Απεργία 8 Μάρτη, Παγκόσμια Μέρα Γυναικών
Θανατερή παράταση της πανδημίας, ατέλειωτη οικονομική βουτιά, κόσμος που σπάει τις αστυνομικές απαγορεύσειςκαι διεκδικεί. Η κυβέρνηση παραπαίει.
Η Μαρία Στύλλου αναλύει τις εξελίξεις και προτείνεικαίριες επιλογές για να νικήσουμε.
«Στην πρώτη χρονιά της πανδημίας το 50% των νοικοκυριών στην Ελλάδα είχε τουλάχιστον έναν/μια άνεργο, έναν/μια με επίδομα των 540 ευρώ ή έναν/μια με μειωμένο μισθό». Αυτό προκύπτει από τα στοιχεία του ΟΟΣΑ, δημοσιευμένα στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς.1 Στην κατάταξη των χωρών με τα μεγαλύτερα ποσοστά η Ελλάδα έχει την τέταρτη θέση: προηγούνται το Μεξικό, η Χιλή και το Ισραήλ.
Δεν είναι η μόνη επίθεση που δέχεται το κίνημα από την κυβέρνηση της δεξιάς. Μέσα σε λιγότερο από έξι μήνες, οι θάνατοι από κορονοϊό έχουν πενταπλασιαστεί ξεπερνώντας τις δέκα χιλιάδες και συνεχίζουν να ανεβαίνουν. Σύμφωνα πάλι με στοιχεία του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα είναι «μετεξεταστέα» στις δημόσιες δαπάνες για την υγεία έχοντας και πάλι την τέταρτη χειρότερη θέση στην κατάταξη των χωρών μελών του ΟΟΣΑ.
Ο προϋπολογισμός του 2021 προβλέπει 4,196 δις ευρώ για την Υγεία με το ΑΕΠ να έχει πέσει στα 165 δις. Αυτό μεταφράζεται σε 2,5% του ΑΕΠ για κρατικές δαπάνες στην Υγεία. Στην Ινδία, όπου ο κόσμος πεθαίνει κατά χιλιάδες καθημερινά, οι δαπάνες για την Υγεία βρίσκονται στο 1,25% του ΑΕΠ. Εκεί, έχουν βγει στους δρόμους με σύνθημα «Ο Μόντι πρέπει να φύγει». Εδώ διαδηλώνουμε με σύνθημα «Κάτω η κυβέρνηση των δολοφόνων».
Το κοινό κριτήριο για τον κόσμο που παλεύει και εκεί και εδώ είναι ότι η ανισότητα έχει χτυπήσει ταβάνι, οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι ενώ οι φτωχοί, όταν δεν πεθαίνουν από την πείνα και τις κακουχίες, πεθαίνουν από κορονοϊό. Και δεν είμαστε στο «τελευταίο μίλι» όπως λέει ο Μητσοτάκης και διαφημίζουν τα παπαγαλάκια της κυβέρνησης. Η κατάσταση πηγαίνει προς το χειρότερο και υγειονομικά αλλά και από άποψη οικονομίας.
Ατέλειωτη οικονομική βουτιά
Η απόφαση της ΕΕ για το «Ταμείο Ανάκαμψης», από το οποίο η κυβέρνηση υπολόγιζε να πάρει 32 δις ευρώ σαν επιδοτήσεις και δάνεια, έχει κολλήσει. Στη Γερμανία, μια προσφυγή στο Συνταγματικό δικαστήριο εμποδίζει τη διαδικασία. Η έγκριση για το σχέδιο της ΕΕ πρέπει να περάσει από τα κοινοβούλια των κρατών-μελών, για να μπορέσει το νέο Ταμείο να δανειστεί 750 δις ευρώ και να αρχίσει τις εκταμιεύσεις. Δεν προβλέπεται γρήγορο ξεμπλοκάρισμα.
