20 Οκτώβρη, Απεργία-σταθμός στα Νοσοκομεία
Φτώχεια, ακρίβεια, μπάτσοι, σεξισμός…
Η μαυρίλα της ΝΔ μέσα στην “πολυκρίση” είναι ατέλειωτη.
Η Μαρία Στύλλου δείχνει τις εργατικές απαντήσεις με τις γυναίκες μπροστά.
«Πανδημία, ξηρασία, πλημμύρες, καταιγίδες και πυρκαγιές καταστροφικών διαστάσεων, απειλές για Τρίτο Παγκόσμιο Πόλεμο- όπως παρατηρούσε πρόσφατα ο πρώην υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Λόρενς Σάμερς: ‘Πρόκειται για το πιο σύνθετο σύνολο ετερόκλητων και αλληλοεξαρτώμενων προκλήσεων που μπορώ να θυμηθώ εδώ και σαράντα χρόνια’. Με τα οικονομικά και μη-οικονομικά σοκ να διαπλέκονται, δεν είναι παράξενο που ένας νέος όρος αναδεικνύεται- η ‘πολυκρίση’. Στην πολυκρίση οι προκλήσεις είναι πολλές και διαφορετικές αλλά αλληλοεπιδρούν έτσι ώστε το σύνολο είναι πιο τρομακτικό από το άθροισμα των επιμέρους».1
Σε άρθρο του στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς το τελευταίο σαββατοκύριακο του Οκτώβρη, ο οικονομολόγος Άνταμ Τουζ που έγινε γνωστός από τις μελέτες του για το κραχ του 2008,2 προβάλλει τον όρο «πολυκρίση» για να περιγράψει την παγκόσμια κατάσταση σήμερα. Είναι μια εικόνα «σοκ και δέος» για το σύστημα σε παγκόσμια κλίμακα. Και αποτελεί την αφετηρία για να καταλάβουμε την κρίση που συγκλονίζει την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας καθώς βουλιάζει από σκάνδαλο σε σκάνδαλο και χτυπάει άγρια την εργατική τάξη, τη νεολαία, τις γυναίκες, τους πρόσφυγες και τους μετανάστες.
Πριν από σαράντα χρόνια, οι άρχουσες τάξεις έβαζαν πλώρη να δαμάσουν τον στασιμοπληθωρισμό με μείωση του εργατικού κόστους και συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους. Σήμερα η ίδια συνταγή ανεβάζει τρομακτικά τα επίπεδα της φτώχειας παντού, αλλά ακόμη περισσότερο στην «μεταμνημονιακή» Ελλάδα. Όπως γράφει ο Σπύρος Ψύχας από το Δίκτυο για την καταπολέμηση της φτώχειας:
«Με τη φτώχεια να βαθαίνει επιβεβαιωμένα, στατιστικά και πραγματικά, τα νούμερα είναι αποκαλυπτικά. Καταγεγραμμένοι είναι 100.000.000 φτωχοί στην Ευρώπη και 3.000.000 άστεγοι στον δρόμο, η Ελλάδα ακολουθεί με 3.090.000 φτωχούς και με αδιευκρίνιστο αριθμό αστέγων.(…) Αν δεν αλλάξουν οι τρέχουσες κοινωνικές πολιτικές των τελευταίων χρόνων, θα χρειαστούμε πολύ κόπο και διπλάσιο χρόνο για να επανέλθουμε στην έστω και μικρή αποκλιμάκωση της φτώχειας. Οι οιωνοί δεν είναι θετικοί διότι στις συνεχόμενες οικονομικές κρίσεις, στη φτώχεια και στην παιδική φτώχεια προστέθηκαν η ενεργειακή φτώχεια και οι συνέπειές της στον γενικό πληθυσμό και όχι μόνο στις ευάλωτες ομάδες».3
Τα στοιχεία είναι συντριπτικά:
«Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε στη δημοσιότητα η Συνομοσπονδία Ευρωπαϊκών Συνδικάτων για 13 κράτη-μέλη, οι πραγματικοί μισθοί, που υποδηλώνουν την αμοιβή αφού ληφθεί υπόψη ο πληθωρισμός, έχουν μειωθεί σε κάθε κράτος-μέλος της Ε.Ε. φέτος έως και 9%. Την ίδια περίοδο τα εταιρικά κέρδη αυξήθηκαν σε πραγματικούς όρους έως και 6,5% σε σχέση με πέρυσι».4
Εδώ η εικόνα είναι χειρότερη:
«Από τις 23 περιφέρειες της Ε.Ε. (σε σύνολο 192) με ποσοστό ανεργίας νέων 15-29 ετών άνω του 30% οι έξι είναι ελληνικές, με το Νότιο Αιγαίο οριακά να γλιτώνει να είναι η έβδομη ευρωπαϊκή περιφέρεια (έχει ανεργία νέων 29,9%). Η Ανατολική Μακεδονία-Θράκη (45,1%) και η Δυτική Μακεδονία (42,3%) καταλαμβάνουν τη δεύτερη και την τρίτη θέση με υψηλότερη ανεργία νέων ανάμεσα σε όλες τις ευρωπαϊκές περιφέρειες. Ακολουθούν η Στερεά Ελλάδα με 38,9%, η Θεσσαλία με 36,7%, η Δυτική Ελλάδα με 32,9%, η Κρήτη με 30%».5
Τα χτυπήματα για το φτωχότερο κομμάτι του πληθυσμού είναι σκληρά. Το 26,3% δυσκολεύεται να πληρώσει τους λογαριασμούς, το 36,6% δεν έχει δυνατότητα να υποβληθεί σε ιατρικές εξετάσεις και θεραπεία!
