Η κρίση του καπιταλισμού παίρνει διαστάσεις τραγωδίας.
Η Μαρία Στύλλου παρουσιάζει τις αντιστάσεις και προβάλλει την εργατική εναλλακτική.
Το 2020 έκλεισε με ενάμισι εκατομμύριο θανάτους από κορονοϊό παγκόσμια, ενώ οι προβλέψεις για τη συνέχεια λένε ότι οι θάνατοι μπορεί να φτάσουν τα δέκα εκατομμύρια! Τι είναι αυτή η τραγωδία; Μια μοιραία εξέλιξη που οφείλεται σε έναν μυστηριώδη «αόρατο» εχθρό, όπως συνηθίζουν να λένε οι κυβερνήσεις και τα πιστά τους ΜΜΕ; Ή μια τραγωδία που γιγαντώθηκε μέσα σε συνθήκες που καθόρισε και καθορίζει αυτό το σύστημα που λέγεται καπιταλισμός;
Η πιο μεγάλη θανατηφόρα πανδημία της γρίπης του 1918 είχε φουντώσει μέσα στα στρατόπεδα του Πρώτου Παγκόσμιου Πόλεμου, στις φτωχογειτονιές και στα εργοστάσια. Είχε ονομαστεί «πανδημία του εργοστάσιου». Τον 19ο αιώνα οι μεγάλες παραγκουπόλεις που υπήρχαν τότε σε Ευρώπη, Αμερική και Ασία είχαν πληθυσμό περίπου 25 εκατομμύρια. Σήμερα, σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ, μέσα σε παραγκουπόλεις ζουν πάνω από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι! Και οι μελέτες εκτιμούν ότι αυτός ο αριθμός μπορεί να έχει διπλασιαστεί μέσα στο 2020.
Ο εκδότης του περιοδικού Lancet1 δίνει ακόμη πιο μαύρη εικόνα για την κατάσταση της δημόσιας υγείας σε παγκόσμιο επίπεδο:
«Η Unicef και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχουν αφήσει μικρά παιδιά να πεθαίνουν από τη φτώχεια. Οι δαπάνες της Unicef για εμβόλια ήταν 180 εκατομμύρια δολάρια το 1990, αλλά το 1998 έπεσαν στα 50 εκατομμύρια. Η συνέπεια ήταν να πεθαίνουν 11 εκατομμύρια παιδιά κάτω των 5 ετών κάθε χρόνο. Το 99% από αυτά μέσα σε συνθήκες σκληρής φτώχειας».
Η φτώχεια στον λεγόμενο Τρίτο Κόσμο (ή «αναδυόμενες αγορές» όπως συνηθίζεται σήμερα) δεν είναι απλά θέμα «υπανάπτυξης». Περισσότερες δαπάνες κατευθύνονται στους εξοπλισμούς παρά στην υγεία. Στην Ινδία, παραδείγματος χάρη, η κυβέρνηση δίνει το 16% του προϋπολογισμού για δαπάνες για την «άμυνα» και 2% για την υγεία.
Αυτές οι επιλογές δεν είναι διαφορετικές στην Ελλάδα. Ο προϋπολογισμός για το 2021 που πέρασε η Νέα Δημοκρατία από τη Βουλή στις 15 Δεκέμβρη μειώνει τις δαπάνες για τη δημόσια Υγεία κατά 16% και αυξάνει τις δαπάνες για εξοπλισμούς κατά 30%. Αυτό, την ώρα που μιλάει για «Ελευθερία» από τον κορονοϊό με καμπάνια εμβολιασμών. Η ντροπή των βουλευτών της αντιπολίτευσης που ψήφισαν μαζί με την κυβέρνηση τις δαπάνες του υπουργείου «Άμυνας» θα τους κυνηγάει για όλη τους τη ζωή.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΟΣΑ για τις δαπάνες για τη δημόσια υγεία στα κράτη-μέλη του, η Ελλάδα μοιράζεται την προτελευταία θέση με την Ουγγαρία και την Τουρκία.2 Υστερεί κατά 33% από τον μέσο όρο των 36 κρατών. Δίνει το 10% του προϋπολογισμού, ενώ ο μέσος όρος βρίσκεται στο 15% και το ανώτερο ποσοστό φτάνει στο 23% (στην Ιαπωνία).
