7 Οκτώβρη στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας
Ο Γιώργος Πίττας θυμίζει πώς κερδήθηκε αυτός ο αγώνας
Η καταδίκη και η φυλάκιση του «φύρερ» Μιχαλολιάκου, του δευθυντηρίου και των ταγμάτων εφοδου της Χρυσής Αυγής, μετά από 5,5 χρόνια δίκης είναι δικαίωση για τους νεκρούς και τα εκατοντάδες θύματα των δολοφονικών επιθέσεων που διέπρατταν για 3 ολόκληρες δεκαετίες. Ταυτόχρονα αποτελεί μια από τις πιο λαμπρές στιγμές στην ιστορία του αντιφασιστικού κινήματος στην Ελλάδα και διεθνώς, ένα γεγονός που έρχεται να οπλίσει παντού με δύναμη και αισιοδοξία τον αγώνα ενάντια στη φασιστική απειλή, που παραμένει υπαρκτή.
Η διάλυση και η καταδίκη της Χρυσής Αυγής ήρθαν σαν αποτέλεσμα του αγώνα του μαζικού αντιφασιστικού κινήματος που πέτυχε ενωμένο σαν γροθιά να κινητοποιήσει δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους από το 1992 μέχρι σήμερα. Ποτίστηκε αυτός ο αγώνας από το άφθονο αίμα των εκατοντάδων μεταναστών και αντιφασιστών/τριων που χτυπήθηκαν και μαχαιρώθηκαν από τα τάγματα εφόδου, το αίμα του Aμπουζίντ Εμπάρακ στο Πέραμα που έζησε για να τα πει στο δικαστήριο, αλλά και του Αλίμ Αμποντούλ Μανάν στα Πατήσια, του Σαχζάτ Λουκμάν στα Πετράλωνα και του Παύλου Φύσσα στο Κερατσίνι, που δολοφονήθηκαν.
Ήρθε χάρη στους κόπους και τις προσπάθειες όλων εκείνων που δεν το έβαλαν κάτω και συνέχισαν να δίνουν τη μάχη, μήνα το μήνα, χρόνο τον χρόνο, δεκαετία την δεκαετία, μέσα στα δικαστήρια - και το ίδιο συχνά έξω από αυτά, με την Μάγδα Φύσσα και τον Χαντίμ Χουσεϊν, τον πατέρα του Λουκμάν, να κρατάνε μέχρι το τέλος ψηλά τη σημαία του αγώνα. Με μαζικές απαντήσεις στο δρόμο σε κάθε φασιστική επίθεση και σε κάθε ρατσιστικό πογκρόμ που επιχείρησαν οι χρυσαυγίτες σε όλη τη χώρα.
Με μεγάλες στιγμές, από την πρώτη μαζική μαθητική αντιφασιστική πορεία στο κέντρο της Αθήνας τον Νοέμβριο του 1993 στο ανεπανάληπτο αντιφασιστικό συλλαλητήριο της 7ης Οκτώβρη στο Εφετείο φέτος.
Με πολιορκητικό κριό την πολιτική αγωγή που δίνοντας μέρα τη μέρα την μάχη στο δικαστήριο, ανέσυρε όλο το αποδεικτικό υλικό από την απέραντη δικογραφία, δεν άφησε τη δίκη να εκφυλιστεί και απέδειξε με αδιάσειστα στοιχεία τα εγκλήματά της- το αντιφασιστικό κίνημα πέτυχε να ρίξει και το τελευταίο πύργο της Χ.Α. στέλνοντάς την στις 22/10/20 στην φυλακή.
Η απόφαση του δικαστηρίου δεν ήταν καθόλου δεδομένη. Η πεντάχρονη αδιαφορία και η σιωπή της εισαγγελέως Αδαμαντίας Οικονόμου την ώρα που μπροστά της παρέλαυναν τα θύματα της Χ.Α, κατέληξε στην πρόταση της αθώωσης της ηγεσίας και των ταγμάτων εφόδου και στη συνέχεια την πρόταση για ανασταλτικό χαρακτήρα της ποινής. Ήταν η απόδειξη, για ακόμη μια φορά, ότι κάτι σάπιο εξακολουθεί να υπάρχει στο βασίλειο της δικαστικής Δανιμαρκίας. Είναι προς τιμή της Έδρας ότι δεν ακολούθησε την πεπατημένη που ήθελε τόσες δεκαετίες τα τάγματα εφόδου να εγκληματούν και τον Αρχηγό και τον πυρήνα της εγκληματικής οργάνωσης να μένει στο απυρόβλητο. Προς τιμή επίσης των ανακριτριών Ιωάννας Κλάπα και Μαρίας Δημητροπούλου που ανέλαβαν να συγκεντρώσουν τα αποδεικτικά στοιχεία και να τα φέρουν στο δικαστήριο.
Αυτό που αποδείχτηκε στις 22 Οκτώβρη δεν ήταν ότι οι θεσμοί λειτουργούν, όπως επαίρονταν διάφοροι στα κανάλια το βράδυ της απόφασης. Αυτό που αποδείχθηκε είναι ότι ο μόνος τρόπος για να αποδοθεί δικαιοσύνη είναι η δικαστική εξουσία να γνωρίζει, ότι ο «Γορίλας» του Ζωρζ Μπρασέν έχει βγει από το κλουβί και τριγυρνάει εκεί έξω, ελεύθερος και οργισμένος. Ότι οι απλοί «άνθρωποι», οι εργαζομενοι, οι νέοι, οι μετανάστες, οι πρόσφυγες, οι Ρομά, οι γυναίκες, το Lgbtqi, τα συνδικάτα, όλο το αντιφασιστικό κίνημα είναι στις επάλξεις και απαιτεί όχι μόνο οι ναζί στη φυλακή αλλά και να τιμωρηθούν όσοι τους κάλυψαν και τους καλύπτουν.
