Άρθρο
H καμπάνια ενάντια στο ΝΑΤΟ - Συνέντευξη με τον Ράινερ Μπράουν

Πως πηγαίνει η καμπάνια στη Γερμανία;

Στη Γερμανία έχουμε φτιάξει δυο συντονιστικά, ένα σε ομοσπονδιακό και ένα σε τοπικό επίπεδο. Το ομοσπονιδακό συντονιστικό περιλαμβάνει όλες τις μεγάλες κινήσεις ειρήνης, συμπεριλαμβανομένων των δυο μεγάλων "ομοσπονδιών" ειρήνης, της Bundesausschuss Friedensratschlag και της Kooperation fur den Frieden, οργανώσεις ειρήνης της εκκλησίας, των συνδικάτων κλπ. Αυτό το συντονιστικό περιλαμβάνει το Attac, περιβαλοντολογικές οργανώσεις και το συντονιστικό που οργάνωσε πέρσι τις κινητοποιήσεις ενάντια στους G8 στο Χάιλιγκεννταμ. Αυτό το συντονιστικό οργανώνει τώρα όλες τις κινητοποιήσεις που θα γίνουν στην πορεία προς το Στρασβούργο. 

Στις αρχές Φλεβάρη θα έχουμε μια μεγάλη, σημαντική κινητοποίηση στο Μόναχο ενάντια στο "Συνέδριο Ασφαλείας", τη σύνοδο κορυφής των υπουργών Αμυνας που θα γίνει εκεί. Θα έπρεπε να ονομάζεται "Συνέδριο Πολέμου" ή "Συνέδριο Μη Ασφάλειας". Θα γίνει διαδήλωση και αντισύνοδος και διάφορες άλλες δράσεις.

Και ταυτόχρονα έχουμε τη συνχιζόμενη καμπάνια μας για την απόσυρση των στρατευμάτων από το Αφγανιστάν. Τον Σεπτέμβρη οργανώσαμε διαδηλώσεις στο Βερολίνο και τη Στουτγκάρδη. Μαζέψαμε 50.000 υπογραφές και τις στείλαμε στο κοινοβούλιο. Και η καμπάνια συνεχίζεται. 

Αυτές είναι μερικές από τις δράσεις που οργανώνουμε. Στις ερχόμενες βδομάδες θα υπάρξει μια νέα συνάντηση όπου πιστεύω ότι θα πρέπει να αποφασίσουμε για μια βδομάδα δράσης.

Αυτές οι δράσεις θα ενισχυθούν από το τοπικό συντονιστικό. Εχουμε μια πολύ δραστήρια ομάδα συντονισμού στο Μπάντεν Βύρτνεμπεργ, το γερμανικό κρατίδιο απέναντι στο Στρασβούργο. Η αποστολή της είναι να προπαγανδίσει τις εκδηλώσεις στην περιοχή που περιλαμβάνει μεγάλες πόλεις με πανεπιστήμια όπως η Στουτγκάρδη, η Χαϊδελβέργη ή η Καρλσρούη αλλά και πολλές μικρότερες πόλεις και χωριά. Σε πολλά από αυτά τα μέρη υπάρχουν ενεργές κινήσεις ειρήνης. Το τοπικό συντονιστικό είναι υπεύθυνο για την οργάνωση της "Κατασκήνωσης Δράσης" που θα είναι το κέντρο των κινητοποιήσεων τον Απρίλη. Ανάμεσα στα άλλα, έχει να επιλύσει και τα πολύπλοκα νομικά προβλήματα που θα προκύψουν. 

Η πρόθεση των κυβερνήσεων της Γαλλίας και της Γερμανίας είναι να αναστείλουν για τις ημέρες των ΝΑΤΟϊκών εορτασμών τη Συμφωνία του Σέγκεν. Θα παλέψουμε ενάντια στην απόπειρα να κλείσουν τα σύνορα και στο νομικό επίπεδο διεκδικώντας το δικαίωμα να χρησιμοποιήσουμε τη γέφυρα που ενώνει το Στρασβούργο με το Κελ (την γερμανική πόλη στην άλλη όχθη του Ρήνου) για τη διαδήλωση.

