Άρθρο
Αντίσταση στην Προεδρία που θέλει να μας κάνει το “βίο αβίωτο”

Εξώφυλλο του τευχους 102

Σαμαράς και Βενιζέλος καμαρώνουν γιατί η κυβέρνησή τους πήρε την Προεδρία της ΕΕ για το πρώτο εξάμηνο του 2014. Η πιο χρεοκοπημένη κυβέρνηση προεδρεύει στην Ευρώπη της λιτότητας, της ανεργίας και του ρατσισμού. Αυτό το τεύχος του “Σοσιαλισμός από τα κάτω” αναλύει όλες αυτές τις πτυχές της Ευρώπης του καπιταλισμού. Το αφιέρωμα ξεκινάει με ένα άρθρο του Πάνου Γκαργκάνα για τα αδιέξοδα της ελληνικής Προεδρίας.

Ο Σαμαράς έτρεξε να βαφτίσει την ελληνική Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης το πρώτο εξάμηνο του 2014 ως «προεδρία της ελπίδας». Το μόνο βέβαιο είναι ότι έκφρασε τις δικές του ελπίδες ότι η Προεδρία της ΕΕ θα αποτελέσει σανίδα σωτηρίας για τον ίδιο.

Η συγκυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ υπολογίζει ότι χάρη στην ανάληψη της Προεδρίας θα επιβιώσει αυτό το εξάμηνο και θα φτάσει στις εκλογικές μάχες του Μάη-Ιούνη με τη στήριξη της ΕΕ έχοντας υποσχέσεις για αναδιάρθρωση του χρέους και «έξοδο» από το Μνημόνιο όπως η Ιρλανδία.

Υπολογίζει, επίσης, ότι από τη θέση αυτή θα μπορέσει να παίξει το χαρτί του ρατσισμού πανευρωπαϊκά, και άρα ίσως πιο αποτελεσματικά, σαν εργαλείο αποπροσανατολισμού γενικότερα και επαναπατρισμού ψηφοφόρων από τη Χρυσή Αυγή προς τη ΝΔ ειδικότερα.

Ήδη τα κυβερνητικά επιτελεία δεν παύουν ούτε λεπτό να διαφημίζουν ότι «οι εταίροι μας έχουν δεσμευτεί για αντιμετώπιση του χρέους την άνοιξη, μόλις επιβεβαιωθεί επίσημα το ελληνικό πρωτογενές πλεόνασμα» και ότι «η ελληνική Προεδρία έχει το μεταναστευτικό στην ατζέντα ως θέμα προτεραιότητας».

Οι δικοί τους σχεδιασμοί, λοιπόν, είναι σαφείς. Θέλουν να αξιοποιήσουν την Ευρώπη της λιτότητας και του ρατσισμού σε βάρος του κόσμου που παλεύει για την ανατροπή τους. Αλλά οι δυνατότητες για να αποκρούσουμε αυτές τις μεθοδεύσεις είναι επίσης χειροπιαστές.

Η προηγούμενη Προεδρία

Ένα πρώτο στοιχείο που αξίζει να θυμηθούμε είναι τις κινητοποιήσεις που βρήκε μπροστά της η προηγούμενη ελληνική Προεδρία της ΕΕ το 2003, επί Σημίτη, παρόλο που τότε οι οικονομικές συνθήκες ήταν διαφορετικές και η Ελλάδα ήταν η χώρα όπου η ΕΕ είχε τα μεγαλύτερα ποσοστά δημοφιλίας.

Στο περιοδικό «Σοσιαλισμός από τα κάτω», τεύχος 46, ο Πέτρος Κωνσταντίνου έγραφε:

«Ο κόσμος ανταποκρίθηκε μαζικά στα καλέσματα για περικύκλωση των συνόδων των υπουργών της ΕΕ.

Στο Ναύπλιο, (το Γενάρη) οι υπουργοί Εργασίας βρέθηκαν να συνεδριάζουν στη φρουρούμενη Ακροναυπλία περικυκλωμένοι από χιλιάδες διαδηλωτές. Η Πρωτοβουλία ΓΕΝΟΒΑ 2001 διαδήλωσε με σύνθημα “Δουλειές, όχι βόμβες” συνδέοντας την αντιπολεμική οργή με την αντεργατική εξόρμηση των κυβερνήσεων της ΕΕ.

Στην Αθήνα συνέρχονταν οι υπουργοί Παιδείας της ΕΕ στις 28 Φλεβάρη. Δυο βδομάδες μετά το μεγαλειώδες αντιπολεμικό συλλαλητήριο της 15 Φλεβάρη χιλιάδες μαθητές πλημμύρισαν τα Προπύλαια και διαδήλωσαν με σύνθημα “Σχολεία, όχι βόμβες”.