«Δηλώνουμε εξ αρχής ότι στη δίκη της Χρυσής Αυγής διεκδικούμε για το αντιφασιστικό κίνημα τον ρόλο της πολιτικής αγωγής. Γνωρίζουμε ότι το πεδίο της δίωξης είναι ναρκοθετημένο... Γι’ αυτό και ξεκινάμε δημόσια πρωτοβουλία για την Πολιτική Αγωγή του αντιφασιστικού κινήματος, σε συνεργασία με την ΚΕΕΡΦΑ, την Πακιστανική Κοινότητα Ελλάδας, την Ένωση Μεταναστών Εργατών και άλλες αντιφασιστικές επιτροπές, αντιρατσιστικές οργανώσεις, κινήσεις δικαιωμάτων, στις οποίες απευθύνουμε ανοιχτό κάλεσμα συντονισμού».
Με αυτό το κάλεσμα ξεκινούσε τον Οκτώβρη του 2013 η Πολιτική Αγωγή στη δίκη της Χ.Α σε μια απόφαση που πάρθηκε στην πανελλαδική συνέλευση της ΚΕΕΡΦΑ λίγες μέρες νωρίτερα. Ήταν μια κρίσιμη κεντρική επιλογή, καθόλου αυτονόητη. Από την δεκαετία του ’90 μέχρι πολύ πρόσφατα, η επιλογή να πάμε τους ναζί στα δικαστήρια είχε να αντιμετωπίσει όχι μόνο τα ψέματα της Χ.Α περί «πολιτικών διώξεων», αλλά και μια σειρά από αμφισβητήσεις και ενστάσεις:
Ότι αν τους πάμε στα δικαστήρια θα γίνουν ήρωες και θα πάρουν ακόμη περισσότερες ψήφους στις επόμενες εκλογές. Ότι δεν υπάρχουν αποδεικτικά στοιχεία, στα δικαστήρια τους έστειλε ο Σαμαράς γιατί κόβουν ψήφους από την ΝΔ. Ότι αν τους πάμε στα δικαστήρια και καταδικαστούν με το άρθρο του ΠΚ περί εγκληματικής οργάνωσης μετά έρχεται η σειρά της Αριστεράς. Ότι αν τους πάμε στα δικαστήρια και δεν καταδικαστούν, τότε αυτό θα είναι ταφόπλακα για το αντιφασιστικό κίνημα. Ότι δεν πρόκειται να καταδικαστούν γιατί τα αστικά δικαστήρια θα τους αθωώσουν.
Αποδείχτηκαν λάθος αυτές οι ενστάσεις, μία προς μία. Η αποκάλυψη μέσα στο δικαστήριο από τη μια της εγκληματικής τους δράσης, από την άλλη του ναζιστικού τους χαρακτήρα σαν αιτία αυτών των εγκλημάτων έφερε, σε συνδυασμό με την ασταμάτητη δράση του αντιφασιστικού κινήματος στο δρόμο, την αποδυνάμωση της Χ.Α. Βήμα το βήμα.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της ποινικής δίωξης και της δίκης μειώθηκαν κατακόρυφα οι δολοφονικές επιθέσεις στις γειτονιές. Το κλείσιμο των γραφείων τους, που αρχικά αφορούσε τη Νίκαια και κάποιες λίγες γειτονιές, μήνα το μήνα επεκτάθηκε σε όλη την Ελλάδα, φτάνοντας τελικά και στο κλείσιμο των κεντρικών τους γραφείων. Οι βουλευτές και τα στελέχη της άρχισαν να αποχωρούν ο ένας μετά τον άλλο. Περιορίστηκε η προβολή που είχαν από μεγάλη μερίδα των ΜΜΕ - των ιδιωτικών και της δημόσιας τηλεόρασης- χάρη στις αποφάσεις και τις απεργίες της ΠΟΣΠΕΡΤ και των άλλων συνδικάτων του τύπου. Έτσι φτάσαμε στις εκλογές του 2019 να μείνουν έξω από τη Βουλή επιταχύνοντας ακόμη περισσότερο τις διαδικασίες και το 2020 στην ολοκλήρωση επιτέλους της δίκης που τους έδειξε το δρομο για την φυλακή.
“Είχαμε από τότε την εικόνα ότι δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά, αλλά πηγάζουν από μια δομημένη με σχέδιο εγκληματική οργάνωση” λέει ο Δημήτρης Ζώτος, ο δικηγόρος που πέτυχε την πρώτη καταδικαστική απόφαση της Χ.Α για την επίθεση το 1996 σε μέλη της ΟΣΕ στην Φ. Νέγρη. Ο Τάκης Ζώτος, μαζί με τον Κώστα Παπαδάκη, τον Θανάση Καμπαγιάννη, τον Κώστα Σκαρμέα, την Ευγενία Κουνιάκη και την Μαριάνθη Γκαβαϊσέ αποτέλεσαν την καρδιά της πολιτικής αγωγής.
Στον δικαστικό μαραθώνιο ώστε η δίωξη να γίνει καταδίκη, καθοριστικό ρόλο έπαιξαν οι μάχες που δόθηκαν μέσα κι έξω από τον Κορυδαλλό και το Εφετείο από την πρώτη μέρα κόντρα στους δεκάδες συνηγόρους υπεράσπισης, τις προκλήσεις τους, τις κωλυσιεργείες τους και τις αποτυχημένες τους απόπειρες να αποτρέψουν τη νομιμοποίηση της πολιτικής αγωγής.
