16/6, Υπ.Υγείας, Απεργία για την Υγεία
Η μάχη της Υγείας είναι κεντρική για όλη την κοινωνία, γράφει η Λένα Βερδέ.
Οι εργαζόμενοι με τις απεργίες τους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή.
«Απαιτούμε την καλύτερη θεραπεία για όλους τους αρρώστους μας έγκαιρα. Αν για σας το φάρμακο είναι εμπόρευμα για μας είναι αγαθό. Δεν είμαστε οι λογιστές της καπιταλιστικής παρωδίας σας. Δεν είμαστε η FRONTEX να πετάμε έξω από τα νοσοκομεία τους πρόσφυγες, τους μετανάστες και τους ανήμπορους γιατί δεν τους χωράνε οι κωδικοί σας. Είμαστε δημόσιοι λειτουργοί, είμαστε γιατροί, είμαστε επιστήμονες που θέλουμε το καλύτερο για τους καρκινοπαθείς, είμαστε αλληλέγγυοι, είμαστε πάνω από όλα ΑΝΘΡΩΠΟΙ».
Το ξέσπασμα του γιατρού του αντικαρκινικού νοσοκομείου Άγιος Σάββας, που δημοσιοποίησε ο Σύλλογος Εργαζομένων στο νοσοκομείο στα τέλη Μάη1, είναι ένα από τα πολλά το τελευταίο τρίμηνο μέσα στη φρίκη της πανδημίας. Οι εικόνες των γιατρών, των νοσηλευτών και νοσηλευτριών, των καθαριστριών και όλων των εργαζόμενων των νοσοκομείων που διαμαρτύρονται με τα πλακάτ τους, απεργούν και διαδηλώνουν έκαναν το γύρο του κόσμου.
Ο απλός κόσμος έκφρασε μαζικά τη συμπαράστασή του στους υγειονομικούς και εδώ και διεθνώς. Ο κορονοϊός οδήγησε εκατομμύρια στη συνειδητοποίηση ότι το σύστημα που ζουν, όχι μόνο γεννά πανδημίες, αλλά και ότι έχει καταστρέψει τα δημόσια συστήματα Υγείας σε τέτοιο βαθμό που αδυνατεί να τις αντιμετωπίσει. Και ότι στον 21ο αιώνα η ζωή του καθενός και της καθεμιάς μπορεί να εξαρτάται από μια καμπύλη σε ένα διάγραμμα και από το αν το ύψος αυτής της καμπύλης θα ξεπεράσει τα όρια που δείχνουν πόσο αντέχουν τα χτυπημένα από τις κυβερνήσεις συστήματα Υγείας. Κοντά μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους παγκοσμίως μέχρι την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές λόγω αυτής της ψυχρής λογικής.
Η μάχη της Υγείας αναδεικνύεται ως κεντρική το επόμενο διάστημα για όλη την εργατική τάξη και όλη την κοινωνία. Και μπορεί να κερδηθεί με ένα δυνατό κίνημα συμπαράστασης στους υγειονομικούς. Εδώ, η απεργία των νοσοκομείων στις 16 Ιούνη και το πανελλαδικό συλλαλητήριο στην Αθήνα ήταν ένα μεγάλο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση. Δίπλα στους χιλιάδες απεργούς των νοσοκομείων από όλη τη χώρα που πλημμύρισαν τους δρόμους και έστειλαν δυνατό μήνυμα σύγκρουσης με την κυβέρνηση της ΝΔ, βάδισαν εργαζόμενοι/ες από πολλούς χώρους, νεολαία, πρόσφυγες και μετανάστες/τριες. Η πρωτοβουλία «Στηρίξτε τους εργάτες της Υγείας - Support Health Workers» έπαιξε βασικό ρόλο σε αυτή την εξέλιξη.
