Η Κωσταντίνα Κούνεβα δεν είναι μόνη. Χιλιάδες γυναίκες δίνουν τις ίδιες μάχες με την Κωνσταντίνα, υποστηρίζει η Κατερίνα Θωίδου.
Φέτος ο γιορτασμός της 8 Μάρτη, της παγκόσμιας ημέρας της γυναίκας, φέρνει το σύνθημα «θέλουμε ψωμί και τριαντάφυλλα», το σύνθημα της πρώτης απεργίας γυναικών στον Ιματισμό της Νέας Υόρκης, στις αρχές του περασμένου αιώνα, στην επικαιρότητα. Οι γυναίκες εργαζόμενες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα για αξιοπρεπείς μισθούς, για μόνιμη δουλειά, ασφάλιση και δικαιώματα και ταυτόχρονα αναζητούν μία νέα προοπτική, για μία κοινωνία χωρίς φτώχεια και καταπίεση.
Σήμερα ζούμε σε μία περίοδο που θυμίζει πολύ έντονα την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Οι εργαζόμενοι που μαζικοποίησαν όλους τους νέους εργασιακούς κλάδους την τελευταία 15ετία, ξαναπιάνουν το νήμα του χτισίματος πρωτοβάθμιων σωματείων όπως ακριβώς έγινε αμέσως μετά τη Χούντα. Η νέα εργατική τάξη ανακαλύπτει όλο και περισσότερο ότι η απάντηση στην κρίση είναι η ενότητα του συνδικάτου και η συλλογική αντίσταση απέναντι σε κάθε είδους επιθέσεις οικονομικές, ρατσιστικές, σεξιστικές.
Σε εργασιακούς χώρους που φτιάχτηκαν την τελευταία δεκαετία όπως οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας, τα ΜΜΕ κυρίως τα ηλεκτρονικά που γνώρισαν μεγάλη ανάπτυξη μετά την «απελευθέρωση» της ιδιωτικής τηλεόρασης, ακόμα και στις νέες εταιρείες που αναλαμβάνουν εργολαβίες του δημοσίου, όπως η εταιρεία ΟΙΚΟΜΕΤ στην οποία εργάζοταν η Κωνσταντίνα Κούνεβα, οι εργαζόμενοι δίνουν τη μάχη του συνδικαλισμού. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα σωματεία φτιάχτηκαν στην Wind, στην Vodafone, στην Altec, στην Cosmote, στον Αλφα TV, το σωματείο της ΠΕΚΟΠ, που δίνουν μάχη αυτή τη στιγμή ενάντια στις επιθέσεις στα εργατικά δικαιώματα και ενάντια στις απολύσεις.
Είναι αξιοσημείωτο ότι ο συνδικαλισμός γνωρίζει νέα άνθιση μέσα σε μία περίοδο που η διάλυση των εργασιακών σχέσεων, η επίθεση του νεοφιλελευθερισμού στις εργατικές κατακτήσεις, ήταν ραγδαία. Στα τέλη της δεκαετίας του 90 και όλη τη δεκαετία του 2000, τα τετράωρα, οι συμβάσεις έργου, η δουλειά με το κομμάτι, η ανασφάλιστη εργασία, πήραν τεράστιες διαστάσεις με ευθύνη των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της ΝΔ που συνέχισε αυτή την επίθεση.
Μέσα σε αυτούς τους χώρους η πλειοψηφία των εργαζόμενων είναι γυναίκες. Οι εργοδότες προσπαθούν να χρησιμοποιήσουν τις σεξιστικές απόψεις που θεωρούν ότι οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες για να τις κακοπληρώσουν και για να καταπατούν τα εργασιακά τους δικαιώματα. Το παράδειγμα της Κωνσταντίνας Κούνεβα, που έγινε το σύμβολο της πάλης ενάντια στην επισφαλή και ανασφάλιστη εργασία, καταρρίπτει αυτό το σεξιστικό στερεότυπο. Όμως η Κωνσταντίνα Κούνεβα δεν είναι η εξαίρεση αλλά ο κανόνας. Γιατί την ίδια μάχη με την Κωνσταντίνα, τη μάχη για να μαζικοποιήσουν τα σωματεία και να παλέψουν ενωμένες μαζί με τους άντρες στον κάθε εργασιακό χώρο απέναντι στην εργοδοτική αυθαιρεσία, δίνουν σήμερα χιλιάδες γυναίκες.
