Εξώφυλλο του τευχους 88
Στο γάντι που πετάει ξανά η κυβέρνηση και η Τρόικα η απάντηση των συνδικάτων και της Αριστεράς είναι η οργάνωση και κλιμάκωση των αγώνων μέχρι τέλους, υποστηρίζει η Μαρία Στύλλου.
Ο Γιδεών Ραχμάν, σε άρθρο του στους Φαινάνσιαλ Τάϊμς (Τρίτη 30 Αυγούστου), διερωτάται εάν το 2011 θα καταγραφεί σαν χρονιά επαναστάσεων και εξεγέρσεων όπως το 1968 και το 1989: «Το 1968, πριν η λέξη «παγκοσμιοποίηση» ή το Ιντερνετ αρχίσουν να έχουν τόσο μεγάλη πέραση, έγιναν φοιτητικές εξεγέρσεις σε όλον τον κόσμο. Το 1989 είδαμε όχι μόνο την κατάρρευση του τείχους του Βερολίνου, αλλά και εξέγερση στην πλατεία Τιεν Αμέν στο Πεκίνο – είναι πιθανόν να συμβούν τα ίδια το 2011;».
Δεν σταματάει εκεί, αλλά προσπαθεί να δώσει ο ίδιος την απάντηση θυμίζοντας ότι στο 2011 έγιναν οι επαναστάσεις στην Τυνησία και την Αίγυπτο που ανέτρεψαν τα καθεστώτα, ότι πρόσφατα κατάρρευσε ο Καντάφι στη Λιβύη, ότι η εξέγερση στη Συρία συνεχίζεται και ότι ακόμα και στο Ισραήλ υπάρχουν διαδηλώσεις ενάντια στην κυβέρνηση του Νετανιάχου.
Η έκρηξη δεν περιορίζεται σε μια μόνο περιοχή, αλλά όπως μας θυμίζει, πρόκειται «για παγκόσμια αναταραχή», από την Αθήνα, τη Μαδρίτη και το Λονδίνο, μέχρι τις Ινδίες και την Κίνα, παντού η «οργή των αγανακτισμένων δεν αφήνει τις κυβερνήσεις να πάρουν ανάσα. Στη Χιλή οι καταλήψεις και φοιτητικά συλλαλητήρια, είναι τα μεγαλύτερα από την πτώση του Πινοσέτ».
Ο Γιδεών Ράχμαν είναι από τους πιο συντηρητικούς δημοσιογράφους των Φαϊνάνσιαλ Τάϊμς. Το άρθρο του εκφράζει την ανησυχία που επικρατεί στα επιτελεία της κυρίαρχης τάξης, όχι μόνο στη Βρετανία, αλλά διεθνώς. Η ίδια ανησυχία εκφράζεται τον τελευταίο καιρό και από στηρίγματα της ελληνικής κυβέρνησης.
Ο Πρετεντέρης στα ΝΕΑ 29/8, ζητούσε από την κυβέρνηση να αλλάξει πολιτική, γιατί αυτή απέτυχε παταγωδώς. Δεν είναι μόνος, μέσα στην ίδια την κυβέρνηση και την Κοινοβουλευτική Ομάδα, εκφράζονται ανοιχτά τέτοιες σκέψεις, μόνο που δεν έχουν πρόταση για το προς τα πού. Είναι σαφές ότι προτάσεις για εκλογές και για τη συμμαχία των δυο μεγάλων κομμάτων δεν πρόκειται να σταματήσουν να ακούγονται όλο και πιο συχνά, παρόλο που δεν δίνουν λύση ούτε τους βγάζουν από τα αδιέξοδα. Το ΠΑΣΟΚ κέρδισε τις εκλογές πριν δυο χρόνια, με διαφορά 10 ποσοστιαίων μονάδων από τη Ν.Δ. και με το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης σε κατάσταση τυμπανιαίου πτώματος. Δυο χρόνια μετά ο ΓΑΠ προσπαθεί να ξαναστήσει στα πόδια του αυτό το πτώμα, για να εξασφαλίσει «διευρυμένες πλειοψηφίες» να περνάει τα νομοσχέδια μέσα στη Βουλή, και να καθησυχάσει την Τρόϊκα ότι έχει εξασφαλίσει μεγάλη συναίνεση για να εφαρμόσει τους νόμους που περνάει.