Στις 15 Μάρτη ακτιβιστές περικύκλωσαν στην Αθήνα το Πεντάγωνο, έστησαν εξέδρα στην είσοδο του υπουργείου και με τύμπανα και βαρέλια της ειρήνης μουσικοί και διαδηλωτές κατάγγειλαν τα πολεμοκάπηλα σχέδια των υπουργών Άμυνας της ΕΕ.

Και στις 16 Απρίλη με την επίσκεψη των αρχιεγκληματιών Μπλερ, Αθνάρ, Μπερλουσκόνι για τη Σύνοδο διεύρυνσης της ΕΕ, οι διαδηλώσεις και όχι οι πανηγυρισμοί του Σημίτη έδωσαν τον τόνο».

Και στο τεύχος 47 η Κατερίνα Θωίδου συμπλήρωνε την εικόνα του εξάμηνου με τις κινητοποιήσεις στη Χαλκιδική και στη Θεσσαλονίκη ενάντια στη Σύνοδο Κορυφής που έκλεισε την τότε ελληνική Προεδρία:

«Η Θεσσαλονίκη έφτασε να είναι η κορύφωση… την παραμονή της μεγάλης διαδήλωσης, το Εργατικό Κέντρο Χαλκιδικής μαζί με την τοπική επιτροπή κατοίκων του Ν. Μαρμαρά υποδέχθηκαν τους διαδηλωτές σε μια συγκέντρωση που έγινε λίγα μόλις μέτρα από το Πόρτο Καρράς όπου βρίσκονταν απομονωμένοι οι ευρωπαίοι ηγέτες. …Πήρε το λόγο ο εκπρόσωπος των ιταλικών συνδικάτων Cobas και θύμισε τις μάχες της Γένοβας και της Φλωρεντίας, τη δολοφονία του Κάρλο Τζιουλιάνι, τοποθετώντας τη Θεσσαλονίκη δίπλα σε αυτούς τους σταθμούς.

Την άλλη μέρα, Σάββατο 21 Ιούνη, επιβεβαιώθηκε αυτή η εικόνα. Απέτυχαν οι προσπάθειες της αστυνομίας να διαλύσει τη συγκέντρωση. Μέλη συνδικάτων και της Συμμαχίας Σταματήστε τον Πόλεμο έκαναν αλυσίδες. Αμέσως μετά ένα τεράστιο ποτάμι ξεχύθηκε στους δρόμους της Θεσσαλονίκης… η διαδρομή από το Άγαλμα Βενιζέλου, το αμερικάνικο προξενείο μέχρι την παραλία πλημμύρισε».

Τότε ο Σημίτης μπορούσε ακόμα να μιλάει για «ισχυρή Ελλάδα» που μόλις είχε μπει στο ευρώ, χτυπούσε ρυθμούς ανάπτυξης γύρω στο 4% και είχε την προοπτική των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 μπροστά της. Αλλά εκείνη η «φούσκα» έσκασε και αποδείχθηκε ότι οι διαδηλωτές που μιλούσαν για «Ευρώπη του πολέμου, της λιτότητας και του ρατσισμού» είχαν δίκιο.

Τώρα, ο Σαμαράς δεν έχει να αντιτάξει στους ασύγκριτα πιο οργισμένους διαδηλωτές του 2014 παρά μόνο ατέλειωτη ανεργία και φτώχεια, ρατσισμό επιπέδου νεοναζί και την πιο αντιδραστική πολεμοκάπηλη συμμαχία με το Ισραήλ.

Η οικονομία της «χρόνιας στασιμότητας»

Ο ελληνικός καπιταλισμός προσπαθεί να βγει από την πιο βαθιά οικονομική τρύπα της πρόσφατης ιστορίας του μέσα σε συνθήκες όπου κανένας καπιταλισμός δεν έχει βρει πραγματική διέξοδο από την κρίση.

Η συρρίκνωση της ελληνικής οικονομίας από το 2008 μέχρι σήμερα είναι δραματική και οι διαφωνίες για το αν ο κατήφορος έχει πιάσει πάτο παραμένουν. Τα όποια αισιόδοξα σενάρια ήθελαν το δεύτερο εξάμηνο του 2013 να δίνει σημάδια ανάκαμψης διαψεύστηκαν. Και οι προβλέψεις για το 2014 περιορίζονται σε εκτιμήσεις ότι ο ρυθμός της ύφεσης θα μειωθεί. Πρακτικά, έχουμε μια «σταθεροποίηση» της ύφεσης.

