Το Παλαιστινιακό βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο των εξελίξεων. Έχουμε ξαναεπισημάνει στις σελίδες του “Σοσιαλισμός Από τα Κάτω” ότι οι αντιλήψεις που ήθελαν την “αραβική Άνοιξη” να μετατοπίζει το κέντρο των εξελίξεων μακριά από την Παλαιστίνη ήταν ευσεβείς πόθοι. Η πραγματικότητα είναι η αντίθετη. Η αραβική επανάσταση αναδιατάσσει ολόκληρο το σκηνικό της περιοχής και φέρνει το Παλαιστινιακό στο προσκήνιο με νέους όρους. Με τι όρους; Η αναλογία των κρατουμένων που αντάλλαξε το Ισραήλ με τη Χαμάς με σκοπό να απελευθερωθεί ο στρατιώτης Γκιλάντ Σαλίτ μπορεί να μας δίνει μια πρόγευση από τους συσχετισμούς που διαμορφώνονται. 1027 Παλαιστίνιοι απελευθερώνονται από τα μπουντρούμια των ισραηλινών αντί ενός και μόνο ισραηλινού αιχμάλωτου.

Αυτό δεν σημαίνει ότι έχουμε μπροστά μας μια περίοδο κάμψης της ισραηλινής επιθετικότητας. Την ώρα που το τεύχος που κρατάτε στα χέρια σας πήγαινε προς το τυπογραφείο, μέλη του πληρώματος των πλοιαρίων Ταχρίρ και Σίρσε βρίσκονταν όμηροι του σιωνιστικού κράτους. Τα πλοία προσπαθούσαν να προσεγγίσουν τη Γάζα, αναχωρώντας από την Τουρκία. Την προηγούμενη φορά που το Ταχρίρ επιχειρούσε να σπάσει το εμπάργκο και να μεταφέρει ανθρωπιστική βοήθεια, είχε δεχθεί την επίθεση της ελληνικής ακτοφυλακής που λειτουργούσε ως μακρύ χέρι του Ισράηλ.

Παράλληλα, τις τελευταίες μέρες του Οκτώβρη εντάθηκε η ροή πληροφοριών για πιθανή ισραηλινή πυραυλική επίθεση κατά του Ιράν. Μόνο και μόνο τα γεγονότα γύρω από αυτές οι αποκαλύψεις φανερώνουν ότι βρισκόμαστε σε φάση αστάθειας. Ο πρωθυπουργός Νετανιάχου και ο υπουργός “Άμυνας” Εχούντ Μπάρακ φέρονται να οργανώνουν σχέδια επίθεσης κατά του Ιράν. Όμως κατηγορούν τμήματα των ισραηλινών μυστικών υπηρεσιών ότι έφεραν στο φως τις συζητήσεις ακριβώς για να κάψουν τα σχέδια, επειδή υπάρχει εσωτερική αντιπολίτευση μέσα στον κρατικό μηχανισμό. Το ΝΑΤΟ διέψευσε ότι θα συμμετάσχει σε επίθεση κατά του Ιράν, ενώ και οι ΗΠΑ πήραν αποστάσεις. Ο Guardian, παρά τις διαψεύσεις από ΝΑΤΟ και ΗΠΑ, δημοσίευσε ρεπορτάζ σύμφωνα με το οποίο οι βρετανικές ένοπλες δυνάμεις εντείνουν τις προετοιμασίες τους για να πάρουν μέρος σε επίθεση στο Ιράν: “Σε αναμονή μιας πιθανής επίθεσης, οι βρετανοί σχεδιαστές στρατιωτικών επιχειρήσεων εξετάζουν ποιες είναι οι καταλληλότερες θέσεις ανάπτυξης των πλοίων και των υποβρυχίων εξοπλισμένων με πυραύλους Τόμαχοκ τους επόμενους μήνες, στο πλαίσιο μιας εκστρατείας από αέρος και θαλάσσης. Πιστεύουν επίσης ότι οι ΗΠΑ θα ζητήσουν άδεια για επιθέσεις από τη βρετανική βάση Ντιέγκο Γκαρσία στον Ινδικό Ωκεανό”.1

