Διαδήλωση στο Παρίσι αμέσως μετά τα αποτελέσματα των Ευρωεκλογών
Η κρίση στη Γαλλία συγκλονίζει όλη την Ευρώπη.
Ο Ιάνης Δελατόλας γράφει από το Παρίσι για τον αγώνα ώστε να βγούμε πιο δυνατοί από αυτό το σταυροδρόμι.
«Υπάρχουν δεκαετίες όπου δεν συμβαίνει τίποτα- και υπάρχουν βδομάδες όπου συμβαίνουν δεκαετίες»
Βλαντιμίρ Ίλιτς Λένιν
Στις 9 Ιούνη, μετά τη νίκη της Εθνικής Συσπείρωσης (RN), του κόμματος της Λεπέν, στις Ευρωεκλογές, ο Μακρόν διέλυσε τη Βουλή σε μια κυνική προσπάθεια να σώσει πολιτικά τον εαυτό του. Η δημοτικότητά του έχει πέσει σε χαμηλά-ρεκόρ, καθώς ήταν αυτός που πέρασε με αντιδημοκρατικές μεθοδεύσεις και αστυνομική καταστολή την Μεταρρύθμιση του Ασφαλιστικού με την οποία το όριο για συνταξιοδότηση ανέβηκε στα 64 χρόνια.
Ο Μακρόν υπολόγιζε να αξιοποιήσει τις δικαιολογημένες ανησυχίες για τη φασιστική απειλή για να συσπειρώσει ένα μέτωπο γύρω από το ξεφτιλισμένο κόμμα του και τον εαυτό του. Αλλά ο Μακρόν είναι λαομίσητος εδώ και χρόνια για την καταστολή με την οποία αντιμετώπισε τα κινήματα ήδη από τις κινητοποιήσεις των Κίτρινων Γιλέκων το 2018.
Οι ρίζες της τωρινής κρίσης απλώνονται πέρα από τη διάλυση της Βουλής στη Γαλλία. Πρόκειται για κρίση που αποτελεί μέρος της συνολικής κρίσης στην Ευρωπαϊκή Ένωση: το «ακραίο κέντρο» και τα κόμματα του κατεστημένου, είτε σοσιαλδημοκρατικά είτε της παραδοσιακής δεξιάς, χάνουν την εκλογική στήριξη που είχαν, καθώς πληρώνουν το τίμημα για τις πολιτικές της λιτότητας που εφαρμόζουν σε βάρος της εργατικής τάξης ενώ εξασφαλίζουν κέρδη και φοροαπαλλαγές για τους πλούσιους.
Στη θέση τους εμφανίζονται σχηματισμοί της άκρας δεξιάς, που συχνά διαθέτουν σκληρούς φασιστικούς πυρήνες μέσα τους, κερδίζοντας στήριξη χάρη στον επίσημο ρατσισμό της Ευρώπης-φρούριο και απειλώντας να κλιμακώσουν την ξενοφοβία σε επίπεδα που δεν έχουμε δει από τη δεκαετία του 1930. Δίπλα στην άνοδο του κόμματος της Λεπέν, βλέπουμε την άνοδο του AfD στη Γερμανία που ήρθε δεύτερο στις Ευρωεκλογές, όπως και το κόμμα του Βίλντερς στην Ολλανδία, ενώ η Μελόνι κυβερνάει στην Ιταλία.
Ο κίνδυνος να πάρουν οι φασίστες την εξουσία στη Γαλλία έβγαλε χιλιάδες διαδηλωτές στους δρόμους, όπως είδαμε στο Παρίσι με τις κινητοποιήσεις στην πλατεία Ρεπουμπλίκ στις 10 και στις 11 Ιούνη, αμέσως μετά τις ευρωκάλπες, όπου ο κόσμος απαιτούσε να ενωθεί η Αριστερά ενάντια στην Εθνική Συσπείρωση. Τα συνθήματα που επικρατούσαν ήταν «Απελάστε τους φασίστες, όχι τους μετανάστες χωρίς χαρτιά», «Λευτεριά στην Παλαιστίνη» και «Πεταίν ξέχασες να πάρεις τα κοπρόσκυλα μαζί σου». Μαζί ακούστηκαν και τα πρώτα συνθήματα για «Λαϊκό Μέτωπο», ενώ διαδηλωτές κρατούσαν πλακάτ που απευθύνονταν στα κόμματα της Αριστεράς: «Μη μας προδώσετε, φτιάξτε Λαϊκό Μέτωπο».