Επιπλέον, όπως εύστοχα παρατηρεί ο Μάικ Ντέιβις, πίσω από τους μέσους όρους κρύβονται οι ταξικές ανισότητες:
«Μπροστά στην απειλή της ‘γρίπης των πτηνών’, όπως και παλιότερα με την απειλή του HIV/AIDS, οι δαπάνες για δημόσια υγεία σε παγκόσμιο επίπεδο οργανώνονται όπως οι σωσίβιες λέμβοι στον Τιτανικό… Οι φτωχοί δεν έχουν ούτε μια λέμβο γι‘ αυτούς, είναι όλοι καταδικασμένοι να κολυμπάνε σε παγωμένα νερά».3
Οικονομική κρίση και μνημόνια
Ο Μάικ Ντέιβις γράφει για τάσεις που επικρατούν για μια μεγάλη χρονική περίοδο. Η κατάσταση επιδεινώθηκε με την κρίση που ξέσπασε το 2008. Από την κατάρρευση της Λήμαν Μπράδερς και για δώδεκα ολόκληρα χρόνια οι κυβερνήσεις κυνήγησαν και κυνηγούν το στόχο να πληρώσει η εργατική τάξη τα σπασμένα. Αυτό μεταφράζεται σε καταστροφές σε όλα τα επίπεδα, στο περιβάλλον, στο κλίμα, στις πόλεις, στα σχολεία, στους χώρους δουλειάς. Είναι η περίοδος που οι ανισότητες γιγαντώνονται.
Σύμφωνα με στοιχεία του World Inequality Report 2018 που παρουσίασε ο Μάρτιν Γουλφ στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς:4
«Ανάμεσα στο 1980 και το 2016, το πλουσιότερο 1% του πληθυσμού πήρε το 28% της συνολικής αύξησης των πραγματικών εισοδημάτων στις ΗΠΑ, στον Καναδά και στη δυτική Ευρώπη, ενώ το φτωχότερο 50% πήρε μόλις το 9%. Στη βόρεια Αμερική, το πλούσιο 1% πήρε τόσα όσο το φτωχότερο 88%».
Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του προϋπολογισμού όπως δημοσιεύονται στη διαδικτυακή σελίδα του υπουργείου,5 στην Ελλάδα οι δαπάνες για το Υπουργείο Υγείας βρίσκονταν στα 6,161 δις ευρώ το 2008, είχαν πέσει στα 4,397 δις το 2016 και ξαναγυρίζουν στα 4,196 δις το 2021 ακυρώνοντας την μικρή άνοδο που είχαν στο μεταξύ. Ποτέ μέσα στα δώδεκα αυτά χρόνια δεν ξαναέφτασαν τα επίπεδα του 2008!