Η Διαμαντοπούλου το βράδυ της 24 Αυγούστου, τη μέρα που πέρασε ο νόμος για τα ΑΕΙ και ΤΕΙ από τη Βουλή, βγήκε στα κανάλια κομπορρημονώντας ότι «Είναι η πρώτη φορά που νόμος για την Παιδεία περνάει από τη Βουλή με τόσο πλατιά συναίνεση, με την ψήφο 250 βουλευτών». Όμως, ποτέ η πολιτική ηγεσία και στα δυο κόμματα εξουσίας, δεν είχε φτάσει στην κατάντια, να μην τους έχει κανένας εμπιστοσύνη, ούτε τα ίδια τους τα μέλη. Η Νέα Δημοκρατία έτρεξε να διαγράψει τον υπεύθυνο της ΔΑΠ στο οικονομικό της ΝΟΠΕ, επειδή υποστήριξε ότι Παπανδρέου και Σαμαράς είναι ξοφλημένοι. Η δύναμη της ΔΑΠ στο Οικονομικό της ΝΟΠΕ είναι από τις μεγαλύτερες, και γι’ αυτό σπάνια μπορούσε να κερδηθεί κατάληψη από τους φοιτητές – τώρα τα πράγματα άλλαξαν. Με την ΠΑΣΠ το ΠΑΣΟΚ έχει ακόμα μεγαλύτερο πρόβλημα. Ο Παπανδρέου δεν μπορούσε να μιλήσει στη φιέστα που οργάνωσε για τις 3 Σεπτέμβρη, επειδή οι φοιτητές της ΠΑΣΠ φώναζαν συνθήματα ενάντια στο νόμο πλαίσιο και τη Διαμαντοπούλου. Η αντίδραση δεν περιορίζεται μόνο εκεί. Σε όλες τις σχολές οι φοιτητές της ΠΑΣΠ στηρίζουν κινητοποιήσεις και σε πολλές στηρίζουν καταλήψεις.
Αυτές οι εξελίξεις τρομοκρατούν τον Πρετεντέρη, σε σημείο που στην επιφυλλίδα του στα ΝΕΑ στις 31/8 εξαπολύει λίβελλο ενάντια στις «μειοψηφίες» και την ΑΝΤΑΡΣΥΑ που καθοδηγούν τις καταλήψεις στις σχολές. Φτάνει στο σημείο να γράφει ότι τα πανεπιστήμια σήμερα παράγουν οπαδούς της ΑΝΤΑΡΣΥΑ!
Είναι φοβερή ήττα για την κυρίαρχη τάξη και για την κυβέρνηση, να έχει περάσει με τη μεγαλύτερη πλειοψηφία νόμο στη Βουλή, και να αντιμετωπίζει την πλειοψηφία της κοινωνίας να βρίσκεται από την άλλη μεριά.
Αυτή είναι πολιτική κρίση χωρίς προηγούμενο, χωρίς διέξοδο.
Ασανσέρ
Στις 30 Ιούνη ο διεθνής τύπος έβγαινε με κραυγές ανακούφισης γιατί παρ’ όλες τις δυσκολίες, ακόμα και με μόνο 155 βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, το νέο Μνημόνιο πέρασε από τη Βουλή. Την παραμονή της ψηφοφορίας, 29 Ιούνη, ο πρωτοσέλιδος τίτλος των Φαϊνάνσιαλ Τάϊμς ήταν «Η Ελλάδα μπροστά σε ψήφο “αυτοκτονίας”». Την επόμενη, στις 30 Ιούνη, με αλαλαγμούς χαράς έγραφε «Η κυβέρνηση έκανε ένα βήμα πίσω από το χείλος του γκρεμού. Το πρόγραμμα λιτότητας συμφωνήθηκε. Η ψηφοφορία απέφυγε τη γενικότερη κρίση».
