Ο Νάσος Μπράτσος, δημοσιογράφος μέλος της ΕΣΗΕΑ και των Financial Crimes, γράφει για τις μάχες που έχουν ξεσπάσει στα ΜΜΕ.
Αν θέλει κανείς να προσεγγίσει τις εξελίξεις στα ΜΜΕ, τόσο στο επιχειρηματικό πεδίο, όσο και στις κινηματικές εξελίξεις, τότε θα έχει μια απολύτως σαφή εικόνα του τι εστί μνημόνιο και η συγκεκριμένη εφαρμογή του μέσα σε χώρους εργασίας. «Πτωχευμένες» εφημερίδες όπως η Απογευματινή, με τον εκδότη (και μεγαλοκατασκευαστή) να είναι τόσο φτωχός, όσο ο εφοπλιστής Αγούδημος, που αφού «πτώχευσε» εγκαταστάθηκε στην Ελβετία. Περικοπές μισθών και δικαιωμάτων εργαζομένων, λόγω κρίσης, από golden boys και εργοδοτικούς παρατρεχάμενους, που συνεχίζουν να αμείβονται με πολλές χιλιάδες ευρώ. Μείωση λειτουργικού κόστους σε κανάλια, με φτηνές παραγωγές και επιστροφές στο παρελθόν, δηλαδή σε πολιτιστικό και «ενημερωτικό» επίπεδο αντίστοιχο με το πνευματικό επίπεδο των καπιταλιστών. Η Trash TV της δεκαετίας του 1990, επιστρέφει δριμύτερη και μπαίνει στο μίξερ με «ενημέρωση» τύπου Πρετεντέρη, Καψή, μαϊντανών τύπου Μίχαλου και λοιπών τηλε-εισαγγελέων κινητοποιήσεων, για να παραχθεί το τελικό προϊόν. Όμως κάπου ανάμεσα στους διαγωνισμούς των τηλεμαγείρων, το Big Brother, τα κουτσομπολιά και την προπαγάνδα υπέρ του ΔΝΤ και των μέτρων, η σούπα χάλασε, από τη δυναμική εμφάνιση του κόσμου της εργασίας, τόσο στο κεντρικό επίπεδο, όσο και συγκεκριμένα στα ΜΜΕ.
Το συνδικαλιστικό τοπίο
Συστηματικά, εδώ και τουλάχιστον ένα χρόνο, το Δ.Σ. της ΕΣΗΕΑ, αποφεύγει ακόμα και να δίνει το παρόν, σε απεργιακές διαδηλώσεις που το ίδιο έχει ψηφίσει. Στην απεργία στις 15 Δεκέμβρη 2010 δεν είχε καν πανό (ούτε και φυσική παρουσία). Στις πολλές κινητοποιήσεις συμβασιούχων της ΕΡΤ, όλο τον προηγούμενο χρόνο, πολλές φορές απουσίαζε πλήρως, στην απεργία της 29ης Ιουνίου και της 8ης Ιουλίου, κατέβηκαν δι’ αντιπροσωπείας και μερικοί παρακολουθούσαν τη διαδήλωση από το πεζοδρόμιο!
Και μιλάμε για όλους και όχι μόνο για τον Σόμπολο, η απουσία των «προοδευτικών» σε αυτές τις περιπτώσεις είναι πιο ηχηρή, γιατί θα έπρεπε να είναι δεδομένη η παρουσία τους.
Για προετοιμασία κινητοποιήσεων ούτε λόγος. Θυμίζουμε μόνο ότι συντηρητικές διοικήσεις της ΕΣΗΕΑ (Μαθιουδάκης) έχουν γράψει στο κοντέρ τους τη διετία 2003-2005, ενεργοποίηση μαζικών απεργιακών επιτροπών, ντού σε πιεστήρια, 12ωρες νυχτερινές περιφρουρήσεις των 300 ατόμων έξω από την Αυριανή και άλλα, που το νυν Δ.Σ. (και οι αριστεροί μέσα σε αυτό) δεν θέλει να θυμάται και κάνει συνεχώς το κορόιδο, όταν ανοίγει δημόσια αυτή η συζήτηση. Έγκαιρα και δημόσια είχαμε καταθέσει πρόταση περιφρούρησης για τη 48ωρη στις 17 και 18 Δεκέμβρη, βασισμένη σε προηγούμενες επιτυχείς δράσεις των κλαδικών σωματείων, στην οποία συστηματικά απέφυγαν να απαντήσουν και σε ορισμένες περιπτώσεις τη θεώρησαν ανέφικτη, αν και στο παρελθόν είχε δοκιμαστεί με επιτυχία.