Οι οικονομικές εξελίξεις δυσκολεύουν την κατάσταση. Τα πρωτοσέλιδα του διεθνούς τύπου την Πρωτομαγιά γράφουν για «διπλή βουτιά» της οικονομίας στην Ευρωζώνη. Δεν θα μπορούσε να υπάρχει χειρότερη υποδοχή για τις κυβερνήσεις από αυτήν την είδηση αυτή τη μέρα. «Η Ευρωζώνη κατρακύλησε σε διπλή βουτιά το πρώτο τρίμηνο της καινούργιας χρονιάς, η οικονομία σημείωσε πτώση κάτω από το βάρος των μέτρων για τον κορονοϊό, με αποτέλεσμα το μπλοκ της Ευρωζώνης να βρίσκεται πίσω από τις άλλες οικονομίες… Η Γερμανία βρίσκεται στη χειρότερη κατάσταση».2
Για χώρες όπως η Ελλάδα που στηρίζονται στον τουρισμό, αυτή η εξέλιξη σημαίνει ότι οι προβλέψεις για ανάκαμψη φέτος επειδή ο τουρισμός θα πάει καλύτερα από πέρσι, διαψεύδονται από το ξεκίνημα.
Σε άρθρο του στην Καθημερινή της Κυριακής στις 18 Απρίλη, πριν από τις τελευταίες εξελίξεις, ο Καλλίτσης έγραφε ότι «ένα μεγάλο κομμάτι της οικονομίας θα καταρρεύσει, πολλοί θα πνιγούν στην τρικυμία στο αρχιπέλαγος των πολύ μικρών επιχειρήσεων. Ήδη υπάρχουν χρεοκοπίες και συγκαλύπτονται».3
Η απειλή για χρεοκοπίες υπάρχει σε όλη την Ευρώπη. Σύμφωνα με τους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς, μια έκθεση της Ευρωπαϊκής Αρχής που εποπτεύει σε ζητήματα συστημικού ρίσκου (και έχει πρόεδρο την Λαγκάρντ) προειδοποιεί για ‘τσουνάμι’:
«Ο αριθμός των επιχειρήσεων που φτάνουν σε χρεοκοπία μειώθηκε απότομα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες μετά τον Μάρτη του 2020, όταν η Ευρώπη χτυπήθηκε από την πανδημία. Χρεοκοπίες επιχειρήσεων αποτράπηκαν χάρη στα μέτρα στήριξης από τις κυβερνήσεις με εγγυήσεις και μορατόρια για τα δάνεια. Εάν τα κράτη και οι τράπεζες αποσύρουν τα μέτρα στήριξης και οι χρεοκοπίες προχωρήσουν, θα ξεσπάσει μια τεράστια ύφεση προκαλώντας ακόμη περισσότερες χρεοκοπίες».4
Τσουνάμι ύφεσης και διπλή βουτιά δεν σημαίνει μόνο οικονομικά αλλά και πολιτικά αδιέξοδα για τις περισσότερες κυβερνήσεις. Η Γερμανία βρίσκεται σε προεκλογική περίοδο με το κόμμα της Μέρκελ κάτω από τους Πράσινους στις δημοσκοπήσεις και αυτό μεταφράζεται σε συγκρούσεις στο εσωτερικό του. Η Μέρκελ θυσίασε την προηγούμενη εκλεκτή της ως διάδοχο στην ηγεσία και ο νέος ‘διάδοχος’ έρχεται τελευταίος μεταξύ των υποψήφιων για την καγκελαρία. Δύσκολο το ξεπέρασμα των προβλημάτων μέσα στους επόμενους πέντε μήνες που απομένουν μέχρι τις εκλογές του Σεπτέμβρη.
