Εξώφυλλο του τευχους 77
Οι εφημερίδες και τα κανάλια ανακήρυξαν, όλο χαρά, τη δεξιά τον μεγάλο νικητή των εκλογών που έγιναν στις 27 Σεπτέμβρη στη Γερμανία.
Η Ανγκελα Μέρκελ και οι νεοφιλελεύθεροι νέοι της σύμμαχοι, έλεγαν, θα μπορεί τώρα, απελευθερωμένη από τα εμπόδια που τις έβαζε η αναγκαστική της συνύπαρξη με τους Σοσιαλδημοκράτες στην κυβέρνηση του «Μεγάλου Συνασπισμού», να επιβάλλει το πρόγραμμα των «δομικών μεταρρυθμίσεων» που τόσο έχουν ανάγκη οι γερμανικές επιχειρήσεις.
Στην πραγματικότητα, όμως, τα χέρια της Μέρκελ δεν ήταν ποτέ δεμένα από τους Σοσιαλδημοκράτες υπουργούς της παλιάς της κυβέρνησης. Αυτός που έβαζε όλα τα προηγούμενα χρόνια τα όρια στην πολιτική που θα ήθελε να εφαρμόσει ήταν ο φόβος «των από τα κάτω» -ο φόβος απέναντι στα συνδικάτα και την εργατική τάξη. Και αυτός ο φόβος είναι σήμερα μετά τις εκλογές μεγαλύτερος στη Γερμανία -παρά το 50% που συγκέντρωσαν τα δεξιά κόμματα (CDU, CSU και FDP) στη Βουλή.
Ο πραγματικός «μεγάλος νικητής» των γερμανικών εκλογών δεν ήταν η δεξιά αλλά η αριστερά. Η Die Linke («Η Αριστερά«) -ένα κόμμα που δημιουργήθηκε μόλις πέντε χρόνια πριν με κέντρο τους μεγάλους αγώνες ενάντια στις νεοφιλελεύθερες μεταρρυθμίσεις της σοσιαλδημοκρατικής κυβέρνησης του Gerhard Schroeder- ξεπέρασε το 10% στις εκλογές και κατάφερε να εκλέξει 73 βουλευτές στο νέο κοινοβούλιο. Πρόκειται για τα καλύτερα αποτελέσματα για την αριστερά στη Γερμανία εδώ και 7 δεκαετίες.
Ανάμεσα σε αυτούς που εκλέχτηκαν στο νέο κοινοβούλιο είναι και δυο συντρόφισες, η Christine Buchholz και η Nicole Gohlke που ανήκουν στον κύκλο του περιοδικού Marx 21 -ενός κύκλου που μοιράζεται πολλές κοινές ιδέες με το ΣΕΚ, την Εργατική Αλληλεγγύη και το περιοδικό Σοσιαλισμός από τα Κάτω. Η συνέντευξη που δημοσιεύουμε είναι με τον Stefan Bornost, τον εκδότη του περιοδικού Marx 21.
Τα αποτελέσματα των εκλογών στη Γερμανία ήταν μια νίκη για την Die Linke. Αύξησε σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές τις ψήφους της κατά ένα εκατομμύριο. Που οφείλεται αυτή η επιτυχία;
Ηταν πράγματι μια νίκη. Με το αποτέλεσμα των ομοσπονδιακών εκλογών, η Die Linke ενίσχυσε τη δύναμή της σαν κόμμα της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ειρήνης σε σχέση με τους πολιτικούς και τους κοινωνικούς αγώνες που έρχονται. Σε ομοσπονδιακό επίπεδο 5.153.884 άνθρωποι ψήφισαν την Die Linke. Αυτό σημαίνει 1.035.690 ψηφοφόροι περισσότεροι από ό,τι το 2005. Στη Δύση τα αποτελέσματα ήταν αισθητά καλύτερα, στην Ανατολή 16 υποψήφιοι εκλέχτηκαν κερδίζοντας την απόλυτη πλειοψηφία στην περιοχή τους -πράγμα που σημαίνει 13 περισσότεροι από ό,τι τέσσερα χρόνια πριν.