Η διεθνής εικόνα είναι παρόμοια, αν και σε διαφορετικά επίπεδα. Αντί για ανάκαμψη, υπάρχει σταθεροποίηση της στασιμότητας. Οι ρυθμοί αύξησης του ΑΕΠ δεν είναι αρνητικοί όπως στην Ελλάδα, αλλά και δεν προχωράνε σε σημαντικά θετικά πρόσημα. Πολλοί σχολιαστές μιλούν πια για την απειλή «χρόνιας στασιμότητας», για μια επανάληψη σε παγκόσμιο επίπεδο των φαινομένων της Ιαπωνικής οικονομίας μετά το δικό της κραχ πριν είκοσι χρόνια.

Οι προσδοκίες για ανάκαμψη με τη βοήθεια της πολιτικής της λεγόμενης «ποσοτικής χαλάρωσης» έχουν διαψευστεί παντού. Στις ΗΠΑ, η Κεντρική Τράπεζα ταλανίζεται αναζητώντας τους ρυθμούς με τους οποίους θα έπρεπε να περιορίσει την παροχή φθηνού χρήματος προς το τραπεζικό σύστημα. Στην Κίνα, υπάρχει αντίστοιχο πρόβλημα, με την «λαϊκή» Κεντρική Τράπεζα να ανοιγοκλείνει τη στρόφιγγα προσπαθώντας να περιορίσει τα προβλήματα υπερχρέωσης ολόκληρων τομέων χωρίς να προκαλέσει πιστωτική ασφυξία. Στην Ιαπωνία, τα λεγόμενα Αμπενόμικς δεν αποδίδουν τα αναμενόμενα αποτελέσματα και η όποια αναπτυξιακή ώθηση αποδεικνύεται παροδική.

Ακριβώς επειδή η «ποσοτική χαλάρωση» δεν έφερε ανάπτυξη, το φθηνό χρήμα μεταφράστηκε σε φούσκες που τώρα κινδυνεύουν να σκάσουν και να προκαλέσουν νέα επιδείνωση της κρίσης. Το αγωνιώδες ερώτημα για τους κεντρικούς τραπεζίτες στη σημερινή συγκυρία είναι κατά πόσο μπορούν να περιορίσουν το φθηνό χρήμα χωρίς να προκαλέσουν απότομο άδειασμα και επικίνδυνους κλονισμούς. Κανένας δεν περιμένει βελτίωση, τα καλύτερα σενάρια είναι η αποφυγή υποτροπής τύπου Λήμαν Μπράδερς του 2008.

Ήδη, όμως, υπάρχουν τα πρώτα θύματα στις λεγόμενες «αναδυόμενες αγορές» όπου είχαν κατευθυνθεί πολλά κερδοσκοπικά κεφάλαια. Η περίπτωση της γειτονικής Τουρκίας είναι χαρακτηριστική. Ο Ερντογάν που βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα μιας πολιτικής κρίσης μετά την έκρηξη των διαδηλώσεων στην Ταξίμ το 2013, προσπαθεί να χρεώσει τις δυσκολίες του σε «συνομωσίες του λόμπι των επιτοκίων». Πραγματικά, τα επιτόκια ανεβαίνουν και η τουρκική λίρα πέφτει, αλλά οι κερδοσκόποι δεν φοβούνται μόνο την πολιτική αστάθεια. Φοβούνται ότι δεν θα μπορούν να δανείζονται φτηνά σε δολάρια και να παίζουν παιχνίδια στην Ισταμπούλ (ή στη Βραζιλία, την Ινδονησία, τη Ν. Αφρική).

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, δεν είναι καθόλου εύκολο για την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αποφασίσει τι θα κάνει με το ελληνικό δημόσιο χρέος που είναι πια συγκεντρωμένο σε μεγάλο βαθμό στα χέρια της και εξακολουθεί να είναι μη βιώσιμο. Η «σταθερότητα» που πέτυχε ο Ντράγκι στην Ευρωζώνη είναι ουσιαστικά η αποφυγή μιας επιδείνωσης της κρίσης χρέους στην Ιταλία και στην Ισπανία μέσα από την πολιτική του φθηνού χρήματος για τις ευρωπαϊκές τράπεζες. Αλλά είναι άλλο πράγμα η μη επιδείνωση και άλλο το ξεπέρασμα αυτών των προβλημάτων. Πόσο γρήγορα ή απότομα θα έρθουν στην επιφάνεια αν σταματήσει το φθηνό χρήμα; Και πόσο εκρηκτικό μπορεί να γίνει αυτό το σκηνικό από την παρατεινόμενη αβεβαιότητα για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους;

Το μόνο που μπορεί να περιμένει η ελληνική κυβέρνηση μέσα σε αυτή την εικόνα είναι ακόμη μεγαλύτερες πιέσεις για να πετύχει μεγαλύτερο «πρωτογενές πλεόνασμα». Με μια οικονομία που συνεχίζει να συρρικνώνεται και την ανεργία να εξακολουθεί να ανεβαίνει, η μόνη προοπτική που έχει να προσφέρει ο Σαμαράς, ο Βενιζέλος και ο Στουρνάρας είναι πιο σκληρές περικοπές στις κοινωνικές δαπάνες και πιο μεγάλη φορολόγηση για τους μισθούς όσων εξακολουθούν να έχουν δουλειά.