Σίγουρα η γυναίκα εργαζόμενη σήμερα, βιώνει πολύ πιο έντονα στο πετσί της τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Η γυναίκα είναι αυτή που στηρίζει τον καπιταλισμό μέσα από την προσφορά απλήρωτης εργασίας μέσα στο ίδιο της το σπίτι. Ο καπιταλισμός δεν κερδίζει μόνο από την υπεραξία που παράγει σαν εργαζόμενη, αλλά και από την απλήρωτη εργασία που αναγκάζεται να προσφέρει με την ενασχόλησή της με το νοικοκυριό, την ανατροφή των παιδιών, την αναπαραγωγή της νέας εργατικής τάξης. Μέσα σε μία περίοδο που λόγω οικονομικής κρίσης διαλύεται το κοινωνικό κράτος εξ αιτίας των περικοπών, ιδιωτικοποιούνται οι κοινωνικές υπηρεσίες πρόνοιας, οι παιδικοί σταθμοί, τα σχολεία, τα νοσοκομεία, τα γηροκομεία, όλες αυτές οι λειτουργίες γίνονται ιδιωτική υπόθεση της οικογένειας και το αποτέλεσμα είναι τα βάρη της καθημερινότητας για τις γυναίκες να γίνονται ακόμα πιο έντονα.
Η μαχητικότητα και η αποφασιστικότητα των γυναικών να συγκρουστούν με ένα σύστημα που τις καταδικάζει στην οικονομική εκμετάλλευση και ταυτόχρονα στην σεξιστική καταπίεση, σίγουρα δεν είναι αποτέλεσμα προσωπικών χαρακτηριστικών της καθεμιάς. Ούτε έχει να κάνει μόνο με το βαθμό της εξαθλίωσής τους. Είναι αποτέλεσμα της συλλογικής εμπειρίας που κουβαλάει όλη η εργατική τάξη τον 21ο αιώνα, το αιώνα της κρίσης και της ριζοσπαστικοποίησης.
Αυτό που έδωσε τη δύναμη για παράδειγμα στην ΠΕΚΟΠ να στήσει σωματείο μέσα στο εργοδοτικό κάτεργο της ΟΙΚΟΜΕΤ δεν είναι η βαρβαρότητα των συνθηκών εργασίας, αλλά το γεγονός ότι οι γυναίκες της ΠΕΚΟΠ ζουν μέσα σε μία περίοδο ριζοσπαστικοποίησης, έχουν την συλλογική εμπειρία- έστω και αν δεν συμμετείχαν μέχρι τώρα σαν σωματείο- των μεγάλων μαχών που έδωσε η εργατική τάξη και η νεολαία τα τελευταία χρόνια.
Στα μεγάλα συλλαλητήρια για το ασφαλιστικό το 2001 εμφανίστηκαν για πρώτη φορά γυναικείες αντιπροσωπείες σωματείων που έδωσαν τη μάχη ενάντια στην εργοδοσία και έδειξαν τη δύναμή τους. Για πρώτη φορά μετά από χρόνια είδαμε να κατεβαίνουν στο Πεδίο του Αρεως εργοστασιακά σωματεία όπως της Σίσερ Πάλκο, της ΕΛΙΤ, οι συμβασιούχοι αεροσυνοδοί της Ολυμπιακής και να ενώνονται με όλη την εργατική τάξη. Αυτό έδωσε δύναμη σε χιλιάδες γυναίκες να δώσουν τη μάχη ενάντια στα κλεισίματα και τις απολύσεις μέσα από τα σωματεία τους. Tέτοια βήματα έγιναν πολλά: Από τις μεγάλες απεργίες του ασφαλιστικού του Γιαννίτση και της Πετραλιά, μέχρι τις φοιτητικές καταλήψεις που γκρέμισαν την αναθεώρηση του Αρθρου 16. Από τα μεγάλα αντιρατσιστικά συλλαλητήρια που δεν άφησαν κανένα μετανάστη μόνο του απέναντι στις ρατσιστικές επιθέσεις του ΛΑΟΣ και της αστυνομίας. Από την εξέγερση του Δεκέμβρη μέχρι τα μεγάλα αντιπολεμικά συλλαλητήρια κατά του πολέμου στο Ιράκ και την Ισραηλινή επίθεση στη Γάζα.
Η μάχες του αντιπολεμικού κινήματος έχουν παίξει έναν ιδιαίτερο ρόλο. Κυρίως γιατί έβγαλαν στη δράση εκατομμύρια ανθρώπους ανεξάρτητα από ηλικία, φύλο και καταγωγή. Ανέδειξαν το ζήτημα της εμπλοκής της ελληνικής κυβέρνησης στα παιχνίδια του ΝΑΤΟ και στην στήριξη του Ισραήλ και ξεκαθάρισαν ότι αυτή η εμπλοκή σημαίνει μία ατελείωτη κούρσα εξοπλισμών για τα κέρδη της ελληνικής άρχουσας τάξης απέναντι στους λαούς της Μέσης Ανατολής.