Στο μεταξύ την Πέμπτη 3 Νοέμβρη έγινε προσομοίωση επίθεσης με πυραύλους στο κεντρικό Ισραήλ. Τις ίδιες ώρες ολοκληρώνονταν ισραηλινές αεροπορικές ασκήσεις στην Ιταλία με προσομοίωση βομβαρδισμών σε μεγάλη απόσταση. Αντίστοιχες ασκήσεις έχει κάνει το Ισραήλ και στην Ελλάδα. Μέσα στις επόμενες μέρες είναι προγραμματισμένη και η άφιξη πιλότων της ελληνικής πολεμικής αεροπορίας στο Ισραήλ. Σίγουρα είναι μια ενδιαφέρουσα σύμπτωση ότι το Ισραήλ έχει ανοίξει τις πιο καλές στρατιωτικές σχέσεις με τις δύο πιο ασταθείς πολιτικά χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αυτή τη στιγμή.

Η αίτηση στον ΟΗΕ

Το Παλαιστινιακό, εξάλλου, βρέθηκε στην κορυφή της ατζέντας της 66ης Συνόδου της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ, η οποία ξεκίνησε το Σεπτέμβρη. Στις 23 Σεπτέμβρη, ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, κατέθεσε και επίσημα το αίτημα να γίνει η Παλαιστίνη το 194ο κράτος-μέλος του ΟΗΕ. Το μόνιμο αμερικάνικο βέτο σε ό,τι αφορά την Παλαιστίνη, το οποίο έχει προεξοφληθεί, αντί να λειτουργήσει ως απομόνωση των Παλαιστίνιων, ενισχύει αυτή τη φορά την απομόνωση του Ισραήλ. Η περίφημη “λύση των δύο κρατών” στην οποία ορκίζονταν όλοι οι “διαλλακτικοί” για δεκαετίες απορρίφθηκε. Κάποια χρόνια πριν, θα ήταν πιο εύκολο να αναδειχθούν τα πολύ θετικά για τους ιμπεριαλιστές στοιχεία που περιείχε η καμπάνια του Μαχμούντ Αμπάς. Για παράδειγμα, πιθανή αποδοχή της Παλαιστίνης στον ΟΗΕ, θα ακύρωνε το διεθνή ρόλο της PLO (Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης), η οποία έστω στρεβλά εκπροσωπεί τα εκατομμύρια των Παλαιστίνιων προσφύγων σε όλο τον κόσμο και όχι μόνο τους Παλαιστίνιους της Δυτικής Όχθης που έχουν εκλέξει την σημερινή Παλαιστινιακή Αρχή. Πολιτικά, ο Αμπάς και ο δοτός πρωθυπουργός του, Σαλάμ Φαγιάντ, θα κέρδιζαν κύρος σε βάρος της Χαμάς και όλων των πιο ριζοσπαστικών τμημάτων της παλαιστινιακής Αντίστασης. Ό,τι πιο ελεγχόμενο είχαν οι ιμπεριαλιστές στην παλαιστινιακή πολιτική σκηνή βρέθηκαν να παρουσιάζονται ως “ακραία στοιχεία”. Η αποτυχία μιας ολόκληρης περιόδου αποτυπώνεται στην εσπευσμένη έκκληση του Κουαρτέτου (ΟΗΕ, ΕΕ, ΗΠΑ, Ρωσία) να ξαναρχίσουν οι διαπραγματεύσεις, βάζοντας μάλιστα ένα ασφυκτικό πλαίσιο για ολοκλήρωση μέχρι τα τέλη του 2012.2 Το Κουαρτέτο συστάθηκε το 2002 και τώρα φιλοδοξεί σε ένα χρόνο να ολοκληρωθεί μια συζήτηση που δεν πήγε βήμα εμπρός τα εννέα τελευταία χρόνια.