Η Ευρώπη του ρατσισμού

Το χαρτί του ρατσισμού είναι η πιο πρόχειρη λύση που σκέφτονται οι κυβερνήσεις όταν φτάνουν σε τέτοιες δυσκολίες. Μπορεί η έκρηξη της αντιφασιστικής οργής μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα να ανάγκασε τον Σαμαρά να δηλώσει πολέμιος της Χρυσής Αυγής, αλλά αυτό δεν άλλαξε την προσήλωσή του στη ρατσιστική ατζέντα. Αντίθετα, η αντίληψη ότι το κυνήγι των μεταναστών είναι θεσμική υπόθεση των κρατικών μηχανισμών και όχι μόνο παρακρατική εκστρατεία των νεοναζί καλά κρατεί.

Έτσι βλέπουμε τον αρχηγό της Αστυνομίας να δηλώνει προς τα στελέχη της ότι πρέπει να τους κάνουν «το βίο αβίωτο», με τη συλλογιστική ότι η Ελλάδα είναι προνομιακή πύλη εισόδου μεταναστών προς την Ευρώπη και αυτό πρέπει να αλλάξει: να καταλάβουν ότι η απόπειρα εισόδου στην Ελλάδα σημαίνει εγκλεισμό, βασανιστήρια μέχρι και θάνατο.

Και δεν πρόκειται για χοντροκοπιές ενός «άξεστου» μηχανισμού όπως η Αστυνομία. Την ίδια συλλογιστική προσυπογράφει το υπουργείο Δικαιοσύνης με τις ρυθμίσεις που κλαδεύουν όχι μόνο την προοπτική ιθαγένειας για τους μετανάστες που είναι ήδη εδώ και για τα παιδιά τους, αλλά και όλα τα δικαιώματά τους. Όπως τόνιζε σε ανακοίνωσή της η ΚΕΕΡΦΑ:

«Δόθηκε στη δημοσιότητα ο «Κώδικας Μετανάστευσης» της ΝΔ, ένα νομοθέτημα που καταγράφει το μέγεθος της ρατσιστικής πολιτικής και των διακρίσεων σε βάρος των μεταναστών στην Ελλάδα αλλά και καθρεφτίζει τις πολιτικές της ρατσιστικής Ευρώπης-φρούριο.

Άνθρωποι που έχουν έρθει στην Ελλάδα κατατρεγμένοι από τις χώρες τους εξ αιτίας των πολέμων, της φτώχειας και των δικτατορικών καθεστώτων και έχουν παραμείνει σχεδόν μια δεκαετία δεν μπαίνουν σε καμία διαδικασία νομιμοποίησης! Προορίζονται για ένα νέο κύμα απελάσεων και ρατσιστικών επιχειρήσεων σκούπας και στρατοπέδων συγκέντρωσης.

Τα παιδιά των μεταναστών που υπέβαλαν αιτήσεις για ιθαγένεια και βρέθηκαν αντιμέτωπα με την αντιδραστική και άκαρδη απόφαση του ΣτΕ μετά από προσφυγή του έμμισθου δικηγόρου συνεργάτη της Χρυσής Αυγής Ι.Ανδριόπουλου στερούνται του δικαιώματος αυτού και παραπέμπονται στις διαδικασίες που τυραννάνε με την απίστευτη γραφειοκρατία τους γονείς τους. Η στέρηση δικαιώματος πρόσβασης σε επαγγέλματα διαιωνίζεται καθώς και η στέρηση ίσων πολιτικών και κοινωνικών δικαιωμάτων.

Δυσκολεύει παραπέρα η επανένωση των οικογενειών των μονίμων μεταναστών. Διατηρούνται τα μοναδικής έμπνευσης στην Υφήλιο κριτήρια σύνδεσης του αριθμού των ενσήμων με την ανανέωση των αδειών παραμονής.

Με λίγα λόγια όλες εκείνες οι πολιτικές των κλειστών συνόρων που οδηγούν στις εκατοντάδες πνιγμένων της FRONTEX στη Λαμπεντούζα αναπαράγονται σε αυτό το νομοθέτημα».