Η άνοδος του πληθωρισμού δεν είναι αποτέλεσμα μόνο της αύξησης των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων. Είναι αποτέλεσμα κερδοσκοπίας των επιχειρήσεων. Σύμφωνα με μελέτες, τα τελευταία δυο χρόνια στις ΗΠΑ, το 40% της αύξησης των τιμών συνδέεται με την αύξηση των κερδών, ένα 30% με την άνοδο του κόστους (εκτός του εργατικού) και μόνο 22% συνδέεται με το εργατικό κόστος.6
Στην Ελλάδα μετά από τη δραματική μείωση των μισθών όλα τα χρόνια των μνημονίων, κανένας δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι ο πληθωρισμός οφείλεται σε αύξηση του εργατικού κόστους. Αντίθετα, η άνοδος των κερδών είναι προκλητική. Προφανώς αυτό ισχύει για τα κέρδη των εταιρειών ενέργειας που κάνουν πάρτι τζογάροντας πάνω στον πόλεμο, αλλά δεν σταματάει εκεί. Ο Οργανισμός Λιμένος Πειραιά, παραδείγματος χάρη, ανακοίνωσε αύξηση καθαρών κερδών 61,8% στο πρώτο εννεάμηνο του 2022.7
Το σκάνδαλο της κερδοσκοπίας δεν είναι «αντικειμενικό». Είναι αξεδιάλυτα δεμένο με την πολιτική της κυβέρνησης που διαχειρίζεται την κατάσταση και με τα σκάνδαλα της Νέας Δημοκρατίας. Προφανές παράδειγμα είναι το σκάνδαλο Πάτση. Ο βουλευτής Γρεβενών της ΝΔ είναι προσωποποίηση και για τα κοράκια που παίζουν με τα «κόκκινα δάνεια» και για τα λαμόγια που παίζουν με λεφτά του δημοσίου. Μάταια η Καθημερινή προσπαθεί να τον εμφανίσει ως εξαίρεση και να ξεπλύνει τα funds με τον ισχυρισμό ότι «ούτε τα δάνεια πωλούνται σε τιμές που αγόρασε η εταιρεία του βουλευτή, ούτε οι αγοραστές είναι εταιρείες που στήθηκαν με δάνεια».8
Η πραγματικότητα είναι ότι ένας καλά δικτυωμένος νεοδημοκράτης είχε τη δυνατότητα να παίρνει τρελά λεφτά από τα ΕΛΤΑ ως «νομικός σύμβουλος» για την ιδιωτικοποίησή τους και να τα «επενδύει» στην αρπαγή ακινήτων που είναι υποθηκευμένα στις τράπεζες. Τα παίρνει για ένα μικρό ποσοστό της αξίας τους και κολυμπάει στα κέρδη όσο ανεβαίνουν οι τιμές των ακινήτων.
Και πώς ανεβαίνουν οι τιμές των ακινήτων ώστε να είναι κερδοφόρα μια τέτοια επένδυση; Με τη βοήθεια της κυβέρνησης που κάνει πλάτες στον Λάτση να μετατρέψει το Ελληνικό σε «πολυτελείς κατοικίες» και του Μπακογιάννη που έχει λυσσάξει για τον «εξευγενισμό» των Εξαρχείων και του Ελαιώνα. Η αλυσίδα του κυκλώματος είναι πλήρης και ο Πάτσης έτυχε να είναι ένας «αδύναμος κρίκος» γιατί αποκαλύφθηκε.
Σεξιστικές ταξικές επιθέσεις
Και οι βιασμοί στον Κολωνό σε βάρος ενός 12χρονου κοριτσιού από κύκλωμα οργανωμένο από στέλεχος της Νέας Δημοκρατίας δεν είναι μια ατομική περίπτωση. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι μιας συστηματικής επίθεσης σε βάρος της ζωής, των δικαιωμάτων και των κατακτήσεων των γυναικών και της εργατικής τάξης συνολικά.