Η επιτυχία της Παλαιστινιακής Αρχής να γίνει δεκτή ως μέλος στην ΟΥΝΕΣΚΟ έδειξε πόσο τεταμένη είναι η κατάσταση. Στην ψηφοφορία 107 ψήφισαν υπέρ της Παλαιστίνης, 14 κατά με πρωτεργάτες τις ΗΠΑ και το Ισραήλ, και 52, ανάμεσά τους η Βρετανία, απείχαν. Αμέσως μετά την ψηφοφορία οι ΗΠΑ ανακοίνωσαν το πάγωμα της χρηματοδότησης προς την ΟΥΝΕΣΚΟ, η οποία αντιστοιχεί στο 22% του προϋπολογισμού του Οργανισμού. Η δόση του Νοέμβρη, 60 εκατομμύρια δολάρια, δεν θα καταβληθεί ως πρώτη τιμωρία. Το αμερικάνικο Κονγκρέσσο έχει ήδη μπλοκάρει 200 εκατομμύρια δολάρια προς την Παλαιστινιακή Αρχή με αφορμή την αίτησή της στον ΟΗΕ. Το Ισραήλ πέρα από το πάγωμα και της δικής του, μικρής, συμμετοχής στην ΟΥΝΕΣΚΟ, προχώρησε στην κατακράτηση κι άλλων δασμών που δικαιούνται να εισπράττουν οι Παλαιστίνιοι, ενώ ο Νετανιάχου έδωσε αμέσως εντολή να επιταχυνθεί η κατασκευή κατοικιών για εποίκους στη Δυτική Όχθη, συμπεριλαμβανομένης της Ανατολικής Ιερουσαλήμ, διευκρινίζοντας μάλιστα ότι αυτές θα “παραμείνουν στο Ισραήλ σε μία μελλοντική εδαφική διευθέτηση”.

Έτσι φτάσαμε στο εξής παράδοξο. Το Ισραήλ και οι ΗΠΑ αρνήθηκαν την υποχώρηση που ζητούσε η Παλαιστινιακή Αρχή ως προαπαιτούμενο να ξαναρχίσει ο απευθείας διάλογος, δηλαδή την παύση της οικοδόμησης νέων εποικισμών στη Δυτική Όχθη. Όμως έδωσαν πόντους στην Χαμάς, δίνοντας το ΟΚ για απελευθέρωση 1024 Παλαιστίνιων πολιτικών κρατουμένων. Η Παλαιστινιακή αρχή είχε βρεθεί μπροστά στην ανάγκη να τρέξει την πρωτοβουλία για αναγνώριση στον ΟΗΕ, κάτω από την πίεση του κόσμου στη Δυτική Όχθη που ξανάβγαινε στο προσκήνιο εμπνευσμένος από τις αραβικές επαναστάσεις. Μια νέα γενιά ακτιβιστών, ακόμη αδιαμόρφωτη πολιτικά, έχει κάνει την εμφάνισή της τα τελευταία χρόνια, και ένα μεγάλο τμήμα της αντιμετωπίζει κυνικά κάθε είδους συμβιβασμούς και διπλωματίες, και θεωρεί τις δομές της Παλαιστινιακής Αρχής μέρος του προβλήματος της κατοχής, όχι μέρος της λύσης.3

Ακόμη και ο Σαλάμ Φαγιάντ, ένας από τους πιο ξεπουλημένους ηγέτες, αναγκάζεται να απαντήσει στο Κουαρτέτο ότι δεν είναι ώρα για συζητήσεις.4 Φοβάται ότι θα τους πάρουν με τις πέτρες αν κάτσουν στο τραπέζι την ώρα που οι Ισραηλινοί εποικίζουν, δολοφονούν και ληστεύουν. Είναι σίγουρα αλλαγή των δεδομένων στην Παλαιστίνη, να ανταγωνίζονται μεταξύ τους Παλαιστινιακή Αρχή και Χαμάς για το ποιος θα σταθεί πιο δυναμικά απέναντι στους ισραηλινούς εκβιασμούς.

Ανακεφαλαιώνοντας, τα γεγονότα επιβεβαιώνουν τρεις μεγάλες δυναμικές που βρίσκονται σε εξέλιξη. Πρώτον, την υποχώρηση της αμερικάνικης υπερδύναμης στη Μέση Ανατολή, η οποία βρίσκεται πλέον σε μεγάλη αδυναμία να διαμορφώσει μπλοκ ικανά ώστε να καθορίζει την έκβαση των κρίσεων. Δεύτερον, την στρατηγική αμηχανία του Ισραήλ μπροστά σε αυτό το καινούργιο σκηνικό. Και τρίτον, την επιστροφή της παρέμβασης των απλών ανθρώπων ως πρωταγωνιστών.

