίδιος ο Τραμπ με τις δηλώσεις του ότι υπεύθυνοι για την εξέγερση είναι οι «τρομοκράτες» antifa και ότι ο Μπάιντεν είναι «μαριονέτα της άκρας αριστεράς»! Όπως παρατηρούσε ο Ιάννης Δελατόλας: «Αυτά που ήταν αιτήματα της άκρας αριστεράς φαίνονται να έχουν γίνει μέινστρημ: αφοπλισμός της αστυνομίας ή ακόμα και διάλυσή της. Πολιτικοί –κυρίως δημοκρατικοί– τρέχουν να προλάβουν το ρεύμα με υποσχέσεις μεταρρύθμισης».
Είναι κατεπείγον σήμερα, και δυνατό περισσότερο από κάθε άλλη φορά αυτή η αριστερά να αποκτήσει την δική της πολιτική οργανωμένη έκφραση στις ΗΠΑ έξω από τα πλαίσια του Δημοκρατικού Κόμματος. Αυτό είναι η μοναδική εγγύηση όχι μόνο ότι όλα αυτά τα προχωρήματα και οι κατακτήσεις δεν θα πάνε χαμένα αλλά και ότι θα μπορέσει να διαμορφωθεί μια εναλλακτική.
Παγκόσμιο Κίνημα
Η δύναμη αυτού του κινήματος στην καρδιά του παγκόσμιου καπιταλισμού λειτουργεί σαν πυροκροτητής για να πάρει φωτιά όλος ο πλανήτης. Η ταχύτητα ημερών με την οποία αυτό το κίνημα εξαπλώθηκε από τις ΗΠΑ σε όλο τον πλανήτη είναι πραγματικά εντυπωσιακή, με διαδηλώσεις εκατομμυρίων ανθρώπων παγκοσμίως σε εκατοπντάδες πόλεις σε 60 συνολικά χώρες.
Στην Βρετανία και στη Γαλλία το ξέσπασμα της εξέγερσης στις ΗΠΑ μετατράπηκε σε ένα μαζικό ξεσηκωμό που έσπασε στον δρόμο όλες τις καραντίνες και τις απαγορεύσεις κυκλοφορίας των κυβερνήσεων που άφησαν τον κόσμο απροστάτευτο μπροστά στην επιδημία αλλά ήθελαν να του απαγορεύσουν να διαδηλώνει.
Στη Γαλλία, η δολοφονία του Φλόυντ ήρθε λίγες μέρες πριν απο το κάλεσμα των «Χωρίς Χαρτιά» για διαδηλώσεις στο Παρίσι και άλλες γαλλικές πόλεις στις 30 Μάη. Όπως γράφει στην Εργατική Αλληλεγγύη ο Ντενί Γκοντάρ: «Δεν πρόκειται μόνο για το δικαίωμα να διαδηλώνουμε αλλά και για την πάλη να κερδίσουμε τη νομιμοποίηση όλων των Sans-Papiers, στέγη για όλους και όλες, το κλείσιμο των στρατοπέδων κράτησης. Και, όπως και στη Μινεάπολη, το διακύβευμα αυτού του αγώνα είναι καθοριστικό για όλη την κοινωνία. Είναι επίσης ένας σταθμός για την εθνική μέρα κινητοποίησης στα νοσοκομεία που καλούν οι επιτροπές αγώνα και τα συνδικάτα για τις 16 Ιούνη. Όπως έγραφε η αφίσα που είχε βγει για τη διαδήλωση της 30 Μάη: ”Υγεία = ισότητα + ελευθερία + αλληλεγγύη“. Οι επόμενες μέρες θα δείξουν αν η 30 Μάη αποτέλεσε καμπή. Χρειάζεται να κάνουμε τα πάντα γι’ αυτό. Ο αυριανός κόσμος είναι τώρα!»
Αυτά που ακολούθησαν τις επόμενες βδομάδες δικαίωσαν αυτήν την εκτίμηση. Οι δρόμοι των μεγάλων πόλεων της Ευρώπης πλημμύρισαν ξανά και ξανά. Στο Παρίσι, το πανό «White Lives Matter» που κρέμασαν οι φασίστες σε μια πολυκατοικία πάνω από το χώρο συγκέντρωσης κατέβηκε από τους ίδιους τους ενοίκους της πολυκατοικίας με τον κόσμο να ξεσπά σε χειροκροτήματα. Η απεργία των νοσοκομείων στη Γαλλία στις 16 Ιούνη, την ίδια μέρα που γινόταν και στην Ελλάδα, σημαδεύτηκε από την ένωση των sans papiers με τους απεργούς της Υγείας, τους ήρωες της μάχης ενάντια στον κορονοϊό, που δέχθηκαν την βάρβαρη επίθεση της αστυνομίας.