Κι όμως, η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει το θράσος να μιλάει για ατομική ευθύνη και να επιτίθεται παραδείγματος χάρη στους κατοίκους της Δυτικής Αττικής όπου τα κρούσματα του κορονοϊού εμφάνισαν έξαρση τον Δεκέμβρη. Νομίζουν ότι ξεχνάμε πως τον Νοέμβρη του 2017 είχαν θαφτεί κάτω από τις λάσπες 23 άνθρωποι όταν η Μάνδρα καταστράφηκε από μια φονική πλημμύρα και ότι υπάρχει κόσμος που ακόμη μένει εκεί που τον πέταξαν μετά την καταστροφή. Και δεν ήταν «φυσικό φαινόμενο». Όπως έγραφαν η Δήμητρα Κυρίλλου και ο Κώστας Πίττας σε αυτό το περιοδικό:
«Οι περικοπές και οι ιδιωτικοποιήσεις των Μνημονίων ήρθαν να αποτελειώσουν ό, τι είχε μείνει όρθιο. Οι πλημμύρες της Μάνδρας ανέδειξαν αυτή την πραγματικότητα με τον πιο τραγικό τρόπο. Υποστελεχωμένες και διαλυμένες υπηρεσίες και κρατικός μηχανισμός απροετοίμαστος, χωρίς εξοπλισμό, υποστήριξη και σχέδιο. Στις περιοχές της Αττικής που υπάρχει πρόβλεψη πως υφίσταται κίνδυνος πλημμυρών, σύμφωνα με την “Προκαταρκτική Μελέτη Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας των Λεκανών Απορροής Ποταμών του Υδατικού Διαμερίσματος Αττικής”, κατοικούν πάνω από 3 εκατομμύρια άνθρωποι. Αλλά για όλες αυτές τις περιοχές οι οριστικές μελέτες κινδύνων από τις πλημμύρες δεν έχουν ολοκληρωθεί ακόμη. Να μη μιλήσουμε για τα απαιτούμενα μέτρα προστασίας και την υλοποίησή τους».6
Το καταστροφικό έργο των κυβερνήσεων δεν περιορίζεται βέβαια στην Ελλάδα, ούτε μόνο στις περικοπές. Επεκτείνεται και στις επενδυτικές επιλογές. Στην Ισπανία εφαρμόστηκε μια πολιτική συστηματικής στροφής προς τη χοιροτροφία με τραγικές επιπτώσεις στο περιβάλλον και στη διατροφή. Η κτηνοτροφία συγκεντρώθηκε στη βιομηχανική εκτροφή χοίρων που μέσα στα τελευταία χρόνια διπλασιάστηκε και φέρνει τεράστια κέρδη στους εξαγωγείς. Εξάγουν στην Κίνα πάνω από 900 000 τόνους χοιρινό. Η Greenpeace της Ισπανίας καταγγέλλει ότι τα δυο τρίτα της καλλιεργήσιμης γης έχει αφιερωθεί στην παραγωγή ζωοτροφών, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα έχουν φτάσει τα 80 εκατομμύρια τόνους και η χοιροτροφία έχει μεγάλο μερίδιο σε αυτά.7
Εργατικές αντιστάσεις
Το 2010 είχε σημαδευτεί από τις μεγάλες πανεργατικές απεργίες ενάντια στα Μνημόνια. Το 2020 δεν είχαμε πανεργατικές απεργίες όπως πριν από δέκα χρόνια, αλλά είχαμε αγώνες που κινητοποίησαν παλιούς και νέους κλάδους και κέρδισαν νέα κομμάτια στα σωματεία. Είδαμε μουσικούς του δρόμου να διαδηλώνουν μαζί με τους ηθοποιούς του ΣΕΗ, του πιο παλιού και ιστορικού σωματείου των εργατών της τέχνης στα θέατρα. Είδαμε ντελιβεράδες μαζί με εργαζόμενους στα ξενοδοχεία, γιατρούς του ΕΣΥ μαζί με συμβασιούχους του ΟΑΕΔ στα νοσοκομεία.
Τέτοιες μάχες πέτυχαν τρία πράγματα. Το πρώτο ήταν να σπάσουν τις θεωρίες περί «κοινωνίας των δυο-τρίτων», όπου τα συνδικαλισμένα τμήματα υπολογίζονταν ως μεσαία τάξη και η εργατική τάξη είχε υποβιβαστεί στο πιο εξατομικοποιημένο και χτυπημένο κομμάτι.
Ένα δεύτερο στοιχείο είναι το άπλωμα του συνδικαλισμού. Παλιά και νέα σωματεία κέρδισαν νέο κόσμο, περισσότεροι εργαζόμενοι αναζήτησαν στήριγμα στη συλλογικότητα του σωματείου τους. Επιβεβαίωση αυτής της τάσης είναι οι ανησυχίες της κυβέρνησης και οι προσπάθειές της να στοχοποιήσει συνδικαλιστές, να βάλει περιορισμούς στο δικαίωμα στην απεργία και τη δράση στους χώρους δουλειάς και να χτυπήσει τις συνδικαλιστικές κατακτήσεις του νόμου 1264.