Η Die Linke κατάφερε να πετύχει αυτό το αποτέλεσμα γιατί έκανε τα κοινωνικά ζητήματα το κέντρο της εκλογικής της καμπάνιας. Αυτό που χαρακτήρισε τον εκλογικό αγώνα ήταν η απόρριψη της ιδέας ενός κόκκινου-κόκκινου-πράσινου στρατόπεδου (μιας κυβερνητικής συμμαχίας με το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα και το Κόμμα των Πράσινων) και ο προσανατολισμός σε μια αυτόνομη, ταξική εκλογική μάχη. Ο προσανατολισμός ήταν προς τους εργαζόμενους, τους φοιτητές, τους συνταξιούχους και τους άνεργους που ψάχνουν για δουλειά. Και αυτό είχε αποτέλεσμα. Το 56% του κόσμου πιστεύει ότι η Die Linke είναι το κόμμα που υποστηρίζει περισσότερο από οποιοδήποτε άλλο τους αδύναμους. Το 18% των εργατών και το 26% των ανέργων ψήφισε την Die Linke.
Η πολιτική της παρουσία ήταν αποφασιστική για αυτή την επιτυχία. Η Die Linke πόλωσε με το κεντρικό της πολιτικό προφίλ -να ξηλώσουμε τις μεταρρυθμίσεις Χαρτς IV (οι μεταρρυθμίσεις της κυβέρνησης του Schroeder που πετσόκοψαν τα επιδόματα ανεργίας), όχι στην αύξηση της ηλικίας σύνταξης στα 67, καθιέρωση ελάχιστου μισθού με νόμο, έξω ο γερμανικός στρατός από το Αφγανιστάν, αναδιανομή του πλούτου. Κατάφερε να κάνει εμφανείς τις διαφορές της από τα άλλα κόμματα. Και σε αυτά πρέπει να προσθέσει κανείς μια αποφασιστική και ενεργητική συμμετοχή στον αγώνα της βάσης του κόμματος σε κάθε γειτονιά.
Τα δεξιά Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης πανηγυρίζουν για τη νέα Μαυρο-Κίτρινη (από τα χρώματα του Χριστιανοδημοκρατικού και του Φιλελεύθερου κόμματος) κυβέρνηση. Ελπίζουν ότι θα μπορέσουν να περάσουν μια ολόκληρη σειρά από νεοφιλελεύθερα μέτρα. Πόσο ισχυρή είναι η νέα κυβέρνηση της Μέρκελ; Μπορεί το κίνημα να σταματήσει τις επιθέσεις;
Το πιο σημαντικό: η νέα κυβέρνηση δεν είναι αποτέλεσμα κάποιας δεξιάς στροφής της κοινωνίας. Αντίθετα: το Μαυρο-Κίτρινο κυβερνάει παρόλο που η πλειοψηφία απορρίπτει μια σειρά από τα κεντρικά σχέδια της νέας κυβέρνησης. Μόνο το 31% θέλει μια κοινωνία όπου αυτό που θα μετράει θα είναι «η μεγαλύτερη αποδοτικότητα». Αντίθετα το 59% δηλώνει ότι θέλει να βάλει στην εξουσία πολιτικούς που θα είναι υπέρ της «μεγαλύτερης αλληλεγγύης». Το 77% θέλει νομοθετική επιβολή ελάχιστου μισθού. Το 61% θέλει να εγκαταλείψουμε την πυρηνική ενέργεια. Το 66% είναι ενάντια στις φορολογικές αυξήσεις. Το 55% θέλει άμεση αποχώρηση από το Αφγανιστάν. Το 59% θεωρεί ότι δεν υπάρχει κοινωνική δικαιοσύνη στην Γερμανία, ενώ και πάλι ένα 59% πιστεύει ότι το πιο σημαντικό σήμερα είναι η εξασφάλιση των θέσεων εργασίας. Το 62% μάλιστα συμφωνεί με τη φράση ότι το CDU (η δεξιά Χριστιανοδημοκρατική Ενωση, το κόμμα της Μέρκελ) «αδιαφορεί για τα συμφέροντα των εργαζομένων». Το 65% πιστεύει ότι με μια κυβέρνηση του CDU «η ψαλίδα ανάμεσα στους πλούσιους και τους φτωχούς θα μεγαλώσει».
Οσο αφορά στα ίδια τα εκλογικά αποτελέσματα. Το αστικό στρατόπεδο έχασε σε σχέση με το 2005 συνολικά 311.166 ψήφους. Στο εσωτερικό αυτού του αστικού στρατοπέδου μετατοπίστηκαν οι ισορροπίες προς το σκληρά νεοφιλελεύθερο FDP. Την κύρια ευθύνη για την Μαυρο-Κίτρινη πλειοψηφία στο νέο κοινοβούλιο την έχει το SPD (Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα) που «πέτυχε» με την εμμονή του στην πολιτική των περικοπών και του πολέμου μια καταστροφική εκλογική καθίζηση. Το 1998 το SPD ψήφισαν περίπου 20 εκατομμύρια πολίτες. Στο τέλος της Κοκκινο-Πράσινης εποχής (της εποχής της κυβέρνησης Σοσιαλδημοκρατίας-Πράσινων του Schroeder) έμειναν 16 εκατομμύρια. Και τώρα μετά τα χρόνια του Μεγάλου Συνασπισμού έπεσαν στα 10.