Δόθηκαν μάχες για την ομαλή διεξαγωγή της δίκης: Τη μεταφορά της από τον Κορυδαλλό στο Εφετείο καθώς και για την επιτάχυνση των διαδικασιών και κερδήθηκαν. Καθοριστικό ρόλο στην εξέλιξη της μεγάλης δίκης έπαιξαν οι δίκες-καταδίκες μιας σειράς χρυσαυγιτών με κορυφαία αυτήν της καταδίκης των δολοφόνων του Σαχζάτ Λουκμάν. Στον δικαστικό εκείνο αγώνα, ο Τάκης Ζώτος και ο Θανάσης Καμπαγιάννης, απέδειξαν την ενοχή των δολοφόνων του Λουκμάν πετυχαίνοντας να γίνει αποδεκτό το ρατσιστικό κίνητρο και όχι το αρχικό σενάριο περί «διαπληκτισμού» και να αναδειχθούν οι συνδέσεις των δραστών με την Χ.Α - με αποτέλεσμα αυτοί να δικαστούν και να καταδικαστούν τελικά για ένταξη στις 7/10/2020 στο Εφετείο. Ενώ συνολικά περίπου είκοσι ήταν οι υποθέσεις που νεοναζί της εγκληματικής συμμορίας καταδικάστηκαν τελεσίδικα δίνοντας ένα τεράστιο αποδεικτικό υλικό στη μεγάλη δίκη.
Μέσα κι έξω από τη δίκη
Ο δικαστικός αυτός αγώνας δεν κρίθηκε μόνο μέσα στις δικαστικές αίθουσες. Η κατάρρευση του πολιτικού συστήματος που ήρθε σαν αποτέλεσμα των μεγάλων αγώνων και των δεκάδων πανεργατικών απεργιών την περίοδο των μνημονίων σήμανε το 2014-15 μια ριζοσπαστική στροφή με εκατομμύρια κόσμου να στρέφεται προς την Αριστερά και δεν ήταν μόνο οι οικονομικοί αγώνες.
Η πάλη ενάντια στον ρατσισμό, την ισλαμοφοβία, τον εθνικισμό και τον σεξισμό έπαιξε τεράστιο ρόλο για το σταμάτημα της φασιστικής απειλής.
Δεν θα μπορούσαμε να είχαμε νικήσει τη Χρυσή Αυγή αν, από την δεκαετία του ’90 ήδη, δεν είχαμε κερδίσει το εργατικό κίνημα στο πλευρό των μεταναστών στους αγώνες για τη νομιμοποίησή τους. Δεν θα μπορούσαμε να έχουμε νικήσει στον αγώνα κατά του φασισμού, αν δεν είχαμε κερδίσει στο πλευρό μας την Πακιστανική Κοινότητα, την Κοινότητα Μπανγκλαντές, την Κοινότητα του Καμερούν και όλες τις κοινότητες των μεταναστών και των προσφύγων, που βρέθηκαν στην αιχμή του δόρατος των φασιστικών αλλά και των κυβερνητικών επιθέσεων.
Σε αντίθεση με πολλές απόψεις που δεν επιθυμούσαν να συνδέσουν τα δύο αυτά μέτωπα, γιατί αυτό θα «απομάκρυνε ένα κομμάτι κόσμου που δεν είναι ξεκάθαρος για τους μετανάστες», το αντιρατσιστικό κίνημα είχε μείζονα ρόλο ενάντια στον φασισμό. Και αυτό φάνηκε περισσότερο από κάθε άλλη φορά με τα γεγονότα του 2015 και το προσφυγικό κύμα. Ήταν η περίοδος που οι χρυσαυγίτες έλπιζαν ότι μπροστά τους απλωνόταν μια νέα περίοδος ανάπτυξης καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε την μνημονιακή του κωλοτούμπα και ετοιμαζόταν να κάνει και την κωλοτούμπα της υπογραφής της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας που δημιούργησε τα «χοτσποτ». Τότε, όχι μόνο οι ίδιοι οι χρυσαυγίτες, αλλά και πολλοί «αναλυτές», εγχώριοι και διεθνείς, προέβλεπαν πεδίον δόξης λαμπρό για επάνοδο της Χ.Α.
Αυτό δεν συνέβη ποτέ -και δεν συνέβη γιατί το 2015, την ώρα της μεγάλης κρίσης, από τις παραλίες της Λέσβου μέχρι τις πλατείες της Αθήνας, αυτός που νίκησε ήταν το κίνημα αλληλεγγύης και το αντιρατσιστικό κίνημα, και όχι οι φασίστες. Αυτό το κίνημα αλληλεγγύης δεν έπεσε από τον ουρανό. Από το κίνημα των πλατειών και τις 35 πανεργατικές απεργίες μέχρι τις Πρωτομαγιές και τα Πολυτεχνεία, τα μπλοκ των προσφύγων και των μεταναστών δεν έλειψαν ποτέ και η ΚΕΕΡΦΑ φρόντισε γι’ αυτό. Αυτή η απλωμένη αντιρατσιστική ριζοσπαστικοποίηση μπόλιασε με τη σειρά της ένα τόσο μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας ώστε το 2015, ένα 90% του κόσμου δήλωνε στα γκάλοπ ότι με τον ένα ή τον άλλο τρόπο είχε βοηθήσει τους πρόσφυγες. Δεν υπήρχε μεγαλύτερη πολιτική ήττα για τους ναζί.