Υπάρχουν όρια στο τι μπορεί να πετύχει μια εκλογική συνεργασία ανάμεσα σε κόμματα που αναφέρονται στη ριζοσπαστική Αριστερά, όπως η Ανυπότακτη Γαλλία και το ΝΡΑ μαζί με κόμματα όπως το Σοσιαλιστικό και το ΓΚΚ που έχουν από καιρό εγκαταλείψει τη ριζοσπαστική πολιτική. Ήδη στο πρόγραμμα του Νέου Λαϊκού Μετώπου, ο Μελανσόν αναγκάστηκε να κάνει υποχωρήσεις από τις θέσεις του υπέρ της Παλαιστίνης. Όμως, υπάρχει τεράστια ανάγκη για να προχωρήσει η Αριστερά πέρα από τις εκλογικές πολιτικές και να αναδείξει το αντιρατσιστικό και αντιφασιστικό κίνημα στους δρόμους. Οι δράσεις στους δρόμους και στους εργατικούς χώρους θα είναι καθοριστικές για την πάλη ενάντια στους φασίστες πριν, αλλά και μετά, από τις εκλογές στις 30 Ιούνη και στις 7 Ιούλη στο δεύτερο γύρο.
Το Νέο Λαϊκό Μέτωπο αναφέρεται στην παράδοση του Λαϊκού Μετώπου στη δεκαετία του 1930. Τότε, μπροστά στη φασιστική απειλή, αλλά και χάρη στην ανάπτυξη ενός ανερχόμενου αντιφασιστικού κινήματος, το Λαϊκό Μέτωπο κέρδισε τις εκλογές. Η νίκη του πυροδότησε μια εργατική έκρηξη. Στη Γενική Απεργία τον Ιούνη του 1936, περίπου 2 με 3 εκατομμύρια εργάτες και εργάτριες προχώρησαν σε καταλήψεις. Όχι μόνο στα μεγάλα εργοστάσια όπως της Ρενό, αλλά σε κάθε τομέα, σε μια εκπληκτική επίδειξη εργατικής δύναμης. Ωστόσο, η κυβέρνηση του Λαϊκού Μετώπου με επικεφαλής τον Λεόν Μπλουμ χαράμισε εκείνη τη δυναμική με διαρκείς συμβιβασμούς. Η δεξιά αστική πτέρυγα του Λαϊκού Μετώπου πήρε τον έλεγχο, ο Μπλουμ παρέδωσε την πρωθυπουργία στον Νταλαντιέ και η κατάληξη ήταν άδοξη.
Οι συνεργασίες των ΚΚ με δεξιούς συμμάχους στα πλαίσια της πολιτικής των Λαϊκών Μετώπων στη δεκαετία του 1930, ήταν μια στροφή 180 μοιρών από την πολιτική της «Τρίτης Περιόδου» που είχε επιβάλει ο Στάλιν αρχικά. Στα πλαίσια της «Τρίτης Περιόδου» τα ΚΚ θεωρούσαν τα Σοσιαλιστικά κόμματα ως «σοσιαλφασίστες». Ο Τρότσκι, εξόριστος και περιθωριοποιημένος, αντιστεκόταν σε κείνη την καταστροφική πολιτική και υποστήριζε ότι χρειάζεται ένα Ενιαίο Μέτωπο κομμουνιστών και σοσιαλιστών που να τσακίσει τους Ναζί στους δρόμους. Αντί για ένα τέτοιο Μέτωπο, όμως, η στροφή των ΚΚ έφτασε σε συμμαχίες με αστικές πολιτικές δυνάμεις που αποδείχθηκαν αντίθετες με την έκρηξη της εργατικής τάξης. Όταν οι εργάτες και οι εργάτριες προχώρησαν στο κίνημα των καταλήψεων το καλοκαίρι του 1936, ο Τρότσκι πρότεινε τη δημιουργία εργατικών Επιτροπών Δράσης στα εργοστάσια για να απορρίψουν τους συμβιβασμούς του Μπλουμ με τους καπιταλιστές. Το ΚΚ προτίμησε να μείνει πιστό στις συνεργασίες του Λαϊκού Μετώπου και πλήρωσε και το ίδιο τις συνέπειες όταν οι πρώην σύμμαχοί του στράφηκαν εναντίον του το 1938.