Εντυπωσιακή ήταν και η αφωνία της ηγεσίας στις απολύσεις στον 902, αν και μέχρι στιγμής μόνο ένα άτομο ήταν δημοσιογράφος. Ούτε μια ανακοίνωση συμπαράστασης (έστω παραταξιακή, για το ΔΣ ούτε λόγος), έτσι για τα μάτια, όταν το σωματείο της ΕΤΙΤΑ (τεχνικοί τηλεόρασης) προχώρησε σε στάση εργασίας, που έσπασε από την επιστράτευση κομματικών.
Ένοχη σιωπή και μετά την εκβιαστική υπογραφή ατομικών συμβάσεων στο Σκάι, όταν ακόμα και αριστεροί του ΔΣ προέτρεψαν, όχι από άποψη, αλλά ατομικά και πιεσμένοι ψυχικά, εργαζόμενους στην υπογραφή τους, με ορισμένους εξ αυτών των εργαζομένων να παραμένουν όρθιοι και να μην το κάνουν, εν γνώσει του πιθανού κόστους. Να θυμίσουμε στα ρετάλια της αριστεράς, ότι στην Ελλάδα οι αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού όταν πολεμούσαν, ακόμα και σε μάχες κάτω από δύσκολες συνθήκες, είχαν το σύνθημα «Τρόπος να πεθαίνεις, χωρίς να αφανίζεσαι».
Αυτοί στις σημερινές συνθήκες αφανίστηκαν χωρίς μάχη.
Η βάση σε κίνηση
Στον αντίποδα, έχει δημιουργηθεί ένα κομμάτι εργαζομένων, πέρα από ειδικότητα, σωματειακή ένταξη και εργασιακή σχέση, που είναι πάντα τη στιγμή που πρέπει, εκεί που πρέπει, παρά τις όποιες αδυναμίες συντονισμού και ιεράρχισης προτεραιοτήτων. Για παράδειγμα η παρουσία σε «θερμά» μέτωπα τύπου ΔΟΛ, Σκάι, κλπ δεν πρέπει να γίνεται σε βάρος της συστηματικής παρουσίας σε χώρους δουλειάς (και κυρίως του χώρου εργασίας του καθένα μας), διότι έτσι αποκόπτονται από την ενημέρωση και τη συζήτηση οι συνάδελφοί μας και μένουν ευάλωτοι σε κάθε είδους προπαγάνδα. Η καλύτερη αλληλεγγύη σε αγώνες είναι το ρίζωμα μέσα σε χώρους εργασίας. Σίγουρα οι ραγδαίες εξελίξεις της περιόδου, έθεσαν σε δοκιμασία αυτή την ισορροπία. Είναι βέβαιο ότι μέσα κι έξω από ορισμένα ΜΜΕ γράφτηκαν σημαντικές στιγμές συνδικαλιστικές δράσης. Εργαζόμενοι που δεν υπέκυψαν σε πιέσεις διευθυντικών στελεχών να ψηφίσουν εναντίον απεργιών σε «εκλογές» παράνομες και αντικαταστατικές, μέσα στα ΜΜΕ, με «εφορευτική επιτροπή» διευθυντάδες. Συνάδελφοι που δεν τρομοκρατήθηκαν από κουμπουροφόρους μπράβους μέσα στο ΔΟΛ και «γυμναστηριακούς» μπράβους των μαγαζιών της νύχτας έξω από το Σκάι.