Ο Μίχος ήταν ένας Νεοδημοκράτης «με τα όλα του». Φωτογραφιζόταν αδιάκοπα με τους πολιτευτές της ΝΔ, τον Πλεύρη, τον Πατούλη, τον Σαμαρά, τον Παυλόπουλο. Σε βίντεο του 2017 ο νυν περιφερειάρχης Αττικής βγάζοντας λόγο σε προεκλογική μάζωξη που οργανώθηκε σπίτι του Μίχου, του έπλεκε το εγκώμιο: «Καλός άνθρωπος, καλός οικογενειάρχης, καλός επαγγελματίας, καλός έλληνας, καλός νεοδημοκράτης…» Και ο Μητσοτάκης σε περιοδεία του στη γειτονιά το 2019 έλεγε «Εδώ, στα Σεπόλια, στο κέντρο της Αθήνας, συνυπάρχει δυστυχώς η φυσική ανασφάλεια με την οικονομική ανασφάλεια... Την επόμενη ημέρα, η Νέα Δημοκρατία θα εξασφαλίσει ασφάλεια στις γειτονιές της Αθήνας και ανάπτυξη… θα ξαναδώσει ανάσα στη μικρή και τη μεσαία επιχειρηματικότητα. Και, εδώ, στα Σεπόλια, αξίζουμε καλύτερα και μπορούμε καλύτερα».9
Τα χτυπήματα σε βάρος των γυναικών είναι πολλαπλά μέσα στην περίοδο κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Τα τελευταία χρόνια με πανδημία, ακρίβεια, φτώχεια, η ζωή των γυναικών έχει χειροτερέψει μέσα κι έξω από το σπίτι. Και αυτό δεν σταματάει μόνο στις γυναίκες, αλλά και στα παιδιά και στις σχέσεις ανάμεσα στο ζευγάρι. Οι βιασμοί και οι δολοφονίες μέσα στην οικογένεια γίνονται ακόμη πιο συχνά.
Οι εικόνες μοιάζουν με αυτές που περιγράφει ο Ένγκελς στο βιβλίο του «Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία».10 Ο καπιταλισμός σαν σύστημα δημιουργεί αυτές τις καταστάσεις από την εμφάνισή του. Η φτώχεια λειτουργεί σαν πίεση για αύξηση της εγκληματικότητας συνολικά, αλλά και στα πλαίσια της οικογένειας. Οι συνθήκες εκεί κάνουν τη ζωή χαοτική και τοξική ώστε συχνά γίνεται επικίνδυνη. Οι ευθύνες για τα παιδιά πέφτουν πάνω στους γονείς χωρίς να έχουν τα μέσα για να ανταποκριθούν.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η κυβέρνηση προσπάθησε να πισωγυρίσει συνειδητά τις γυναίκες σε «βασίλισσες του σπιτιού»:
«Καλλιεργείται επίμονα η υποτίμηση των γυναικών, ότι η θέση τους είναι στο σπίτι, η φύση τους η φροντίδα, ακόμη και το ότι δεν έχουν απόλυτα λόγο για το σώμα τους. (…)Δαιμονοποιείται η γυναίκα για τα προβλήματα στα παιδιά ή στη σχέση, δαιμονοποιείται η εναλλαγή συντρόφων και, φυσικά, δαιμονοποιούνται ευθέως και οι εκτρώσεις».11
Οι διαδηλώσεις που έγιναν ενάντια στους βιαστές του Κολωνού ήταν μια δίκαιη έκφραση οργής:
«Το Σάββατο 15 Οκτωβρίου βρεθήκαμε όλοι μαζί για να δηλώσουμε την οργή μας απέναντι στην ακραία εκμετάλλευση ενός 12χρονου κοριτσιού που ζούσε στη γειτονιά. Ως σύλλογος εκπαιδευτικών αποφασίσαμε να συμμετάσχουμε σε αυτή την κινητοποίηση θεωρώντας πως ό,τι συμβαίνει στη γειτονιά μας μάς αφορά, πως ό,τι συμβαίνει στους μαθητές μας είναι και δικό μας ζήτημα. Εντυπωσιακή ήταν η ανταπόκριση του κόσμου από τη γειτονιά, με τη συμμετοχή πολλών κατοίκων αλλά και ανθρώπους να μας χειροκροτούν από τα μπαλκόνια των πολυκατοικιών. Η αστυνομία έκανε χρήση χημικών για να διαλύσει την συγκέντρωση, ενώ ένας διαδηλωτής χρειάστηκε να διακομιστεί στο νοσοκομείο. Δεν μας κάνει εντύπωση η στάση της αστυνομίας. Πρόκειται για ένα σώμα που βασανίζει, κακοποιεί, βιάζει, συγκαλύπτει θεωρώντας πώς δεν θα τιμωρηθεί ποτέ για τίποτα. Είναι η στιγμή να παλέψουμε όχι μόνο για να αποδοθεί δικαιοσύνη αλλά και για να ανατρέψουμε το σύστημα που γεννά φτώχεια, σεξισμό και εκμετάλλευση».12