«Από το υποκριτικό χειροκρότημα στον ανηλεή διωγμό»
Δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να περιγράψει κανείς την κυβερνητική πολιτική στο ΕΣΥ από τον τίτλο που έδωσε ο γιατρός του Άγιου Σάββα στην καταγγελία του.
Το δίμηνο της καραντίνας, ο Μητσοτάκης και η παρέα του βρέθηκαν στην προτελευταία θέση της κατάταξης του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας όσον αφορά τις πρόσθετες δαπάνες υγείας των χωρών για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Το τέλος του λοκντάουν βρίσκει το υπουργείο Υγείας να προχωρά σε νέα ολομέτωπη επίθεση στα δημόσια νοσοκομεία.
Η πρόσφατη απόπειρα να μπει λουκέτο στο Κέντρο Μαστού του νοσοκομείου Έλενα –ενός Κέντρου που σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία εξυπηρετεί περίπου 20.000 γυναίκες το χρόνο– ήταν τρανταχτό δείγμα ότι τα κλεισίματα βρίσκονται στην κορυφή της κυβερνητικής ατζέντας. Η κινητοποίηση των εργαζόμενων στο Έλενα, σε ένα νοσοκομείο που δεν είναι πάντα στην πρωτοπορία των αγώνων, έδειξε ότι κάποια πράγματα αποτελούν αιτία πολέμου για την εργατική τάξη. Η αγωνιστική αυτή απάντηση σε συνδυασμό με την τεράστια δημόσια κατακραυγή που ξεσήκωσε η επίθεση, την απέτρεψαν.
Το Παιδοκαρδιοχειρουργικό Κέντρο του νοσοκομείου Παίδων Αγία Σοφία βρίσκεται επίσης στο μάτι του κυκλώνα. Το Κέντρο έκλεισε για να «ανακαινιστεί» με δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, στη συνέχεια μετατράπηκε σε κλινική COVID και, παρά τις υποσχέσεις Κικίλια, ακόμα δεν έχει επαναλειτουργήσει.
Είχαν προηγηθεί οι απόπειρες να κλείσουν το Παιδιατρικό του Αγλαΐα Κυριακού στην Καλλιθέα καθώς και το Παιδοψυχιατρικό του Παίδων Πεντέλης. Οι 13 νεκροί από κορονοϊό στην ιδιωτική κλινική «Ταξιάρχαι» στο Περιστέρι λόγω μη τήρησης των υγειονομικών πρωτοκόλλων είναι κορυφαίο σκάνδαλο, παράδειγμα για το τι σημαίνουν ιδιωτικοποιήσεις στην Υγεία. Η κρατικοποίηση των ιδιωτικών κλινικών και η ένταξή τους στο ΕΣΥ γίνεται επιτακτική ανάγκη.
Ταυτόχρονα συνεχίζονται οι προσπάθειες να επιστρέψουν οι ιδιώτες ως εργολάβοι στο ΕΣΥ. Για χρόνια βασικές λειτουργίες των νοσοκομείων –σίτιση, φύλαξη, καθαριότητα κλπ– είχαν περάσει στα χέρια εργολάβων. Το κόστος αυτής της επιλογής ήταν πολλαπλάσιο για το δημόσιο, ενώ για τους εργαζόμενους σήμαινε χαμηλά μεροκάματα και άθλιες συνθήκες δουλειάς. Οι αγώνες των προηγούμενων χρόνων είχαν καταφέρει να τους πετάξουν έξω σε πολλά νοσοκομεία. Τώρα μεθοδεύεται η επιστροφή τους, στο συνολικότερο πλαίσιο των Συμπράξεων Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Οι «δωρεές» του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος και άλλων «φιλάνθρωπων» ιδρυμάτων και επιχειρήσεων που διαφημίζει η κυβέρνηση ανοίγουν το δρόμο για νέα σκάνδαλα τύπου «Ταξιάρχαι».