Συνδικαλιστές που δέχονταν επιθέσεις στη Θεσσαλονίκη και τραβολόγημα στα τμήματα, όταν έκαναν κινητοποίηση στο ραδιόφωνο «Αθλητικά Νέα», που ήταν βασίλειο ανασφάλιστης εργασίας. Εργαζόμενοι που χωρίς ο κλάδος τους να έχει στάση εργασίας, έτρωγαν τη μισή τους μέρα (την άλλη μισή δούλευαν) στους 40 βαθμούς έξω από τις Αττικές Εκδόσεις, στο Μαρούσι, το καλοκαίρι (και εδώ χωρίς παρουσία ούτε ενός από το ΔΣ της ΕΣΗΕΑ), στο κρύο και τη βροχή έξω από το ΔΟΛ, σε πολύωρες ορθοστασίες στο Φάληρο έξω από το Σκάι, σε απεργιακές δράσεις περιφρούρησης πριν βγει ο ήλιος. Τη μέρα της απεργίας της 15 Δεκέμβρη 2010, το ΔΣ της ΕΤΕΡ, ξεκίνησε συνεδρίαση στις 6πμ για να συντονίσει τις διαδικασίες ελέγχου και περιφρούρησης (στα υπόλοιπα ΔΣ των κλαδικών, αλλά και διάφοροι «ακτιβιστές», κοιμόντουσαν). Στο Σκάι που αρκετοί δημοσιογράφοι παρατημένοι από την ΕΣΗΕΑ και εκβιαζόμενοι από την εργοδοσία, υπέγραψαν ατομικές συμβάσεις που σπάνε τη ΣΣΕ, οι τεχνικοί της ΕΤΕΡ δεν υπέγραψαν. Στον 902 μέχρι στιγμής δεν απολύθηκαν τεχνικοί ραδιοφώνου. Ο κλάδος έχει ΣΣΕ (έστω κουτσουρεμένη από τον ΟΜΕΔ) και δεν έχει μπλοκάκια, αλλά μόνο μισθολόγια. Με την ίδια αποφασιστικότητα αντιμετωπίστηκε και η επίσης αριστερή εργοδοτική πλευρά στο ραδιοφωνικό σταθμό «Κόκκινο», όταν είχε απλήρωτους τους εργαζόμενους και τουλάχιστον οι τεχνικοί πληρώθηκαν, μετά από κινητοποιήσεις. Και αν αυτά τα έχει κάνει ένα σωματείο με 200 μέλη και μάξιμουμ δύναμη κινητοποίησης 170 (οι υπόλοιποι προσωπικό ασφαλείας, ένας σε κάθε ραδιόφωνο), τότε τι δυνατότητες θα είχε η ΕΣΗΕΑ των 5.000 μελών;
Παραμονές πρωτοχρονιάς και στη Θεσσαλονίκη τα κλαδικά σωματεία, έχουν ανακοινώσει απεργία στις 31 Δεκέμβρη στο TV Mακεδονία, τα τοπικά γραφεία του Mega και του ANT1, αλλά και στο ράδιο Θεσσαλονίκη, διεκδικώντας την υπεράσπιση των θέσεων εργασίας.
Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στην πανελλαδική 24ωρη απεργία των ΜΜΕ στις 30 Νοέμβρη, όπου η μαζική και οργισμένη συμμετοχή στη διαδήλωση, αλλά και οι ομιλίες εκπροσώπων από χώρους που αποτελούσαν «θερμά» σημεία, αποτέλεσαν σημεία αναφοράς για όλο τον κλάδο.
Αμέσως μετά ακολούθησε μαζική ανοιχτή συνέλευση στην ΕΣΗΕΑ, όπου εργαζόμενοι από διάφορες ειδικότητες και σωματειακές εντάξεις, απαίτησαν κλιμάκωση και προέκυψε και σχετικό ψήφισμα, με αποδέκτες τόσο τις διοικήσεις των κλαδικών σωματείων, όσο και συνελεύσεις σε εργασιακούς χώρους, όπου θα έμπαινε σαν πρόταση.
