Άρθρο
«Θα τους αφήσουμε; Ή θα τους ανατρέψουμε!»

Την καλύτερη προετοιμασία μπροστά στο νέο καυτό απεργιακό και κινηματικό φθινόπωρο προσφέρουν στις αγωνίστριες και τους αγωνιστές τα άρθρα του νέου τεύχους του περιοδικού Σοσιαλισμός από τα Κάτω Νο 160. Στο εξώφυλλο, με τα καμμένα δάση και τον κόσμο στον δρόμο, απεικονίζονται ταυτόχρονα η καταστροφική μανία των από πάνω και η έκρηξη των από κάτω απέναντί τους.

Από την Πύλο και τις φονικές πυρκαγιές μέχρι τη διάλυση της Υγείας και την εκτόξευση της ακρίβειας, η αντίσταση γίνεται μονόδρομος για την εργατική τάξη σε μια «περίοδο εγκλημάτων και καταστροφών», στην Ελλάδα και διεθνώς. Την ίδια ώρα η κυβέρνηση της ΝΔ «βλέπει στηρίγματα για όλη αυτή την καταστροφική πολιτική στην ακροδεξιά». 

Η Μαρία Στύλλου στο άρθρο της «Θα τους αφήσουμε ή θα τους ανατρέψουμε;» δίνει αυτή την εικόνα της πολυκρίσης του συστήματος και απαντήσεις για τις ρίζες της, αλλά και το πού βρίσκεται η ελπίδα. «Η ανταγωνιστική συσσώρευση του κεφάλαιου είναι το καθοριστικό χαρακτηριστικό αυτού του συστήματος και οδηγεί όχι μόνο σε οικονομικές κρίσεις, αλλά και σε γεωπολιτικούς ανταγωνισμούς και καταστροφή του περιβάλλοντος». Μαζί με την πλούσια εικόνα από τις εργατικές αντιστάσεις που ξεδιπλώθηκαν το προηγούμενο διάστημα και τις δυνατότητες που ανοίγουν, δίνεται η εξήγηση γιατί η ρεφορμιστική αριστερά δεν μπορεί να τις πάει παραπέρα. Αντίθετα, ένα επαναστατικό κόμμα «πολλαπλασιάζει τις δυνατότητες της εργατικής τάξης» ανεβάζοντάς την σε ηγεμονική δύναμη για να τσακίσει την κυβέρνηση της ΝΔ και το δολοφονικό σύστημα που υπηρετεί.

Διεθνιστικές απαντήσεις μετά τις νέες εξελίξεις των ελληνοτουρκικών σχέσεων δίνει ο Πάνος Γκαργκάνας στο άρθρο του «Ελληνοτουρκικός “διάλογος” σε τοπίο πιο άγριων ανταγωνισμών». Ο Μητσοτάκης μιλάει για βελτίωση των σχέσεων των δύο χωρών και οικοδόμηση ενός κλίματος εμπιστοσύνης. «Ο ανταγωνισμός δεν σταματάει, απλά αλλάζει γήπεδο» σε μια δίνη ανταγωνισμών την ώρα που ΝΑΤΟ και ΕΕ «κάνουν ψυχρό πόλεμο ενάντια στην Κίνα και θερμό πόλεμο ενάντια στη Ρωσία στην Ουκρανία». Ο ελληνικός και ο τούρκικος καπιταλισμός θα μπουν στο «κυνήγι των “ανταλλαγμάτων” για την προσφορά υπηρεσιών στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις», που φέρνει πιο κοντά την πολεμική απειλή. Με βάση και την παράδοση του Πουλιόπουλου, σε αντίθεση με την πατριωτική αντιπολίτευση της κοινοβουλευτικής αριστεράς, χρειάζεται κλιμάκωση των εργατικών αγώνων για την ειρήνη, για να σταματήσει τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις, την κούρσα των εξοπλισμών και τις εξορύξεις, να ανοίξει τα σύνορα για τους πρόσφυγες.

Κόντρα στον εθνικιστικό τρόπο που μαθαίνουμε την ιστορία για την αρχαιότητα -και όχι μόνο-, ο Κώστας Βλασόπουλος στο άρθρο του «Η δουλεία και η διαπολιτισμική αρχαιότητα» διαλύει τους μύθους για εθνικά καθαρές αρχαίες κοινωνίες. Οι κοινωνίες στην πραγματικότητα εξελίσσονταν μέσα από την αλληλεπίδραση διαφορετικών πολιτισμών μέσω του εμπορίου, των αρχαίων αποικιών και των αυτοκρατοριών της εποχής. Μέσα από την περιγραφή του ρόλου των δούλων στις αρχαίες κοινωνίες, μπαίνουν στο επίκεντρο η συνεισφορά των απλών ανθρώπων και οι ταξικές συγκρούσεις που καθορίζουν στις ιστορικές εξελίξεις, κόντρα στο αφήγημα ότι η ιστορία γράφεται από τους “μεγάλους άντρες”.

Στην κρίσιμη συζήτηση για την «Άνοδο της ακροδεξιάς» και των φασιστών παρεμβαίνει ο Γιώργος Ράγκος με το ομότιτλο άρθρο του. Πώς τρία τέτοια κόμματα κατάφεραν να μπουν στην ελληνική βουλή; Αντίστοιχα σε πολλές χώρες της Ευρώπης. Χρειάζεται να το δούμε ως «αποτέλεσμα της πολλαπλής κρίσης του καπιταλισμού», εξηγεί. «Στην εποχή του “καπιταλισμού της καταστροφής” είναι οι κυβερνήσεις των “κυρίαρχων κομμάτων” που υιοθετούν και εφαρμόζουν την ακροδεξιά ρητορική και ατζέντα», ενώ ταυτόχρονα ξεπλένουν και καλύπτουν τους φασίστες. 