Η εκατόμβη των νεκρών της Λαμπεντούζα, σε συνδυασμό με την επερχόμενη Προεδρία της Ελλάδας στην ΕΕ, έδωσε αφορμή στον Σαμαρά να φορέσει ευρωπαϊκό μανδύα σε αυτή την πολιτική. Έτρεξε με επισκέψεις στην Ιταλία και στη Μάλτα να προτείνει μια συνεργασία που θα σφραγίσει τη Μεσόγειο απέναντι στους μετανάστες όπως ήδη κάνει η Frontex στον Έβρο και στο Αιγαίο.

Αλλά η μεγαλύτερη εμπλοκή της ΕΕ δεν κάνει αυτή την πολιτική λιγότερο ρατσιστική. Η ΕΕ συνολικά περικλείει τη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. Σύμφωνα με τα στοιχεία από την επίσημη ιστοσελίδα της, σε έναν πληθυσμό που φτάνει τα 500 εκατομμύρια, η παρουσία των μεταναστών που προέρχονται από χώρες εκτός ΕΕ φτάνει στα 31.4 εκατομμύρια ή ποσοστό 6,3%. Ο κύριος όγκος είναι συγκεντρωμένος στη Γερμανία (6,4 εκατομμύρια), στη Γαλλία (5,1 εκατ.), τη Βρετανία (4,7 εκατ.), την Ισπανία (4,1 εκατ.) και την Ιταλία (3,2 εκατ.).

Το 2011 ήταν η χρονιά που κορυφώθηκε το ρεύμα εισόδου μεταναστών από τον Έβρο πριν τον φράξει η Frontex. Ο αριθμός των εισερχομένων δίνεται επίσημα στις 54.974 άτομα. Με αυτό το ρυθμό θα χρειάζονταν 618 χρόνια για να διπλασιαστεί ο πληθυσμός των μεταναστών στην ΕΕ! Κι όμως ο Σαμαράς και οι ομόλογοί του έχουν το θράσος να μιλάνε για «κύρια πύλη εισόδου στην Ευρώπη» που πρέπει να σφραγιστεί με όλες τις βαρβαρότητες που αυτό συνεπάγεται.

Η σύγκρουση με τις ρατσιστικές επιλογές της ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ θα είναι ένα από τα πιο σημαντικά μέτωπα του κινήματος και θα κορυφωθεί στις 22 Μάρτη με τις συντονισμένες κινητοποιήσεις που προωθούν η ΚΕΕΡΦΑ από την Ελλάδα και η Unite Against Fascism από τη Βρετανία.

Μαύρη αντίδραση στη Μέση Ανατολή

Η εικόνα για τις αντιδραστικές πολιτικές που φέρνει η «προεδρία της ελπίδας» συμπληρώνεται από το πεδίο της εξωτερικής πολιτικής. Σε μια Μέση Ανατολή σε αναβρασμό, ο Σαμαράς θέλει να προβάλει ως στοιχείο σταθερότητας τον άξονα Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ. Και δεν περιορίζεται μόνο σε λόγια και ανταλλαγές επισκέψεων ανάμεσα στην Αθήνα και στο Τελαβίβ.

Την ίδια ώρα που η κυβέρνηση αυτοδιαφημίζεται ως δύναμη κάθαρσης από τις μίζες των εξοπλιστικών προγραμμάτων, οι εξοπλισμοί που αγοράστηκαν αξιοποιούνται μέσα σε περίοδο λιτότητας. Πρόσφατα έγινε η πρώτη δοκιμή των πυραύλων S-300, ενώ λίγο πιο πριν ο Σαμαράς είχε εποπτεύσει αυτοπροσώπως σε ασκήσεις του Ναυτικού στην περιοχή ανάμεσα στα Δωδεκάνησα και την Κύπρο.

Ένας λόγος για αυτές τις κινήσεις είναι η προσπάθεια για ελληνοϊσραηλινή συνεργασία στην εκμετάλλευση των κοιτασμάτων στην ΑΟΖ της Κύπρου, σε ανταγωνισμό με την Τουρκία. Αλλά δεν είναι ο μόνος.

Η κρίση και τα σημάδια αστάθειας στην Τουρκία οδηγούν σε εντατικοποίηση αυτών των κινήσεων. Ο Ερντογάν έχει καταγράψει αποτυχίες της πολιτικής του τόσο απέναντι στην Αίγυπτο, όσο και απέναντι στη Συρία με αποτέλεσμα να ξαναστρέφεται προς βελτίωση των σχέσεων της Τουρκίας με το Ισραήλ. Αλλά κινείται πλέον από θέση αδυναμίας. Η θεωρία ότι η Τουρκία έδειχνε το δρόμο της ενσωμάτωσης του Μουσουλμανικού κόσμου «στις αξίες της Δύσης» φθίνει καθώς ο Ερντογάν συγκρούεται πια και με τους Κεμαλιστές και με τους Ισλαμιστές μέσα στην ίδια τη χώρα του. Ως ένα βαθμό, οι άγριοι ανταγωνισμοί ανάμεσα στη Σαουδική Αραβία και το Ιράν αποσταθεροποιούν και το ίδιο το κυβερνητικό κόμμα ΑΚΡ.