Μ’ αυτόν τον τρόπο άνοιξε ο δρόμος για τη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στις 21 Ιούλη, και το σχέδιο «σωτηρίας» της Ελλάδας.
Στις 22 Ιούλη το χρηματιστήριο ανέβηκε δέκα μονάδες, οι εφημερίδες και οι τηλεοράσεις μιλούσαν για το σχέδιο που θα έσωζε μια για πάντα την ελληνική οικονομία. Όχι μόνο θα ρύθμιζε το χρέος, αλλά και θα την έβγαζε από την ύφεση. Η κυβέρνηση μιλούσε για ένα νέο σχέδιο Μάρσαλ, που θα εξασφάλιζε επενδύσεις και οικονομική ανάπτυξη.
Στα κυβερνητικά κλιμάκια του ΠΑΣΟΚ συζητούσαν όλες τις προοπτικές. Από το να πάνε άμεσα σε εκλογές και να τις κερδίσουν μετά τον διεθνή «θρίαμβο», μέχρι να βάλουν πιέσεις στο «όλον ΠΑΣΟΚ» και στα συνδικαλιστικά στελέχη της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ να στηρίξουν ανοιχτά τα μέτρα του μεσοπρόθεσμου και να μην ενδίδουν στις πιέσεις που δέχονται σε όλους τους χώρους.
Οι διεθνείς οικονομικές εξελίξεις ανέτρεψαν γρήγορα όλα τα σενάρια, οικονομικά και πολιτικά.
Ο Αύγουστος ήταν μήνας οικονομικού πανικού. Η εκτίμηση για νέα διεθνή ύφεση βάζει σε δοκιμασία το σχέδιο «διάσωσης» της Ελλάδας και το μέλλον των ελληνικών τραπεζών. (βλέπε το άρθρο του Σωτήρη Κοντογιάννη σ’ αυτό το τεύχος με τίτλο «“Διασώστες” στον αέρα»). Οι ελπίδες του ΓΑΠ για μια νέα περίοδο πολιτικής σταθερότητας κάτω από τη δική του ηγεσία, με στήριγμα τον Βενιζέλο εξανεμίζονται γρήγορα.
Στην κυβέρνηση αρχικά υπήρχαν δυο γραμμές σε σχέση με το κίνημα και την αντιμετώπιση των κινητοποιήσεων. Η σκληρή, με Διαμαντοπούλου, Ραγκούση κ.α, για κατά μέτωπο σύγκρουση με τις αντιστάσεις, και η δεύτερη με Βενιζέλο, Ρέππα, που με τρίπλες και υποσχέσεις, προσπαθούν να κερδίσουν τους συνδικαλιστές και έτσι να περάσουν τα μέτρα. Μια τέτοια τρίπλα ήταν η υπόσχεση για την “προσωπική διαφορά” με την οποία αναστείλαν την απεργία του Υπουργείου Οικονομικών.
Και οι δυο τακτικές αποτύχαν. Τώρα έχουν ενωθεί όλοι μαζί για να ανοίξουν την κατά μέτωπο επίθεση με όλα τα οργανωμένα κομάτια του εργατικού κινήματος. Τα συνδικάτα βρίσκονται μπροστά στην ανάγκη να σταματήσουν όχι μόνο ένα πολυνομοσχέδιο-σφάχτη αλλά και να προετοιμαστούν για μια μεγάλη μάχη διαρκείας. Η διάθεση στους χώρους υπάρχει όπως δείχνουν οι καταλήψεις και οι απεργίες που ξεκίνησαν.