Αυτό το κίνημα που απλώθηκε σε όλο τον πλανήτη έχει οδηγήσει στο δυνάμωμα της αντίστασης στο Ιράκ, στο Αφγανιστάν και πρόσφατα στην ίδια τη Γάζα. Με τη σειρά τους αυτά τα κινήματα έχουν δώσει το μεγαλύτερο χαστούκι στον ιμπεριαλισμό, έχουν εμπνεύσει και έχουν δώσει αυτοπεποίθηση σε όλη την εργατική τάξη, γιατί έστειλαν το μήνυμα ότι ο ιμπεριαλισμός, το ΝΑΤΟ, το Ισραήλ, οι πολυεθνικές, ο ίδιος ο καπιταλισμός δεν είναι ανίκητος. Στη διάρκεια των περσινών απεργιών για την αντιασφαλιστική μεταρρύθμιση του Καραμανλή, οι γυναίκες της ΓΕΝΟΠ ΔΕΗ, έχοντας την εμπειρία του αντιπολεμικού κινήματος οργάνωσαν απεργιακές φρουρές με τύμπανα, ντουντούκες και συνθήματα όπως γινόταν στα μεγάλα αντιπολεμικά συλλαλητήρια του 2003.
Οι μαθήτριες, οι φοιτήτριες, οι δασκάλες, οι γυναίκες με τη μαντίλα, οι εργαζόμενες στα νοσοκομεία, οι πιο σκληρά εργαζόμενες σε κάθε χώρο δουλειάς, εμπνεύστηκαν από το αντιπολεμικό κίνημα και αυτό έπαιξε ρόλο στο να δυναμώσουν οι ιδέες της αυτοπεποίθησης, της αλληλεγγύης, να αναδειχτεί η δύναμη των απλών ανθρώπων από την Γάζα μέχρι την Αθήνα.
Όμως την ίδια στιγμή που οι εργαζόμενες γυναίκες πρωτοστατούν στις οικονομικές και πολιτικές μάχες που δίνει η εργατική τάξη σήμερα, έρχονται αντιμέτωπες με τις ιδέες του σεξισμού, που αναπαράγουν τα στερεότυπα ότι οι γυναίκες είναι για το μαγείρεμα και τα καλλυντικά. Οι ρίζες αυτών των αντιλήψεων δεν είναι η πατριαρχική ιδεολογία των αντρών όπως υποστηρίζουν οι φεμινιστικές αντιλήψεις. Ο σεξισμός είναι το κομμάτι εκείνο της κυρίαρχης ιδεολογίας που αναπαράγεται από την κυρίαρχη τάξη για να μπορεί να κρατά την εργατική τάξη διασπασμένη και να κερδίζει μέσα από την γυναικεία καταπίεση.
Γι αυτό η μάχη κατά του σεξισμού χρειάζεται να γίνει υπόθεση όλης της εργατικής τάξης. Μέσα από τους κοινούς αγώνες μέσα από τα συνδικάτα και τα κινήματα άντρες και γυναίκες διαμορφώνουν πολύτιμες εμπειρίες και την ίδια στιγμή αρχίζουν να βάζουν σε αμφισβήτηση όλα τα ιδεολογήματα που καλλιεργεί η κυρίαρχη τάξη προκειμένου να κρατήσει τους απλούς ανθρώπους διασπασμένους.
Αυτές τις μάχες χρειάζεται να τις συνεχίσουμε ακόμα πιο δυναμικά, σήμερα που η οικονομική κρίση δείχνει τα δόντια της και η πολιτική των κυβερνήσεων έχει στόχο να φορτώσουν τα βάρη της στους εργαζόμενους. Το αν θα το καταφέρουν ή όχι εξαρτάται από την απάντηση που θα πάρουν. Απέναντι στις απολύσεις, τα κλεισίματα των εργοστασίων, τις νέες ρατσιστικές επιθέσεις που αυξάνονται, την εμπλοκή της Ελλάδας στα παιχνίδια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ στη Μέση Ανατολή, τη διάλυση της δημόσιας υγείας και παιδείας, την επίθεση στο ασφαλιστικό που πλήττει ιδιαίτερα τις γυναίκες, η εργατική τάξη χρειάζεται να απαντήσει με το μόνο όπλο που διαθέτει απέναντι στην κρίση: την ενότητα και τη σύγκρουση με τα συμφέροντα των καπιταλιστών για να πληρώσουν αυτοί και όχι εμείς.
Μέσα από αυτές τις μάχες ανοίγει ο δρόμος για να ανατρέψουμε το σύστημα της φτώχειας, του πολέμου και της καταπίεσης και να χτίσουμε μία διαφορετική προοπτική. Μία κοινωνία που στο κέντρο της θα βάζει την ικανοποίηση των αναγκών όλης της εργατικής τάξης ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, σεξουαλική προτίμηση. Μίας κοινωνίας πραγματικής εργατικής δημοκρατίας, όπου η κάθε μαγείρισσα, η κάθε Κούνεβα θα μπορεί να κυβερνά…