Στη Γαλλία οι εκλογές γίνονται το 2022, ανάμεσα σε Μάρτη και Μάη και ο Μακρόν βρίσκεται αντιμέτωπος με μια ακροδεξιά που απλώνεται από την Λεπέν μέχρι την κίνηση απόστρατων που καλεί σε στρατιωτικό πραξικόπημα. Η πολιτική του Μακρόν με τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις στην παλιές αποικίες της Γαλλίας στην Αφρική και την ενορχηστρωμένη ισλαμοφοβική επίθεση στους μετανάστες και στο αντιρατσιστικό κίνημα, η δεξιά στροφή στο κόμμα του με την ανάδειξη υπουργών που προέρχονται από την κυβέρνηση Σαρκοζί, οι κατασταλτικές επιθέσεις στο εργατικό κίνημα και οι κραυγές ενάντια στην Αριστερά ανοίγουν το δρόμο για τις πρόσφατες εξελίξεις.
Εδώ, ο Μητσοτάκης ψάχνει τρόπους για να ξεφύγει από τη φάκα όπου έχει πιαστεί, μετράει αν μπορεί να πάει σε ξαφνικές εκλογές, αλλά όλα τα σενάρια αποδεικνύονται δύσκολα. Κι αυτό γιατί βρίσκεται αντιμέτωπος με ένα εργατικό κίνημα που παλεύει και μια οργή που ψάχνει προς την Αριστερά. Η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει τον κίνδυνο ότι με κάθε αντεργατικό μέτρο και επίθεση που μεθοδεύει μπορεί να «πάρει φωτιά το προσάναμμα των κοινωνικών εντάσεων».5
Το «προσάναμμα» και η δυναμική του
Το πρώτο τετράμηνο του 2021 κατέγραψε την κλιμάκωση των αγώνων, τη συλλογικότητα των κινημάτων και το ρόλο των συνδικάτων σαν παράγοντες που τρομάζουν την κυβέρνηση.
Βγήκαν οι γυναίκες, συγκρούστηκαν με τον σεξισμό και την καταπίεση, ξεσκέπασαν την κυβέρνηση και τους δεσμούς της με τους βιαστές που η ίδια διορίζει και στηρίζει σε κορυφαίες θέσεις, μετέτρεψαν την παγκόσμια μέρα των γυναικών στις 8 μάρτη σε πανεργατική απεργία με τα συνδικάτα, την Αριστερά και τις οργανώσεις των γυναικών στους δρόμους. Το #metoo παύει να είναι η ατομική αντίδραση επώνυμων γυναικών του αθλητισμού και του θεάτρου, γίνεται συλλογική υπόθεση του εργατικού κινήματος και όλων των γυναικών στους χώρους δουλειάς και στις γειτονιές.
Οι φοιτητές δεν περιορίζονται σε συγκεντρώσεις στα Προπύλαια και την Κλαυθμώνος, σπάνε τις απαγορεύσεις του Χρυσοχοϊδη, συγκρούονται με τα ΜΑΤ και κερδίζουν τους δρόμους. Η καταστολή, η απαγόρευση των συγκεντρώσεων και η προσπάθεια της κυβέρνησης να διώξει το κίνημα από τους δρόμους, να σταματήσει τις αντιστάσεις που φουντώνουν, καταρρέει. Καταρρέει στις γειτονιές μετά την έκρηξη οργής στη Νέα Σμύρνη, καταρρέει στα πανεπιστήμια με πρωτοπόρα τη Θεσσαλονίκη, καταρρέει κεντρικά μπροστά στους απεργούς.
Η 8 Μάρτη των γυναικών, η 20 Μάρτη του αντιρατσιστικού και αντιφασιστικού κινήματος έγιναν σταθμοί στη σύγκρουση με την κυβέρνηση του σεξισμού και του ρατσισμού. Κορύφωση ήταν οι πανελλαδικές απεργιακές μάχες των Νοσοκομείων στις 7 και 22 Απρίλη και η καμπάνια ενάντια στην απόλυση του προέδρου του σωματείου στον Άγιο Σάββα, του Κώστα Καταραχιά. Το Συντονιστικό των Νοσοκομείων σε συνεργασία με το σωματείο του Αγ. Σάββα άνοιξαν την καμπάνια ενάντια στην απόλυση συνδέοντας αυτή τη μάχη με τον αγώνα για προσλήψεις και μονιμοποιήσεις στα Νοσοκομεία μέσα σε συνθήκες έξαρσης της πανδημίας και τραγικής κλιμάκωσης των θανάτων από τον κορονοϊό.