Την εικόνα συμπληρώνουν οι απολύσεις. Δεν αρκεί που οι κενές οργανικές θέσεις στο ΕΣΥ αγγίζουν πλέον τους 40.000 εργαζόμενους όλων των ειδικοτήτων, ένας αριθμός που γιγαντώθηκε τα τελευταία χρόνια με το μνημονιακό μέτρο του 1 προς 5 στις προσλήψεις/συνταξιοδοτήσεις. Την ίδια ώρα 16.000 εργαζόμενοι με κάθε είδους συμβάσεις (ΟΑΕΔ, ΣΟΧ, επικουρικοί, εργολαβικοί), που στηρίζουν για χρόνια το σύστημα Υγείας και το κάνουν με την ίδια αυτοθυσία την περίοδο της πανδημίας, είναι μόνιμα υπό την απειλή της απόλυσης.
Οι επικουρικοί στο Ιπποκράτειο της Θεσσαλονίκης, που υπηρετούν ήδη ένα χρόνο στο νοσοκομείο, βλέπουν την πόρτα της εξόδου σε τέσσερις μήνες. Όλα τα νοσοκομεία και τα Κέντρα Υγείας θα βρεθούν σύντομα αντιμέτωπα με το ζήτημα της λήξης των συμβάσεων και των απολύσεων. Οι αγώνες των συμβασιούχων με τη στήριξη των μόνιμων συναδέλφων τους είναι αυτοί που τους έχουν κρατήσει μέχρι σήμερα στη δουλειά. Η μάχη για μαζικές προσλήψεις και μονιμοποιήσεις θα είναι μεγάλη την επόμενη περίοδο.
Την ίδια στιγμή, κι ενώ η κυβέρνηση άνοιξε την τουριστική σεζόν με «δειγματοληπτικά τεστ», η κατάσταση των υγειονομικών μονάδων στα νησιά είναι τραγική. Το «σχέδιο υγειονομικής θωράκισης των νησιών» που με τυμπανοκρουσίες παρουσίασε η κυβέρνηση, είναι καταστροφή. Οι προσλήψεις είναι ελάχιστες και οι τεράστιες τρύπες στα νησιά θα καλυφτούν με αναγκαστικές μετακινήσεις προσωπικού από την ηπειρωτική χώρα. Ακόμα χειρότερα, πολλά από τα νοσοκομεία που θα αποδυναμωθούν με αυτό τον τρόπο θα είναι αυτά που θα δεχτούν τους ασθενείς με κορονοϊό από τα νησιά… Τόσο «ευφυές» το κυβερνητικό σχέδιο. Σαν να μην έφταναν αυτά, μόλις στις αρχές Ιούνη η κυβέρνηση πέρασε στα μουλωχτά την παράδοση των αεροδιακομιδών του ΕΚΑΒ σε ιδιωτικές εταιρίες. Οι ιδιώτες μπορούν να τρίβουν τα χέρια τους, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες των νησιών να κάνουν το σταυρό τους.
Μια σκληρή πολιτική περικοπών, απολύσεων και ιδιωτικοποιήσεων όπως αυτή χρειάζεται τον αυταρχισμό, την τρομοκρατία και τις διώξεις για να περάσει. Η απειλή «θα σε στείλω στο τμήμα του κορονοϊού» ήταν η μόνιμη απάντηση διοικήσεων και προϊσταμένων στους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες που «τολμούσαν» να διαμαρτυρηθούν για τις ελλείψεις σε προσωπικό και Μέσα Ατομικής Προστασίας, τις αδικαιολόγητες μετακινήσεις τους και όλα τα προβλήματα που αντιμετώπιζαν την περίοδο της καραντίνας.