Στις σχολές ξεκινάνε καταλήψεις μέσα στον Αύγουστο, στα νοσοκομεία οι γιατροί προχωράνε σε 48ωρη απεργία την παραμονή της ΔΕΘ, στις συγκοινωνίες, το Μετρό και ο ΗΣΑΠ κηρύσσουν για τις 2 Σεπτέμβρη 24ωρη απεργία, και με προοπτική διαρκείας εάν ο Ραγκούσης δεν πάρει πίσω τις απολύσεις που ετοιμάζεται να κάνει. Η ΔΟΕ αποφάσισε 24ωρη απεργία στις 22 Σεπτέμβρη και πρόταση στις Γενικές Συνελεύσεις να αποφασίσουν 48ωρη απεργία στις αρχές Οκτώβρη. Η ΠΑΣΚΕ των δασκάλων διαφοροποιείται από το ΠΑΣΟΚ.
Οι εργαζόμενοι του δήμου της Αθήνας, που έκαναν την κατάληψη του Δημαρχείου της Αθήνας για 27 μέρες τον Μάρτη, πήραν ήδη απόφαση για απεργία διαρκείας στη γενική συνέλευση της καθαριότητας και ξεκινάνε την Κυριακή 11 Σεπτέμβρη.
Μπορεί οι συνδικαλιστές της ΠΑΣΚΕ να ψάχνουν για συμβιβασμούς γιατί φοβούνται επανάληψη των απεργιών του προηγούμενου εξάμηνου, όμως είναι δύσκολο να το πετύχουν. Οι αγώνες και οι απεργίες τον τελευταίο ενάμιση χρόνο δεν πυροδοτήθηκαν από την ηγεσία της ΠΑΣΚΕ στις Ομοσπονδίες, στη ΓΣΕΕ και την ΑΔΕΔΥ, αλλά από τις πιέσεις και τις αποφάσεις μέσα στους εργατικούς χώρους. Παντού, σε όλους τους χώρους βρίσκονται σε εξέλιξη προσπάθειες για πρωτοβουλίες της βάσης, για εργασιακές ή απεργιακές επιτροπές που να οργανώνουν τις κινητοποιήσεις. Για την ακρίβεια, όσο πιο συμβιβαστικές είναι οι επίσημες ηγεσίες στην κορυφή του κάθε κλάδου, τόσο πιο έντονες γίνονται τέτοιες προσπάθειες. Αυτή είναι η εμπειρία π.χ. των εργαζόμενων στα ΜΜΕ και αυτά θα βρει μπροστά του ο Μόσιαλος που κινείται με γραμμή Διαμαντοπούλου-Ραγκούση ενάντια στην ΕΡΤ.
Τα γενέθλια του ΠΑΣΟΚ
Φέτος τον Οκτώβρη συμπληρώνονται 30 χρόνια από το 1981, τότε που το ΠΑΣΟΚ κέρδισε για πρώτη φορά τις εκλογές με μεγάλη πλειοψηφία και σχημάτισε κυβέρνηση. Τα εκατομμύρια που το ψήφισαν πίστεψαν στο σύνθημα για αλλαγή και πολύ περισσότερο την υπόσχεση ότι μετά τη νίκη, το ΠΑΣΟΚ θα βρισκόταν στην κυβέρνηση και «ο λαός στην εξουσία».