Δυστυχώς η ιστορία τελείωσε εκεί, αφού παρά τις δύο εκκλήσεις μας, κανένας από όσους κάλεσαν στη διαδικασία που προαναφέραμε (κυρίως μέλη του μικτού συμβουλίου της ΕΣΗΕΑ) δεν ανέλαβε την παραμικρή πρωτοβουλία από αυτές που είχαν προσδιοριστεί, μπροστά στην επερχόμενη 48ωρη και την απεργία της 15 Δεκέμβρη. Εκατοντάδες κόσμου περίμενε έστω μια ειδοποίηση για να οργανωθεί αρχικά η πίεση σε όσα κλαδικά έκαναν «δεύτερες σκέψεις» και ακολούθως για να οργανωθεί η στοιχειώδης περιφρούρηση. Το ξεπέρασμα των εμποδίων της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας, δεν είναι απλά υπόθεση διακήρυξης προθέσεων, αλλά μετριέται συγκεκριμένα με πρακτικά βήματα οργάνωσης σε κάθε μάχη.
Η προσπάθειά μας για να μην κρεμαστεί (αυτή τη φορά από «υπεραριστερή» φρασεολογία, αλλά επί της ουσίας πραγματική ασυνέπεια) ο κόσμος αυτός, οδήγησε με σκληρό, πιεστικό, αλλά ταυτόχρονα και αναγκαίο τρόπο (που ορισμένοι εκ των συμμετεχόντων στην απεργιακή συνέλευση παρεξήγησαν, μη βλέποντας την «τρύπα», αλλά μόνο τον εαυτό τους) σε μάζεμα παραμονές της 48ωρης, όπου όσοι ανταποκρίθηκαν πραγματοποίησαν παράσταση διαμαρτυρίας στο διασωματειακό των ΜΜΕ, απαιτώντας κλιμάκωση. Πιστή στις παραδόσεις της η συνδικαλιστική γραφειοκρατία, υποσχέθηκε κλιμάκωση, για να εξαφανιστεί αμέσως μετά, μέσα στους κουραμπιέδες και τα μελομακάρονα των γιορτών, δείχνοντας πόσο κοστίζει η μη αξιοποίηση ευκαιριών, όπως αυτή που περιγράψαμε πιο πάνω.
Μια άλλη ποιότητα
Από το εναλλακτικό τεύχος του Ελ. Τύπου και της «Ημέρας» της Πάτρας, που έβγαλαν οι εργαζόμενοί τους, όταν οι «κανονικές» εκδόσεις έβαλαν λουκέτο το 2009 (με τον Ελ. Τύπο να διασώζεται σε άλλο ιδιοκτησιακό καθεστώς, όχι όμως και την ΗΜΕΡΑ), έως την έκδοση της Απογευματινής των εργαζομένων, το φαινόμενο της εναλλακτικής ενημέρωσης, άρχισε να φεύγει από τα όνειρα κάποιων ρομαντικών και να γίνεται χειροπιαστή πραγματικότητα. Ειδικά η περίπτωση της Απογευματινής είναι εντυπωσιακή, διότι μια «γερασμένη» και συντηρητική εφημερίδα, όταν μετά το λουκέτο, την έβγαλαν οι εργαζόμενοι, άλλαξε ριζικά και έγινε σαφώς πιο ζωντανή και ελκυστική.
Παράλληλα υπενθυμίζουμε ότι έχουμε καταθέσει προτάσεις για το πώς μπορεί να οργανωθεί εναλλακτική απεργιακή ενημέρωση από τα ίδια τα σωματεία, με αφορμή την αναστολή της απεργίας στα ΜΜΕ το απόγευμα της 5ης Μάη, λόγω των τραγικών γεγονότων στη MARFIN. Για οικονομία χώρου οι προτάσεις αυτές είναι αναρτημένες στο μπλογκ: http://financialcrimesnews.blogspot.com με τίτλο «Kάντε το βήμα» και «Μερικά απλά ερωτήματα».