Είναι ξεκάθαρο ότι η λύση δεν θα έρθει με περισσότερη αστυνόμευση στις εργατογειτονιές. Σαν άμεση επιβεβαίωση ήρθε η καταγγελία για βιασμό μιας νέας γυναίκας από δυο αστυνομικούς μέσα στο Α.Τ. Ομόνοιας. Το πρόβλημα του σεξισμού μέσα στην αστυνομία έχει μεγάλη ιστορία. Όπως θυμίζει ο Αχιλλέας Φωτάκης:
«Το Τμήμα Ηθών και Λεσχών (έπειτα Ηθών και Παιγνίων) ήταν από τις πρώτες διακριτές υπηρεσίες της Ασφάλειας και είχε παραρτήματα σε όλα σχεδόν τα τμήματα της πόλης. Το 1929 ενσωματώθηκε στην Υποδιεύθυνση της Γενικής Ασφάλειας Αθηνών. Το Ηθών είχε δημιουργηθεί με σκοπό να επιτηρεί τις εργάτριες του σεξ και τα πορνεία, να ελέγχει τη διάδοση αφροδισίων νοσημάτων και, παράλληλα να περιορίζει τον παράνομο τζόγο, τα τυχερά παίγνια και τις απάτες στη χρηματαγορά, καθώς και την ‘αλητεία’ και την ‘επαιτεία’ σε δημόσιους χώρους. (…) Το πρόβλημα, όπως δείχνουν οι εσωτερικές αναφορές, δεν ήταν η χαρτοπαιξία των πλουσίων αλλά των φτωχών τάξεων και έτσι, αντανακλαστικά θυμάται κανείς τους βασικούς λόγους δημιουργίας του νέου αστυνομικού σώματος: τη διείσδυση και τον έλεγχο στα κατώτερα στρώματα. (…) Επιτροπή ειδικής σύνθεσης καθόριζε το ποια ‘άσεμνη γυναίκα’ θα χαρακτηριζόταν ‘κοινή’ ή ‘ελευθέρια’».13
Από τότε έχουν περάσει σχεδόν εκατό χρόνια, αλλά το «Ηθών» στην Τεχεράνη και οι μπάτσοι του ΑΤ Ομόνοιας συνεχίζουν την εγκληματική δράση τους.
Η απάντηση στις σεξιστικές επιθέσεις απλώνεται πέρα από τη σύγκρουση με την αστυνομία, στις διεκδικήσεις για κοινωνικές υπηρεσίες που να καλύπτουν τις ανάγκες των γυναικών και των παιδιών. Στις 13 Οκτώβρη έγινε στάση εργασίας της ΠΟΕ-ΟΤΑ για τους εργαζόμενους στους Παιδικούς Σταθμούς με μαζική συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από τα γραφεία του Εθνικού Συμβουλίου Προσχολικής Αγωγής. Εκατοντάδες ήταν οι εργαζόμενες/οι, στη συντριπτική πλειοψηφία γυναίκες, που βρέθηκαν με τα πανό των σωματείων τους και με αυτοσχέδια πολύχρωμα χαρτόνια με συνθήματα. Διεκδικούσαν μαζικές προσλήψεις μόνιμου προσωπικού και μονιμοποίηση των συμβασιούχων.
«Το 12ωρο ωράριο που θέλουν να περάσουν είναι δυσβάσταχτο για τους εργαζόμενους και αντιπαιδαγωγικό για τα παιδιά», υπογράμμισε η Ελένη Τσαγανού, βρεφονηπιοκόμος στον Δήμο Νίκαιας-Ρέντη. «Ένα παιδί δεν μπορεί να είναι τόσες ώρες κλεισμένο στους τέσσερις τοίχους του Παιδικού Σταθμού που δεν έχει τις υποδομές για να υποστηρίξει τη δημιουργική απασχόληση που έχει ανάγκη. Είναι απαραίτητες αυτές οι δομές για να κρατούν τα παιδιά των εργαζόμενων τις ώρες που δουλεύουν, να τους προσφέρουν την κοινωνικοποίηση που έχουν ανάγκη. Τα παιδιά σε αυτή την ηλικία πρέπει να αναπτύξουν τη φαντασία τους και χρειάζονται ελεύθερο χώρο, χρόνο και πολύ παιχνίδι. Χρειάζεται αναβάθμιση των υποδομών για να γίνει αυτό, δεν αρκεί η καλή διάθεση των εργαζόμενων. Χρειάζονται επίσης πολλοί περισσότεροι παιδαγωγοί για να μπορούν να ασχοληθούν και με κάθε παιδί ξεχωριστά. Έχουν βάλει τους εργαζόμενους -γονείς των παιδιών- να δουλεύουν από την ανατολή ως τη δύση του ήλιου και γι’ αυτό πιέζουν να λειτουργούν οι σταθμοί τις αντίστοιχες ώρες».14
