Άρθρο
Καταλήψεις! Για δημόσια δωρεάν Παιδεία

Εξώφυλλο του τευχους 88

Κύμα καταλήψεων έχει σαρώσει όλα τα Πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ μέσα σε ελάχιστες μέρες από την ψήφιση του Νόμου Διαμαντοπούλου στις 24 Αυγούστου.

Τη στιγμή που γραφόταν αυτό το κείμενο οι καταλήψεις είχαν φτάσει τις 223 πανελλαδικά με εντυπωσιακά νούμερα φοιτητών να στηρίζουν τις κινητοποιήσεις. Ταυτόχρονα, οι πανεπιστημιακοί καθηγητές, παρά τα εμπόδια της ηγεσίας της ΠΟΣΔΕΠ, ξεκίνησαν τις δικές τους Συνελεύσεις. Στο Μετσόβειο Πολυτεχνείο αποφασίστηκε διήμερη απεργία, στα Γιάννενα τριήμερη με προοπτική να συνεχιστούν οι κινητοποιήσεις με πενθήμερες επαναλαμβανόμενες.

Η συναίνεση που κατάφερε να εξασφαλίσει η κυβέρνηση στη Βουλή και να περάσει το νόμο-πλαίσιο με 250 ψήφους βουλευτών από το ΠΑΣΟΚ, τη Νέα Δημοκρατία, το ΛΑΟΣ και το κόμμα της Μπακογιάννη, έχει τα όρια της μέσα στους τέσσερις τοίχους της αίθουσας της Βουλής.

Στις Γενικές Συνελεύσεις των σχολών όχι απλώς δεν υπάρχει συναίνεση από την συντριπτική πλειοψηφία του φοιτητικού κόσμου, αλλά η κυβέρνηση δεν μπορεί να ελέγξει ούτε την ΠΑΣΠ που σε πολλά σημεία στηρίζει τις προτάσεις κατάληψης που κατατίθενται από τα ΕΑΑΚ και άλλες δυνάμεις της αριστεράς (με θλιβερή εξαίρεση την Πανσπουδαστική-ΜΑΣ).

«Μαριέτα, βγες τα μάτια σου να ανοίξεις, να δεις μειοψηφίες που κάνουν καταλήψεις», ήταν το σύνθημα που φώναζαν οι καταλήψεις το 2006-07 ως απάντηση στις κατηγορίες της Γιαννάκου και του Πολύδωρα ότι στις κινητοποιήσεις συμμετέχει «μια μερίδα των φοιτητών». Το τωρινό φοιτητικό κίνημα έχει κάθε λόγο να απευθύνει αυτό το σύνθημα στη Διαμαντοπούλου αφού ο ρυθμός που απλώνονται οι καταλήψεις σε όλη τη χώρα την πρώτη εβδομάδα δεν μπορεί να συγκριθεί παρά μόνο με την κορύφωση του πρώτου γύρου κινητοποιήσεων, τον Μάη-Ιούνη, του 2006.

Το πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο στην Αθήνα στις 1/9 ήταν μαζικότατο (5000 φοιτητές), ενώ σίγουρα έσπασε τα κοντέρ για την ημερομηνία που έγινε. Αμέσως μετά, πραγματοποιήθηκε στη Νομική συνεδρίαση του Συντονιστικού των Γενικών Συνελεύσεων και Καταλήψεων που αποφάσισε κλιμάκωση των κινητοποιήσεων με καταλήψεις διαρκείας, νέο πανεκπαιδευτικό συλλαλητήριο στις 8/9 και μαζική συμμετοχή στη διαδήλωση στη ΔΕΘ στις 10 Σεπτέμβρη στη Θεσσαλονίκη.