Συστηματική παρουσία
Τίποτα από όλα αυτά δεν έπεσε από τον ουρανό, όλα ήταν αποτέλεσμα συγκεκριμένων διαδρομών, ατόμων και συλλογικοτήτων. Στη διαδρομή που μας αφορά, αυτή της δράσης των Financial Crimes, δύο ήταν τα στοιχεία που μέτρησαν στις εξελίξεις αυτές. Το πρώτο ήταν η συνεχής προσπάθεια χρόνων για συστηματική παρουσία στους χώρους εργασίας, με σημαντικό εργαλείο το ομώνυμο έντυπο, αλλά και τη φυσική παρουσία σε κάθε δραστηριότητα, ακόμα και κυρίως, εκεί που το παιχνίδι έδειχνε εξ αρχής στημένο. Το δεύτερο ήταν η καθαρή θέση σε κάθε δύσκολη στιγμή, χωρίς να έχουμε κρυφτεί ποτέ (αγαπημένο σπορ της γραφειοκρατίας). Αυτά ενίσχυσαν τις σχέσεις εμπιστοσύνης και διευκόλυναν τη συμπόρευση με όσους ακολούθησαν παραπλήσιες διαδρομές.
Μακριά από μας κάθε διάθεση «αγωνιστικής μέθης», «αυτάρκειας», «ναρκισσιστικής συνέπειας» και άλλων παρόμοιων φαινομένων. Οι απαιτήσεις των καιρών είναι κατά πολύ μεγαλύτερες των όποιων θετικών στοιχείων, έχει καταγράψει το αγωνιστικό κομμάτι των εργαζομένων στα ΜΜΕ, που παραμένει μειοψηφικό. Υπάρχει άλλωστε και αντίπαλος εκ των έσω, οι φίλοι των εργοδοτών λειτουργούν συντεταγμένα και ομαδικά, η οικονομική πίεση είναι υπαρκτή σε συναδέλφους που θέλουν κλιμάκωση κινητοποιήσεων, αλλά «δεν βγαίνουν» οικονομικά, οι εργολαβικές λογικές ανάθεσης της συνδικαλιστικής δράσης (ακόμα και σε αγωνιστικά προγράμματα) χωρίς ενεργοποίηση της βάσης, παραμένουν ριζωμένες. Για παράδειγμα στην ΕΡΤ, η σωστή κριτική χρόνων από συναδέλφους, ότι οι 24ωρες είναι τουφεκιά στον αέρα, όταν η απόφαση της ΕΣΗΕΑ το καλοκαίρι ήταν συνεχείς 24ωρες για τους συμβασιούχους (και μόλις είχαν αρχίσει οι περικοπές στους μισθούς λόγω μνημονίου, σε ΣΣΕ που είχαν λήξει από το 2008, αλλά και οι κρατήσεις από τις απεργίες της άνοιξης), κόντεψε να φέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, τον ξεσηκωμό ενάντια στην απεργία, λόγω οικονομικής ανέχειας. Με την ίδια λογική, οι εργασιακές πιέσεις, σε συνδυασμό με τις πολιτικές εκπτώσεις, οδήγησαν και σε φαινόμενα όπως αυτό της Ελευθεροτυπίας, όπου οι τραγικοί χειρισμοί του ΔΣ της ΕΣΗΕΑ στο θέμα της υπογραφής ΣΣΕ, οδήγησαν, χωρίς πίεση της εργοδοσίας, στην απόφαση της συνέλευσης των εργαζομένων, για εργασία τις μέρες της 48ωρης απεργίας, λες και το πρόβλημα των ΣΣΕ και των απολύσεων είναι «τοπικό» και όχι συνολική εργασιακή εξέλιξη. Πάντως ακόμα και «τοπικό» πρόβλημα να ήταν, γρήγορα ξεχάστηκαν οι αποφάσεις συνελεύσεων στον ίδιο χώρο, που απαιτούσαν ανάκληση των απολύσεων, αφού τέτοια εξέλιξη δεν υπήρξε, εκτός από πέντε ανακλήσεις σε αρκετές δεκάδες απολυμένων, γεγονός από μόνο του απαράδεκτο.