Παράλληλα, οι ευρύτερες εξελίξεις στην περιοχή έχουν φέρει τις αμερικάνικες θέσεις πιο κοντά προς τις ευρωπαϊκές. Ο Ομπάμα έχει εγκαταλείψει προς το παρόν τα σχέδια επέμβασης στη Συρία, ενώ παράλληλα προχώρησε σε άνοιγμα προς το Ιράν. Η αλλαγή των προτεραιοτήτων του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού από τη Μέση Ανατολή προς την Ασία και τον Ειρηνικό αφήνει μεγαλύτερα περιθώρια σε άλλες δυνάμεις, όχι μόνο τη Ρωσία, όπως κατά κόρον λέγεται και γράφεται από αφορμή το ρόλο του Πούτιν στη Συρία, αλλά και στην ΕΕ.

Ο Σαμαράς και ο Βενιζέλος φαντασιώνονται ότι όλα αυτά αναβαθμίζουν τις δυνατότητες της ελληνικής Προεδρίας στην περιοχή. Πρόκειται για επικίνδυνες φαντασιώσεις που μπορεί να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη εμπλοκή στους οξυμένους ανταγωνισμούς της Μέσης Ανατολής στο πλευρό της πιο πολεμόχαρης δύναμης. Ο Νετανιάχου έχει απειλήσει ανοιχτά ότι μπορεί να επιτεθεί μονομερώς στο Ιράν και όλοι ξέρουν ότι μια απειλή από το κράτος που έχει επιτεθεί σε όλους τους γείτονές του δεν είναι κενό γράμμα. Η αντίσταση στον άξονα Νετανιάχου-Σαμαρά ως δύναμη ιμπεριαλιστικής «σταθερότητας» στην περιοχή είναι προτεραιότητα για το κίνημα.

Στροφή αριστερά

Όλα αυτά σημαίνουν ότι πίσω από τις φιλολογίες της «ελπίδας» και της αναβίωσης του success story, το εξάμηνο που έρχεται κουβαλάει σκληρές κυβερνητικές επιθέσεις χωρίς καμιά προοπτική διεξόδου από την κρίση. ΝΔ και ΠΑΣΟΚ οδεύουν προς εκλογικές μάχες, ακόμη και αν αποφύγουν τις βουλευτικές εκλογές, μέσα σε συνθήκες που θα κάνουν τα κόμματά τους ακόμη πιο μισητά. Το αποτέλεσμα είναι αναταραχή και στα δυο επιτελεία.

Αυτό είναι εξώφθαλμο στην περίπτωση του ΠΑΣΟΚ. Εκεί όλοι περιμένουν το τέλος του Βενιζέλου και τοποθετούνται ανάλογα. Οι Σημιτικοί αναζητούν σωσίβιο στην κίνηση των 58 για μια «νέα» κεντροαριστερά. Ο Λοβέρδος το ψάχνει στη συνεργασία με τον Κουβέλη. Ο Σκανδαλίδης διεκδικώντας βελτίωση των σχέσεων με τον ΣΥΡΙΖΑ. Ο Βενιζέλος θυμίζει όλο και περισσότερο τον Ζίγδη όταν κρατούσε σφιχτά τη σφραγίδα της Ένωσης Κέντρου μέχρι τελικής πτώσης.

Η ΝΔ δεν έχει φτάσει ακόμη σε αυτό το σημείο. Αλλά η διαγραφή του Βύρωνα Πολύδωρα, το σκάνδαλο Λιάπη και ο περιορισμός της κυβερνητικής πλειοψηφίας στη Βουλή σε οριακά επίπεδα είναι ανοιχτά σημάδια της κρίσης που σέρνεται και μέσα στο βασικό κυβερνητικό κόμμα.