Οι περικοπές, οι ιδιωτικοποιήσεις και η υποβάθμιση τέτοιων κοινωνικών υπηρεσιών είναι μια επίθεση που ξεδιπλώνεται, όχι μόνο στην Ελλάδα, και παντού συναντάει αντιστάσεις. Στο Λονδίνο, στη Γλασκόβη, στο Μπέλφαστ και σε πολλές ακόμη πόλεις της Βρετανίας έγιναν διαδηλώσεις γονιών με αιτήματα για περισσότερους, καλύτερους και στελεχωμένους βρεφονηπιακούς και παιδικούς σταθμούς ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες όλων, για μόνιμο δικαίωμα των εργαζόμενων να επιλέγουν τα ωράρια τους και για κατοχυρωμένες γονικές άδειες.15
Η εργατική αντίσταση πιο δυνατή από το κράτος καταστολής
«Σήμερα στον Πειραιά, στις 9 Νοέμβρη σε όλη τη χώρα» Αυτό το σύνθημα ήταν στα στόματα των απεργών στις 25 Οκτώβρη στον Πειραιά:
«Νέκρωσε από άκρη σε άκρη το λιμάνι του Πειραιά, από τα καραβάκια της Σαλαμίνας και τη Ζώνη του Περάματος μέχρι το ΣΕΜΠΟ και το Χατζηκυριάκειο, την Τρίτη 25/10, ημέρα παμπειραϊκής απεργίας στο λιμάνι. Ίσως για πρώτη φορά συντονίστηκαν από κοινού όλοι οι κλάδοι: οι λιμενεργάτες της COSCO, τα ναυτεργατικά σωματεία, τα πληρώματα στα ρυμουλκά και ναυαγοσωστικά, οι ναυπηγοξυλουργοί και οι εργαζόμενοι στο Μέταλλο».16
Είχε προηγηθεί την Παρασκευή 21 Οκτώβρη η απεργία των εργαζόμενων στο «Βοήθεια στο σπίτι»:
«Για άλλη μια φορά διαδηλώνουμε στην Αθήνα οι εργαζόμενοι του “Βοήθεια στο Σπίτι” από τη μία άκρη της Ελλάδας μέχρι την άλλη», δήλωσε η Χρυσούλα Κλεισαρχάκη, πρόεδρος των εργαζομένων του ΒσΣ Κρήτης. «Όλες οι προηγούμενες κυβερνήσεις είχαν προσπαθήσει να ιδιωτικοποιήσουν το πρόγραμμα, αλλά δεν τα κατάφεραν χάρη στη μεγάλη αντίστασή μας. Έτσι δεν θα αφήσουμε ούτε αυτή την κυβέρνηση να μας διαλύσει».
«Σήμερα είναι μια πολύ μεγάλη κινητοποίηση. Θεωρώ ότι οι μισοί και παραπάνω εργαζόμενοι του ΒσΣ πανελλαδικά έχουν κατέβει σήμερα στην πορεία», μας είπε η Κωνσταντίνα Χανιώτη, κοινωνική λειτουργός στο ΒσΣ δήμου Αμαρουσίου. «Επί κόβιντ καλύψαμε τις ανάγκες όλων των κατοίκων. Ουσιαστικά το ΒσΣ είναι πρωτοβάθμια κοινωνική δομή. Η κυβέρνηση έχει την ευθύνη να μην αφήσει ακάλυπτο από βοήθεια τον φτωχό κόσμο που έχει ανάγκες».17
Η απεργία στην Υγεία στις 20 Οκτώβρη ήταν σταθμός για τις εξελίξεις στο εργατικό κίνημα. Είναι χαρακτηριστικές οι δηλώσεις των απεργών στην Εργατική Αλληλεγγύη:
«Σήμερα είναι μόνο το ξεκίνημα. Για να αποτρέψουμε τα σχέδια της κυβέρνησης που ολοφάνερα θα οδηγήσουν σε έμμεση, αλλά σαφή ιδιωτικοποίηση του ΕΣΥ. Είναι κάτι που το προσπαθεί τρία χρόνια τώρα. Θα συνεχίσουμε με την πανεργατική απεργία στις 9 Νοέμβρη και ελπίζουμε να κλιμακώσουμε αμέσως μετά».
Γιώργος Σέρβος, παιδοκαρδιολόγος Αγλαΐα Κυριακού, αντιπρόεδρος Σωματείου Εργαζομένων.
«Ήρθαμε μαζί με τους συναδέλφους από την Πάτρα και προσανατολιζόμαστε να κάνουμε και τοπικά μεγάλες κινητοποιήσεις. Έχουμε πείρα σε αυτό, έχουμε οργανώσει Καραβάνι της Υγείας στην Αμαλιάδα με απίστευτη συμμετοχή κόσμου και θα το κάνουμε ξανά, οργανωμένα, συντονισμένα και δυναμικά».