Οργή ενάντια στο σύστημα
Τι είναι αυτό που ενώνει και ξεσηκώνει ταυτόχρονα όλους αυτούς τους διαδηλωτές από την Μινεάπολη μέχρι την Αθήνα και από το Ρίο μέχρι το Παρίσι; Είναι η οργή απέναντι στον συστημικό ρατσισμό που αντιμετωπίζουν όχι μόνο οι μαύροι αλλά και οι πρόσφυγες, και οι μετανάστες, και οι χωρίς χαρτιά, σε όλες αυτές τις χώρες από κυβερνήσεις που παίζουν στις πλάτες τους τα πολιτικά τους παιχνίδια. Είναι η αναγνώριση με μαζικούς όρους ότι πίσω από τον ρατσισμό υπάρχει ένα συγκεκριμένο σύστημα αλλά είναι και η οργή απέναντι σε ένα σύστημα που δολοφονεί γυναίκες, τη Μαριέλε στο Ρίο, που δολοφονεί ομοφυλόφιλους, τον Ζακ στην Αθήνα. Το Black Lives Matter γίνεται Ιmigrants Lives Matter, Refugees Lives Matter, Muslims Lives Matter, Gay Lives Matter, Trans Lives Matter, Palestinian Lives Matter. Είναι η ίδια οργή που ενώνει από την Γάζα μέχρι τη Μινεάπολη.
Είναι σε τελική ανάλυση η ταξική κραυγή όλων των από τα κάτω που υψώνουν τη φωνή τους ενάντια στο σύστημα και λένε «Η ζωή μου μετράει». Όπως χαρακτηριστικά είπε ο Τζόζεφ Τσουνάρα από τη Βρετανία και το SWP στην ομιλία του στην εκδήλωση της IST:
«Σε αυτό το γενικό πλαίσιο δεν είναι καθόλου παράξενο που στο αίτημά τους για δικαιοσύνη, κάποιοι απ’ αυτούς που είναι στο δρόμο ακολουθούν το μονοπάτι της Άντζελα Ντέιβις και του Μάλκολμ Χ, που αναγνώρισαν ολόκληρο το σύστημα ως το πρόβλημα και άρχισαν να απευθύνουν το κάλεσμα της επαναστατικής αλλαγής, αυτό που η Ντέιβις αποκαλούσε μια πλήρη και ολοκληρωτική ανατροπή της καπιταλιστικής τάξης. Γιατί όσο αναπτύσσεται η εξέγερση από τα κάτω τόσο περισσότερο φως ρίχνει στα όρια της αριστεράς που κινείται μέσα στα πλαίσια του συστήματος. Ένα τέτοιο κίνημα έχουμε τώρα σε παγκόσμια κλίμακα.
Μαθαίνουμε απ’ αυτούς τους αγώνες. Μαθαίνουμε ότι λίγες μέρες μαζικών διαδηλώσεων μπορούν να πετύχουν πολύ περισσότερα απ’ ότι δεκαετίες καθωσπρέπει διαπραγματεύσεων ή εκλογικών εκστρατειών. Χρειαζόμαστε την οργανωμένη εργατική τάξη να είναι κομμάτι του κινήματος Black Lives Matter. Τέτοιους αγώνες έχουμε μπροστά μας.
Πρέπει να καταλάβουμε ότι είναι ο καπιταλισμός ως ένα ανταγωνιστικό σύστημα με αποκλειστικό σκοπό το κέρδος που συνέχει και σχηματοποιεί όλες αυτές τις διαδικασίες. Χρειάζεται να επιχειρηματολογούμε συνέχεια υπέρ ενός συστήματος με ουσιαστικό δημοκρατικό έλεγχο, όπου η παραγωγή θα βασίζεται στις ανθρώπινες ανάγκες και πιστεύουμε ότι αυτή η λύση, αυτή η σοσιαλιστική λύση μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσα από τον επαναστατικό μετασχηματισμό της κοινωνίας από τα κάτω».