Το χτύπημα στον συνδικαλισμό στον Αγ. Σάββα συνδέθηκε με την επίθεση που σχεδιάζει ο Χατζηδάκης προωθώντας το σχετικό νομοσχέδιο. Έτσι, η αντίσταση στην απόλυση του Κώστα Καταραχιά απλώθηκε πανελλαδικά και αγκαλιάστηκε από τα συνδικάτα καθώς συγκεντρώθηκαν χιλιάδες υπογραφές και εκατοντάδες ψηφίσματα σωματείων. Έγιναν δεκάδες συγκεντρώσεις σε εργατικούς χώρους και σε γειτονιές και πορείες αλληλεγγύης από τον Άγ. Σάββα στο υπουργείο Υγείας.
Στις 22 Απρίλη απεργοί και συμπαραστάτες πορεύτηκαν από την πλατεία Μαβίλη μέχρι το υπουργείο Υγείας ξεσηκώνοντας και όλα τα νοσοκομεία στη διαδρομή, καθώς ακόμη και το προσωπικό ασφαλείας έβγαινε έξω για να χειροκροτήσει τους διαδηλωτές. Στο υπουργείο, για να συμπαρασταθούν έφτασαν και οι καθαρίστριες του υπουργείου Οικονομικών που διεκδικούν να γυρίσουν στη δουλειά τους και κέρδισαν ήδη μια πρώτη δικαστική απόφαση. Ήταν μια επιβεβαίωση για τις διαστάσεις αυτής της καμπάνιας.
Ο Κώστας Καταραχιάς ξαναγυρνάει στο ΕΣΥ με διορισμό στο ακτινολογικό του Έλενα, αλλά η μάχη συνεχίζεται. Στις 25 Μάη δικάζεται η προσφυγή για να επιστρέψει στον Αγ. Σάββα. Πάνω απ’ όλα, η μάχη συνεχίζεται καθώς ο αγώνας για προσλήψεις και μονιμοποιήσεις και στα νοσοκομεία, αλλά και σε όλους τους εργατικούς χώρους όπου χτυπάνε οι απολύσεις και η επισφάλεια, παραμένει κεντρικός για το εργατικό κίνημα και τα συνδικάτα.
Ποιος θα βγει κερδισμένος;
Το ερώτημα που ανοίγεται μπροστά μας το επόμενο διάστημα είναι ποιος μπορεί να βγει κερδισμένος από την κρίση της Νέας Δημοκρατίας. Ο κίνδυνος να επωφεληθούν η ακροδεξιά και οι φασίστες ήταν (και παραμένει) υπαρκτός. Δεν ξεχνάμε ότι η Νέα Δημοκρατία όταν ήταν στην αντιπολίτευση διαδήλωνε παρέα με τη Χρυσή Αυγή στα συλλαλητήρια ενάντια στη Συμφωνία των Πρεσπών με τη Βόρεια Μακεδονία. Τώρα που η κυβέρνησή της πλειοδοτεί στην εφαρμογή εκείνης της συμφωνίας, οι φασίστες υπολόγιζαν ότι θα μπορούσαν να τραβήξουν κόσμο προς τα δεξιά. Αλλά οι δυνατότητες τους να παίζουν ρόλο έχουν χτυπηθεί με την καταδίκη της Χρυσής Αυγής.