Όμως οι φασίστες είναι σε χειρότερη κατάσταση από τα χρόνια ανόδου της ΧΑ και ο κόσμος πιο προχωρημένος. Ο Γ. Ράγκος εξηγεί γιατί με μαζικό  και ενωτικό αντιφασιστικό κίνημα, που συγκρούεται και δίνει «καθαρές απαντήσεις στην πολιτική του ρατσισμού, του εθνικισμού, του σεξισμού που θρέφει την ακροδεξιά και τους φασίστες» μπορούμε να κερδίσουμε.

Δίνουμε τη «Μάχη των εκλογών στους Δήμους και τις Περιφέρειες» ενάντια «στις κυβερνήσεις που έχουν μετατρέψει τους Δήμους σε μακρύ χέρι των περικοπών, με κεντρικές επιλογές τον δραστικό περιορισμό της κρατικής επιχορήγησης σε ποσοστό πάνω από 60%» υπογραμμίζει ανάμεσα σε άλλα ο Πέτρος Κωνσταντίνου στο άρθρο του. Είναι μάχη για το μαύρισμα της κυβέρνησης της ΝΔ, αλλά και ενάντια στους φασίστες και τις ρατσιστικές πολιτικές. Από τον αγώνα για μαζικές προσλήψεις και μονιμοποίηση των χιλιάδων συμβασιούχων των Δήμων μέχρι την αναβάθμιση των σχολείων, την υπεράσπιση των ελεύθερων χώρων και του πρασίνου και την κόντρα ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις και την τουριστικοποίηση των πόλεων, αλλά και ενάντια στον Κασιδιάρη και τους φασίστες, ο ρόλος της αντικαπιταλιστικής αριστεράς ήταν και θα είναι καθοριστικός. Γιατί στηρίζεται στη δύναμη του εργατικού κινήματος και τον κόσμο που παλεύει στις γειτονιές και τον συσπειρώνει σε ενωτική δράση.

Κεντρικό μέτωπο εργατικής σύγκρουσης με την κυβέρνηση θα είναι και η μάχη για τις αυξήσεις σε μισθούς και μεροκάματα. Ο Τάσος Αναστασιάδης, που υπογράφει το άρθρο «Απεργιακό κύμα για αυξήσεις-εδώ και τώρα», γράφει για τις δυνατότητες να ξεδιπλωθεί ένα τέτοιο κύμα. Κόντρα στο νέο νόμο του Χατζηδάκη που φέρνει επίθεση στα εισοδήματα των εργαζομένων και όχι αυξήσεις, και ενάντια στο νέο νομοσχέδιο του Γεωργιάδη που φέρνει χτύπημα στις εργασιακές σχέσεις και το δικαίωμα στην απεργία. 

Το εργατικό κίνημα για να νικήσει, χρειάζεται επιθετικά αιτήματα που εμπνέουν και σπρώχνουν τη σύγκρουση με τις κεντρικές επιλογές της κυβέρνησης  και κλιμάκωση της δράσης. Οι απεργίες διαρκείας, με συγκρότηση επιτροπών αγώνα σε κάθε χώρο δουλειάς και με βήματα συντονισμού σε κάθε κλάδο, είναι ο τρόπος για να εξασφαλίσουμε ότι «σε αυτή τη νέα σύγκρουση με την άρχουσα τάξη για το ποιος θα πληρώσει την κρίση θα βγει κερδισμένη η δική μας πλευρά».

Ακριβώς 50 χρόνια πριν, τον Σεπτέμβρη του 1973, η πρώτη αριστερή κυβέρνηση στη Λατινική Αμερική τσακίζεται με πραξικόπημα από τον στρατηγό Πινοτσέτ. Ο Γιώργος Πίττας στο άρθρο του «Πενήντα χρόνια από την τραγωδία της Χιλής» γράφει για το απεργιακό κύμα που οδήγησε στην κυβέρνηση του Αλιέντε και της Λαϊκής Ενότητας, αλλά και στα "κορντόνες", τις εργατικές επιτροπές που οργανώθηκαν για να αντικρούσουν τις επιθέσεις των αφεντικών και να υπερασπιστούν τα εργατικά αιτήματα. Η κυβέρνηση, όμως, είχε προοπτική τον συμβιβασμό. Αντί να στηριχτεί στους εργάτες, η κυβέρνηση της Λαϊκής Ενότητας ξεκίνησε την καταστολή εναντίον τους και έδωσε εμπιστοσύνη στους στρατηγούς μέχρι την τελευταία στιγμή. Ο Πινοσέτ και οι στρατηγοί προχώρησαν στο πραξικόπημα και σε μαζική σφαγή αγωνιστών/ τριών με τις πλάτες των ΗΠΑ και των καπιταλιστών της Χιλής. Τα συμπεράσματα της δραματικής αποτυχίας της ρεφορμιστικής στρατηγικής είναι πολύτιμα για το σήμερα.

Στις σελίδες τις βιβλιοκριτικής, ο Πάνος Γκαργκάνας παρουσιάζει το βιβλίο του Πέτρου Φύτρου «Ελληνική Πολιτεία 1941-42, το κράτος υπό ξένη κατοχή», ο Ευκλείδης Μακρόγλου την «Ιστορία και Ταξική Συνείδηση» του Γκέοργκ Λούκατς και ο Κώστας Πολύδωρος το «Μισθός, τιμή και κέρδος» του Καρλ Μαρξ.