Τα πιο μαχητικά Σωματεία και αγωνιστές/ιστριες που αντιστέκονται στις επιθέσεις βρίσκονται ιδιαίτερα στο στόχαστρο. Το τσάκισμα του συνδικαλισμού αποτελεί προτεραιότητα της κυβέρνησης και στα νοσοκομεία. Ο Σύλλογος Εργαζόμενων στον Άγιο Σάββα βρίσκεται συνεχώς στο στόχαστρο των επιθέσεων. Η δράση του Συλλόγου, στην ηγεσία του οποίου βρίσκεται η αντικαπιταλιστική αριστερά, είναι πρωτοπόρα σε όλα τα μέτωπα. Από το να οργανώνει όλους τους εργαζόμενους, μόνιμους και συμβασιούχους, ενάντια στις διασπάσεις και τους αποκλεισμούς μέχρι το να δίνει ταυτόχρονα όλες τις πολιτικές μάχες ενάντια στο ρατσισμό και τους φασίστες, ενάντια στις σεξιστικές διακρίσεις και επιθέσεις.
Η πρόσφατη απόπειρα πειθαρχικής δίωξης του Γιάννη Κούτρα, αντιπροέδρου της ΕΝΙΘ και μέλους του ΔΣ του Σωματείου Εργαζομένων στο Ιπποκράτειο Θεσσαλονίκης, που αντέδρασε στην κυβερνητική απόφαση για αστυνομική συνοδεία των προσφύγων μέσα στα ασθενοφόρα του ΕΚΑΒ, επιβεβαιώνει την αυταρχική κυβερνητική πολιτική απέναντι σε τέτοιες φωνές. Ήταν μια συνδικαλιστική δίωξη –συνέχεια αυτής της Δάφνης Κατσίμπα, προέδρου της ΕΝΙΘ το ίδιο διάστημα από το Διοικητή του Γεννηματάς Θεσσαλονίκης– απέναντι σε ένα μαχητικό γιατρό που βρίσκεται στην πρώτη γραμμή των αγώνων στα νοσοκομεία. Ήταν όμως ταυτόχρονα και μια ανοιχτά πολιτική δίωξη απέναντι σε όποιον αμφισβητεί και αντιστέκεται στη ρατσιστική πολιτική της κυβέρνησης που κορυφώνεται αυτή την περίοδο με τις εξώσεις προσφύγων.
Αγώνας για να σώσουμε ζωές
Στις 7 Απρίλη, εν μέσω καραντίνας και απαγορεύσεων, οι υγειονομικοί ξεσηκώθηκαν στις πύλες των νοσοκομείων κερδίζοντας πανεργατική στήριξη στην κινητοποίησή τους. Ήταν ο πρώτος κλάδος που έσπαζε το σιωπητήριο που ήθελε να επιβάλει η κυβέρνηση και άνοιγε το δρόμο για όλα τα κομμάτια.
Συνδυαζόταν με δυο ακόμα στοιχεία: Τη μεγάλη εμπειρία αγώνων των υγειονομικών τα τελευταία δέκα χρόνια ενάντια στις μνημονιακές επιθέσεις όλων ανεξαιρέτως των κυβερνήσεων.2 Και τον κεντρικό ρόλο του Συντονιστικού Νοσοκομείων, από τη πρώτη στιγμή της δημιουργίας του το 2012-13 μέχρι σήμερα. Ο τρόπος συγκρότησης και λειτουργίας του, με οργάνωση των αγώνων από τα κάτω, με συνελεύσεις, με απεργιακές επιτροπές και επιτροπές αγώνα σε όλα τα νοσοκομεία και πίεση στις συνδικαλιστικές ηγεσίες για απεργιακή δράση, το έχουν καταστήσει βασική δύναμη του υγειονομικού κινήματος. Με τον ίδιο τρόπο κινήθηκε την περίοδο της καραντίνας με ξεκάθαρη τοποθέτηση και δράση ενάντια στην αναστολή των αγώνων.