Στις 22 Οκτώβρη του 2020, πετύχαμε μια μεγάλη νίκη, όμως δεν είναι εφάπαξ. Η καταδίκη της Χρυσής Αυγής είναι ένα τεράστιο βήμα στον αγώνα κατά του φασισμού αλλά επουδενί δεν αποτελεί το τέλος αυτού του αγώνα. Τα τάγματα εφόδου και το κόμμα που τα στήριξε έχουν διαλυθεί αλλά όλα εκείνα τα στοιχεία που γέννησαν το «φαινόμενο της Χρυσής Αυγής» παραμένουν εδώ:
Η παγκόσμια οικονομική κρίση και η επίθεση στα εργατικά δικαιώματα μέσα στην περίοδο της πανδημίας. Η συνεχιζόμενη κλιμάκωση του ρατσισμού ενάντια στους μετανάστες από την ΕΕ με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να πνίγει τους πρόσφυγες στο Αιγαίο και να τους πυροβολεί στον Έβρο, κατηγορώντας τους μάλιστα σαν «πιόνια» του Ερντογάν. Ο εθνικιστικός, πολεμοκάπηλος παροξυσμός της ίδιας και των ΜΜΕ στα πλαίσια του επικίνδυνου ανταγωνισμού για τα συμφέροντα των πολυεθνικών και των ιμπεριαλιστών στην Ανατολική Μεσόγειο. Το κόμμα του Βελόπουλου στη Βουλή ξερνάει ρατσιστικό δηλητήριο. Οι «κινήσεις» των «αγανακτισμένων» ρατσιστών τραμπούκων που η ΝΔ μαζί με την ακροδεξιά στήνουν και πριμοδοτούν από τον Έβρο και τη Λέσβο μέχρι την πλ. Βικτώριας είναι επίσης εδώ.
Αλλά είναι εδώ και το αντιφασιστικό κίνημα με όλα τα προχωρήματα που έκανε σε αυτήν την τριαντάχρονη πορεία, και κορυφαίο μέσα σε αυτά το Ενιαίο Μέτωπο της εργατικής τάξης ως η αποτελεσματικότερη τακτική για να νικήσει τη φασιστική απειλή. Αυτό ανέδειξε με τρόπο εκκωφαντικό, η 7η Οκτώβρη στο Εφετείο, όπου δίπλα-δίπλα βρέθηκαν συνδικάτα, φοιτητικοί σύλλογοι, οι μαθητικές καταλήψεις, οι μετανάστες, όλες οι οργανώσεις της Αριστεράς, οι αντιεξουσιαστές, τα περιβαλλοντικά κινήματα, τα κινήματα ενάντια στην καταπίεση, ακόμη και οι οπαδοί των ομάδων. Αυτό αναδείχτηκε και μέσα στο δικαστήριο μέσα από την κοινή δράση των ομάδων της πολιτικής αγωγής. Αυτός ήταν ο πιο κρίσιμος παράγοντας της νίκης που ανέστρεψε την εικόνα και έστειλε την Χ.Α στην φυλακή.
Ο αγώνας συνεχίζεται. Αλλά από πολύ καλύτερες βάσεις, με την εμπειρία, τη δύναμη και την αισιοδοξία που δίνουν οι αγώνες όταν νικάνε. Όπως έλεγε και το σύνθημα στο Σιάτλ πριν από 20 χρόνια, We are winning, don’t forget.
Πορεία τριών δεκαετιών
Χρειάστηκαν 5,5 ολόκληρα χρόνια δίκης και συνολικά 7 χρόνια από την άσκηση της ποινικής δίωξης στις 28 Σεπτεμβρίου του 2013 για να φτάσουμε στην καταδίκη και στη φυλάκιση της ηγεσίας και των ταγμάτων εφόδου της Χρυσής Αυγής. Στην πραγματικότητα ήταν το νικηφόρο τέλος μιας μακράς πορείας δεκαετιών με μεγάλες μάχες και δύσκολες καμπές που είχε ξεκινήσει ήδη από την δεκαετία του ’90.
Ήταν το 1992, όταν για πρώτη φορά τα τάγματα εφόδου της Χ.Α βγήκαν στους δρόμους για να πραγματοποιήσουν τις πρώτες τους επιθέσεις εναντίον αριστερών αγωνιστών-τριων την περίοδο των εθνικιστικών συλλαλητηρίων για το Μακεδονικό. Μια περίοδος που η κυβέρνηση Μητσοτάκη-μπαμπά έπαιζε σκληρά το χαρτί του εθνικισμού.
Ήταν η κατάλληλη στιγμή για τη Χ.Α. Στην ηγεσία της είχε τον Ν. Μιχαλολιάκο, που η συμμετοχή του σε τρομοκρατικές επιθέσεις με βόμβες σε σινεμά, ξυλοδαρμούς, υπεξαίρεση πυρομαχικών από στρατόπεδα την δεκαετία του ‘70, θα έπρεπε να τον είχε ήδη στείλει στην φυλακή. Αντ’ αυτού, ο Μιχαλολιάκος, έχοντας καταδικαστεί μόνο με λίγους μήνες φυλάκιση, αφού για λίγο χρονικό διάστημα διορίστηκε, με τις ευλογίες του δικτάτορα Παπαδόπουλου στην θέση του προέδρου της «νεολαίας ΕΠΕΝ» (στην οποία τον διαδέχθηκε ο ανερχόμενος «αστέρας» του χώρου και σήμερα «αστέρας» υπουργός της ΝΔ, Μάκης Βορίδης) δημιούργησε την Χρυσή Αυγή.