Είναι έκπληξη αυτό το ξέσπασμα του φοιτητικού κινήματος; Πώς φτάσαμε από τις γκρίνιες ακόμα και κομματιών της αριστεράς ότι δεν υπάρχει φοιτητικό κίνημα (πχ δεκάδες δημοσιεύματα στο Ριζοσπάστη για τους «γραφειοκρατικοποιημένους φοιτητικούς συλλόγους») στο αυγουστιάτικο ντόμινο των καταλήψεων;

Η Διαμαντοπούλου, για να είμαστε…δίκαιοι, είχε μια υποψία. Χαρακτηριστική ήταν η δήλωση της που συνόδευε τα πανηγύρια της ψήφισης ότι το «μεγάλο στοίχημα είναι η εφαρμογή του νόμου». Αντίθετα, τα φασισταριά με τις γραβάτες, όπως ο Άδωνις Γεωργιάδης, βιάστηκαν να βγουν να μιλήσουν για «συντριβές» μετά τη λυκοσυμμαχία μέσα στη Βουλή.

Η Υπουργός Παιδείας και η κυβέρνηση ξέρουν ότι τίποτα δεν τελειώνει με την ψήφιση ενός νόμου. Όλη η χρονιά είναι γεμάτη με παραδείγματα αντίστασης στους εργατικούς χώρους παρά την ψήφιση σχετικών νόμων.

Μια μικρή αναδρομή στη φετινή εκπαιδευτική χρονιά δείχνει ότι το ξέσπασμα των φοιτητικών καταλήψεων δεν έπεσε από τον ουρανό, αλλά προετοιμάστηκε μέσα στις μάχες τις προηγούμενης χρονιάς. Οι δυνάμεις της αντικαπιταλιστικής αριστεράς από τα σχολεία μέχρι τα πανεπιστήμια έπαιξαν πρωταγωνιστικό ρόλο σε αυτή την προσπάθεια.

Τα συλλαλητήρια στις 6 Δεκέμβρη του 2010 στα δύο χρόνια από τη δολοφονία του Αλέξη Γρηγορόπουλου ήταν η αφορμή για να βγουν χιλιάδες φοιτητές, μαθητές και εκπαιδευτικοί πανελλαδικά ενάντια στο επερχόμενο (από τότε) νομοσχέδιο της Διαμαντοπούλου και στα μέτρα λιτότητας της κυβέρνησης και της τρόικα. Λίγες μέρες πριν (στις 26 Νοέμβρη) είχε συγκροτηθεί η Πρωτοβουλία Αγώνα για τη Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία από όλα τα κομμάτια του εκπαιδευτικού κινήματος με πρωτοβουλία των Πανεπιστημιακών που ήταν στην ηγεσία της ΠΟΣΔΕΠ το 2006-07 και είχαν δώσει τότε τη μάχη για να βγουν απεργίες διαρκείας από τους Συλλόγους των καθηγητών.

Με καταλήψεις συμμετείχαν πολλές σχολές (πανελλαδικά έφταναν τις 70) στην Πανεργατική Απεργία στις 15 Δεκέμβρη 2010, ενώ είχε προηγηθεί μαζικό συλλαλητήριο στο Λαύριο στη Σύνοδο των Πρυτάνεων στις 11/12.

Το 2011 μπήκε με την διαδήλωση στη μνήμη του Νίκου Τεμπονέρα όπου οι φοιτητές και οι εκπαιδευτικοί ενώθηκαν με την πορεία των εργαζόμενων στις συγκοινωνίες στις 13 Γενάρη..

Τα φοιτητικά μπλοκ ήταν μαζικά και στις 13 Πανεργατικές Απεργίες που έχουν γίνει μέχρι τώρα. Οι φοιτητές του ΣΕΚ και των ΕΑΑΚ έδιναν μάχη μέσα στις Γενικές Συνελεύσεις για τον προσανατολισμό της σύνδεσης των φοιτητών με τον πανεργατικό ξεσηκωμό. Αυτή η δουλειά είναι που καρποφόρησε με αποτέλεσμα την εντυπωσιακή επανεμφάνιση των καταλήψεων.

Οι τελευταίοι δύο μήνες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο. Η παρουσία των φοιτητών, αλλά και των υπόλοιπων κομματιών της Παιδείας ήταν μεγάλη στις απεργίες που συγκλόνισαν όλη τη χώρα, στην 24ωρη στις 15/6 και στην 48ωρη στις 28-29/6. Το ίδιο συνέβαινε όσο συνεχιζόταν η κατάληψη της πλατείας Συντάγματος. Στις 8 Ιούλη φοιτητική διαδήλωση που ξεκίνησε από τα Προπύλαια κατέληξε στην κατειλημμένη πλατεία, ενώ στις 11 του μήνα οι φοιτητές δέχτηκαν την επίθεση της Αστυνομίας έξω από το Υπουργείο Παιδείας στην Νερατζιώτισσα.