Η στρατηγική των Παλαιστίνιων

Αυτό που πρέπει να επισημάνουμε όμως είναι πως ακριβώς επειδή το σκηνικό αλλάζει και επειδή ο αντίπαλος βρίσκεται σε αναζήτηση στρατηγικής, είναι αναγκαία η συζήτηση για τη στρατηγική από τη δική μας πλευρά, την πλευρά των Παλαιστίνιων. Από τη δεύτερη Ιντιφάντα και μετά, ο διαρκής αποκλεισμός, οι δεκάδες χιλιάδες κρατούμενοι και οι δολοφονίες πολιτικών ηγετών από το Ισραήλ είχαν διαμορφώσει μια ντε φάκτο κατάσταση στην οποία όλες οι πολιτικές δυνάμεις, από την Φατάχ ως τη Χαμάς και την Αριστερά είχαν αποδεχθεί πως η στρατηγική για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης είναι θέμα μόνο θεωρητικής συζήτησης που δεν συνδέεται με την καθημερινή πολιτική πρακτική. Η ηγεσία της Φατάχ ακολούθησε τον ασταμάτητο κατήφορο που είχαν ανοίξει οι συμφωνίες του Όσλο. Βρέθηκε στη θέση να διαχειρίζεται μια “κρατική οντότητα” που ποτέ δεν υπήρξε και κάθε φορά που την κάθιζαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων έπρεπε να αποδέχεται όλα τα τετελεσμένα που διαμόρφωνε ο σιωνιστικός επεκτατισμός. Επιπλέον είχε αναλάβει να καταστέλλει τις πιο ριζοσπαστικές φωνές στο εσωτερικό των Παλαιστίνιων, φτάνοντας μέχρι την οργάνωση πραξικοπήματος κατά της εκλεγμένης κυβέρνησης της Χαμάς. Η Χαμάς από τη μεριά της, αντίθετα με τα ψέματα των διεθνών ΜΜΕ περί ακραίων ισλαμιστών, είχε πάρει στο πολιτικό σκηνικό τη θέση που κατείχε ιστορικά η Φατάχ, προβάλλοντας το δικαίωμα και την πρακτική της Αντίστασης ως προαπαιτούμενο για επιτυχείς διαπραγματεύσεις. Η στρατηγική της Χαμάς δεν ξεπέρασε ποτέ τα όρια των παραδοσιακών εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων. Μπορεί να μην αποδέχθηκε ποτέ τα “δύο κράτη” ως τελικό στόχο, τα αποδέχθηκε όμως ως απαραίτητο ενδιάμεσο στάδιο. Ενώ βρέθηκε, χωρίς τη θέλησή της, να διαχειρίζεται τη Λωρίδα της Γάζας ως κράτος υπό μεσαιωνική πολιορκία. Η Αριστερά στην Παλαιστίνη δεν μπόρεσε να κινηθεί έξω από το χώρο που όριζαν αυτές οι δύο διαδρομές. Ένα μέρος της τροφοδότησε τα τραπέζια των διαπραγματεύσεων με στελέχη συμβιβαστικότερα ακόμη και από την ηγεσία της Φατάχ. Τα καλύτερά της κομμάτια που παρέμειναν στο μονοπάτι της Αντίστασης έπρεπε να ακολουθήσουν το ρυθμό που υπαγόρευε η Χαμάς.

Το πρωταρχικό ερώτημα πάνω στο οποίο χαράχτηκαν οι διαφορετικές στρατηγικές στο παλαιστινιακό κίνημα ήδη από τη δεκαετία του '60 ήταν η σχέση της Αντίστασης με τα αραβικά καθεστώτα.