Η περίοδος της «εξωστρέφειας» μεταφράζεται κατευθείαν σε οργανωμένες επιθέσεις που γίνονται στο Αιγάλεω, στα Πατήσια και αλλού, ακολουθώντας το modus operandi των ταγμάτων εφόδου όπως αναδείχτηκε και στη δίκη της Χ.Α. Οι επιθέσεις αφορούν κατά κύριο λόγο, αριστερούς και αναρχικούς. «Και μέσα σ’ όλα, είχαμε και την εμφάνιση νεοναζί στην Αθήνα» ανέφερε το δελτίο ειδήσεων του Antenna. Η Ελένη Κοκκίνη, μέλος της ΟΣΕ, περιγράφει στον φακό: «Ηταν με φούμο, στρατιωτικά ρούχα και σβάστικες, κρατάγανε μαχαίρια».
Οι χρυσαυγίτες ελεύθεροι, οι μηνύσεις εναντίον τους στο αρχείο και διώξεις για τους αντιφασίστες, ήταν το μοτίβο της τότε κυβέρνησης Μητσοτάκη. Κανένας εισαγγελέας δεν διατάζει έρευνα για τη Χ.Α, αντίθετα πέντε μέλη της ΟΣΕ, της οργάνωσης απο την οποία προήλθε το ΣΕΚ, διώκονται για «εσχάτη προδοσία», με μάρτυρα κατηγορίας τον Κ. Πλεύρη, γιατι κυκλοφόρησαν βιβλίο με την διεθνιστική της θέση για το Μακεδονικό, ενώ αντίστοιχες διώξεις επιχειρούνται και ενάντια σε άλλους αντιφασίστες.
Βασικό πεδίο δράσης της Χ.Α εκείνη την εποχή γίνονται, εύλογα, τα σχολεία, στα οποία έρχονται γρήγορα αντιμέτωποι με τους μαθητές που είχαν πρωτοστατήσει στο μεγάλο μαθητικό κίνημα καταλήψεων του 1990-91. Αυτό μεταφράστηκε γρήγορα σε ξυλοδαρμούς, χάραγμα αγκυλωτών σταυρών σε μαθητές.
Η πρώτη αυτή απόπειρα της Χρυσής Αυγής να μαζικοποιηθεί - βασιζόμενη στο δίπολο «πουλάμε πατριωτισμό χωρίς να απεμπολούμε τον ναζιστικό χαρακτήρα και οργάνωση και επιχειρούμε να κερδίσουμε κομμάτια της νεολαίας χτίζοντας το κύρος μας σε σχολεία και γειτονιές μέσα από τάγματα εφόδου που τρομοκρατούν»- κατέληξε στην απόφαση την 1η Νοεμβρίου 1993 να μετατραπεί σε «πολιτικό κόμμα», υπερκερνώντας τον «Στόχο», την «Εθνική Σταυροφορία» και άλλες φασιστικές ομάδες της εποχής. Αλλά λογάριαζε χωρίς τον ξενοδόχο.
Έντεκα ακριβώς μέρες μετά από αυτήν την απόφαση, στις 12/11/93, δέκα χιλιάδες μαθητές θα διαδηλώσουν στους δρόμους της Αθήνας με συνθήματα «δεν θα περάσει ο ναζισμός, έξω οι φασίστες από τα σχολεία». Εκεί ακούγεται για πρώτη φορά το σύνθημα «Κλείστε τα γραφεία της Χρυσής Αυγής αυτής της συμμορίας της ναζιστικής».
Η δράση της Χ.Α θα περιοριστεί, αλλά τα γραφεία της, που εδρεύουν στην οδό Κεφαλληνίας στην Κυψέλη, θα παραμείνουν ανοιχτά, επωάζοντας το αυγό του φιδιού, έτοιμο να πεταχτεί ξανά με την πρώτη ευκαιρία. Και η νέα ευκαιρία ήρθε τον Φλεβάρη 1996 με την κρίση των Ιμίων. Ενθαρυμμένοι από το πολεμοκάπηλο κλίμα εναντιον της Τουρκίας, με τον τότε πρόεδρο της ΝΔ Έβερτ να καταγγέλει για «προδοσία» την κυβέρνηση Σημίτη, οι χρυσαυγίτες επιχειρούν να ξανακάνουν μαζικά την εμφάνισή τους καλώντας «φασιστοσυνάξεις» στο κέντρο της Αθήνας, με το νεαρό τότε σημερινό βουλευτή της ΝΔ Θανάση Πλεύρη, να διαδηλώνει μαζί τους, καίγοντας την ελληνικη σημαία. Η Χ.Α πουλάει ξανά «πατριωτισμό», πηγαίνει ξανά στα σχολεία και επιχειρεί να ανοίξει γραφεία στον Πειραιά –όπου το ανοιγμα συνοδευεται από το μαχαίρωμα δυο νέων και ένα μαζικότατο αντιφασιστικό συλλαλητήριο.
