Την 9η Μαρτίου, τυπικά τουλάχιστον, η Ελλάδα χρεοκόπησε. Αυτή είναι η “ετυμηγορία” της ISDA, της Διεθνούς Ένωσης Συμφωνιών Ανταλλαγής και Παραγώγων, του επίσημου οργανισμού των τραπεζιτών που χαρακτήρισε το “κούρεμα” πιστωτικό γεγονός και ενεργοποίησε τα CDS. Αυτή είναι η ετυμηγορία των οίκων αξιολόγησης που έτρεξαν αμέσως να κατεβάσουν την πιστοληπτική ικανότητα της Ελλάδας στο προτελευταίο σκαλοπάτι, στο επίπεδο της “επιλεκτικής χρεοκοπίας”.

Η κυβέρνηση και τα ΜΜΕ πανηγυρίζουν για την “επιτυχία” του PSI. Η συμμετοχή, λένε, ξεπέρασε κάθε προσδοκία, φτάνοντας στο 95,7%. Πρόκειται για ψέμα. Το κούρεμα του χρέους ήταν πολύ λιγότερο εθελοντικό από ό,τι αφήνουν να εννοηθεί. Ακόμα και τυπικά: το 95,7% το πέτυχε η κυβέρνηση ενεργοποιώντας τις ρήτρες περί “συλλογικής δράσης” που είχε ψηφίσει την περασμένη βδομάδα στη Βουλή, τις ρήτρες με τις οποίες οι αποφάσεις της πλειοψηφίας των ομολογιούχων δέσμευσαν “οικειοθελώς” και την μειοψηφία. Αλλά ακόμα και αυτή η “πλειοψηφία” ήταν πλαστή: τα ασφαλιστικά ταμεία, για παράδειγμα, “προσέφεραν” 24 δις στο κούρεμα – αλλά δεν ρωτήθηκαν ποτέ! Ψήφισε στο όνομά τους η Τράπεζα της Ελλάδας, αφού φρόντισε πρώτα να εξαιρεθούν τα ομόλογα που είχε αγοράσει η ίδια – και οι άλλες κεντρικές τράπεζες της Ευρωζώνης – από το κούρεμα.

Η χρεοκοπία, επιλεκτική ή μη δεν είναι απλά και μόνο τυπική. Αρκεί μια σύγκριση με τις κινδυνολογίες που εξαπέλυε η ίδια η κυβέρνηση, ακόμα και λίγους μόνο μήνες πίσω, ενάντια σε όσους μιλούσαμε για “παύση πληρωμών” για να καταλάβει κανείς το μέγεθος της καταστροφής που φέρνει η “επιτυχία” τους: η Ελλάδα θα αποκοπεί από τη διεθνή χρηματοδότηση, τουλάχιστον μέχρι το 2020. Η ανεργία έχει ξεπεράσει το 20%, ενώ οι επιχειρήσεις που έχουν κλείσει μετριούνται ήδη σε εκατοντάδες χιλιάδες. Στο δημόσιο ετοιμάζεται να εγκατασταθεί η επιτροπή του κ. Ράιχενμπαχ – με πραγματική αποστολή την απόλυση 150 χιλιάδων εργαζομένων από το δημόσιο. Η αποπληρωμή του χρέους παίρνει, με την δημιουργία του “δεσμευμένου λογαριασμού” προτεραιότητα απέναντι σε κάθε άλλη ανάγκη – όπως ακριβώς είχε γίνει και το 1893 με την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου στην Ελλάδα.

Ούτε οι κομπασμοί για “ελάφρυνση” των επόμενων γενεών από χρέος 50 μονάδων του ΑΕΠ έχουν κάποια σχέση με την αλήθεια. Κατ' αρχήν, με το PSI και το μνημόνιο το ελληνικό δημόσιο θα διαγράψει μεν 100 δισεκατομμύρια ιδιωτικού χρέους αλλά θα δανειστεί ταυτόχρονα 130 από τους “εταίρους” μας: αντί να μειωθεί κατά 100 δις το χρέος αυξάνεται, εδώ και τώρα, κατά 30 δις. Όσο για τις 50 μονάδες του ΑΕΠ, την μείωση δηλαδή του χρέους από το σημερινό 171% στο 120%, αυτό θα επιτευχθεί (υποτίθεται) το 2020 – χάρη στους πλεονασματικούς προϋπολογισμούς, τις θυσίες του ελληνικού λαού δηλαδή, και όχι χάρη στο κούρεμα.