Η 7 Οκτώβρη, η απόφαση του δικαστήριου να καταδικάσει τη Χρυσή Αυγή σαν εγκληματική οργάνωση και να στείλει τον Μιχαλολιάκο και την παρέα του στη φυλακή ήταν μια μεγάλη νίκη. Η σημασία της φαίνεται ανάγλυφα όταν βλέπουμε τις εξελίξεις στη Γαλλία όπου από την κρίση του Μακρόν ενισχύεται η Λεπέν και όχι η Αριστερά. Αυτό δεν συμβαίνει επειδή τάχα οι Γάλλοι έχουν φασιστικές παραδόσεις από τον καιρό του Β΄ παγκόσμιου πόλεμου και του καθεστώτος Βισύ, όπως λένε διάφοροι. Η Αντίσταση στους Ναζί και στους δωσίλογους του Βισύ ήταν μαζική, όπως και στην Ελλάδα. Το πραγματικό ζήτημα είναι η αποτυχία της Αριστεράς στη Γαλλία να απομονώσει το κόμμα της Λεπέν σαν αυτό που είναι, ένα φασιστικό κατασκεύασμα.
Στην Ελλάδα, αυτό το καταφέραμε με σκληρές μάχες του αντιφασιστικού κινήματος εδώ και χρόνια. Η ΚΕΕΡΦΑ προειδοποιούσε για την απειλή έγκαιρα, δώσαμε μαζί με τους μετανάστες τη μάχη ενάντια στα πογκρόμ του Ξένιου Δία το 2012, η δολοφονία του Σαχζάτ Λουκμάν τον Γενάρη του 2013 είδε την Αθήνα να διαδηλώνει μαζικά σαν «πόλη αντιφασιστική», η δολοφονία του Παύλου Φύσσα ξεσήκωσε τεράστιο μαζικό κύμα που έσπασε την ασυλία των νεοναζί δολοφόνων και άνοιξε το δρόμο για τη δίκη της Χρυσής Αυγής. Η καμπάνια για να προχωρήσει η δίκη, ο ρόλος της πολιτικής αγωγής, οι αντιφασιστικές κινητοποιήσεις με αποκορύφωμα τη λαοθάλασσα έξω από το Εφετείο τη μέρα της απόφασης καθόρισαν το αποτέλεσμα.
Οι γέφυρες ανάμεσα στη ΝΔ και τους χρυσαυγίτες δέχτηκαν ένα γερό χτύπημα. Βουλευτές σαν τον Μπογδάνο που τριγυρνούσαν παρέα με τους νεοναζί παριστάνοντας τους «αγανακτισμένους πολίτες» κατά των προσφύγων και των μεταναστών σε πλατείες όπως η Βικτώρια και η Αμερικής αναγκάστηκαν να αναδιπλωθούν περιμένοντας άλλη ευκαιρία. Και είναι κρίσιμο να μην τους αφήσουμε.
Είναι ανοιχτή μπροστά μας η μάχη που συνέχισε η φετινή κινητοποίηση στις 20 Μάρτη για να σώσουμε τους πρόσφυγες και τους μετανάστες από τον κυβερνητικό ρατσισμό, να κλείσουν τα στρατόπεδα-φυλακές, να τιμωρηθούν οι ένοχοι για τις δολοφονίες προσφύγων όπως του Μάκι Ντιαμπατέ στο κέντρο κράτησης στην Κω και του Ιμπραήμ Εργκιούν στην Κόρινθο.
Η επαναστατική Αριστερά έχει παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την κατεύθυνση και έτσι πρέπει να συνεχίσει. Γιατί χάρη στους αγώνες του αντιρατσιστικού και αντιφασιστικού κινήματος έχουμε φτάσει στο σημείο να μην μπορεί η ακροδεξιά να δημαγωγεί με πρωτοβουλίες αρνητών της μάσκας και θεωρίες συνομωσίας, όπως βλέπουμε σε άλλες χώρες.
Δέκα χρόνια μετά την επίθεση των Μνημονίων και μόλις δυο χρόνια μετά την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ το 2019, η αντιπολίτευση στην κυβέρνηση του Μητσοτάκη γίνεται από τα αριστερά και ακόμα και οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι το άθροισμα των ποσοστών του ΣΥΡΙΖΑ, του ΚΚΕ και του ΜΕΡΑ ξεπερνούν τη ΝΔ, χωρίς να υπολογίζουμε την επιρροή της επαναστατικής Αριστεράς.