Η Πρωτοβουλία Αγώνα για τη Δημόσια και Δωρεάν Παιδεία, παρά την καλοκαιρινή διακοπή των εκπαιδευτικών διαδικασιών, συνέχισε τις κινήσεις προετοιμασίας για τη σύγκρουση με το νόμο της Διαμαντοπούλου. Οργανώθηκαν ανοιχτές συσκέψεις ενημέρωσης με τη συμμετοχή όλου του εκπαιδευτικού φάσματος, από μαθητές μέχρι εργαζόμενους στα πανεπιστήμια. Κυκλοφόρησε ενημερωτική μπροσούρα για τον νόμο-έκτρωμα, ενώ χαρακτηριστική ήταν η ημερομηνία της τελευταίας διαδήλωσης πριν τις διακοπές, στις 20 Ιούλη. Σε σύσκεψη την επόμενη μέρα αποφασίστηκε το συλλαλητήριο-απάντηση την μέρα που θα ψηφιζόταν ο νόμος στη Βουλή: στις 24 Αυγούστου.

Οι φωτογραφίες και τα βίντεο της διαδήλωσης μιλούσαν από μόνες τους για το τι θα επακολουθούσε (μπορείτε να τα βρείτε στο sekonline.gr) όταν θα άνοιγαν οι σχολές.

Όλη αυτή η εικόνα δικαιώνει την άποψη που υποστήριζε ότι τα Πανεπιστήμια δεν είναι «γαλατικά χωριά» απόμονωμένα. Οι φοιτητές ήταν και είναι από τα ενεργά κομμάτια του ευρύτερου κινήματος. Το 2006-07 οι φοιτητές ήταν αυτοί που έπαιξαν το ρόλο του σπινθήρα για να ανάψει η φωτιά που έκαψε την κυβέρνηση Καραμανλή, τώρα οι Πανεργατικές Απεργίες έδωσαν τη μεγαλύτερη έμπνευση στους φοιτητές που θέλουν να παλέψουν.

Άλλωστε, δεν είναι μια γενιά χωρίς εμπειρίες. Οι πρωταγωνιστές στα σημερινά αμφιθέατρα είναι οι πρωταγωνιστές της εξέγερσης του Δεκέμβρη το 2008. Όπως και τότε, έτσι και τώρα οι καταλήψεις είναι το πιο δυνατό όπλο στα χέρια του κινήματος. Επίσης, το κίνημα που έστειλε στα σκουπίδια το νόμο της Γιαννάκου είναι χρονικά πολύ κοντά, μεγάλο μέρος των πρωτοετών εκείνου του κινήματος είναι ακόμα στις σχολές μέσα στα τελευταία έτη.

Οι συνθήκες για να κερδίσει αυτό το κίνημα είναι ακόμα καλύτερες από το 2006-07. Αυτό δεν σημαίνει πως οτιδήποτε θα κερδηθεί χωρίς αγώνες, στρατηγική και τακτικές. Οι εικόνες της προηγούμενης χρονιάς δείχνουν ότι για να είμαστε αισιόδοξοι χρειάζεται να προχωράμε δίνοντας όλες τις μάχες χωρίς καμιά υποχώρηση είτε απέναντι στην κυβέρνηση είτε απέναντι στις φωνές του «ρεαλισμού» που πάντα υπάρχουν μέσα στο κίνημα.

4+1 βασικά ζητήματα έχει να αντιμετωπίσει το φοιτητικό κίνημα στο δρόμο του για τη νίκη. Πρώτο και βασικό, η διάρκεια των κινητοποιήσεων. Είναι καθοριστικό να πολλαπλασιαστούν οι σχολές που βρίσκονται υπό κατάληψη με προοπτική τις καταλήψεις διαρκείας, όπως το 2006-07. Ήδη, το Συντονιστικό των Καταλήψεων στην πρώτη του ανακοίνωση καλεί όλους τους φοιτητές να προχωρήσουν σε αυτή την κατεύθυνση.