Προέρχεσαι από το μεγάλο κίνημα ειρήνης της δεκαετίας του 1980, όταν η Γερμανία είχε ξεσηκωθεί ενάντια στα αμερικανικά σχέδια για την εγκατάσταση των πυρηνικών πυραύλων Pershing και Cruise στο έδαφος της Γερμανίας. Πως συγκρίνεις το σημερινό κίνημα με το τότε;

Το κίνημα ξεκίνησε στις 14 Νοέμβρη του 1980 με την "Εκκληση του Κρέφελντ". Αυτό έγινε περίπου ένα χρόνο μετά από την απόφαση του ΝΑΤΟ να εγκαταστήσει στο έδαφος της Γερμανίας πυραύλους Πέρσινγκ, συνδιάζοντας αυτή την κίνηση με μια "προσφορά" προς την Σοβιετική Ενωση για συνομιλίες για τον έλεγχο των πυρηνικών -με στόχο να τυφλώσει απλά τον κόσμο. Τώρα εκ των υστέρων ξέρουμε από τα κείμενα που έχουν βγεί στην επιφάνεια ότι ποτέ δεν είχαν σκοπό να μειώσουν τους πυρηνικούς εξοπλισμούς. Η "Εκκληση του Κρέφελντ" κατέληξε, για πρώτη φορά, σε έναν νέο συνασπισμό που περιλάμβανε τα παρδοσιακά ειρηνικά κινήματα της δεκαετίας του 1950 και του 1960, τους νέους ακτιβιστές του περιβάλοντος, την Πέτρα Κέλι, ένα από τα ιδρυτικά στελέχη του Κόμματος των Πράσινων. Περιλάμβανε ακόμα συντηρητικές δυνάμεις, τον στρατηγό Γκερτ Μπάστιαν που αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τον γερμανικό στρατό λόγω τη αντίθεσής του στην εγκατάσταση των πυρηνικών στη Γερμανία. Περιλάμβανε ακόμα κύκλους από τις εκκλησίες, από το κίνημα ενάντια στην "Κατάσταση Εκτακτης Ανάγκης". Και συμμετείχε φυσικά και η νέα γενιά αφού στην συντονιστική επιτροπή εκείνου του κινήματος συμμετείχε και ο Κρίστοφ Στρέσερ, ο ηγέτης της νεολαίας του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος (Jusos). Μέχρι το τέλος το κίνημα εκείνο κατάφερε να συγκεντρώσει πάνω από πέντε εκατομμύρια υπογραφές!

Η "Εκκληση" κατάφερε να γίνει το κοινό σημείο για πάρα πολλά διαφορετικά κινήματα που μπορούσαν να διαφωνούν, κατά τα άλλα, σε χίλια πράγματα -για την Σοβιετική Ενωση, για την Αλληλεγγύη (Solidrnosc) της Πολωνίας, για την σοβιετική επέμβαση στο Αφγανιστάν κλπ. Το κοινό σημείο ήταν "όχι στους πυραύλους Πέρσινγκ και Κρούζ". 

Η "Εκκληση του Κρέφελντ" πυροδότησε την δημιουργία περίπου 2.500 οργανώσεων ειρήνης στην Γερμανία. Ο κόσμος που συμμετείχε στις εκδηλώσεις που οργανώνονταν εκείνη την εποχή ενάντια στην εγκατάσταση των πυραύλων γύριζε στις γειτονιές του και τα χωριά του, τύπωνε μια μικρή προκήρυξη που καλούσε σε μια τοπική συγκέντρωση -και έτσι προέκυπταν χιλιάδες τοπικές οργανώσεις. Ετσι στο τέλος φτάσαμε σε αυτές τις 2.500 τοπικές οργανώσεις που άρχισαν να συντονίζονται σε επίπεδο πόλης και περιφέρειας μεταξύ τους. Ηταν ένα φανταστικό κίνημα. Στο τέλος του 1981 είχαμε ήδη δυο εκατομμύρια υπογραφές. 

Αυτό το κίνημα αναπτύχθηκε σε αντίθεση με όλα τα επίσημα κόμματα της εποχής εκείνης. Η Γερμανία κυβερνιόταν εκείνη την εποχή από το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) και η ηγεσία του ήταν απόλυτα σύμφωνη με την εγκατάσταση των πυραύλων. 

Η πρώτη μεγάλη διαδήλωση έγινε τον Οκτώβρη του 1981 και είχε οργανωθεί από δύο χριστιανικές οργανώσεις. Η συμμετοχή έφτασε στις 300.000! 