Πού πρέπει να επενδύουν τις ελπίδες τους οι Παλαιστίνιοι; Στις καλές σχέσεις με αραβικά κράτη που μπορούν να στηρίξουν διπλωματικά, οικονομικά και στρατιωτικά τον αγώνα; Ή στη σύνδεση με τον κόσμο που παλεύει ενάντια σε αυτά τα καθεστώτα; Ο λόγος που η στρατηγική συζήτηση είχε εκλείψει ήταν ότι αυτό το ερώτημα έμοιαζε πλέον αφηρημένο. Τα κινήματα στις διάφορες αραβικές χώρες δεν φαίνονταν ικανά να προκαλέσουν ρήγματα. Ενώ τα καθεστώτα είτε είχαν γίνει πελάτες των ΗΠΑ, είτε δεν έβλεπαν πλέον καμιά σκοπιμότητα να εμπλέκονται στο Παλαιστινιακό. Το 2011 είναι η χρονιά που ανέτρεψε την πρώτη συνθήκη που όλοι θεωρούσαν δεδομένη. Το φάντασμα της επανάστασης πλανιέται πάνω από όλες τις αραβικές χώρες και οι άρχουσες τάξεις προσαρμόζουν την πολιτική τους με βάση τον φόβο τους.

Η αντίδραση των καθεστώτων

Αυτό δεν σημαίνει ότι το πρόβλημα της στρατηγικής για το παλαιστινιακό λύνεται αυτόματα. Την ώρα που ο κόσμος επιστρέφει στο προσκήνιο, επιστρέφουν και τα κράτη. Μικροί και μεγάλοι παίχτες παίρνουν θέση στις εξελίξεις. Η Παλαιστινιακή Αρχή πρόβαλε διεθνώς τη στήριξη που είχε από την Κίνα αλλά και τη Ρωσία για την καμπάνια στον ΟΗΕ. Ο κινέζος πρέσβης στο Κουβέιτ σύνδεσε πρόσφατα την υποστήριξη που δίνει η Κίνα με τις οικονομικές μετατοπίσεις, επισημαίνοντας: “Το 2010, η Κίνα έγινε ο δεύτερος μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος των αραβικών χωρών, ενώ ο αραβικός κόσμος είναι έβδομος εταίρος της Κίνας, με τον όγκο του εμπορίου να ξεπερνάει τα 145 δισεκατομμύρια δολάρια”.5

Οι εγχώριοι παίχτες προσπαθούν επίσης να προσαρμοστούν. Κάποιοι προσπαθούν να κλέψουν λίγο από το κύρος της Αντίστασης. Ο βασιλιάς της Σαουδικής Αραβίας ήρθε σε επικοινωνία με την ηγεσία της Χαμάς και θα στείλει τις επόμενες μέρες το προσωπικό του αεροσκάφος για να παραλάβει τους πολιτικούς κρατούμενους που απελευθερώθηκαν από το Ισραήλ ώστε να τους μεταφέρει στη Μέκκα για το μουσουλμανικό χατζ.6

Οι εξελίξεις στην Ιορδανία είναι χαρακτηριστικές για την δυνατότητα κινήσεων ακόμη και στα πιο αρτηριοσκληρωτικά καθεστώτα. Γράφαμε στην Εργατική Αλληλεγγύη για την πρόσφατη άτυπη αποχώρηση των ισραηλινών διπλωματών από το Αμμάν: «Ο πανικός καταλαμβάνει το Ισραήλ από όλες τις κατευθύνσεις, τώρα πλέον και από τα ανατολικά. Ένα ρεπορτάζ της ισραηλινής εφημερίδας Γεντιότ Αχαρονότ λέει πως ‘υψηλόβαθμες πηγές στο Ισραήλ ισχυρίζονται πως η κυβέρνηση της Ιορδανίας είναι πολύ αδύναμη και πρόκειται να καταρρεύσει'. Λένε πως το επόμενο διάστημα, ‘η ιορδανική μοναρχία θα βρεθεί μπροστά σε μεγάλες προκλήσεις και γι'αυτό οι ισραηλινοί πολιτικοί πρέπει να αντιμετωπίσουν την κατάσταση σοβαρά'».7 Η ιορδανική μοναρχία κάνει ανοίγματα και στην Χαμάς, και στην ιορδανική Μουσουλμανική Αδελφότητα. Ο πρωθυπουργός ζήτησε συγγνώμη (με 12 χρόνια καθυστέρηση) για την απέλαση των ηγετών της Χαμάς. Ανάμεσα στους τότε απελαθέντες ήταν και ο Χάλεντ Μεσάλ, ο ηγέτης της Χαμάς που από τότε βρίσκεται στη Δαμασκό της Συρίας. Τώρα ο Μεσάλ αναμένεται να κάνει επίσημη επίσκεψη στην Ιορδανία, συνοδευόμενος μάλιστα από τον διάδοχο του θρόνου του Κατάρ, της χώρας του Κόλπου που ακολουθεί την πιο επιθετική διπλωματία όλα τα τελευταία χρόνια.8 Πριν πέντε χρόνια η Ιορδανία εκπαίδευε παραστρατιωτικά σώματα που επιχειρούσαν να προκαλέσουν εμφύλιο στη Γάζα σε βάρος της Χαμάς. Τώρα ο βασιλιάς καλεί στελέχη της Αδελφότητας να πάρουν υπουργεία στην κυβέρνηση και προς το παρόν συναντάει άρνηση, παρόλο που η Αδελφότητα δηλώνει ότι θα στηρίξει τον πρωθυπουργό και την κυβέρνηση στις “δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις”.9