Δεύτερο, κατειλημμένες σχολές δεν σημαίνει κλειστές σχολές. Απέναντι στα χυδαία ψέματα της Διαμαντοπούλου και των Πρετεντέρηδων χρειάζεται οι σχολές να μετατραπούν σε ανοιχτά κέντρα συζήτησης και οργάνωσης. Είναι μέσα στην παράδοση των καταλήψεων τα περίφημα «αντι-μαθήματα» και οι ζωντανές εκδηλώσεις.

Τρίτο, η σύνδεση όλων των κομματιών της εκπαίδευσης με τις φοιτητικές καταλήψεις. Η Διαμαντοπούλου δεν έχει βάλει στο στόχαστρο μόνο τα Πανεπιστήμια. Οι χιλιάδες συγχωνεύσεις-καταργήσεις των σχολείων, το «τσεκούρι» στις προσλήψεις εκπαιδευτικών, η μείωση της χρηματοδότησης είναι επίσης στην ημερήσια διάταξη. Οι καταλήψεις και οι απεργίες χρειάζεται να απλωθούν και στα σχολεία άμεσα.

Τέταρτο και καθοριστικό. Να γίνει πράξη το σύνθημα «Φοιτητές-εργατιά, μια φωνή και μια γροθιά». Ήδη, έχουν γίνει τα πρώτα βήματα. Την Παρασκευή 2/9 βγήκαν σε απεργία οι εργαζόμενοι στο ΜΕΤΡΟ και στον ΗΣΑΠ. Είναι το παράδειγμα που πρέπει να απλωθεί σε όλους τους χώρους. Το μείγμα φοιτητικό και εργατικό κίνημα είναι εκρηκτικό και δεν μπορεί να το αντέξει καμία κυβέρνηση, πολύ περισσότερο η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ που χάνει ολοένα και περισσότερο οποιαδήποτε κοινωνική στήριξη.

Όλα αυτά πάνε μαζί με τη μάχη των πολιτικών ιδεών. Οι αγωνιστές και οι αγωνίστριες του ΣΕΚ και των ΕΑΑΚ προωθούν τις προτάσεις του αντικαπιταλιστικού προγράμματος. Να διαγραφεί το χρέος και όχι οι σχολές. Να δοθούν τα χρήματα για την Παιδεία και όχι στους τραπεζίτες. Να κρατικοποιηθούν οι τράπεζες με εργατικό έλεγχο. Να διώξουμε τους φασίστες από κάθε γειτονιά, να μην μπορούν να πατήσουν πουθενά, όπως συμβαίνει στις σχολές.

Όπως έγραφε πρόσφατα η Εργατική Αλληλεγγύη: «Αντί να βάλουμε τραπεζίτες στη διοίκηση των Πανεπιστημίων, είναι ώρα να βάλουμε εργαζόμενους στη διοίκηση των τραπεζών. Αντί να διοικεί η γενική συνέλευση των μετόχων, να περάσει η διοίκηση στον έλεγχο της Γενικής Συνέλευσης των εργαζόμενων στις τράπεζες, στις συγκοινωνίες, στην ενέργεια. Αντί να διαγράψουμε την έννοια του δημόσιου αγαθού από την εκπαίδευση (και την υγεία), καλύτερα να την απλώσουμε σε όλα όσα έχουν ανάγκη οι άνθρωποι».

Μέσα στις σχολές, όπως και στους εργατικούς χώρους διαμορφώνεται ένα ολοένα και αυξανόμενο κομμάτι που καταλαβαίνει ότι χρειάζεται να παλέψουμε για να ρίξουμε τους νόμους-εκτρώματα, να διώξουμε την κυβέρνηση και την τρόικα, να ανοίξουμε το δρόμο για μια γνήσια αντικαπιταλιστική αλλαγή. Η νίκη του φοιτητικού κινήματος απέναντι στο νόμο Διαμαντοπουλου θα είναι σημαντική συμβολή σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια.