Άρθρο
H Pώσικη Eπανάσταση

Aφίσα του Bλ. Kοσλίνσι-Tότε και τώρα, 1920

O Nίκος Λούντος ξεκινάει το αφιέρωμα για την Pώσικη Eπανάσταση που φέτος συμπληρώνει 90 χρόνια.

Φέτος κλείνουν 90 χρόνια από τη Ρώσικη επανάσταση και οι μέρες που εκδίδεται το περιοδικό που έχετε στα χέρια σας αντιστοιχούν στις μέρες που αυτή η επανάσταση ξεκινούσε, το Φλεβάρη του 1917. Η ρώσικη επανάσταση είναι ορόσημο για την εργατική τάξη σε όλο τον κόσμο. Ηταν η πρώτη φορά που οι εργάτες κατάφεραν να ανατρέψουν τον καπιταλισμό και να βάλουν μπρος το χτίσιμο μιας διαφορετικής κοινωνίας, χωρίς κερδοσκοπία, χωρίς καταπίεση και εκμετάλλευση.

Η ρώσικη επανάσταση ήταν το πανηγύρι των καταπιεσμένων. Από το Φλεβάρη ως τον Οκτώβρη του 1917, γυναίκες και άνδρες, όχι μόνο Ρώσοι αλλά και από κάθε εθνότητα που υπέφερε από τον Τσαρισμό καταλάβαιναν όλο και περισσότερο τη δύναμή τους. Εριξαν τον Τσάρο, πάλευαν για να σταματήσει ο πόλεμος και πάνω απ’ όλα έπαιρναν στα χέρια τους τα εργοστάσια, τις γειτονιές και τις ζωές τους. Σε όλη τη Ρωσία ξεπήδησαν τα Σοβιέτ, τα συμβούλια μέσα από τα οποία εργάτες, στρατιώτες και αγρότες έπαιρναν συλλογικά και δημοκρατικά τις αποφάσεις τους.

Ο Οκτώβρης ήταν το σημείο τομής. Τα σοβιέτ έπαψαν να είναι ένα εργαλείο δράσης ενάντια στην κυβέρνηση και έγιναν τα ίδια η εξουσία. Ηταν το πιο υψηλό σημείο στο οποίο έφτασε ποτέ η δημοκρατία. Οι αποφάσεις πλέον περνούσαν στα χέρια της πλειοψηφίας. Οι κατακτήσεις των πρώτων χρόνων της Επανάστασης εμπνέουν ακόμα. Οι εργάτες μπορούσαν πλέον να ελέγχουν τι και πώς παράγεται, οι αγρότες πήραν τη γη από τους γαιοκτήμονες, όλες οι μη ρώσικες εθνότητες είχαν πλέον ίσα δικαιώματα. Οι γυναίκες άρχισαν να απαλλάσσονται από τη διπλή εκμετάλλευση με  δημόσια πλυντήρια και τα εστιατόρεια να παίρνουν τη θέση της δουλειάς του σπιτιού. Η εκπαίδευση έγινε δωρεάν για όλους. Δικαιώματα που ο «δυτικός κόσμος» δεν είχε ακόμα σκεφθεί έκαναν την εμφάνισή τους μέσα σε λίγους μήνες: όπως το αυτόματο διαζύγιο ή ο γάμος των ομοφυλόφιλων.

90 χρόνια αργότερα, η άρχουσα τάξη θέλει να θεωρούμε δεδομένο ότι ο κόσμος δεν αλλάζει, ότι οι άνθρωποι είναι ανίκανοι να ζήσουν σε μια διαφορετική κοινωνία. Η ρώσικη επανάσταση είναι από μόνη της ένα κορυφαίο επιχείρημα ότι ο κόσμος αλλάζει. Μέσα στο πιο βαθύ σκοτάδι του Τσαρισμού, η Επανάσταση πέτυχε ανεπανάληπτα βήματα προόδου. Μας δείχνει όμως κάτι ακόμη πιο σημαντικό, ότι η απελευθέρωση της κοινωνίας δεν έρχεται από μια φωτισμένη μειοψηφία, αλλά από τους απλούς ανθρώπους. Οι στρατιώτες που για τρία χρόνια γίνονταν αδιαμαρτύρητα αναλώσιμο υλικό για το μέτωπο του Α’ Παγκόσμιου Πόλεμου ήταν αυτοί που γύρισαν πίσω, ξήλωσαν τα γαλόνια των αξιωματικών τους και γκρέμισαν κάθε παλιά ιεραρχία στη ρώσικη κοινωνία. Οι ίδιοι άνθρωποι που σήμερα μπορεί να τρέχουν για να επιβιώσουν και να φαίνονται βυθισμένοι στη δουλειά, την οικογένεια και την καθημερινότητα είναι οι ίδιοι που μπορούν να συγκλονίσουν το σύστημα και να ανατρέψουν ό,τι θεωρείται σταθερό. Μια τέτοια στιγμή ήταν η ρώσικη επανάσταση και γι’ αυτό χρειάζεται να την υπερασπίσουμε από τη λάσπη που έχει δεχθεί, εννέα δεκαετίες τώρα.

Η μεγαλύτερη βοήθεια σε όσους θέλουν να απαξιώσουν τη ρώσικη επανάσταση ήρθε από τον σταλινισμό. Το καθεστώς του Στάλιν το οποίο επιβλήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1920 ανέτρεψε όλες τις κατακτήσεις της ρώσικης επανάστασης. Πήρε πίσω την εξουσία από τους εργάτες και την έδωσε στα χέρια μιας νέας άρχουσας τάξης γραφειοκρατών. Οι πιο πρωτοπόροι εργάτες, αυτοί που είχαν παλέψει στην πρώτη γραμμή της επανάστασης εξοντώθηκαν. Οσοι ήθελαν να απαξιώσουν την επανάσταση του 1917 μπορούσαν πλέον να το κάνουν πιο εύκολα. Οι θεωρίες ότι η επανάσταση ήταν απλά ένα πραξικόπημα των μπολσεβίκων, ότι όλες οι επαναστάσεις καταλήγουν σε τυρρανίες είχαν σαν επιχείρημα: κοιτάξτε τη Ρωσία του Στάλιν. Πρέπει λοιπόν να ξεθάψουμε το θησαυρό της ρώσικης επανάστασης για να δείξουμε ότι η σχέση της επανάστασης με το σταλινισμό είναι σχέση της μέρας με τη νύχτα.

Για αυτούς τους λόγους ξεκινάμε ένα αφιέρωμα στο Σοσιαλισμός από τα Κάτω, μέσα απο το οποίο θα παρακολουθήσουμε ανά δίμηνο την επαναστατική διαδικασία καθώς ξεδιπλώνεται στη Ρωσία το 1917. Θα επιμείνουμε στη δράση των απλών ανθρώπων, στις πρωτοβουλίες και στα διλήμματα που άνοιγαν σε κάθε φάση της Επανάστασης. Παράλληλα, θα δούμε πώς αυτά τα διλήμματα είχαν την αντανάκλασή τους στα κόμματα και γιατί οι Μπολσεβίκοι κατάφεραν να ηγηθούν της Επανάστασης του Οκτώβρη, έχοντας κερδίσει πίσω τους την πλειοψηφία.