Ο Σαμαράς αναγκάζεται να κάνει συνάντηση με τον Καραμανλή για το περιεχόμενο της οποίας δεν ανακοινώνεται τίποτα. Τι να πουν άλλωστε; Ότι ο Καραμανλής μπορεί να υποχρεωθεί να αναλάβει αντίστοιχες πρωτοβουλίες με τον Σημίτη για κάποια «κίνηση των 58» της κεντροδεξιάς;

Εξίσου εξευτελιστικό για τον πρωθυπουργό που καμαρώνει ότι προεδρεύει στην ΕΕ είναι το γεγονός ότι οι εξαγγελίες του κατά των νεοναζί στηρίζονται σε μια ομάδα ακροδεξιών βουλευτών της ΝΔ που διατηρούν ανοιχτά τις γέφυρες με τη Χρυσή Αυγή. Έτσι οι αντιφασιστικοί μύδροι συνδυάζονται με βολικές ρυθμίσεις για τους Χρυσαυγίτες, όπως η μη προφυλάκιση του Κασιδιάρη, οι αστυνομικές διευκολύνσεις για τις συγκεντρώσεις τους ή η απόπειρα αποσύνδεσης των δολοφόνων του Σαχζάτ Λουκμάν από την εγκληματική δράση της Χρυσής Αυγής.

Πρακτικά, το κυβερνητικό στρατόπεδο δεν είναι σε θέση να πάρει την πρωτοβουλία των κινήσεων. Η μια όψη αυτής της τελμάτωσης είναι οι ασφυκτικοί περιορισμοί που επιβάλει η τροϊκανή διαχείριση της κρίσης. Αλλά η κύρια όψη είναι η εντυπωσιακή επιμονή της εργατικής αντίστασης.

Ο Σαμαράς μετά την αποχώρηση της ΔΗΜΑΡ από την κυβέρνηση έκανε υπουργό Υγείας τον Γεωργιάδη σε μια κίνηση που σηματοδοτούσε κλιμάκωση της επίθεσης στη Δημόσια Υγεία. Ο τσαμπουκάς δεν απέδωσε. Έξι μήνες αργότερα ο φασιστοϋπουργός αντιμετωπίζει όχι μόνο τις αντιστάσεις στα νοσοκομεία του ΕΣΥ αλλά και μια απεργία διαρκείας στον ΕΟΠΥΥ που συνεχίστηκε και μέσα στα Χριστούγεννα.

Αντίστοιχα, μπορεί τα ΜΑΤ να μπήκαν στο ραδιομέγαρο της Αγίας Παρασκευής, αλλά η κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να το χρησιμοποιήσει. Στα Πανεπιστήμια το μόνο μάθημα του φθινοπωρινού εξάμηνου ήταν αυτό που έδωσαν οι απεργοί διοικητικοί υπάλληλοι στον υπουργό Παιδείας.

Και παράλληλα, χιλιάδες συνδικαλισμένοι εργαζόμενοι αντλούν τα διδάγματα από αυτή την επιμονή των αγώνων. Στο συνέδριο της ΑΔΕΔΥ καταγράφηκε η πιο εντυπωσιακή στροφή αριστερά ακόμη και σε επίπεδο τριτοβάθμιας οργάνωσης. Διαβάζουμε στο ρεπορτάζ της Εργατικής Αλληλεγγύης:

“Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ψηφοφορίας, η πτώση των ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ είναι εντυπωσιακή. Στις 174 ψήφους και τις 22 έδρες στο Γενικό Συμβούλιο (από 376 ψήφους και 38 έδρες το 2010) έπεσε η ΠΑΣΚΕ, ενώ στις 153 ψήφους και τις 19 έδρες (από 236 ψήφους και 24 έδρες το 2010) η ΔΑΚΕ. Από τις 85 έδρες του Γενικού Συμβουλίου, οι δύο παρατάξεις μαζί καταλαμβάνουν πλέον τις 41 (από 62 το 2010), χάνοντας την απόλυτη πλειοψηφία τους.

Αντίστροφη είναι η πορεία της Αριστεράς. Στις 114 ψήφους και τις 14 έδρες (από 84 ψήφους και 9 έδρες το 2010) ανέβηκε η Αυτόνομη Αγωνιστική Ριζοσπαστική Συνεργασία (ΣΥΡΙΖΑ). Μικρότερη άνοδο είχε η ΔΑΣ (ΠΑΜΕ) με 91 ψήφους και 11 έδρες (από 96 ψήφους και 10 έδρες το 2010). Ενώ σχεδόν διπλασιασμό είχαν οι Παρεμβάσεις (ΑΝΤΑΡΣΥΑ) με 68 ψήφους και 8 έδρες (από 43 ψήφους και 4 έδρες το 2010).

Επιτυχία σημείωσε και η πρωτοεμφανιζόμενη αριστερή διάσπαση της ΠΑΣΚΕ με κέντρο την ΠΟΕ-ΟΤΑ και τον πρόεδρό της Θ. Μπαλασόπουλο, Δημοσιοϋπαλληλική Ανατροπή, που πήρε 63 ψήφους και 8 έδρες στο ΓΣ. Ενώ από μία έδρα έλαβαν το Δίκτυο Εργαζομένων (ΔΗΜΑΡ), η Ανεξάρτητη Ενωτική Κίνηση και η ΕΡΓΑΣ - Ταξική Πορεία (Μ-Λ ΚΚΕ και ΚΚΕ μ-λ).

Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι στη νέα 17μελή Εκτελεστική Επιτροπή που θα εκλεγεί από το Γενικό Συμβούλιο, ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ θα πέσουν στις 8 έδρες (4 ΠΑΣΚΕ και 4 ΔΑΚΕ) χάνοντας κι εδώ την πλειοψηφία. Στις 3 από 2 έδρες θα ανέβει η Αυτόνομη Αγωνιστική Ριζοσπαστική Συνεργασία, στις 2 από 1 έδρα θα ανέβει η ΔΑΣ και στις 2 από 1 θα ανέβουν οι Παρεμβάσεις. Ενώ 2 έδρες θα έχει και η Δημοσιοϋπαλληλική Ανατροπή.”

Και η Αριστερά;

Με την κυβέρνηση σε αδιέξοδο, την εργατική αντίσταση να επιμένει και τον κόσμο της εργασίας να στρίβει αριστερά, οι προϋποθέσεις για μια μαζική και νικηφόρα απάντηση στις επιθέσεις της ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ είναι ορατές. Ωστόσο οι ηγεσίες της κοινοβουλευτικής αριστεράς κινούνται σε άλλο μήκος κύματος.

Η ηγεσία του ΚΚΕ επιμένει να χτυπάει τις απεργίες διαρκείας ως «τυχοδιωκτικές». Το πιο χτυπητό παράδειγμα ήταν η στάση του στις συνελεύσεις των ΕΛΜΕ και των προέδρων τους και τον Μάη και τον Σεπτέμβρη. Χιλιάδες εκπαιδευτικοί προσπάθησαν να επιβάλουν στη συνδικαλιστική ηγεσία τους την κήρυξη επαναλαμβανόμενων πενθήμερων απεργιών, έφτασαν να το πετύχουν και περίμεναν ότι το κόμμα που κατακεραυνώνει καθημερινά τις «συμβιβασμένες ηγεσίες» θα τους στήριζε. Αλλά εισέπραξαν την πιο πεισματική άρνηση.

Το ίδιο επαναλήφθηκε και στον αγώνα των διοικητικών των ΑΕΙ, ενώ στην ΕΡΤ έφτασε να υποστηρίζει την στροφή δικών του στελεχών προς την απεργοσπαστική ΔΤ του Καψή. Ουσιαστικά το ΚΚΕ στο όνομα της θεωρίας των «αρνητικών συσχετισμών» κουνάει το δάχτυλο στον κόσμο που αλλάζει συσχετισμούς υπέρ της αριστεράς στην πράξη.

Στο χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, οι μετατοπίσεις της ηγεσίας προς τα δεξιά βρίσκονται σε αντίστροφη πορεία με τον κόσμο που παλεύει. Τον τόνο δίνει ο ίδιος ο Τσίπρας με πιο χαρακτηριστική την ομιλία του στο Τέξας, όπου ανάμεσα στα άλλα τόνισε:

«Υπάρχουν μαθήματα που εμείς οι Ευρωπαίοι πρέπει να αντλήσουμε από την Αμερική. Σήμερα βρίσκομαι στο LBJ School of Public Affairs και ξαναθυμάμαι πως η «Μεγάλη Κοινωνία» άλλαξε την Αμερική. Βλέπω ακόμα ότι παρά τις δυσκολίες, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να προχωρούν προς αυτό το μεγάλο σχέδιο. Πόσο καλό θα ήταν να είχαμε το ίδιο πνεύμα και πρόγραμμα για την Ευρωζώνη.»

Καταστροφολογία για την έξοδο από το ευρώ, εναγκαλισμός των παραδοσιακών αξιών των ιδρυτών της ΕΕ, αποπληρωμή του χρέους σύμφωνα με την ανάπτυξη της οικονομίας, νοσταλγία για την Αμερική του Johnson (αυτήν που πάλευαν να αλλάξουν τα κινήματα της δεκαετίας του 60 και του 70) – τι άλλο θα ακούσουμε άραγε;

Όλες αυτές οι εξελίξεις έχουν αναδείξει την ΑΝΤΑΡΣΥΑ σαν το τμήμα εκείνο της Αριστεράς που παραμένει στήριγμα για τους αγώνες και την προοπτική τους. Τόσο κινηματικά όσο και προγραμματικά. Η ενίσχυσή της μέσα στις κρίσιμες μάχες του εξάμηνου της ελληνικής Προεδρίας της ΕΕ είναι το κλειδί για να δούμε τους αγώνες μας να νικάνε.