Η Ιορδανία είναι σημαντικός δείκτης, όντας η χώρα με το μεγαλύτερο παλαιστινιακό πληθυσμό. Περισσότεροι Παλαιστίνιοι ζουν σήμερα στην Ιορδανία, παρά στη Δυτική Όχθη συμπεριλαμβανομένης της Ιερουσαλήμ. Το καθεστώς ξέρει ότι χωρίς ένα συμβιβασμό με την παλαιστινιακή ηγεσία δεν θα επιβιώσει. Το γεγονός ότι τα βασικά ανοίγματα γίνονται προς τη Χαμάς και τη Μουσουλμανική Αδελφότητα είναι δείγμα προς τα πού φυσάει ο άνεμος στην περιοχή. Η Αδελφότητα πρόκειται να αναδειχθεί και επισήμως σε κύρια πολιτική δύναμη στην Αίγυπτο στις επερχόμενες εκλογές. Στην Τυνησία, το κίνημα Νάχντα, επίσης στην παράδοση του πολιτικού Ισλάμ, κέρδισε με διαφορά τις πρώτες εκλογές μετά την πτώση του Μπεν Αλί.

Ωστόσο, η Ιορδανία συνεχίζει να μας παρέχει το μεγαλύτερο αρνητικό παράδειγμα στην ιστορία για το πού οδηγούν οι συμβιβασμοί με τα καθεστώτα. Το Μαύρο Σεπτέμβρη του 1970 ο Χουσεΐν, πατέρας του σημερινού βασιλιά της χώρας, διέταξε το στρατό να σφάξει χιλιάδες Παλαιστίνιους στους προσφυγικούς καταυλισμούς. Το βασιλικό καθεστώς έβλεπε τους Παλαιστίνιους ως “κράτος εν κράτει”, ειδικά όταν η παλαιστινιακή Αριστερά άρχισε να συνδέεται με την εργατική τάξη και την ιορδανική νεολαία, φτάνοντας να ρίχνει το σύνθημα “Όλη η εξουσία στην Αντίσταση”. Δεν ήταν μόνο οι συμβιβασμοί με τον Χουσεΐν που κόστισαν στους Παλαιστίνιους, αλλά και οι συμβιβασμοί με τα “ριζοσπαστικά” καθεστώτα στη Συρία, το Ιράκ και την Αίγυπτο που είχαν εξαρτήσει τη δράση των μαχητών είτε από τα τραπέζια των διαπραγματεύσεων που στήνονταν στις αραβικές πρωτεύουσες, είτε από τις ελπίδες ότι ο συριακός ή ο ιρακινός στρατός θα εξουδετέρωναν τον ιορδανικό.