Μια παρόμοια εικόνα δίνει και η εξέλιξη του αριθμού των μελών του SPD. Από το 1990 μέχρι το 2009 έχασε πάνω από 400 χιλιάδες μέλη. Η κατάρρευση του SPD, απόρροια της αντικοινωνικής του πολιτικής, έφερε το Μαυρο-Κίτρινο στην εξουσία.
Η νέα κυβέρνηση πατάει σε σαθρό έδαφος -και αυτό το γνωρίζει πολύ καλά. Στις διαπραγματεύσεις με τους συμμάχους της για τη νέα κυβέρνηση, η Μέρκελ μιλάει συνέχεια για «κοινωνική δικαιοσύνη», από τον φόβο των αντιδράσεων προφανώς. Οι φόβοι της είναι δικαιολογημένοι. Λίγο πριν τις εκλογές είχαμε μια μεγάλη αντι-πυρηνική διαδήλωση στην οποία συμμετείχαν 60.000 άνθρωποι «ενάντια στην επέκταση της ατομικής ενέργειας». Τα κινήματα παρακολουθούν από πολύ κοντά τις προθέσεις της κυβέρνησης και προετοιμάζονται για πόλεμο.
Τον Νοέμβρη η Γερμανία θα γιορτάσει την 20ή επέτειο της πτώσης του Τείχους του Βερολίνου. Τότε μας έλεγαν ότι ο σοσιαλισμός πέθανε, ότι ο καπιταλισμός ήταν «το τέλος της ιστορίας». Τι έχουν απογίνει σήμερα, 20 χρόνια μετά, οι ιδέες αυτές;
Μέσα στη νεολαία ιδιαίτερα, υπάρχει τα τελευταία χρόνια σταθερά ένα μεγάλο ενδιαφέρον για τις ριζοσπαστικές, αντικαπιταλιστικές ιδέες -αυτός ήταν και ο λόγος γιατί το γερμανικό Attac, για παράδειγμα, το αντι-νεοφιλελεύθερο δίκτυο, κατάφερε να μεγαλώσει μετά τη Γένοβα από 300 σε 10.000 μέλη.
Η κρίση έχει επιταχύνει και έχει εξαπλώσει αυτή την εξέλιξη -τώρα ακόμα και ο αστικός τύπος θυμάται συχνά τον Μαρξ, τουλάχιστον σαν έναν διορατικό αναλυτή του καπιταλιστικού συστήματος.
Η δημιουργία της Die Linke και ιδιαίτερα της σπουδαστικής του παράταξης LINKE.SDS έδωσε τη δυνατότητα να ανοίξει μια πλατιά συζήτηση για τις εναλλακτικές λύσεις απέναντι στο καπιταλιστικό σύστημα. Στις αρχές του Οκτώβρη, η SDS οργάνωσε ένα συνέδριο με τίτλο «make capitalism history» (να κάνουμε τον καπιταλισμό παρελθόν). Είχε τεράστια επιτυχία. Πάνω απο 1100 νέοι, κύρια, συμμετείχαν με πάθος στις πάνω από 60 εκδηλώσεις του. Αυτή η επιτυχία δεν έπεσε από τον ουρανό: όλους τους προηγούμενους μήνες η SDS έριξε το βάρος της στην οργάνωση μιας κίνησης μελέτης του «Κεφάλαιου» του Μαρξ στα πανεπιστήμια -κάτι που σήμαινε ότι εκατοντάδες φοιτητές ασχολούνταν με τον Μαρξ για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το συμπέρασμα των συζητήσεων: οι περισσότεροι θέλουν μια κοινωνία πέρα από τον καπιταλισμό αλλά όχι μια επιστροφή στις δικτατορίες του Ανατολικού Μπλοκ.
Για εμάς που υποστηρίζουμε τον Σοσιαλισμό από τα Κάτω, μια κοινωνία που βασίζεται στη δράση των ίδιων των ανθρώπων και όχι στην «αλάνθαστη» καθοδήγηση της κομματικής ηγεσίας, οι καιροί είναι εξαιρετικοί.