Αν ήταν να μην απεργούμε όποτε το πλαίσιο και οι χειρισμοί της συνδικαλιστικής γραφειοκρατίας δεν μας εκφράζουν, τότε θα έπρεπε να είμαστε διαρκώς απεργοσπάστες. Αντίθετα παρεμβαίνουμε συνεχώς για να το «ξεχειλώσουμε» και να βάλουμε κόσμο σε συλλογικές διαδικασίες.
Άρα όταν μιλάμε για απεργίες, είτε είναι 24ωρες, είτε μεγαλύτερης διάρκειας, το χαρακτηριστικό της κλιμάκωσης δεν είναι αποκλειστικά ή πάντα ο χρόνος διάρκειάς τους, αλλά το ποιοτικό στοιχείο της οργάνωσης και της γείωσής τους με τη βάση του κλάδου.
Αν είναι οργανωμένες, αν είναι περιφρουρημένες, αν είναι εξωστρεφείς, αν ενεργοποιούν απεργιακό ταμείο, αν δίνουν ρόλο στον κόσμο να δραστηριοποιηθεί και όχι να περιμένει τις εξελίξεις (ή το απεργιακό επίδομα ενίσχυσης) στον καναπέ.
Αυτή τη γλώσσα πρέπει πια να μιλήσουμε, γιατί η γραφειοκρατία (όλων των αποχρώσεων και της «αριστερής» συμπεριλαμβανομένης) εύκολα καταστρέφει τα πάντα, ακόμα και τη 48ωρη του Δεκέμβρη, (υπενθυμίζουμε ότι προηγήθηκε μια μαζικότατη και οργισμένη 24ωρη στις 30 Νοέμβρη) που για χρόνια απέφευγε και τελικά κάτω από την πίεση της βάσης πραγματοποίησε στις 17 και 18 Δεκέμβρη. Με τους χειρισμούς της στο θέμα των εφημερίδων, όπως και στη μη περιφρούρηση, τη «ροκάνισε» σημαντικά.
Πολιτικές διαστάσεις
Στο πολιτικό πεδίο, η προεκλογική περίοδος των αυτοδιοικητικών εκλογών, αξιοποιήθηκε, λόγω του κατεβάσματος της ΑΝΤΑΡΣΥΑ μέσα από δημοτικά και περιφερειακά ψηφοδέλτια, για παρεμβάσεις στο χώρο των ΜΜΕ. Εξορμήσεις σε δημοτικά ΜΜΕ και στην ημερίδα της ΠΟΕΣΥ, διανομή υλικών σε εργαζόμενους της Απογευματινής και επίσκεψη του Π. Κωνσταντίνου, μοιράσματα σε αθλητικούς συντάκτες, περιοδείες σε ΜΜΕ, έδωσαν το πολιτικό στίγμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και στον κλάδο αυτό.
Ακρογωνιαίος λίθος για τη στάση και τις επιλογές, για να μπορέσει να σταθεί κανείς όρθιος, είναι η αντικαπιταλιστική προσέγγιση των εξελίξεων, ώστε να μην τσιμπάει σε παραπλανητικά διλήμματα, σε διαχειριστικές λογικές, σε ταύτιση του εργασιακού παρόντος και μέλλοντος, με την πορεία του εργοδότη του. Πρόσφατα στην τελευταία απεργία της ΕΣΗΕΑ, είδαμε εκδότες «πρόθυμους» να υπογράψουν ΣΣΕ , αλλά άλλοι από αυτούς έχουν ελάχιστους εργαζόμενους με μισθολόγιο και τους πιο πολλούς με μπλοκάκι, άλλοι σιωπούσαν μπροστά στις απολύσεις που ήδη έχουν κάνει και στο αίτημα για ανάκλησή τους και χωρίς δέσμευση για το μέλλον, για το αν θα ξανααπολύσουν, αλλά και με σιωπή για το αν εννοούν ΣΣΕ με μηδενικές αυξήσεις, ή ακόμα χειρότερα, με μείωση αποδοχών.
Σε αυτή την τροχιά αγώνα-στάσης ζωής, θα συνεχίσουμε και το επόμενο διάστημα, αταλάντευτα και με πείσμα.