Και τρίτο χαρακτηριστικό είναι το σπάσιμο των διακρίσεων όχι μόνο ανάμεσα σε παλιούς και νέους στον συνδικαλισμό, μόνιμους και συμβασιούχους, αλλά και διακρίσεων με βάση το φύλο, τις σεξουαλικές προτιμήσεις, την καταγωγή. Μετανάστριες καθαρίστριες βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή.
Οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία έγιναν το κέντρο της αντίστασης μέσα στην πανδημία. Πήραν πρωτοβουλίες, πολλές φορές μέσα από επιτροπές αγώνα που συσπειρώνουν τη βάση σε κάθε νοσοκομείο, ξεσηκώνουν το τοπικό σωματείο και πιέζουν τις ηγεσίες των Ομοσπονδιών να καλέσουν απεργίες. Οι κινητοποιήσεις τους λειτούργησαν αλληλοεπιδρώντας με όλα τα κομμάτια που βγήκαν στους δρόμους.
Όπως θυμίζει ο Στέλιος Μιχαηλίδης από τις στήλες της Εργατικής Αλληλεγγύης:
«Οι αγωνιστικές διαθέσεις είχαν φανεί με τη μεγάλη διαδήλωση την Παγκόσμια Ημέρα των Γυναικών στις 8 Μάρτη. …Οι εργαζόμενοι των νοσοκομείων πήραν τη σκυτάλη. Στις 7 Απρίλη, στις πύλες των νοσοκομείων όλης της χώρας συναντιούνται υγειονομικοί και συμπαραστάτες για να διαδηλώσουν για άμεσα μέτρα ενίσχυσης του ΕΣΥ. Η μέρα δράσης για την Υγεία στις 7 Απρίλη θα γινόταν το μοντέλο για το κίνημα των υγειονομικών. …Με σχεδόν όλη την πολιτιστική δραστηριότητα να έχει ανασταλεί επ’ αόριστον, χιλιάδες εργαζόμενοι καταδικάστηκαν στην ανεργία. Αυτό σήμαινε τη συσπείρωση όλου αυτού του κόσμου ανεξαρτήτως ειδικότητας κι ένα μπαράζ διαδηλώσεων “support art workers”, που ξεκινούσαν να οργανώνονται μέσω διαδικτύου, αλλά έφταναν να γιγαντώνουν τα συνδικάτα. Αντίστοιχα και οι εργαζόμενοι στον επισιτισμό και τον τουρισμό, με τους χώρους εργασίας τους κλειστούς και την κυβέρνηση να ενισχύει τα αφεντικά τους αλλά όχι τους ίδιους, ήταν από τους πρώτους κλάδους που έσπασαν τις απαγορεύσεις, απήργησαν και διαδήλωσαν κατ’ επανάληψη».8
Τον Ιούνη οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία έδωσαν ξανά τον τόνο με την πιο μεγάλη απεργία στις 16 του μήνα και δέκα μέρες αργότερα έγινε το μεγαλύτερο αντιρατσιστικό συλλαλητήριο όπου αναδείχθηκε το σύνθημα Black Lives Matter-Refugee Lives Matter με χιλιάδες μετανάστες «χωρίς χαρτιά» να συμμετέχουν. Τέσσερις μήνες αργότερα, στις 15 Οκτώβρη η απεργία εκείνης της μέρας αγκάλιασε όλους τους εργαζόμενους στο δημόσιο. Είχε προηγηθεί η μαζική αντιφασιστική έκρηξη στις 7 Οκτώβρη έξω από το Εφετείο τη μέρα που έβγαινε η απόφαση για την καταδίκη της Χρυσής Αυγής.