Ο ρόλος των επαναστάσεων

Αυτά τα διδάγματα ξαναγίνονται σήμερα επίκαιρα. Ο απλός κόσμος που βρίσκεται ξεσηκωμένος στους δρόμους είναι ο πραγματικός σύμμαχος για την παλαιστινιακή υπόθεση. Ακόμα και όταν οι ηγεσίες κάνουν βήματα, πραγματικά ή εικονικά, υπέρ των Παλαιστίνιων, είναι κάτω από την πίεση του κόσμου. Η νέα αιγυπτιακή ηγεσία έχει κάνει συγκεκριμένες επιλογές ρήξης με το παρελθόν απόλυτης υποταγής στο σιωνισμό που κληροδότησε ο Μουμπάρακ. Μια Αίγυπτος με τη Μουσουλμανική Αδελφότητα πολιτικό πρωταγωνιστή είναι σίγουρο ότι θα κάνει ακόμα περισσότερες τέτοιες επιλογές. Η κινητήρια δύναμη όμως είναι ο κόσμος στις γειτονιές που κινητοποιείται και προβάλλει τα αιτήματά του, οι φοιτητές στα Πανεπιστήμια που προχωράνε σε καταλήψεις, ξηλώνουν τις ξένες σημαίες από τις σχολές τους και απαιτούν την απόλυση όλων των καθηγητών και πρυτάνεων που συνεργάζονταν με το Ισραήλ. Είναι οι εργάτες που οργανώνουν ανεξάρτητα συνδικάτα και προχωράνε σε αλλεπάλληλες απεργίες, αλλά την ώρα που παλεύουν για το μισθό τους δεν ξεχνάνε να φωνάζουν συνθήματα κατά της συνεργασίας με το σιωνιστικό κράτος. Πιο χαρακτηριστικά από όλους, οι εργάτες στο φυσικό αέριο που απαιτούν να σταματήσουν οι συμφωνίες παροχής ενέργειας προς το Ισραήλ, για να πάψουν να δουλεύουν προς όφελος της κατοχής.10 Η πρόσφατη εισβολή των διαδηλωτών στην ισραηλινή πρεσβεία στο Κάιρο που ανάγκασε τους ισραηλινούς διπλωμάτες να εγκαταλείψουν τη χώρα, οργανώθηκε στο μέσο ενός συνολικού απεργιακού κύματος.11

Αυτή την κατάσταση την αντιλαμβάνεται και το Ισραήλ και οι ΗΠΑ. Ο Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ, Λίον Πανέτα, στη διαδρομή προς την τελευταία του επίσκεψη στο Ισραήλ, δήλωσε στους δημοσιογράφους: “Είναι ξεκάθαρο ότι μέσα σε αυτή την τόσο δραματική περίοδο για τη Μέση Ανατολή, όπου συμβαίνουν τόσες πολλές αλλαγές, δεν είναι καλή κατάσταση για το Ισραήλ να απομονώνεται ολοένα και περισσότερο. Και όμως αυτό είναι που συμβαίνει”.12 Ο Ομπάμα αναγκάστηκε να αποδεχθεί την απόσυρση όλων των αμερικάνικων στρατευμάτων από το Ιράκ μέχρι το τέλος της χρονιάς, αφού δεν μπόρεσε να εκβιάσει ούτε καν την κυβέρνηση του Μάλικι που έχει στηθεί από τις ίδιες τις ΗΠΑ.13 Οι αλληλοκατηγορίες ανάμεσα στην κυβέρνηση Νετανιάχου – Πέρες – Λιμπερμαν και τις μυστικές υπηρεσίες με αφορμή το Ιράν δεν είναι συνηθισμένο φαινόμενο στο Ισραήλ. Είχαν προηγηθεί τρεις υπουργοί που καταψήφισαν την συμφωνία με τη Χαμάς, με έναν υπουργό να δηλώνει ότι η συμφωνία “είναι νίκη των τρομοκρατών” και πως “δίνει κίνητρο για δολοφονίες Ισραηλινών και περισσότερες απαγωγές”.14 Πάνω σε αυτόν τον αποπροσανατολισμό των Ισραηλινών, μπορεί να γίνει κατανοητή και η ένταση, αλλά και η διάρκεια που χαρακτήρισε το κίνημα των Αγανακτισμένων στο Ισραήλ. Οι Αγανακτισμένοι παρέμειναν αθεράπευτα σιωνιστές,15 όμως στο εσωτερικό του κινήματος αναδείχθηκαν αιτήματα, όπως για τη μείωση των στρατιωτικών δαπανών, που ήταν περιθωριακά ακόμα και στο πολυδιαφημισμένο ισραηλινό κίνημα ειρήνης.16 Η αδυναμία της κυβέρνησης να προλάβει τη γενική απεργία που κάλεσε η σιωνιστική συνδικαλιστική συνομοσπονδία στις 7 Νοέμβρη είναι ακόμη μια ένδειξη των ασυνήθιστων συνθηκών.17