Βασίλης Μιχαλόπουλος, γραμματέας Σωματείου Εργαζόμενων Νοσοκομείου Αμαλιάδας.
Η Λουίζα Γκίκα, γιατρός στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων και μέλος του ΔΣ της Ένωσης Ιατρών Νοσοκομείων Ηπείρου, τόνισε στην ομιλία της στη συγκέντρωση στα Γιάννενα τη μέρα της απεργίας: «Παλεύουμε ώστε το εργατικό κίνημα, με μεγαλύτερη επιτυχία στην πανεργατική στις 9 Νοέμβρη, να ανατρέψει αυτή την κυβέρνηση, μια κυβέρνηση δολοφονική, που καλύπτει σεξιστές και βιαστές».18
Οι απεργίες στα Νοσοκομεία, στο ‘Βοήθεια στο σπίτι’ και στο λιμάνι του Πειραιά μέσα σε μια βδομάδα στα τέλη Οκτώβρη έδειξαν τις διαστάσεις που έχει πάρει το απεργιακό κίνημα. Όχι μόνο επιβεβαίωσαν πανηγυρικά τη δυναμική του κινήματος αλλά και ανέδειξαν τα πολιτικά χαρακτηριστικά του και στον τρόπο που οργανώνεται.
Κοινό αίτημα όλων των απεργών είναι οι αυξήσεις στους μισθούς, οι προσλήψεις και οι μονιμοποιήσεις. Το κίνημα στα Νοσοκομεία είναι από τα πιο σκληρά που βρίσκει απέναντί της η κυβέρνηση και ο υπουργός Υγείας:
«Ερχόμαστε σήμερα από το Γεννηματάς με μια μαζική κινητοποίηση που έχει κλείσει όλα τα βασικά τμήματα του νοσοκομείου τα οποία δουλεύουν μόνο με προσωπικό ασφαλείας. Συγκροτήσαμε απεργιακή επιτροπή, κερδίσαμε τη συμπαράσταση όλου του προσωπικού, οργανώσαμε μαζική γενική συνέλευση και χαλάσαμε τη φιέστα του Πλεύρη που ήρθε να μας πει ότι δήθεν τα καινούργια ΤΕΠ του Λάτση μπορούν να σώσουν τη δημόσια Υγεία. Τους είπαμε ότι τα ντουβάρια δεν θεραπεύουν ασθενείς, ότι χρειαζόμαστε μαζικές προσλήψεις, μονιμοποιήσεις, να επιστρέψουν οι συνάδελφοι που είναι σε αναστολή. Η εμπειρία του Γεννηματάς πρέπει να απλωθεί σε όλα τα νοσοκομεία», έτσι συνόψισε την εικόνα η Αργυρή Ερωτοκρίτου, μέλος του Συντονιστικού Νοσοκομείων και του ΔΣ του Σωματείου Εργαζόμενων στο ΓΝΑ Γεννηματάς.
Σε όλες τις απεργίες υπάρχουν τρία κοινά στοιχεία. Το πρώτο είναι η δύναμη των κοινών αιτημάτων. Οι αυξήσεις στους μισθούς για μεγάλο χρονικό διάστημα, αρχικά με τα Μνημόνια και στη συνέχεια με την πανδημία, ήταν αρνητικές μέχρι μηδενικές. Ο πληθωρισμός και η ακρίβεια πέταξαν στα σκουπίδια τις υποσχέσεις του Μητσοτάκη ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν και βγάζουν όλους τους χώρους στη μάχη.
Ένα δεύτερο στοιχείο είναι ότι δεν λειτουργούν όπως παλιά οι αυταπάτες για την αναμονή μιας άλλης κυβέρνησης που θα βελτιώσει την κατάσταση. Αυτό μπορούσε να υπάρχει πριν από την τετραετία της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά όχι σήμερα. Η εμπειρία είναι ο καλύτερος δάσκαλος και κάνει τη βάση των συνδικάτων να πιέζει τις ηγεσίες να κινηθούν διαφορετικά. Αυτό φαίνεται και στις εκλογές των σωματείων.
Σαν συνέπεια υπάρχει ένα τρίτο στοιχείο που έχει να κάνει με την οργάνωση των απεργιών από τα κάτω. Τα καλύτερα παραδείγματα έρχονται από τα νοσοκομεία, αλλά το άπλωμα και σε άλλους χώρους και κλάδους είναι στην ημερήσια διάταξη.