Το μαζικό κίνημα σήμερα
Η μέρα με πανεθνικές κινητοποιήσεις το Σάββατο 15 Ιούνη αποτέλεσε μια εκπληκτική επίδειξη μαζικής αντίστασης στον φασισμό. Σύμφωνα με τη CGT, οι διαδηλωτές έφτασαν τις 640.000 σε όλες τις πόλεις και στο Παρίσι ήταν 250.000. Η διάθεση των διαδηλωτών ήταν μαχητική, εμπνευσμένη από την ενότητα που επιτεύχθηκε. Υπήρχαν μαζικά και ορατά μπλοκ των συνδικάτων με τα πανό τους και μαζί βάδιζαν επίσης μεγάλα μπλοκ Αλληλεγγύης με τη Γάζα αλλά και του αντιρατσιστικού κινήματος.
Η επαναστατική οργάνωση Autonomie de Classe (αδελφή οργάνωση του ΣΕΚ στη Γαλλία) με ανακοίνωσή της θυμίζει τα όρια μιας εκλογικής στρατηγικής και καλεί τον κόσμο να πάρει την υπόθεση στα χέρια του για να μην αφήσουμε τους συμβιβασμούς του Νέου Λαϊκού Μετώπου να βλάψουν το κίνημα υπέρ της Παλαιστίνης, το αντιρατσιστικό κίνημα αλλά και το κίνημα συμπαράστασης στον αντιαποικιακό αγώνα στη Νέα Καληδονία/Κανάκ.
Οι ανησυχίες για νέους συμβιβασμούς είναι δικαιολογημένες. Ο Μακρόν είχε βρεθεί αντιμέτωπος με ένα τεράστιο κίνημα το 2023, όταν εκατομμύρια εργαζόμενοι βγήκαν σε απεργίες ενάντια στην αύξηση της ηλικίας συνταξιοδότησης στα 64. Απάντησε με αστυνομική βία και, όταν αυτό δεν δούλεψε, χρησιμοποίησε το αντιδημοκρατικό άρθρο του Συντάγματος 49-3 που παρακάμπτει τη Βουλή. Αλλά τα κατάφερε επειδή η συνδικαλιστική γραφειοκρατία φοβόταν την κλιμάκωση της εργατικής αντίστασης. Η Σοφί Μπινέ, επικεφαλής της CGT, έκλεισε το απεργιακό κίνημα δηλώνοντας ότι ο αγώνας θα συνεχιστεί από επιχείρηση σε επιχείρηση διεκδικώντας συμβάσεις με χαμηλότερο όριο συνταξιοδότησης.
Τον Δεκέμβρη του 2023, λίγο πριν τις γιορτές των Χριστουγέννων, ο Μακρόν πέρασε τον ρατσιστικό Νόμο Νταρμανέν. Είναι ένας νόμος που χτυπάει τα πιο ευάλωτα εργατικά κομμάτια, τους μετανάστες χωρίς χαρτιά που προέρχονται κύρια από την Αφρική. Ο νόμος πέρασε στη Βουλή με τις ψήφους των βουλευτών του Μακρόν, παρέα με τη Δεξιά αλλά και την Εθνική Συσπείρωση της Λεπέν, κάνοντας τους φασίστες για πρώτη φορά αποδεκτούς σε μια κοινοβουλευτική πλειοψηφία. Ο Νόμος Νταρμανέν είναι μια ρύθμιση που υλοποιεί την κεντρική εδώ και δεκαετίες απαίτηση των νεοναζί. Την είχε προβάλει ο πατέρας της Λεπέν, τότε που το κόμμα τους ονομαζόταν Εθνικό Μέτωπο. Η πολιτική της «εθνικής προτεραιότητας» καθιερώνει νομικά την ανισότητα ανάμεσα σε Γάλλους και μετανάστες, στοχεύει στην παρεμπόδιση της πρόσβασης μεταναστών σε κοινωνικές παροχές όπως η Στέγη και η Υγεία, ενώ διευκολύνει τις απελάσεις και την κράτηση προσφύγων αν η παρουσία τους κριθεί «επικίνδυνη».