Τον Απρίλη του 1996, οι χρυσαυγίτες εξορμώντας από τα γραφεία τους θα πραγματοποιήσουν μια δολοφονική επίθεση σε μέλη της ΟΣΕ στην Φωκίωνος Νέγρη, στέλνοντας στο νοσοκομείο πέντε από αυτούς. Ακολουθεί συγκέντρωση και μαζική καμπάνια στη γειτονιά για να κλείσουν τα γραφεία τους αλλά η απάντηση δεν περιορίζεται σε αυτό. Όπως διαβάζουμε στην Καθημερινή (12/10/2020):
«Ένα μήνα αργότερα στη μήνυση που καταθέτουν τα θύματα ζητούν την άσκηση ποινικής δίωξης κατά της Χρυσής Αυγής για το αδίκημα του άρθρου 187 του Ποινικού Κώδικα (για σύσταση συμμορίας βάσει της σχετικής διάταξης τότε, η οποία ήταν πλημμέλημα). Απαριθμούν προηγούμενα περιστατικά, κλιμακούμενης βιαιότητας, τα οποία έφεραν τη σφραγίδα της νεοναζιστικής οργάνωσης (...) “Το «σιδερένιο (κυριολεκτικά) χέρι» που εκτελεί το σχέδιο, προπηλακίζει, επιτίθεται, τραυματίζει, ίσως αύριο σκοτώσει”, προειδοποιούσαν οι μηνυτές το 1996. Δεκαεπτά χρόνια πριν από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, αυτή ήταν η πρώτη απόπειρα να αντιμετωπιστεί ποινικά η Χρυσή Αυγή ως ομάδα εγκληματιών».
Οι βάσεις και το αίτημα για την ποινική δίωξη της εγκληματικής συμμορίας είχαν ήδη μπει από το 1996. Αλλά, στο μεταξύ, οι συνεχείς αναβολές αυτής της πρώτης δίκης, και άλλων που ακολούθησαν τα αμέσως επόμενα χρόνια, άφηναν τα περιθώρια για νέες φασιστικές επιθέσεις. Πιο εμβληματική, η δολοφονική επίθεση ενάντια στον Δημήτρη Κουσουρή, έξω από τα δικαστήρια της Ευελπίδων το 1998. Όσοι απορούν με την απόλυτη αποτυχία της ΕΛ.ΑΣ να συλλάβει σήμερα τον Παππά, ας θυμούνται ότι ο αρχηγός του τάγματος εφόδου «Περίανδρος» Ανδρουτσόπουλος και υπαρχηγός τότε της Χ.Α, δεν συλλαμβάνεται ποτέ αλλά παραδίδεται στην αστυνομία μόνος του μετά από 7 χρόνια!
Το 1998 δολοφονείται στο Περιστέρι από ένα φασίστα οπαδό ομάδας ο Ούτσε Ογκμπουέφι, μικροπωλητής από τη Νιγηρία. Σαν άμεση απάντηση από την οδό Γερανίου στο κέντρο της Αθήνας ξεκινάει μια συγκλονιστική αντιφασιστική διαδήλωση της νιγηριανής κοινότητας που βαδίζει μέχρι τον τόπο της δολοφονίας στο Περιστέρι.
Το 1999 πραγματοποιείται μαζικό συλλαλητήριο με τη συμμετοχή πολλών χιλιάδων ντόπιων και μεταναστών μετά το ρατσιστικό σαφαρι του φασίστα Καζάκου στους δρόμους της Αθήνας όταν σκότωσε 2 και τραυμάτισε βαριά 7 μετανάστες όλων των εθνικοτήτων, «γιατί η κατάσταση δεν πάει άλλο πια». Κατά τη διάρκεια της δίκης έγινε γνωστή και η σχέση του με τη Χρυσή Αυγή, αλλά πάλι η ναζιστική συμμορία την έβγαλε καθαρή.
Το 2000 οι χρυσαυγίτες επιχειρούν να επανέλθουν στην Κυψέλη. Τον Ιούλιο, το συγκεκριμένο τάγμα εφόδου πραγματοποιεί μια τριπλή επίθεση σε μέλη του ΣΕΚ στην Ομόνοια, το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο και στην πλ. Κυψέλης. Δίνεται μαζική απάντηση στους δρόμους ενώ ταυτόχρονα αναγνωρίζονται δύο από τους δράστες. Το ορμητήριο κατεβάζει ρολά.
Μέσα στην δεκαετία του 2000 επιτέλους έχουμε τις πρώτες τελεσίδικες καταδικαστικές αποφάσεις για επιθέσεις χρυσαυγιτών, όπου καταδικάζονται τα ηγετικά στελέχη της, Ανδρουτσόπουλος, Κουσουμβρής και Ζαφειρόπουλος. Όλο αυτό το διάστημα κανένας εισαγγελέας δεν αποφασίζει να διώξει τον «Αρχηγό» και την εγκληματική οργάνωση ενώ ο Άρειος Πάγος της δίνει την άδεια να συμμετάσχει στις εκλογές σαν νόμιμο κόμμα είτε σαν Χ.Α είτε μέσω μετωπικών σχημάτων.
Στο μεταξύ, μια άλλη δύναμη βγαλμένη μέσα από τα σπλάχνα της ακροδεξιάς πτερυγας της Νέας Δημοκρατίας, έρχεται στο πολιτικό προσκήνιο. Ο Γιώργος Καρατζαφέρης προχώρησε στην ίδρυση του ΛΑΟΣ που το 2007 κατάφερε να μπει στην Βουλή και στις εκλογές του 2009 να πάρει 5,6%.
Το 2008 στο επίκεντρο μιας νέας απόπειρας φασιστικής τρομοκρατίας βρέθηκε η πλατεία του Άγιου Παντελεήμονα. Ηδη από τα τέλη αυτής της χρονιάς, έχει κάνει την εμφάνισή της η περιβόητη “επιτροπή κατοίκων” στην οποία πρωτοστατούν μέλη του ΛΑΟΣ και Χρυσαυγίτες. Αυτή την περίοδο οι επιθέσεις με ρόπαλα, οι εισβολές και το ξύλο στα μαγαζιά μεταναστών στον Άγιο Παντελεήμονα με την κάλυψη της αστυνομίας, γίνονται πλέον καθημερινές.
Το 2008-09 θα γίνουν μαζικές αντιφασιστικές συγκεντρώσεις στον Άγιο Παντελεήμονα, κάθε φορά που η «επιτροπή κατοίκων» καλεί «διαμαρτυρία», στην ουσία καλώντας τα τάγματα εφόδου της Χ.Α να αναλάβουν δράση.
Μέσα σε αυτό το πολωμένο κλίμα στις 13 Iουλίου του 2009, μετά από μια μαζική συγκέντρωση στη Νομική δημιουργείται η Κίνηση Ενάντια στο Ρατσισμό και τη Φασιστική Απειλή, η ΚΕΕΡΦΑ. Η διακήρυξή της αναφέρει: «Χέρι- χέρι με την βάρβαρη αστυνομική καταστολή, τους εξευτελισμούς στα αστυνομικά τμήματα και στους δρόμους, σηκώνει το ανάστημά της στις γειτονιές η φασιστική δράση «αγανακτισμένων πολιτών» με την καθοδήγηση του ΛΑ.Ο.Σ. μαζί με τους νεοναζί της Χρυσής Αυγής. Προωθούν “εκκαθαριστικές επιχειρήσεις” κατά των μεταναστών, όπως στην Πάτρα και τον Άγιο Παντελεήμονα. Θέλουν εθνοκάθαρση ναζιστικής έμπνευσης. Αποτελούν απειλή για τις ελευθερίες όλων μας».
Μόλις δύο μήνες πριν, τον Μάιο του 2009, η Χ.Α σε αγαστή και απόλυτη συνεργασία με τα ΜΑΤ του Προκόπη Παυλόπουλου μπορούσαν να οργανώνουν πογκρόμ σε βάρος των μεταναστών που έμεναν στο παλιό Εφετείο της Σωκράτους, απέναντι από τα γραφεία της, την ίδια στιγμή που η αστυνομία εμπόδιζε χιλιάδες αντιφασίστες διαδηλωτές να φθάσουν στο χώρο. Αυτή η πολιτική φούσκωνε όλο αυτό το διάστημα τους φασίστες, αρχικά το ΛΑΟΣ και στη συνέχεια, το πιο ακραίο ναζιστικό κομμάτι, την ίδια τη Χρυσή Αυγή. Έτσι έφτασε, στις δημοτικές εκλογές του Νοέμβρη του 2010 ο Μιχαλολιάκος να εκλεγεί δημοτικός σύμβουλος, υποσχόμενος ότι θα μετατρέψει όλη την Αθήνα σε “Άγιο Παντελεήμονα”.
Φτάνουμε στην κυβέρνηση Παπαδήμου όπου το ΠΑΣΟΚ συμμάχησε με το ΛΑΟΣ και τη ΝΔ. Για τη Χρυσή Αυγή ήταν η ιδανική ευκαιρία. Εκμεταλλεύτηκε την απόγνωση μιας μερίδας του κόσμο πουλώντας «αντισυστημισμό». Τον Μάιο του 2011 στο κέντρο της Αθήνας, την ίδια ακριβώς περίοδο που μαζικά η εργατική τάξη έδινε τη μάχη στους δρόμους και τις πλατείες, η Χ.Α οργάνωσε με την απόλυτη κάλυψη της αστυνομίας ένα απο τα χειρότερα δολοφονικα πογκρόμ, στην ιστορία αυτής της πόλης, που σταμάτησε μόνο την επόμενη μέρα με το αντιφασιστικό κίνημα να καλεί συγκέντρωση έξω από το Δήμο της Αθήνας. Από την άνοιξη του 2012, η φασιστική απειλή στην Ελλάδα γινόταν χειροπιαστή πραγματικότητα με την Χρυσή Αυγή να μπαίνει στη Βουλή - έχοντας συνεχή προβολή στην πλειοψηφία των συστημικών ΜΜΕ που την ξέπλεναν ξεδιάντροπα.
Η διετία 2012-13, με τη Χρυσή Αυγή στη Βουλή, αναδείχτηκε η πιο σκληρή περίοδος της τριαντάχρονης πορείας του αντιφασιστικού κινήματος. Οι πόλεις και οι συνοικίες γέμισαν από δεκάδες γραφεία τους, οι δολοφονικές επιθέσεις σε μετανάστες έγιναν καθημερινό φαινόμενο στις γειτονιές αφήνοντας πίσω τους νεκρούς και εκατοντάδες τραυματίες. Εκείνη την περίοδο η Χ.Α. έβαλε μπρος μια βιομηχανία “αντι-διώξεων”, μηνύοντας αντιφασίστες, ανάμεσα σε αυτούς και τους Κατερίνα Θωίδου και Πάνο Γκαργκάνα για δημοσίευμα στην Εργατική Αλληλεγγύη. Το φίδι είχε βγει από το αυγό του.
Δεκάδες αντισυγκεντρώσεις καλέστηκαν κάθε φορά που οι ναζί καλούσαν σε φασιστοσυνάξεις που, με την προστασία της αστυνομίας, κατέληγαν σε μαχαιρώματα μεταναστών. Μέσα στα δημοτικά και περιφεριεακά συμβούλια, δόθηκε μάχη για να μη νομιμοποιηθεί η παρουσία τους σε αυτά. Έγιναν δεκάδες τοπικές καμπάνιες και διαδηλώσεις για να κλείσουν τα γραφεία τους σε μια σειρά απο γειτονιές. . Οι τοπικές επιτροπές της ΚΕΕΡΦΑ σε πόλεις και συνοικίες έπαιξαν βασικό ρόλο στη διαμόρφωση ενός δικτύου αλλά και του συντονισμού όλου του αντιφασιστικού φάσματος στην δράση.