Η Γενική Απεργία στις 9 Νοέμβρη μπορεί να λειτουργήσει προς αυτή την κατεύθυνση. Ενώνει όλες αυτές τις εμπειρίες και αυτό σημαίνει δυνατότητες για γενίκευση. Γενίκευση με την έννοια της οργάνωσης χώρο-χώρο για μεγάλη συμμετοχή, γενίκευση καθώς κανένας χώρος δεν είναι μόνος του και αυτό καταγράφεται στο δρόμο στις απεργιακές συγκεντρώσεις, γενίκευση με το άπλωμα των εμπειριών της άμεσης δημοκρατίας με συνελεύσεις στους χώρους δουλειάς.
Αυτές είναι εξελίξεις που έχουν τρομοκρατήσει την κυβέρνηση και τους εργοδότες γιατί αφορούν και το δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα.
Αυτοί προσπαθούν να μας διασπάσουν, εμείς συνδέουμε τις μάχες
Δίπλα στην αστυνομική καταστολή, η κυβέρνηση επιστρατεύει τον ρατσισμό και την πατριδοκαπηλεία σαν εργαλεία αποπροσανατολισμού. Δεν περνάει μέρα χωρίς μπαράζ κυβερνητικής προπαγάνδας ενάντια στους πρόσφυγες που «απειλούν τα σύνορά μας» και χρησιμοποιούνται από τον Ερντογάν σαν «εργαλείο» για τα σχέδιά του. Όποιος αντιστέκεται στη ρατσιστική και πολεμοκάπηλη κυβερνητική πολιτική βαφτίζεται ύποπτος ως πράκτορας του Πούτιν ή του Ερντογάν ή και των δυο μαζί. Αυτό βολεύει τη Νέα Δημοκρατία και σαν ιδεολογική καταστολή απέναντι στις απεργίες και την Αριστερά αλλά και σαν εκλογική τακτική για ενσωμάτωση των ψηφοφόρων της δεξιάς πολυκατοικίας.
Μπορούμε, όμως, να γυρίσουμε αυτές τις επιθέσεις σε μπούμεραγκ για την κυβέρνηση. Όσο δίνει αέρα στους φασίστες, τόσο προκαλεί τα αντιφασιστικά αισθήματα του κόσμου που δεν ανέχεται τους ναζιστικούς χαιρετισμούς του Πλεύρη στη δίκη της Χρυσής Αυγής ούτε τις επιθέσεις φασιστικών ομάδων σε μαθητές και μετανάστες.
Απαραίτητη, όμως, για να το πετυχαίνουμε αυτό είναι μια στρατηγική που συνδέει όλες τις εργατικές αντιστάσεις και δίνει προοπτική επαναστατικής αλλαγής. Παλεύουμε για νίκες του κινήματος εδώ και τώρα σε όλα τα μέτωπα, για την ανατροπή της κυβέρνησης και για να απαλλαγούμε συνολικά από τις βαρβαρότητες του καπιταλισμού. Δεν υπάρχουν σινικά τείχη ανάμεσα στις άμεσες διεκδικήσεις μας και σε μια κοινωνία όπου η εργατική τάξη θα κάνει κουμάντο.
Ο διαχωρισμός αυτής της πορείας σε ξεχωριστά στάδια είναι μια παλιά αμαρτία της ρεφορμιστικής αριστεράς που αντιπαραθέτει τις μεταρρυθμίσεις στο εδώ και τώρα με την επανάσταση σαν κάποιο μακρινό όραμα μιας «Δευτέρας Παρουσίας». Στην πραγματικότητα οι κατακτήσεις των άμεσων αγώνων φέρνουν πιο κοντά τη δυνατότητα της τάξης μας να ανατρέψει ολόκληρο το σύστημα.
Αυτό επιβεβαιώνει η ιστορική εμπειρία. Η πάλη των εργατών και των εργατριών στη Ρωσία το 1917 έφερε την ανατροπή του Τσαρικού καθεστώτος και έβαλε στην ημερήσια διάταξη την επιλογή: σταματάμε εδώ για να «κατοχυρώσουμε» τη δημοκρατία, όπως έλεγε η ρεφορμιστική αριστερά που συμμετείχε στη «μεταβατική» κυβέρνηση, ή προχωράμε στο σοσιαλισμό με την εργατική δημοκρατία, με όλη την εξουσία στα σοβιέτ, όπως έλεγε ο Λένιν και οι Μπολσεβίκοι. Το πρώτο σκέλος σήμαινε παραμονή στο σφαγείο του Πρώτου Παγκόσμιου Πόλεμου, το δεύτερο σκέλος σήμαινε το «πανηγύρι των καταπιεσμένων».