Το 1982 είχαμε δυο πολύ σημαντικές εκδηλώσεις. Ο Ρήγκαν, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, ήρθε στην Γερμανία και κάναμε μια πολύ μεγάλη διαδήλωση στη Βόννη (την τότε πρωτεύουσα της Δυτικής Γερμανίας) με 300-400ους διαδηλωτές. Αυτή είχε οργανωθεί από το ειρηνικό κίνημα αλλά και από έναν νέο πανεθνικό συνασπισμό ειρήνης, που ονομάστηκε Aktinosausschutz Friendensbewegung στον οποίο συμμετείχαν πολλές οργανώσεις, ακόμα και συνδικάτα και οργανώσεις που ήταν συνδεδεμένες με το SPD -αν και μερικές από αυτές είχαν ιδρυθεί από την ηγεσία του με στόχο να έχουν επιρροή πάνω στο κίνημα. Περιλάμβανε τους Πράσινους, που τώρα είχαν εμφανιστεί σαν κόμμα και όλες τις οργανώσεις της αριστεράς, συμπεριλαμβανομένου του Κομμουνιστικού Κόμματος, μια μικρής οργάνωσης που όμως έπαιξε σημαντικό ρόλο και στην οργάνωση του κινήματος από τα κάτω αλλά και στην ενοποίησή του, σπρώχνοντας τις διάφορες ομάδες να συνεργαστούν. 

Το δεύτερο πολύ σημαντικό γεγονός του 1982 ήταν η εμφάνιση ενός κινήματος για την ειρήνη στην τέχνη. Οι καλλιτέχνες οργάνωσαν μια συναυλία για την ειρήνη σε ένα γήπεδο -και γύρω από αυτό σε πολλές και διαφορετικές σκηνές- που συγκέντρωσε πάνω από 200.000 ανθρώπους. Επαιξαν πολλά γνωστά ροκ συγκροτήματα και ήρθαν διάφοροι διάσημοι καλλιτέχνες, όπως ο Χάρι Μπελαφόντε που έγραψε ένα τραγούδι ειδικά για αυτή τη συναυλία.

Ετσι το φιλειρηνικό κίνημα αγκάλιασε την κοινωνία. Και αυτή είναι μια μεγάλη διαφορά με το σήμερα. Σήμερα, το κίνημα ταυτίζεται λίγο-πολύ με την αριστερά. Τότε ολόκληρη η κοινωνία συμμετείχε. Οι καθηγητές πήγαιναν στις διαδηλώσεις με τους μαθητές τους. Ολη η οικογένεια κατέβαινε στη διαδήλωση. Και για την Γερμανία του 1980 αυτό ήταν κάτι νέο και πρωτόγνωρο. Κάθε επαγγελματικός κλάδος -δικηγόροι, μηχανικοί, δάσκαλοι, ψυχολόγοι, ιατρικό προσωπικό- έφτιαχνε και τη δική του κίνηση ειρήνης.

Οι επιστήμονες έπαιξαν έναν πολύ-πολύ σημαντικό ρόλο. Με μια παράδοση που πήγαινε πίσω στον Ράσελ και τον Αινσταϊν, οι επιστήμονες στην Γερμανία οργάνωσαν ένα πολύ μεγάλο συνέδριο τον Ιούλη του 1983 με πάνω από 3.000 συμμετοχές. Ηταν κάτι πολύ ασηνήθιστο για την Γερμανία, επιστήμονες θετικών επιστημών να κατεβαίνουν στον δρόμο και να πηγαίνουν σε ένα τέτοιο συνέδριο. 

Το κίνημα αυτό κορυφώθηκε τον Οκτώβρη του 1983 με δυο μεγάλες διαδηλώσεις, στη Βόννη και το Αμβούργο και την τεράστια αλυσίδα ειρήνης από το Ουλμ στην Στουτγκάρδη -μια απόσταση 110 χιλιομέτρων όπου διαδηλωτές στέκονταν ο ένας δίπλα στον άλλο, πιασμένοι από τα χέρια. 

Στις 22 Νοεμβρίου το γερμανικό κοινοβούλιο αψήφισε όλο αυτό το τεράστιο κίνημα και ενέκρινε, με τις αρνητικές ψήφους και των Πράσινων και των Σοσιαλδημοκρατών -που στο μεταξύ είχαν βρεθεί στην αντιπολίτευση- τη συμφωνία για την εγκατάσταση των Πέρσινγκ και Κρουζ. 