Οι εκπαιδευτικοί είχαν τη δική τους συμμετοχή σε αυτή την εξέλιξη. Μέσα στο πρώτο λοκντάουν και στο πλευρό των μαθητών που έδιναν τη δική τους μάχη, κατάφεραν με τις κινητοποιήσεις τους να διαμορφώσουν ένα πρόγραμμα διεκδικήσεων για τις προϋποθέσεις με τις οποίες θα έπρεπε να ανοίγουν τα σχολεία με ασφάλεια: 15 παιδιά ανά τμήμα μέσα στις τάξεις, να μονιμοποιηθούν μαζικά εκπαιδευτικοί, καθαρίστριες, νοσηλευτικό και βοηθητικό προσωπικό, να επιταχθούν κτίρια και να μετατραπούν σε σχολεία. Κατάφεραν επίσης στις 7 Νοέμβρη να γελοιοποιήσουν την απόπειρα της Κεραμέως να χτυπήσει τον συνδικαλισμό τους. Οργάνωσαν μαζική αποχή από τις εκλογές αντιπροσώπων στις οποίες το υπουργείο ζητούσε να συμμετέχουν έστω και αν οι υποψήφιοι των εκπαιδευτικών είχαν αποσυρθεί.
Τέτοιες διεργασίες δεν συμβαίνουν μόνο εδώ. Οι μαζικές εκρήξεις εργατικής οργής έχουν γίνει σήμα κατατεθέν σε πολλά σημεία του πλανήτη μέσα στο διάστημα από το καλοκαίρι του 2019 μέχρι το τέλος του 2020. Από το Σουδάν, τον Λίβανο, την Ταϋλάνδη και την Ινδία μέχρι τη Χιλή, τη Βολιβία και την Αργεντινή, περνώντας από τη Γαλλία, την Πολωνία και τις ίδιες τις ΗΠΑ. Και παντού συνοδεύονται από ριζοσπαστικοποίηση των διεκδικήσεων, από τα δικαιώματα των Γυναικών στην Πολωνία και την Αργεντινή, στα δικαιώματα των Μαύρων στις ΗΠΑ φτάνοντας σε αιτήματα όπως «Κόψτε τη χρηματοδότηση της αστυνομίας».
Δικαιολογημένα οι Φαϊνάνσιαλ Τάιμς σε κύριο άρθρο στις 31 Δεκέμβρη ανησυχούν και προειδοποιούν «Από την εποχή της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης [του 2008], μια αίσθηση προδοσίας έχει τροφοδοτήσει πολιτικές αντιδράσεις ενάντια στην παγκοσμιοποίηση και τους θεσμούς της φιλελεύθερης δημοκρατίας. …Είναι ζήτημα χρόνου το πότε θα υψωθούν οι γροθιές ενάντια στον ίδιο τον καπιταλισμό».9
Ποια Αριστερά μπορεί να ανταποκριθεί;
Στην Ελλάδα, τα αδιέξοδα για την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχουν πυκνώσει δραματικά το τελευταίο διάστημα. Όλο και περισσότερο καταφεύγει στην αστυνομική καταστολή μπροστά στην πολιτική αδυναμία της και το αποτέλεσμα είναι να απομονώνεται πολιτικά ακόμα πιο πολύ. Αυτό φάνηκε στις 7 Οκτώβρη όταν η αστυνομία χτύπησε την τεράστια αντιφασιστική συγκέντρωση την ώρα που πανηγύριζε για την απόφαση καταδίκης των νεοναζί. Και ακόμη περισσότερο στην επέτειο του Πολυτεχνείου, όταν η απόφαση για απαγόρευση της πορείας έγινε κουρέλι από χιλιάδες διαδηλωτές που βγήκαν στους δρόμους, ενώ για πρώτη φορά ενώθηκαν στην καταγγελία της απαγόρευσης ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΜέΡΑ25 και το ΚΚΕ.
Ο κυβερνητικός κατήφορος συνεχίστηκε και επιταχύνεται με το φιάσκο των εμβολιασμών. Όλα τα μεγάλα λόγια για επιχείρηση εξόδου από την πανδημία με κωδικό όνομα «Ελευθερία» αποδεικνύονται φούσκες καθώς οι εμβολιασμοί καθυστερούν και οι κυβερνητικές προτεραιότητες είναι σκανδαλώδεις με τα στελέχη της Νέας Δημοκρατίας να εμβολιάζονται πριν από τους υγειονομικούς και τους ηλικιωμένους. Ο «πρωτοχρονιάτικος» ανασχηματισμός υπογράμμισε αυτή την κατάσταση με τον «μεταφασίστα» Βορίδη να αναβαθμίζεται σε υπουργό Εσωτερικών και τον πρωτεργάτη των ιδιωτικοποιήσεων Χατζηδάκη να παίρνει το χαρτοφυλάκιο της ιδιωτικοποίησης των ασφαλιστικών ταμείων.