Η κυβέρνηση δεν διέγραψε “ένα μεγάλο κομμάτι” του χρέους: απλά εξασφάλισε ότι οι πιστωτές “μας” θα συνεχίσουν να απομυζούν το δημόσιο μέχρι εκεί που δεν παίρνει άλλο. Απλά αντάλλαξε ομόλογα που θεωρούνταν στην αγορά “κουρελόχαρτα” με νέα ομόλογα που αξίζουν σχεδόν τα διπλά! (H αξία στην ελεύθερη αγορά των δεκαετών ομολόγων του δημοσίου ήταν, όταν έγινε το PSI, στο 25%). Και υποσχέθηκε ότι θα εξαναγκάσει την εργατική τάξη στην Ελλάδα – και την σημερινή και την επόμενη γενιά – να εξοφλήσει αυτά τα δισεκατομμύρια στο ακέραιο.

Οι τράπεζες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι του PSI και του νέου μνημονίου. Από τα 130 δις που θα “πάρει” η Ελλάδα, τα 30 (τουλάχιστον) θα πάνε κατευθείαν στις ελληνικές τράπεζες για ανακεφαλαιοποίηση – και μάλιστα με ειδικές μετοχές χωρίς δικαίωμα ψήφου, για να μην αμφισβητηθεί “ο ιδιωτικός χαρακτήρας” του τραπεζικού μας συστήματος.

Αυτό δεν είναι τυχαίο. Η διάσωση του ελληνικού και του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος είναι η πρώτη προτεραιότητα όχι μόνο του Παπαδήμου και του Βενιζέλου αλλά και του Σόιμπλε και της Μέρκελ και του Σαρκοζί και του Μάριο Ντράγκι, του διοικητή της ΕΚΤ. Μέσα στους τελευταίους τρεις μήνες η ΕΚΤ έδωσε στις ευρωπαϊκές τράπεζες, με τη μορφή χαμηλότοκων τριετών δανείων, πάνω από 1 τρισεκατομμύριο ευρώ. Φυσικά ούτε ένα σεντς από αυτά δεν κατέληξε στην πραγματική οικονομία. Ούτε ήταν αυτός ο στόχος: μέσα στη χρονιά που διανύουμε οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης θα χρειαστεί να δανειστούν σύμφωνα με τους υπολογισμούς της γερμανικής τράπεζας HSBC σχεδόν 830 δισεκατομμύρια για να καλύψουν τις ανάγκες τους. Οι “αγορές” – δηλαδή οι τράπεζες που μοιράστηκαν τα φρέσκο-τυπωμένα 1000 δισεκατομμύρια του Ντράγκι – θα απαιτήσουν επιτόκια 3, 4, 5 ή ακόμα και υψηλότερα από τις κυβερνήσεις. Οι προϋπολογισμοί ήταν πάντα μια από τις βασικές πηγές κερδοφορίας των τραπεζών: φέτος οι τράπεζες υπολογίζουν να εισπράξουν σχεδόν 190 δις από τα “κουπόνια” των ευρωπαϊκών ομολόγων.

Στην Ιταλία και την Ελλάδα οι τραπεζίτες έχουν βάλει ήδη τους δικούς τους ανθρώπους στην κυβέρνηση. Τώρα πιέζουν να μπει ο όρος για “ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς”, που θα εξασφαλίζει τη μόνιμη ληστεία, στα συντάγματα των χωρών της Ευρωζώνης.

Θα τα καταφέρουν; Από εμάς εξαρτάται, από τους αγώνες μας, από την αντίσταση που θα συναντήσουν. Η ιστορία δεν γράφεται ούτε στα συντάγματά τους ούτε στους διαδρόμους των Βρυξελλών. Γράφεται στους δρόμους.