Στην επέτειο του θανάτου του Αντρέα, κάθε χρόνο, η Αριστερή Πρωτοβουλία κυκλοφορεί αφίσα του Αντρέα, με συνθήματα που τονίζουν τη διαφορά του ηγέτη Παπανδρέου, παλιότερα από το Σημίτη και τώρα από τον γιό του. Ήδη οι εφημερίδες με αφορμή τις 3 Σεπτέμβρη έχουν αρχίσει αφιερώματα που συγκρίνουν το ΠΑΣΟΚ του Αντρέα με το σημερινό, και όσο θα πλησιάζει η επέτειος του 1981, τα αφιερώματα και η νοσταλγία για το «παλιό καλό ΠΑΣΟΚ» θα πυκνώνουν. Πόσο όμως διαφέρει το ΠΑΣΟΚ του Αντρέα από του ΓΑΠ;
Ο Λένιν χαρακτηρίζει τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα «πράκτορες του καπιταλισμού μέσα στην εργατική τάξη»:
«Τα περισσότερα μέλη του (βρετανικου) Εργατικού Κόμματος είναι εργάτες. Αλλά το εάν ένα κόμμα είναι ή όχι ένα πολιτικό κόμμα των εργατών δεν εξαρτάται μόνο από το εάν έχει μέλη εργάτες, αλλά και από την ηγεσία του, από το περιεχόμενο της δράσης του, και την πολιτική του τακτική. Μόνο αυτά τα τελευταία καθορίζουν εάν μπροστά μας έχουμε ένα κόμμα του προλεταριάτου. Απ’ αυτή την άποψη το (βρετανικό) Εργατικό Κόμμα είναι ένα αστικό κόμμα γιατί παρόλο που αποτελείται από εργάτες, η ηγεσία του είναι αντιδραστική, και το χειρότερο είδος αντίδρασης σε ευθυγράμμιση με την αστική τάξη. Είναι μια οργάνωση της αστικής τάξης, που λειτουργεί συστηματικά για να ξεγελάσει τους εργάτες». Για τον Λένιν το Εργατικό Κόμμα είναι ένα «καπιταλιστικό εργατικό κόμμα» που υποστηρίζει τα συμφέροντα των καπιταλιστών (ιδιαίτερα όταν βρίσκεται στην κυβέρνηση), αλλά έχει τη μαζική υποστήριξη των εργατών. Χαρακτήριζε έτσι τα κόμματα της Β’ Διεθνούς, το SPD, το κόμμα του Μπερνστάιν και του Κάουτσκι στη Γερμανία, το Εργατικό Κόμμα στη Βρετανία και μια σειρά σοσιαλιστικά κόμματα που μεγάλωσαν μετά τη Ρώσικη Επανάσταση.
Ο Λένιν έκανε αυτή την περιγραφή στο βιβλίο του «Αριστερισμός, η παιδική ασθένεια του Κομμουνισμού», το 1920, προφητικά, χωρίς την εμπειρία του τι σήμαινε το SPD στη Γερμανία του ’30, τα σοσιαλιστικά κόμματα στην κυβέρνηση το ’36 στη Γαλλία και στον εμφύλιο στην Ισπανία, και τη συμμετοχή αυτών των κομμάτων στις μεταπολεμικές κυβερνήσεις. Κι όμως αυτή η περιγραφή ταιριάζει γάντι και ιδιαίτερα τα τελευταία 40 χρόνια, μετά την πτώση των δικτατοριών στην Πορτογαλία, Ελλάδα και Ισπανία και τη δημιουργία καινούργιων σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων σε κράτη που είχαν δικτατορίες.
Η πορεία ανάμεσα στο 1981 και το 2011 δεν έχει να κάνει με το ποιος βρίσκεται στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ στην Ελλάδα ή αντίστοιχα του Σοσιαλιστικού Κόμματος στην Ισπανία και στην Πορτογαλία, αλλά με την ταύτιση των ηγεσιών με τα συμφέροντα και τις επιλογές της κυρίαρχης τάξης, ιδιαίτερα σε περίοδο οικονομικής κρίσης. Εάν παρακολουθήσει κανείς τις επιλογές του ΠΑΣΟΚ επί Αντρέα τότε θα δει τι σημαίνουν τα ζικ-ζακ, από την καθιέρωση της ΑΤΑ το ’81, μέχρι την κατάργηση της το ’85 και το πρώτο πρόγραμμα λιτότητας με Υπουργό Οικονομικών τον Σημίτη. Στη συνέχεια ακολούθησε το σκάνδαλο του Κοσκωτά και η συμμετοχή στην Οικουμενική Κυβέρνηση με τη ΝΔ το 1989 και τέλος το 1994 που ξεκίνησαν οι πρώτες ιδιωτικοποιήσεις στις ΔΕΚΟ.