Μπροστά σε τέτοιες εξελίξεις, ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει αντιπολίτευση προσπαθώντας να χτίσει τη συμμαχία του με το ΚΙΝΑΛ. Την προηγούμενη φορά, το 2014 προσπαθούσε να εμφανίσει αριστερό προφίλ και μιλούσε για «κυβέρνηση της Αριστεράς». Ενώ τώρα η σοσιαλδημοκρατία δείχνει το δρόμο, ο στόχος είναι να σχηματιστεί μια «προοδευτική κυβέρνηση» και ο τρόπος είναι η όλο και πιο δεξιά προσαρμογή.
Το που οδηγεί αυτή η στρατηγική το βλέπουμε σε χώρες όπου τέτοιες κυβερνήσεις βρίσκονται στο τιμόνι. Στην προηγούμενη φάση, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε εμφανιστεί ως μοντέλο για μια «νέα αριστερά» και είχε επηρεάσει περιπτώσεις όπως το Ποδέμος στην Ισπανία, τον Κόρμπιν στη Βρετανία, το Μπλόκο στην Πορτογαλία. Το Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας κατάστρεψε το «φαινόμενο Κόρμπιν» χωρίς ποτέ να γίνει κυβέρνηση. Στην Πορτογαλία και την Ισπανία βλέπουμε τις «προοδευτικές κυβερνήσεις» στην πράξη.
Στην Πορτογαλία η κυβέρνηση βρίσκεται στα χέρια της συνεργασίας ανάμεσα στο Σοσιαλιστικό Κόμμα, το Κομμουνιστικό Κόμμα και το Μπλόκο της Αριστεράς εδώ και μεγάλο χρονικό διάστημα. Τα αποτελέσματα του κορονοϊού και της οικονομικής ύφεσης είναι καταστροφικά με άνοδο της ανεργίας και περικοπή των δαπανών για την υγεία. Τα μισά ξενοδοχεία έχουν κλείσει και η ΤΑΡ, ο «εθνικός αερομεταφορέας» ζητάει κρατική επιδότηση για να μην απολύσει 3 500 εργαζόμενους.
Η Πορτογαλία παίρνει την προεδρία της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2021 και ο πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα υλοποιεί τις προτεραιότητες της ΕΕ με περικοπές στον προϋπολογισμό και με νέα διάσωση της μεγαλύτερης τράπεζας της Πορτογαλίας που βουλιάζει ξανά. Η απειλή επιστροφής στα μνημόνια λόγω κρίσης χρέους είναι άμεση
Στην Ισπανία, η κρίση συγκλονίζει την καρδιά της βιομηχανίας. Η αυτοκινητοβιομηχανία καλύπτει το 17% των εξαγωγών της χώρας, είναι δεύτερη μετά τη Γερμανία σε όλη την Ευρώπη στην παραγωγή αυτοκινήτων και ανταλλακτικών. Ήδη έχουν γίνει 30 000 απολύσεις στον τομέα και η προοπτική για μεγαλύτερη σφαγή μέσα στην επόμενη διετία είναι δραματική. Η κυβέρνηση Σοσιαλιστών-Ποδέμος περιμένει να φτάσει η επιδότηση από την ΕΕ για να ενισχύσει την αυτοκινητοβιομηχανία, ενώ οι θάνατοι από κορονοϊό βρίσκονται σε ένα από τα υψηλότερα σημεία της Ευρώπης. Οι εργαζόμενοι στα νοσοκομεία είναι ξεσηκωμένοι ενάντια στις δεξιές επιλογές της κυβέρνησης.