Ακόμα και τα κυβερνητικά επιτελεία αναγκάζονται να πάρουν υπόψη τους αυτή την πραγματικότητα και έτσι βλέπουμε να κάνουν στροφή στην προπαγάνδα τους π.χ. για τη νεολαία. Εκεί όπου αιχμή τους ήταν η καταγγελία της «ανεύθυνης νεολαίας» που βγαίνει στις πλατείες, τώρα τρέχουν να εκφράσουν «ευαισθησίες». Οι δημοσκόποι βλέπουν κατάρρευση της επιρροής της ΝΔ στις ηλικίες 17-34 ετών και η Καθημερινή αφιερώνει δισέλιδες αναλύσεις για αυτό το φαινόμενο:
«Σύμφωνα με τουλάχιστον τέσσερις πρόσφατες πανελλαδικές έρευνες κοινής γνώμης, οι νέοι της χώρας, δηλαδή το μέλλον της Ελλάδας, εμφανίζονται βαθιά απογοητευμένοι από τους πολιτικούς, από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, από τους θεσμούς, από τις προοπτικές τους. Είναι μια γενιά που μεγάλωσε κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, μια γενιά που είδε τους γονείς της να χάνουν τη γη κάτω από τα πόδια τους, να δυσκολεύονται οικονομικά. Μια γενιά που σπουδάζει ή κάνει τα πρώτα της επαγγελματικά βήματα εν μέσω μιας πρωτόγνωρης πανδημίας, εν μέσω εγκλεισμού και περιορισμών, υγειονομικού άγχους, μια γενιά που βρίσκεται στον προθάλαμο μιας ακόμα οικονομικής κρίσης πριν καλά καλά τελειώσει η προηγούμενη… Σύμφωνα με την έρευνα του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, το 64% των νέων της ηλικιακής ομάδας 17-34 πιστεύει πως η ελληνική κοινωνία «μπορεί να γίνει καλύτερη με βαθιές αλλαγές». Το 87% των 17-34 εμπιστεύεται λίγο ή καθόλου τα πολιτικά κόμματα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα ΜΜΕ είναι 93%».6
Εμφανίζονται φωνές που συμβουλεύουν την κυβέρνηση να στραφεί στις «αξίες του ουμανισμού»:
«Οι αξίες του ουμανισμού και η κριτική σκέψη παίρνουν τη ρεβάνς. Ιδεολογήματα που έσυραν τις κοινωνίες σε αφόρητες ανισότητες και μια κλιματική κρίση που έχει αγγίξει το σημείο δίχως επιστροφή σαρώνονται από ρεύματα αμφισβήτησης, μετά τα παλιά πέφτουν τα νέα τείχη, η ιστορία δεν τελείωσε, συνεχίζεται από τους νέους ανθρώπους που ονειρεύονται να αλλάξουν τον κόσμο».7
Πρόκειται για απόηχο από τις φωνές στις ΗΠΑ που ζωγραφίζουν τον Μπάιντεν ως νέο Ρούζβελτ που βάζει τέλος στον νεοφιλελευθερισμό και τα δόγματά του. Τρέχουν να προλάβουν τους νέους που δεν ονειρεύονται απλά έναν άλλο κόσμο αλλά παλεύουν για να τον πετύχουν, μαζικοποιούν τα συνδικάτα, ανοίγουν με αντιμαθήματα τις σχολές τους, νικάνε απέναντι στα ΜΑΤ και κάνουν την Πρωτομαγιά απεργία στις 6 Μάη.