Η αντίσταση στην ψήφιση του Νόμου Νταρμανέν ήταν άμεση με εξήντα διαδηλώσεις σε όλη τη Γαλλία και καταλήψεις σε ορισμένα πανεπιστήμια, αλλά ξανά τα κόμματα της κοινοβουλευτικής αριστεράς δεν έδωσαν συνέχεια και η CGT δεν οργάνωσε την καμπάνια απειθαρχίας που υποσχέθηκε η Σοφί Μπινέ.
Η στήριξη της Γαλλίας για τη γενοκτονία των Παλαιστινίων που οργανώνει το Ισραήλ έχει βρει μαζική αντίσταση από συλλαλητήρια που γίνονται όλο και πιο μεγάλα. Σε πανεπιστήμια όπως η Σορβόνη έγιναν καταλήψεις αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη ακολουθώντας το παράδειγμα των φοιτητών στις ΗΠΑ. Ο Μακρόν επιτέθηκε στο κίνημα με συκοφαντίες περί «αντισημιτισμού» και αυτό επίσης διευκόλυνε την Εθνική Συσπείρωση να ξεπλένει το πραγματικά αντισημιτικό φασιστικό παρελθόν.
Ο Μελανσόν και το κόμμα του, η Ανυπότακτη Γαλλία, είχαν αντισταθεί σε αυτή την πίεση και τις ψεύτικες κατηγορίες περί αντισημιτισμού. Είχαν αρνηθεί να χαρακτηρίσουν τη Χαμάς τρομοκρατική οργάνωση και επέμεναν ότι κάνει εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα. Αλλά αυτή η θέση ανατράπηκε από το πρόγραμμα του Νέου Λαϊκού Μετώπου ύστερα από πιέσεις του Σοσιαλιστικού και του Κομμουνιστικού Κόμματος. Οι συμβιβασμοί αποτελούν στοιχείο της εκλογικής στρατηγικής του Νέου Λαϊκού Μετώπου.
Εξίσου απογοητευτική είναι η εγκατάλειψη της υπόσχεσης ότι ο νόμος του Μακρόν για το Ασφαλιστικό θα αλλάξει επαναφέροντας το όριο συνταξιοδότησης στα 60 χρόνια. Είναι άλλο ένα δείγμα προσαρμογής στις πιέσεις των αφεντικών. Και βέβαια αποτελεί κακό δείγμα η συμμετοχή του Φρανσουά Ολάντ, καθώς ήταν αυτός που άνοιξε το δρόμο για τον Μακρόν και τις αντεργατικές επιθέσεις του.
Αυτό που χρειάζεται επειγόντως είναι να αξιοποιήσουμε τη δυναμική ενότητας και μαχητικότητας που έδειξαν οι διαδηλωτές στους δρόμους αμέσως μετά την προκήρυξη των εκλογών από τον Μακρόν και να προχωρήσουμε στην ενίσχυση του κινήματος κατά του ρατσισμού και του φασισμού. Η Εθνική Συσπείρωση παραμένει ένα φασιστικό κόμμα και οι διαδηλωτές έδειξαν ότι αυτό το έχουν ξεκάθαρο. Οι κινητοποιήσεις στους δρόμους μπορούν να στερήσουν από το κόμμα της Λεπέν τις ψήφους που έχει ανάγκη για να κερδίσει τις εκλογές. Τώρα περισσότερο από κάθε άλλη στιγμή πρέπει να χτίσουμε την ενότητά μας με απεργίες και διαδηλώσεις.