Η βεντάλια ανάμεσα στο εργατικό κίνημα, τις μάχες που δίνει και τις διεκδικήσεις που διαμορφώνει από τη μια μεριά και στην εναλλακτική που έχουν να προσφέρουν τα κόμματα της ρεφορμιστικής αριστεράς κα της σοσιαλδημοκρατίας από την άλλη, γίνεται όλο και πιο τεράστια.
Όλες οι εργατικές αντιστάσεις έδωσαν τη συμβολή τους ώστε να αναδειχθεί ένα πλαίσιο αιτημάτων και διεκδικήσεων σαν απάντηση στην κρίση, την πανδημία και τις αντεργατικές επιθέσεις. Αναδεικνύεται μια γνήσια εργατική εναλλακτική λύση για έξοδο από την κρίση του καπιταλισμού. Όπως έγραφε η Εργατική Αλληλεγγύη ήδη στις 22 Απρίλη 2020:
«Επιμένουμε σε όλα τα αιτήματα που ανέδειξε ο κόσμος της δουλειάς.
• Απαιτούμε μαζικές προσλήψεις και μονιμοποιήσεις προσωπικού στα νοσοκομεία και επίταξη των ιδιωτικών κλινικών. Μαζικές προσλήψεις και μονιμοποιήσεις προσωπικού στους Δήμους για να μην μείνει κανένα φτωχό νοικοκυριό χωρίς βοήθεια. Μαζικές προσλήψεις και μονιμοποιήσεις όλων των αναπληρωτών στα Σχολεία, λεφτά για εξοπλισμό όλων των σχολείων, ελεύθερη πρόσβαση όλων των παιδιών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
• Καμιά περικοπή μισθών και συντάξεων, εγγυημένο μηνιάτικο για όσους μένουν χωρίς δουλειά, απαγόρευση απολύσεων και επίδομα ανθυγιεινής εργασίας για όσους και όσες δουλεύουν σε συνθήκες πανδημίας, π.χ. στα σουπερμάρκετ και στις συγκοινωνίες.
• Απαιτούμε μαζί με την επίταξη των ιδιωτικών κλινικών, επίταξη των ξενοδοχειακών μονάδων, για να μην μείνει κανένας και καμιά από τους εργαζόμενους στο χώρο του τουρισμού-επισιτισμού χωρίς δουλειά εξαιτίας της κατάρρευσης του τουρισμού. Δωρεάν μαζικό κοινωνικό τουρισμό για όλες τις εργατικές οικογένειες χωρίς αποκλεισμούς. Να ανοίξουν όλα τα άδεια κτήρια κάτω από τον έλεγχο των Δήμων για να βρουν στέγη όλα τα ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού, οι άστεγοι, οι πρόσφυγες, οι Ρομά, οι μετανάστες χωρίς χαρτιά.
• Τέρμα στη ρατσιστική πολιτική των κλειστών στρατοπέδων συγκέντρωσης για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, να καταργηθούν οι Μόριες και οι Αμυγδαλέζες, να πάψουν οι κρατήσεις και τα βασανιστήρια των «χωρίς χαρτιά» στα αστυνομικά τμήματα.