Πώς πάμε παρακάτω;
Η εμπειρία από την πανδημία και τις συνέπειες πάνω στις ζωές του κόσμου έχει κλονίσει τις παραδοσιακές αντιλήψεις. Αυτό φαίνεται με πολλούς τρόπους. Φαίνεται από τις απώλειες που έχει η Νέα Δημοκρατία και τις οποίες αναγκάζονται να ομολογήσουν ακόμη και οι πιο πιστές της εταιρίες δημοσκοπήσεων. Φαίνεται επίσης από τη δυσπιστία που υπάρχει απέναντι στις ηγεσίες της παραδοσιακής Αριστεράς. Δυσπιστία που δεν συνδυάζεται ούτε με απομάκρυνση από την πολιτική ούτε από τη συλλογική δράση και τους αγώνες. Ίσα-ίσα, η εικόνα που βγαίνει από αυτό το άρθρο είναι εικόνα απεργιών και συλλαλητήριων. Σχεδόν κάθε μέρα γίνονται κινητοποιήσεις το τελευταίο εξάμηνο μέσα σε σκληρές συνθήκες νέου κύματος πανδημίας και «λόκνταουν-ακορντεόν».
Ο κόσμος σπάει απαγορεύσεις και συσπειρώνεται σε πρωτοβουλίες που κινούνται σε αυτή την κατεύθυνση. Τα κόμματα της κοινοβουλευτικής αριστεράς ταλαντεύονται ανάμεσα στη συμμετοχή σε αυτές τις κινήσεις και την αποχή. Το είδαμε στην επέτειο του Πολυτεχνείου (συμμετοχή), στην επέτειο του Γρηγορόπουλου (αποχή), στην απεργία του Προϋπολογισμού (αποχή), στην απεργία για την Πρωτομαγιά (συμμετοχή).
Αυτή η ταλάντευση δεν είναι συγκυριακή. Καθρεφτίζει τις στρατηγικές επιλογές του κοινοβουλευτικού δρόμου που δίνει προτεραιότητα στις εκλογικές τακτικές. Μετρούν κάθε πρωτοβουλία με κριτήριο τι απήχηση θα έχει στην «κοινή γνώμη» και στο εκλογικό σώμα. Και αυτό έρχεται σε αντίφαση με τις οργισμένες διαθέσεις της εργατικής τάξης και της νεολαίας που αποζητούν τη σύγκρουση με την κυβέρνηση. Το αποτέλεσμα είναι μια διστακτική εμπλοκή των κομμάτων της κοινοβουλευτικής αριστεράς με τους αγώνες που ξεδιπλώνονται και αυτό μπορεί να φτάνει ακόμα σε αυτογκόλ από τη σκοπιά τους. Άμα αποδυναμώνεις τις μάχες του κόσμου απέχοντας ή φρενάροντας, μπορεί και να μην κερδίζεις εκλογικά.
Παράλληλα, όμως, αυτό που κρίνεται δεν είναι μόνο το αν και πόσο γρήγορα θα ανατρέψουμε αυτήν την κυβέρνηση της συμφοράς. Ανοίγει και η συζήτηση για το μέχρι πού μπορούν να φτάσουν οι αγώνες, ποια δυναμική θα ανοίξει η ανατροπή της Νέας Δημοκρατίας.
Υπάρχουν πάντα δικαιολογίες από πάνω για τις καταστροφικές κρίσεις του καπιταλισμού. Η πανδημία της γρίπης του 1918 ήταν «αρρώστια των χαρακωμάτων», ο Έμπολα ήταν «ιός της υπανάπτυκτης Αφρικής». Σήμερα, στη δεύτερη χρονιά της νέας πανδημίας και με την απειλή των μεταλλάξεων, οι δικαιολογίες δεν πείθουν. Απλώνεται πλατιά η αίσθηση ότι τα πράγματα πρέπει να αλλάξουν, δεν μπορεί να υπάρχει επιστροφή σε μια «κανονικότητα» που αποδείχθηκε καταστροφική. Αυτό ενισχύεται και από την παράταση της οικονομικής κρίσης που διαρκεί 13 ολόκληρα χρόνια και στην ελληνική περίπτωση στέλνει τον κόσμο της δουλειάς πίσω στα εφιαλτικά χρόνια των μνημονίων.
Η επαναστατική στρατηγική που δένει τις μάχες του σήμερα ενάντια στην κυβέρνηση της δεξιάς με την προοπτική της ανατροπής του συστήματος ενισχύει και τις δυο απαιτήσεις του κόσμου που παλεύει. Στηρίζει αποφασιστικά τους αγώνες του σήμερα και χτίζει τη δύναμη που μπορεί να επιβάλλει τη δικαίωση όλων των εργατικών διεκδικήσεων στη συνέχεια.