Κεντρικός στον αντιφασιστικό αγώνα αυτά τα χρόνια είναι ο ρόλος της οργανωμένης εργατικής τάξης. Φάνηκε αυτό περίτρανα όταν η Χ.Α επιχείρησε να νομιμοποιήσει την παρουσία της μέσα από κεντρικές πρωτοβουλίες που αναγκαστικά αφορούσαν τους μαζικούς χώρους εργασίας. Εκεί δόθηκαν φοβερές μάχες και οι φασίστες δεν μπόρεσαν να κερδίσουν ούτε μια.
Το νοσηρό ρατσιστικό σχέδιο «αίμα μόνο για Έλληνες» πήγε κυριολεκτικά άπατο. Τα σωματεία των εργαζομένων, οι επιστημονικές επιτροπές στα νοσοκομεία κήρυξαν τους ναζί ανεπιθύμητους. Οι απειλές των θρασύδειλων ότι θα κάνουν ντου στους παιδικούς σταθμούς για να πετάξουν έξω τα μεταναστάκια, κατέληξαν και αυτές στα αζήτητα. Οι εργαζόμενοι και τα σωματεία των ΟΤΑ όχι μόνο κατήγγειλαν τη Χρυσή Αυγή, αλλά ακόμα περισσότερο έκαναν ξεκάθαρο ότι δεν πρόκειται να δώσουν ούτε ένα όνομα στην κυβέρνηση όταν ο υπουργός Εσωτερικών Στυλιανίδης ζήτησε λίστα των αλλοδαπών βρεφών απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Παναγιώταρου στη Βουλή.
Με αποτυχία στέφθηκε και η προσπάθειά τους να εξορμήσουν σε χώρους εργασίας. Πολύ γρήγορα αποκαλύφθηκε ότι πίσω από την προπαγάνδα «δουλειά μόνο για έλληνες» υπήρχαν τα δουλεμπορικά γραφεία που έστηνε η ίδια «μόνο για έλληνες» με μεροκάματο 18 ευρώ. Ο αντεργατικός ρόλος της Χρυσής Αυγής που είχε φανεί από την εποχή που στη Χαλυβουργική του Βόλου έστηναν τον απεργοσπαστικό μηχανισμό του Μάνεση, αποκαλύφθηκε ξανά στην απεργία των Ναυτεργατών όπου η Χ.Α. πήρε το μέρος των αγαπημένων της εφοπλιστών και βέβαια με τη δολοφονική επίθεση σε μέλη του ΚΚΕ στη Ζώνη του Περάματος που ακολούθησε την «επίσκεψη» μερικές μέρες νωρίτερα των Χρυσαυγιτών στη Ζώνη.
Το 2013 η Χρυσή Αυγή υποστήριξε την κυβέρνηση για το κλείσιμο της ΕΡΤ για να βρεθεί αντιμέτωπη με το τεράστιο κίνημα συμπαράστασης. Η ΠΟΣΠΕΡΤ και τα συνδικατα του τύπου με τις απεργιακές τους αποφάσεις έκλεισαν τα μικρόφωνα για τους φασίστες κόντρα στους διευθυντές της δημόσιας τηλεόρτασης και τους μεγιστάνες των ΜΜΕ που τους στήριξαν με κάθε τρόπο. Ήταν οι ίδιες οι δασκάλες στο Πέραμα και όλα τα τοπικά σωματεία που σε μια σειρά από γειτονιές επέβαλλαν ότι τα προσφυγόπουλα θα μπούνε στα σχολεία. Ο αγώνας των εργατών γης της Μανωλάδας κέρδισε την υποστήριξη του εργατικού κινήματος στην Πάτρα.
Η πρώτη μαζική απάντηση αυτού του κινήματος, που σημάδεψε την αντιστροφή του κλίματος, ήρθε μέσα από τον συντονισμό των σωματείων, των φοιτητικών συλλόγων, τοπικών επιτροπών της ΚΕΡΡΦΑ και των Κοινοτήτων στο μεγάλο συλλαλητήριο-συναυλία που οργανώθηκε τον Γενάρη του 2013 δύο μέρες μετά την δολοφονία Λουκμάν το 2013, με κεντρικό σύνθημα «Αθήνα Πόλη Αντιφασιστική».
Και η δεύτερη, ακόμη πιο μαζική έγινε στις μεγάλες διαδηλώσεις και απεργίες που ακολούθησαν την δολοφονία του Παύλου Φύσσα με κορύφωση το μεγάλο οργισμένο συλλαλητήριο των 50.000 ανθρώπων που πήγε στα γραφεία τους στις 25 Σεπτέμβρη του 2013 οδηγώντας στη σύλληψη και στην άσκηση ποινικής δίωξης έστω και με καθυστέρηση δύο δεκαετιών. Η ανακοίνωση, τότε και μόνον τότε, του υπουργού Δικαιοσύνης Δένδια, ότι έχει έτοιμους στο συρτάρι του, τους φακέλους της Χ.Α, στην ουσία ήταν ανοιχτή ομολογία της ενοχής του. Χρειάζεται πραγματικά απύθμενο θράσος να πιστώνεται αυτό σαν μια θετική μνεία στον υπουργό που τους κράταγε θαμμένους ακόμα και μετά την δολοφονία Λουκμάν τον Γενάρη του 2013. Το αντιφασιστικό κίνημα περνούσε από την άμυνα στην αντεπίθεση που έφτασε μέχρι τη νίκη με τους Ναζί στη φυλακή.