• Τέρμα συνολικά στα αστυνομικά μέτρα με τις απαγορεύσεις και τις καταγραφές των μετακινήσεων. Να παραγραφούν όλα τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν».10
Αυτά δεν αποτελούν απλά και μόνο συνδικαλιστικά αιτήματα. Το κέρδισμα και η υλοποίησή τους απαιτούν μια δυνατή επαναστατική αριστερά που ανανεώνει την καλύτερη παράδοση του εργατικού κινήματος. Από τον Φλεβάρη στον Οκτώβρη του 1917, ο Λένιν, ο Τρότσκι και οι Μπολσεβίκοι δίδαξαν πως τα αιτήματα των εργατικών αγώνων μετατρέπονται σε μεταβατικό πρόγραμμα για το πέρασμα από την κρίση του καπιταλισμού στη νίκη της σοσιαλιστικής προοπτικής:
«Η επαναστατική αντιμετώπιση του Λένιν, που στηριζόταν στην ανάλυση του “Κράτος και Επανάσταση” για το χαρακτήρα και τη φύση των μηχανισμών που μπορεί να αναλάβει να διαχειριστεί μια κυβέρνηση της αριστεράς, ξέφευγε από τα αδιέξοδα μιας τέτοιας διαχείρισης προτείνοντας την υλοποίηση των πολιτικών στόχων με τις δυνάμεις του ίδιου του κοινωνικού κινήματος. Στους φαντάρους που πάλευαν για τον τερματισμό του πολέμου δεν πρότεινε να ελπίζουν στις ειρηνευτικές πρωτοβουλίες μιας προοδευτικής κυβέρνησης, αλλά να παίρνουν τον έλεγχο των μονάδων στα χέρια τους με ανταρσίες κατά των στρατηγών. Στους αγρότες που ήθελαν την αγροτική μεταρρύθμιση δεν πρότεινε την αναμονή για να ψηφιστεί ο σχετικός νόμος από μια αριστερή πλειοψηφία, αλλά την κατάληψη των κτημάτων πετώντας έξω τους τσιφλικάδες. Στους εργάτες που διεκδικούσαν το οχτάωρο και συναντούσαν τα λοκάουτ της εργοδοσίας δεν είχε να προτείνει την ανάδειξη ενός επαναστάτη στη θέση του υπουργού εργασίας, αλλά την επιβολή του εργατικού ελέγχου από τους ίδιους σε κάθε εργοστάσιο και στην οικονομία συνολικά».11
Σε αυτήν την παράδοση αναφέρεται το Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα και με βάση αυτόν τον προσανατολισμό παλεύει για να αποκτήσουν οι εργατικοί αγώνες την αριστερά που τους αξίζει. Χάρη σε αυτόν τον προσανατολισμό καταφέρνει να δώσει δείγματα γραφής, όχι μόνο του αλλά ενώνοντας δυνάμεις στο πλευρό όλων των απεργών αλλά και στο αντιρατσιστικό και αντιφασιστικό κίνημα και ενάντια στην αστυνομική καταστολή και σε όλες τις μάχες ενάντια στην κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας. Έτσι ώστε η πάλη ενάντια στη δεξιά να γίνεται πάλη για να ανατρέψουμε το τέρας του καπιταλισμού, πάλη για τον σοσιαλισμό.
Σημειώσεις
1. Richard Horton, εκδότης του Lancet, έγκυρη ιατρική έκδοση στη Βρετανία
2. ΟΟΣΑ: «Μετεξεταστέα» η Ελλάδα σε δημόσιες δαπάνες υγείας. https://www.iatronet.gr/eidiseis-nea/perithalpsi-asfalisi/news/54139/oosa-metexetastea-i-ellada-se-dimosies-dapanes-ygeias-ysteroyn-kata-333-apo-to-meso-pososto.html
3. Mike Davies, The monster enters, Covid19 avian flu and the plagues of capitalism, O/R books, New York and London 2020, σελ. 170-71
4. Martin Wolf, Inequality is a threat to our democracies, https://www.ft.com/content/47e3e014-e3ea-11e7-97e2-916d4fbac0da
5. https://www.minfin.gr/proupologismos
6. Δήμητρα Κυρίλλου, Κώστας Πίττας, Μάνδρα- η κρίση της Αττικής, Σοσιαλισμός από τα κάτω Νο 126, Γενάρης Φλεβάρης 2018, https://socialismfrombelow.gr/article.php?id=1032
7. Spain’s pig farmers call for EU deal to fight rural depopulation, Financial Times, 29 December 2020.
8. Στέλιος Μιχαηλίδης, Ο εργατικός πόλεμος στην πανδημία, Εργατική Αλληλεγγύη Νο 1453, https://ergatiki.gr/article.php?id=23412&issue=1453
9. Financial Times, A better form of capitalism is possible, 31 December 2020
10. Εργατική αλληλεγγύη Νο 1418, 22 Απρίλη 2020, https://ergatiki.gr/article.php?id=22109&issue=1418
11. Η επαναστατική παράδοση απέναντι στον ρεφορμισμό, Σοσιαλισμός από τα κάτω Νο 128, Μάης-Ιούνης 2018