Η περίοδος δεν είναι γραμμική από τότε μέχρι σήμερα, ούτε στις επιθέσεις, ούτε πάνω απ’ όλα στις αντιδράσεις.
Η διαφορά σήμερα με τότε, είναι η συνειδητοποίηση σε μαζικό επίπεδο, ότι δεν έχουν τίποτα να περιμένουν από το ΠΑΣΟΚ. Αυτός ο κόσμος που μαζικά φεύγει από το ΠΑΣΟΚ και ψάχνει για εναλλακτική προοπτική, χρειάζεται να συναντήσει μια αριστερά που δεν του λέει ψέματα. Δεν τον κοροϊδεύει ότι το ΠΑΣΟΚ ήταν κάτι άλλο και μεταλλάχτηκε. Η ψευδής συνείδηση δεν σημαίνει ότι αυτό που πίστεψες ήταν διαφορετικό, αλλά ότι οι συνθήκες τού έδιναν τα περιθώρια να δείχνει τέτοιο και ότι οι εμπειρίες μέχρι τότε δεν βοήθησαν τον κόσμο να ξεκαθαρίσει. Δεν θα κερδίσουμε τον κόσμο που φεύγει από το ΠΑΣΟΚ λέγοντας μόνο ότι η σημερινή ηγεσία διέλυσε το κόμμα, αλλά κερδίζοντας τον στην προοπτική της επανάστασης και του σοσιαλισμού από τα κάτω.
Η Αριστερά
Ο Κύρκος μπορεί να πέθανε, αλλά μαζί του δεν πέθαναν και οι αυταπάτες του κοινοβουλευτικού δρόμου που με τόσο πάθος υπερασπίστηκε. Για την ακρίβεια, όπως δεν πρέπει να κρίνουμε το ΠΑΣΟΚ απλά συγκρίνοντας πρόσωπα, έτσι πρέπει να είμαστε καθαροί ότι οι σημερινές ηγεσίες του ΣΥΝ και του ΚΚΕ δεν αντιπροσωπεύουν διαφορετικές στρατηγικές επιλογές από αυτές που είχαν κάνει τον καιρό του Κύρκου. Το βλέπουμε αυτό στον τρόπο που υποστηρίζουν ότι μπορείς να αλλάξεις τη ζωή των εργατών και της νεολαίας με προτάσεις για ευρωομόλογο, όπως λέει ο Τσίπρας, ή για Λαϊκή Οικονομία που προτείνει το ΚΚΕ.
Και τα δυο κόμματα της Αριστεράς κάνουν ρελάνς ρεαλισμού και αφηρημένης ρητορείας για να καλύψουν τις πιέσεις που έχουν από τα αριστερά τους. Η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ μιλάει για μια νέα «κοινωνική πλειοψηφία» και του ΚΚΕ για «λαϊκή συμμαχία», αλλά ούτε οι μεν ούτε οι δε δεν έχουν αλλάξει τη βασική κατεύθυνση ότι ο τρόπος που θα εκφραστούν αυτές οι συμμαχίες είναι στη Βουλή. Χιλιάδες αγανακτισμένοι διαδηλωτές έχουν δείξει με μαχητικό τρόπο τη δυσφορία τους για το κατάντημα αυτού του θεσμού που άλλοι τον λένε οίκο της μίζας και άλλοι απλά μπουρδέλο. Αλλά οι ηγεσίες επιμένουν να ταυτίζουν την κοινωνική αλλαγή και τη δημοκρατία με κοινοβουλευτικές πλειοψηφίες. Ωστόσο, οι πιέσεις πολλαπλασιάζονται και στο εσωτερικό τους, γιατί τα μέλη τους, οι ψηφοφόροι τους έρχονται καθημερινά σε σύγκρουση με την επίσημη γραμμή.