Σήμερα, ο άμεσος πολιτικός στόχος των αγώνων των εργατών, της νεολαίας, των γυναικών, του αντιφασιστικού και αντιρατσιστικού κινήματος είναι η ανατροπή της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας. Παλεύουμε για να το πετύχουμε αυτό και δεν σκοπεύουμε να χαρίσουμε τις νίκες του κινήματος σε κάποια γενικά και αόριστα «προοδευτική» κυβέρνηση που θα βάλει φρένο στη δυναμική τους στο όνομα της «ανασυγκρότησης της οικονομίας». Παλεύουμε για να αποκτήσει η οργανωμένη εργατική τάξη τη δύναμη να επιβάλλει τη δικαίωση των διεκδικήσεών της με τις δικές της δυνάμεις. Κάθε βήμα εργατικής δημοκρατίας μέσα στους σημερινούς αγώνες μπορεί να είναι ένα βήμα για την εργατική δημοκρατία σαν συνολική εναλλακτική.
Αλλά αυτό προϋποθέτει μια αριστερά επαναστατική που οργανώνεται και οργανώνει με βάση αυτή την προοπτική. Κάθε αγωνιστής και κάθε αγωνίστρια που θέλει να δει τις μάχες μας να δικαιώνονται πρέπει να στρατευτεί εδώ και τώρα στην οικοδόμηση αυτής της επαναστατικής δύναμης.
Σημειώσεις
1. Adam Tooze, Welcome to the world of the polycrisis, Financial Times 29-30 October 2022, https://www.ft.com/content/498398e7-11b1-494b-9cd3-6d669dc3de33
2. Adam Tooze, Πολιτική οικονομία μιας κατάρρευσης, Πανεπιστημιακές εκδόσεις Κρήτης, Ηράκλειο 2022
3. Σπύρος Ψύχας, Και η παιδική φτώχεια τραβάει την ανηφόρα, Εφημερίδα των Συντακτών 18 Οκτωβρίου 2022, https://www.efsyn.gr/ellada/koinonia/363550_i-ftoheia-ginetai-monimos-katoikos-tis-horas-kai-saronei-oles-tis-ilikies
4. Χριστίνα Κοψίνη, Μείωση πραγματικών μισθών έως 9% στην ΕΕ, Εφημερίδα των Συντακτών 18 Οκτωβρίου 2022, https://www.efsyn.gr/oikonomia/ergasiaka/363530_perissoteres-alla-heiroteres-oi-theseis-ergasias-2022
5. Ελληνικές 6 από τις 23 περιφέρειες της ΕΕ με ανεργία νέων άνω του 30%, Εφημερίδα των Συντακτών 18 Οκτωβρίου 2022, https://www.efsyn.gr/oikonomia/elliniki-oikonomia/363536_ellinikes-6-apo-tis-23-perifereies-tis-ee-me-anergia-neon-ano
6. Joseph Choonara, Trussonomics confronts the crisis, International Socialism Journal 176, http://isj.org.uk/trussonomics/
7. ΟΛΠ: +61,8% τα καθαρά κέρδη το 9μηνο, ΕφΣυν 29-30 Οκτώβρη.
8. Μύθοι και αλήθειες για τα funds και τα κόκκινα δάνεια, Καθημερινή 30 Οκτωβρίου 2022
9. Γιώργος Πίττας, Εγκληματίες σεξιστές, Εργατική Αλληλεγγύη Νο 1542, 12 Οκτώβρη 2022, https://ergatiki.gr/article.php?id=26561&issue=1542
10. Φρήντριχ Ένγκελς, Η κατάσταση της εργατικής τάξης στην Αγγλία, εκδόσεις Δημιουργία, α΄τόμος 1985, β΄τόμος 1989.
11. Βλέπε σχετικά τον πρόλογο στην τρίτη έκδοση του βιβλίου της Μαρίας Στύλλου«Η πάλη για την απελευθέρωση των γυναικών», Μαρξιστικό βιβλιοπωλείο, 2022
12. Μαριάννα Χρονοπούλου, δασκάλα, 144ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών, https://ergatiki.gr/article.php?id=26621&issue=1543
13. Αχιλλέας Φωτάκης, Αστυνομία Πόλεων- τα πρώτα βήματα στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου, Θεμέλιο 2022, σελ 155-161
14. Μάνος Νικολάου, Εργαζόμενοι στους παιδικούς σταθμούς, μια πρώτη νίκη, Εργατική Αλληλεγγύη 1543, 19 Οκτώβρη 2022, https://ergatiki.gr/article.php?id=26595&issue=1543
15. Socialist Worker, Rage over childcare crisis- thousands join March of the Mummies, https://socialistworker.co.uk/news/rage-over-childcare-crisis-thousands-join-march-of-the-mummies/
16. https://ergatiki.gr/article.php?id=26623&issue=1544
17. Μάνος Νικολάου, Από τον Έβρο μέχρι την Κρήτη, Εργατική Αλληλεγγύη Νο 1544, 26 Οκτώβρη 2022, https://ergatiki.gr/article.php?id=26624&issue=1544
18. Λένα Βερδέ, Ξεσηκωμός στα νοσοκομεία, Εργατική Αλληλεγγύη 1544, 26 Οκτώβρη 2022, https://ergatiki.gr/article.php?id=26637&issue=1544