Άρθρο
Από τη Γάζα στο Στρασβούργο

Το διάστημα τέλη Μάρτη – αρχές Απρίλη σημαδεύεται από τις Συνόδους Κορυφής των G-20 στο Λονδίνο και του ΝΑΤΟ στο Στρασβούργο. Σε αντίθεση με την πρώτη σύνοδο, όπου κυριαρχεί η απαισιοδοξία για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης, η επιτυχία της Συνόδου του ΝΑΤΟ προεξοφλείται από την πλειοψηφία των αναλυτών στα ΜΜΕ.

Αυτό δεν οφείλεται μόνο στον πανηγυρικό χαρακτήρα της λόγω των εορτασμών για τα 60 χρόνια του ΝΑΤΟ. Αλλωστε και για το Λονδίνο γίνονται αντίστοιχες διαφημιστικές προσπάθειες υπό τον τίτλο «Πρεμιέρα του Ομπάμα στην Ευρώπη και τον κόσμο».

Οι πιο σοβαροί σχολιαστές προβάλουν το Στρασβούργο ως σταθμό επικύρωσης της νέας διπλωματίας των ΗΠΑ που θα είναι πιο συνεργάσιμη με τους συμμάχους και πιο διαλλακτική με τους αντιπάλους της. Ηδη ο Σαρκοζί πέρασε από τη βουλή την επανένταξη της Γαλλίας στη στρατιωτική δομή του ΝΑΤΟ. Με τη Πρωσία ξεκίνησε ανταλλαγή επιστολών γύρω από το θέμα της αντιπυραυλικής ασπίδας και πιθανόν κοινό άνοιγμα προς το Ιράν. Στη Μέση Ανατολή διαφημίζονται οι πρώτες «μυστικές» επαφές με τη Χαμάς και τη Χεζμπολάχ. Απομένουν οι δυσκολίες στο Αφγανιστάν, αλλά με την ίδια συνταγή που χρησιμοποιήθηκε στο Ιράκ (αυξημένη στρατιωτική δύναμη κατοχής και συμβιβασμοί με μετριοπαθή τμήματα της Αντίστασης), το ενωμένο ΝΑΤΟ μπορεί να σταθεροποιήσει την κατάσταση. Ο πρώτος Μαύρος Πρόεδρος των ΗΠΑ εμφανίζεται να διαθέτει ένα μαγικό ραβδί που κάνει όλα να φαίνονται ρόδινα…

Η πραγματικότητα είναι, βέβαια, διαφορετική. Ο πόλεμος των ΗΠΑ «κατά της τρομοκρατίας» δεν ήταν προσωπική υπόθεση του Μπους, ούτε ήταν μια εκστρατεία κατά καθεστώτων που «ευνοούν την τρομοκρατία». Είχε και έχει ως βασική πτυχή την στήριξη της ηγεμονικής θέσης των ΗΠΑ απέναντι σε συμμάχους και αντιπάλους. Αυτή η ηγεμονία αντιμετωπίζει σήμερα μεγαλύτερες και όχι μικρότερες προκλήσεις, τόσο στρατιωτικές όσο και οικονομικές.

Στο επίπεδο της οικονομίας, οι ΗΠΑ ζητούν από την Κίνα την Ευρώπη και την Ιαπωνία να συνεχίσουν να ρίχνουν τεράστια ποσά για τη στήριξη του διεθνούς τραπεζικού συστήματος, αλλά αντιμετωπίζουν το αίτημα Γαλλίας – Γερμανίας για «διευκρίνιση» των κανόνων εποπτείας του. Με απλά ελληνικά, οι βασικοί εταίροι της ΕΕ διεκδικούν μερίδιο στην μέχρι χτες αδιαμφισβήτητη κυριαρχία των ΗΠΑ στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό στερέωμα.

Οποιος φαντάζεται ότι αυτή η ενδοϊμπεριαλιστική διαπραγμάτευση θα διευθετηθεί εύκολα γιατί η Μέρκελ και ο Σαρκοζί θα βοηθήσουν πιο ενεργά το ΝΑΤΟ στον Καύκασο και στο Αφγανιστάν, πέφτει έξω. Το παζάρι θα είναι σκληρό, ανάμεσα σε παίκτες με την πλάτη στον τοίχο. Οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ θα βρεθούν ταυτόχρονα και πιο βαθιά στα πολεμικά αδιέξοδα των ΗΠΑ και πιο εμπλεκόμενες σε σκληρούς ανταγωνισμούς.