Η εκτίμηση για τα επόμενα βήματα στον αγώνα για την απελευθέρωση της Παλαιστίνης πρέπει να γίνεται με δεδομένο ότι οι αλλαγές που έχουμε ως τώρα δει είναι μόνο τα προεόρτια. Όχι μόνο στην Αίγυπτο, αλλά και στην Υεμένη, στην Ιορδανία, το Μπαχρέιν και τη Συρία, οι εξελίξεις είναι μπροστά. Τα παραδείγματα που δίνει η εργατική τάξη στην Αίγυπτο είναι αυτά που πρέπει να γενικευτούν σε όλες τις χώρες. Μπαίνοντας μπροστά στον αγώνα, γκρέμισε το παλιό καθεστώς, δεν επέτρεψε την ανασυγκρότηση των νοσταλγών του, σπάει τις προσπάθειες να διασπαστεί ο κόσμος πάνω σε θρησκευτική βάση, και κράτησε στην καρδιά του αγώνα τη σύνδεση των κοινωνικών αιτημάτων με τον αντιιμπεριαλισμό. Όσο περισσότερο έλεγχο έχει η εργατική τάξη στις εξελίξεις, τόσο περισσότερο το Ισραήλ θα συμπιέζεται ανάμεσα σε δύο επιλογές ήττας. Από τη μια η επιλογή της υποχώρησης που θα μετατρέψει το Ισραήλ σε άχρηστο βάρος για τους ιμπεριαλιστές που το στηρίζουν. Από την άλλη η επιλογή της τυχοδιωκτικής επιθετικότητας που θα οδηγήσει σε εκατομμύρια στους δρόμους, σε πτώση κι άλλων δικτατόρων, σε περισσότερες εισβολές όχι σε ισραηλινές αλλά σε αμερικάνικες και βρετανικές πρεσβείες. Όσο πιο αποφασιστικά παρέμβει η εργατική τάξη στην επαναστατική διαδικασία, τόσο πιο δύσκολο θα είναι για το Ισραήλ να ξεφύγει από αυτές τις συμπληγάδες.

1. “UK military steps up plans for Iran attack amid fresh nuclear fears”, Guardian, 2 Νοέμβρη 2011.

2. “Israel accepts Quartet call for peace talks”, Arab News, 2 Οκτώβρη 2011.

3. “Young Palestinian activists represent a potential new political and social force”, Washington Post, 4 Νοέμβρη 2011.

4. “Palestinian PM Fayyad says the time 'not ripe' for talks”, BBC News, 20 Οκτώβρη 2011.

5. “China supports Palestine's bid for full-fledged UN membership - amb to Kuwait”, Kuwait News Agency, 24 Σεπτέμβρη 2011.

6. “Saudi King's private aircraft to take ex-prisoners for Hajj”, Middle East Monitor, 4 Νοέμβρη 2011.

7. “Λευτεριά στην Παλαιστίνη”, Εργατική Αλληλεγγύη 21 Σεπτέμβρη 2011.

8. “Jordan PM calls expulsion of Hamas a political and constitutional mistake”, Middle East Monitor, 2 Νοέμβρη 2011.

9. “Jordan – Islamists reject gov't posts”, Jordan Times, 23 Οκτώβρη 2011.

10. “Αίγυπτος: Οργή ενάντια στο Ισραήλ”, Εργατική Αλληλεγγύη, 24 Αυγούστου 2011.

11. “Η αιγυπτιακή επανάσταση προχωράει: Νέα Ταχρίρ ενάντια στο Ισραήλ”, Εργατική Αλληλεγγύη, 14 Σεπτέμβρη 2011.

12. Ρόιτερς, 2 Οκτώβρη 2011

13. “Iraq rejects US request to maintain bases after troop withdrawal”, Guardian, 21 Οκτώβρη 2011.

14. “Israel Cabinet minister says Gilad Shalit deal is 'victory for terror'”, Telegraph, 12 Οκτώβρη 2011.

15. Mark L Thomas, “One big tent”, Socialist Review, Σεπτέμβρης 2011.

16. “Massive rally swamps Tel Aviv”, Russia Today, 30 Οκτώβρη 2011.

17. “Israel's public sector declares general strike, paralyzing economy”, Haaretz, 6 Νοέμβρη 2011.