Το αντιπολεμικό κίνημα συνέχισε τις προσπάθειες. Αλλά είχε τεράστιες δυσκολίες να καταλάβει και τι είχε πετύχει αλλά και γιατί είχε αποτύχει να σταματήσει την εγκατάσταση των πυραύλων. Αυτό θα χρειαζόταν μια μεγάλη συζήτηση και μια κοινή πολιτική γλώσσα -πράγματα που δεν υπήρχαν- και έτσι ο περισσότερος κόσμος αποτραβήχτηκε. Αλλά πολλές από τις οργανώσεις επιβίωσαν. Συρρικνώθηκαν αλλά συνέχισαν να υπάρχουν μέχρι σήμερα. Ετσι υπάρχει μια συνέχεια. Οχι μόνο στις δομές αλλά και στους ανθρώπους. Το φιλειρηνικό κίνημα στη Γερμανία είναι πολύ πιο "ηλικιωμένο" από ότι στην Ελλάδα. Αυτό είναι ένα πρόβλημα. Χρειαζόμαστε τους νέους ανθρώπους. Η 15η Φλεβάρη του 2003 κυριαρχήθηκε από τους νέους ανθρώπους. Αλλά το πρόβλημα είναι να καταφέρουμε να τους τραβήξουμε σε μια μόνιμη σχέση. Αυτό είναι και ένα πρόβλημα ηγεσίας. Οι παλιές ηγεσίες δεν είναι και πολύ πρόθυμες να παραχωρήσουν τη θέση τους σε νέες. Αυτά τα προβλήματα πρέπει να να αντιμετωπίσουμε. 

Ετσι θα έπρεπε να συνοψίσω τις διαφορές ανάμεσα στο τότε και το σήμερα θα έλεγα ότι σήμερα έχουμε ένα κίνημα αλλά τη δεκαετία του 1980 είχαμε ένα μαζικό κίνημα. Σήμερα έχουμε την υποστήριξη της κοινωνίας. Το 80% του πληθυσμού στη Γερμανία είναι αντίθετο με την αποστολή στρατευμάτων στο Αφγανιστάν. Στηρίζουν το αντιπολεμικό κίνημα. Αλλά πρέπει να τους κερδίσουμε και στη δράση.

 

Τι ρόλο παίζει στο αντιπολεμικό κίνημα το Αριστερό Κόμμα (Die Linke) σήμερα;

Η δεύτερη μεγάλη διαφορά είναι η πολιτική διαφορά. Το 1983 καταφέραμε πραγματικά να αλλάξουμε τη θέση του SPD -από το “ναι” στο “όχι” για την εγκατάσταση των Πέρσινγκ και Κρουζ. Τώρα βρισκόμαστε πάλι στην κατάσταση όπου έχουμε, με εξαίρεση την αριστερά, την αντίθεση όλων των κομμάτων, συμπεριλαμβανομένων των Πράσινων. Η εμπλοκή στον πόλεμο στη Γιουγκοσλαβία δεν θα ήταν εφικτή για την Γερμανία χωρίς την υποστήριξη των Πράσινων και αυτή είναι η τραγωδία, το έγκλημα του Γιόσκα Φίσερ γιατί αυτός κατάφερε να αλλάξει τη γραμμή των Πράσινων. Από τότε υπάρχει ένα μίσος από την πλευρά του φιλειρηνικού κινήματος απέναντι στους Πράσινους -ένα μίσος που θα πρέπει να ξεπεράσουμε γιατί τώρα έχουμε αρχίσει να κερδίζουμε την ενεργή συμμετοχή κόσμου από τους Πράσινους στην καμπάνια ενάντια στον πόλεμο στο Αφγανιστάν.

Για πολλά χρόνια, λοιπόν, δεν είχαμε καμιά στήριξη από τα κόμματα του κοινοβουλίου. Αυτό άλλαξε με την επιτυχία της Die Linke. Αλλά και το αντιπολεμικό κίνημα έπαιξε βασικό ρόλο στο να εξασφαλίσει ότι οι διάφορες ομάδες θα ενωθούν στο Αριστερό Κόμμα. Ηταν πραγματικά μια διαλεκτική διαδικασία. Ετσι λοιπόν υπάρχει μια οργανική χέση ανάμεσα στην Die Linke και το αντιπολεμικό κίνημα.

Στην Γερμανία δεν είναι όλοι ευτυχισμένοι με το νέο κόμμα. Υπάρχουν κριτικές από τα δεξιά, από σοσιαλδημοκρατική σκοπιά, και κριτικές από πιο αριστερές απόψεις. Αλλά όλοι αναγνωρίζουν τον ρόλο που παίζει στο αντιπολεμικό κίνημα. Οταν έχουμε σαν ομιλητές πολιτικούς στις εκδηλώσεις μας, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι θα προέρχονται από το Αριστερό Κόμμα.

Tη συνέντευξη πήρε ο Σωτήρης Κοντογιάννης