Στο διπλωματικό και στρατιωτικό επίπεδο, όλα τα επίμαχα σημεία, τα Βαλκάνια, ο Καύκασος, η Μέση Ανατολή, το Αφ-Πακ (όπως ονομάζεται πια η αποσταθεροποιημένη περιοχή του ανατολικού Αφγανιστάν και του δυτικού Πακιστάν) παραμένουν εστίες αντιπαράθεσης των Μεγάλων Δυνάμεων. Τι είναι τα Βαλκάνια, αμερικάνικο προτεκτοράτο ή «πίσω αυλή» της ΕΕ; Τι είναι ο Καύκασος, ανατολικό σύνορο του ΝΑΤΟ ή ζώνη προστατευόμενη από τη Ρωσία; Αμφισβητούμενο πλέον δεν είναι μόνο το Αφγανιστάν αλλά και το Πακιστάν, όπου παίκτης είναι και η Κίνα. Όπως παίκτης είναι η Κίνα και στην Αφρική, στο Σουδάν, στη Ζιμπάμπουε και αλλού, εξού και οι ανησυχίες της Δύσης στο Νταρφούρ και η εμφάνιση της Ρωσίας και της Ινδίας με πολεμικά πλοία στα ανοιχτά της Σομαλίας.

Απέναντι στα ρόδινα σενάρια της ομαλοποίησης όλων των πολεμικών μετώπων, η πραγματικότητα αναδεικνύει πολλαπλά σημεία όπου ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός πιέζεται και θα πιέζεται να κάνει χρήση της στρατιωτικής υπεροχής του.

Επιπλέον, η νέα προσπάθεια της αμερικανικής διπλωματίας να αναδιατάξει τις τοπικές συμμαχίες της στις επίμαχες περιοχές οξύνει τους τοπικούς ανταγωνισμούς. Η ένταση στις σχέσεις Ινδίας – Πακιστάν είναι ένα προφανές παράδειγμα. Πιο κοντά στη γειτονιά μας, ο νέος ρόλος της Τουρκίας ως επίδοξου μεσολαβητή προς το «μετριοπαθές Ισλάμ» ανησυχεί την ελληνική άρχουσα τάξη. Στον πρόσφατο πόλεμο της Γάζας, η Ντόρα Μπακογιάνη βρέθηκε στη θέση του πιο ακραίου υποστηρικτή του Ισραήλ προσφέροντας το λιμάνι του Αστακού για τον ανεφοδιασμό του σε στρατιωτικό υλικό, ενώ ο Ερντογάν συγκρούστηκε θεατρικά με τον Πρόεδρο του Ισραήλ Σιμόν Πέρεζ στο Νταβός. Η επίσκεψη Ομπάμα στην Τουρκία (πριν πάει στο Λονδίνο και στο Στρασβούργο και χωρίς να κάνει ούτε εθιμοτυπική στάση στην Αθήνα) έκανε ακόμα και τον Γ. Παπανδρέου να εμφανιστεί σαν «ελληναράς» στη Βουλή κατηγορώντας την κυβέρνηση ότι μένει πίσω στο παιχνίδι των ανταγωνισμών στο Αιγαίο, στα Βαλκάνια, στην Κύπρο.

Το αντιπολεμικό κίνημα δεν έχει κανένα λόγο να χαλαρώσει τις προσπάθειές του. Αντίθετα, τώρα είναι που χρειάζεται ιδιαίτερη προσπάθεια για να μην βρεθεί μπροστά σε δυσάρεστες εκπλήξεις. Τα αιτήματα για διάλυση του ΝΑΤΟ, επιστροφή του ελληνικού στρατού από όλες τις δυνάμεις κατοχής (KFOR, ISAF, ναυτικές δυνάμεις στο Λίβανο και στη Σομαλία), για κλείσιμο των βάσεων και μείωση των εξοπλισμών παραμένουν πιο επίκαιρα από πριν. Η Αντίσταση στην Παλαιστίνη, στο Λίβανο, στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν χρειάζεται τη συμπαράστασή μας τόσο απέναντι στην κλιμάκωση της στρατιωτικής βίας όσο και απέναντι στις διπλωματικές πιέσεις και εκβιασμούς.

Οι κινητοποιήσεις της Συμμαχίας Σταματήστε τον Πόλεμο στο πλευρό της Παλαιστίνης τον Γενάρη – Φλεβάρη, το πανελλαδικό συλλαλητήριο στις 21 Μάρτη και το Στρασβούργο στις 4 Απρίλη είναι σταθμοί για τη νέα πορεία του αντιπολεμικού κινήματος.