Οργανώνει ένα εργατικό κίνημα που αύριο δεν θα είναι απλά οι ψηφοφόροι της επόμενης κυβέρνησης, ακόμη και αν είναι μια κυβέρνηση της Αριστεράς, ώστε να μην φτάσουμε σε επανάληψη των συμβιβασμών του 2015.
Για την επαναστατική αριστερά, δεν αρκούν υποσχέσεις για μια πιο δίκαιη κοινωνία ή ακόμα και διακηρύξεις για έναν σοσιαλισμό του μακρινού μέλλοντος. Η πάλη για να φτάσουμε σε μια κοινωνία όπου οι άνθρωποι θα είναι πάνω από τα κέρδη ξεκινάει από την πάλη για την εναλλακτική λύση των εργατών στο σήμερα.
Πάλη για εργατική εναλλακτική σημαίνει αγκάλιασμα, στήριξη και γενίκευση των αιτημάτων που αναδεικνύει ο κόσμος που αγωνίζεται και παραβιάζουν τα κριτήρια του κέρδους. Όταν οι σημερινές απεργίες λένε μονιμοποίηση όλων των συμβασιούχων και επίταξη του ιδιωτικού τομέα, το πρόγραμμα της Αριστεράς δεν μπορεί να μένει πίσω. Όταν αυτοί που κουνούσαν το δάχτυλο ότι «δεν υπάρχουν λεφτόδεντρα» αναγκάζονται να ανοίξουν τους κρουνούς αλλά μόνο για τους πλούσιους φίλους τους, η εργατική εναλλακτική λέει ρεαλιστικά ότι μπορούμε να ικανοποιήσουμε όλα τα εργατικά αιτήματα. Αρκεί να οργανώνουμε τη δύναμη της τάξης μας για να τα επιβάλλει και να μην εξαρτιέται από το αν ο ένας ή ο άλλος υπουργός της Αριστεράς (ή και όλοι μαζί) θα κάνουν κολοτούμπες.
Τόσο μεγάλα είναι τα ζητήματα που κρίνονται από την ενίσχυση της επαναστατικής αριστεράς σε αυτή τη φάση. Μεγάλες προκλήσεις που μας κάνουν ακόμη πιο αποφασισμένους και αποφασισμένες ότι θα τις κερδίσουμε.
Σημειώσεις
1. Financial Times Datawatch, Labour troubles, 29 April 2021
2. Eurozone in double-dip recession, Financial Times 1-2 May 2021, https://www.ft.com/content/46797369-2226-41cc-b595-0e4fcd02ccb4?fbclid=IwAR0-JmD-IByU4mWKcpyR0qCYc9EvYDgM0vU21BOhK3E72EElQGa5LDHaSaM
3. Κώστας Καλλίτσης, Έλλειμμα σχεδιασμού, κοινωνικές εντάσεις και ζόμπι. Καθημερινή 18 Απριλίου, https://www.kathimerini.gr/opinion/561335245/elleimma-schediasmoy-koinonikes-entaseis-kai-zompi/
4. EU warned about insolvency ‘tsunami’, Financial Times 29 April 2021, https://www.ft.com/content/c843dd94-91f7-444d-a3c7-5e0d7dd160d5
5. Έκφραση που χρησιμοποιεί ο Κ. Καλλίτσης στο ίδιο άρθρο του στην Καθημερινή
6. Η νέα γενιά ψάχνει από κάπου να πιαστεί, Καθημερινή 30 Απριλίου-2 Μαίου, https://www.kathimerini.gr/society/561349387/i-nea-genia-psachnei-apo-kapoy-na-piastei/
7. Κ. Καλλίτσης, Πρόοδος είναι η δικαιοσύνη, η ισότητα, η διαφορετικότητα.., Καθημερινή 30 Απριλίου-2 Μαίου.