Οι επικλήσεις για ενότητα της Αριστεράς που θα σχηματίσει μια αριστερή πλειοψηφία και αριστερή κυβέρνηση, όχι μόνο δεν λύνουν το πρόβλημα αλλά διαιωνίζουν τις αυταπάτες, ιδιαίτερα σε μια περίοδο που χρειάζεται καθαρές στρατηγικές για την εργατική τάξη.
Ο Χαλ Ντρέιπερ, Μαρξιστής στις ΗΠΑ, έγραψε ένα άρθρο με τίτλο «Οι δυο ψυχές του Σοσιαλισμού»: ο Σοσιαλισμός από τα πάνω, μέσα από τον κοινοβουλευτικό δρόμο που υποστήριζαν και τα σοσιαλιστικά και τα κόμματα του αριστερού ρεφορμισμού (με καταγωγή από τα σταλινικά κόμματα του ’30), και ο σοσιαλισμός από τα κάτω που περιγράφουν ο Μαρξ και ο Ένγκελς στο Κομμουνιστικό Μανιφέστο και που μπήκε για πρώτη φορά σε εφαρμογή στη Ρωσία του ’17. Ο Χαλ Ντρέιπερ, στο άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Νέα Πολιτική»(New Politics) το 1966, στο τέλος βάζει το δίλημμα: «Με ποιανού το μέρος είμαστε; Μ’ αυτούς που υποστηρίζουν ότι οι εργάτες πρέπει να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη, ή μ’ αυτούς που λένε ότι η πάλη των εργατών είναι η μόνη λύση για να αλλάξουν και την κοινωνία και τους εαυτούς τους;».
Ο Τρότσκι στον πρόλογο στο βιβλίο του για τη Ρώσικη Επανάσταση ξεκινάει ως εξής: «Τους πρώτους δυο μήνες του 1917 η Ρωσία ανήκε ακόμα στη μοναρχία των Ρομανώφ. Οκτώ μήνες αργότερα οι Μπολσεβίκοι βρέθηκαν στο τιμόνι… Το πιο αδιαμφισβήτητο χαρακτηριστικό της επανάστασης είναι η συμμετοχή των μαζών στα ιστορικά γεγονότα. Λίγους μήνες πιο πριν κανένας δεν μπορούσε να το προβλέψει…».
Εδώ βρίσκεται το κλειδί για την Αριστερά και για τον κόσμο που παλεύει σήμερα. Η κρίση, η οικονομική και η πολιτική, σπρώχνει ξανά προς την κατεύθυνση της «συμμετοχής των μαζών στα ιστορικά γεγονότα». Αυτές τις απότομες στροφές χρειάζεται όχι μόνο να παρακολουθούμε από κοντά, αλλά και να τις οργανώνουμε. Στο ερώτημα του δημοσιογράφου των Φαϊνάνσιαλ Τάιμς εάν είμαστε μπροστά σε ένα καινούργιο ’68 ή ’89, η απάντηση δεν είναι ένα ΝΑΙ ή ένα ΟΧΙ, αλλά η οργάνωση κάθε συγκεκριμένης μάχης που έχουμε να δώσουμε όλο το επόμενο διάστημα. Κάθε μάχη που κερδίζουμε είναι ένα βήμα πιο κοντά στην εισβολή των μαζών στο προσκήνιο. Και ταυτόχρονα αγωνιζόμαστε για να κερδίζουμε την πιο μαχητική εργατιά και νεολαία στην προοπτική του Σοσιαλισμού από τα κάτω.