Αυτοί οι παράγοντες οδήγησαν στον ξεσηκωμό στις 7 Απρίλη και ξανά στις 28 Απρίλη, στις 12 Μάη (Παγκόσμια Ημέρα Νοσηλευτών/τριών) αλλά και στις 4 Ιούνη (πανελλαδική ημέρα δράσης για τους συμβασιούχους). Και έφεραν την κλιμάκωση στις 16 Ιούνη έχοντας αναγκάσει, πρώτα τις ηγεσίες των Ομοσπονδιών της Υγείας, ΠΟΕΔΗΝ-ΟΕΝΓΕ, να κηρύξουν κοινή 24ωρη απεργία και πανελλαδικό συλλαλητήριο στην Αθήνα και ύστερα της ΑΔΕΔΥ να στηρίξει με στάση εργασίας για όλο το δημόσιο την ίδια μέρα.
Τον αγώνα ενίσχυσε η δημιουργία της πρωτοβουλίας «Στηρίξτε τους εργάτες της Υγείας - Support Health Workers» και η προσπάθειά της να μετατρέψει τη δεδομένη συμπάθεια και αναγνώριση του κόσμου προς τους υγειονομικούς σε κίνημα συμπαράστασης που θα σταθεί έμπρακτα στο πλευρό τους. Οι εκδηλώσεις που οργάνωσε σε πάρα πολλές γειτονιές έδειξαν ότι οι προϋποθέσεις υπάρχουν.
Δίπλα στους εργαζόμενους των νοσοκομείων, στα πάνελ και τα ακροατήρια βρέθηκαν συνδικαλιστές/ιστριες και εργαζόμενοι/ες από δεκάδες χώρους και κλάδους. Από την εκπαίδευση, τον επισιτισμό-τουρισμό, τους καλλιτέχνες, τους δήμους, τα υπουργεία, την ιδιωτική Υγεία, τους συλλόγους γονέων και κηδεμόνων. Τις εκδηλώσεις παρακολούθησαν επίσης εκατοντάδες κόσμος των γειτονιών όλων των ηλικιών, ντόπιοι και μετανάστες/τριες, ανάμεσά τους μέλη τοπικών φορέων και συλλογικοτήτων, αγωνιστές/ιστριες όλης της Αριστεράς.
«Ενώ η ελληνική κοινωνία έδωσε τον χρόνο στην κυβέρνηση να εξετάσει τα μέσα στήριξης του χώρου της Υγείας, αυτή δεν έκανε τίποτα και επιπλέον διώχνει κόσμο από τη δουλειά και δεν εξασφαλίζει τα απαραίτητα. Αφήνει τα πράγματα στην τύχη τους κι αυτό εμείς, σαν πολίτες, σαν συνάδελφοι, σαν άνθρωποι, δεν μπορούμε να το δεχτούμε», ήταν η δήλωση ενός εκ των απεργών από το Βυζαντινό Μουσείο3 που συμμετείχαν στη διαδήλωση στις 16 Ιούνη.
Αυτός είναι και ο δρόμος για τη συνέχεια. Όργανα μάχης και πολιτικής συζήτησης, όπως το Συντονιστικό Νοσοκομείων και η πρωτοβουλία «Στηρίξτε τους εργάτες της Υγείας - Support Health Workers», που δημιουργούν τους όρους για την κλιμάκωση των αγώνων, που δίνουν προσανατολισμό σε όλη τη Αριστερά και εξασφαλίζουν ότι όλη η εργατική τάξη θα δώσει μαζί με τους υγειονομικούς τη μάχη ενάντια στην κυβέρνηση, τη μάχη για να σωθούν ζωές.
Σημειώσεις
1. Άγιος Σάββας: «Από το υποκριτικό χειροκρότημα στον ανηλεή διωγμό», 28/5/20, https://tinyurl.com/yd5xg9qr
2. «Οι αγώνες στα νοσοκομεία: Ασπίδα προστασίας για τη Δημόσια Υγεία», Εργατική Αλληλεγγύη Νο 1417, https://ergatiki.gr/article.php?id=22062
3. «Η απεργία στα Νοσοκομεία: Μαζική επιτυχία», Εργατική Αλληλεγγύη Νο 1426, https://ergatiki.gr/article.php?id=22430&issue=1426