Στις 5 Απρίλη υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ, των κυβερνήσεων της Ε.Ε, της Ρωσίας, των χωρών μελών της Διαβαλκανικής Συνεργασίας, του NATO και του ΟΗΕ συναντήθηκαν στη Βουλιαγμένη προσκαλεσμένοι από την Μπακογιάννη, για να συζητήσουν το μελλοντικό καθεστώς του Κόσοβο. Το πραγματικό θέμα αυτής της συνόδου «κορυφής» που έγινε με πρωτοβουλία της κυβέρνησης Καραμανλή, ήταν να ασκηθούν πιέσεις στην Σερβία να αποδεχθεί την ανεξαρτησία του Κόσοβο, τη λύση που ανοιχτά πια προωθούν οι αμερικάνοι για το μέλλον αυτής της τόσο ταλαιπωρημένης περιοχής των δυτικών Βαλκανίων.

Στις δηλώσεις της η Κοντολίζα Ραϊς προβάλει την «ανεξαρτησία» σαν το φυσιολογικό επιστέγασμα της «ανθρωπιστικής» επέμβασης του NATO το 1999 που τάχα έγινε για να σταματήσει την καταπίεση του αλβανικού πληθυσμού, να βάλει τέλος στις εθνικιστικές συγκρούσεις και να φέρει την ειρήνη και τη δημοκρατία στο Κόσοβο. Τίποτα δεν απέχει περισσότερο από την πραγματικότητα.

Η αλήθεια πίσω από τις «ανθρωπιστικές» μάσκες είναι ότι ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός όντας παγιδευμένος στο Ιράκ και καθώς προετοιμάζεται ν1 ανοίξει νέα πολεμική σύγκρουση ενάντια στο Ιράν, ψάχνει απεγνωσμένα να δημιουργήσει σταθερές συμμαχίες και να διατηρήσει την κυριαρχία σε μια από τις πιο κρίσιμες για τα συμφέροντα του περιοχές του πλανήτη, όπως είναι τα Βαλκάνια. Η «ανεξαρτησία» στο Κόσοβο δε διαφέρει πολύ από την «ανεξαρτησία» που προωθούν οι αμερικάνοι για το κουρδικό τμήμα του Ιράκ. Οπως εκεί, έτσι και στα Βαλκάνια, μόνη επιδίωξη τους είναι να επιβάλουν μια πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» που θα τους δίνει τη δυνατότητα να έχουν εκείνοι τον έλεγχο και μια βάση-προτεκτοράτο στην καρδιά της νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Τα Βαλκάνια ήταν πάντοτε και εξακολουθούν να είναι και σήμερα πεδίο ανταγωνισμών ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Το κίνητρο των μαζικών βομβαρδισμών της Σερβίας και του Κόσοβο από τα αεροπλάνα του NATO επί 78 μέρες τον Μάρτη του 1999, δε ήταν η «προστασία» των καταπιεσμένων κοσοβάρων αλβανών από τους σέρβους εθνικιστές του Μιλόσεβιτς. Ηταν η απόφαση του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού να απαλλαχθεί από ένα εμπόδιο που θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τους σχεδιασμούς του για επέκταση προς ανατολάς τη δεκαετία του '90 μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ.

Τα Βαλκάνια μπορεί να μην έχουν πετρέλαιο, όπως το Ιράκ, αλλά αποτελούν την πιο κρίσιμη δίοδο για τον έλεγχο των τεράστιων κοιτασμάτων πετρελαίου της Κεντρικής Ασίας και της Κασπίας θάλασσας. Οχι μόνο γιατί όλοι οι σχεδιασμοί για τη μεταφορά αυτών των πετρελαίων προβλέπουν αγωγούς που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο διασχίζουν χώρες των Βαλκανίων, αλλά και επειδή αποτελούν την πιο κρίσιμη περιοχή για τον έλεγχο της ανατολικής Μεσογείου, της Μαύρης θάλασσας και κατ1 επέκταση της Μέσης Ανατολής και του Καυκάσου.

Προτεκτοράτο

Με την ιμπεριαλισιτκή επέμβαση στα Βαλκάνια και τη μετατροπή του Κόσοβο σε ένα σύγχρονο προτεκτοράτο οι ΗΠΑ ήθελαν ακόμα να στείλουν το μήνυμα σε όλους τους ανταγωνιστές τους ότι στην «μετα-ψυχροπολεμική» εποχή μπορεί να μην έχουν την παγκόσμια οικονομική παντοδυναμία των προηγούμενων δεκαετιών αλλά έχουν την στρατιωτική ισχύ μιας πολεμικής μηχανής την οποία κανείς δεν μπορεί να αμφισβητήσει. Ηταν ένα μήνυμα προς τις κυβερνήσεις της Ευρώπης για το ποιος είναι εκείνος που μπορεί να αποκαταστήσει την κυριαρχία της Δύσης στο υπογάστριο της Γηραιάς Ηπείρου. Προς τη Ρωσία σύμμαχο της Σερβίας, που πάντα έβλεπε τα Βαλκάνια σαν δικό της κομμάτι της πίτας των γεωπολιτικών ανταγωνισμών. Ηταν ένα μήνυμα ακόμα και προς την νέα «αναδυόμενη» δύναμη την Κίνα, η πρεσβεία της οποίας στο Βελιγράδι χτυπήθηκε «κατά λάθος» από τις χειρουργικές βολές των βομβαρδιστικών του NATO.

Αυτοί οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί που με τη βοήθεια των τοπικών κυρίαρχων τάξεων έκαναν πεδίο αιματηρών συγκρούσεων τα Βαλκάνια τη δεκαετία του '90, όχι μόνο δεν έχουν πάψει να υπάρχουν, αλλά τα αδιέξοδα στα οποία έχουν παγιδευτεί οι αμερικάνοι και οι σύμμαχοί τους στο Ιράκ τους έχουν κάνει σήμερα ακόμα πιο έντονους. Πιο επικίνδυνους και αδίστακτους στους σχεδιασμούς τους. Αυτό είναι το πλαίσιο μέσα στο οποίο ο Μπους και η Κοντολίζα σπρώχνουν για την «ανεξαρτησία» του Κόοοβο και ο Καραμανλής και η Μπακογιάννη είναι πρόθυμοι να τους παράσχουν κάθε εξυπηρέτηση εμπλέκοντας και τον ελληνικό καπιταλισμό στο γαϊτανάκι των ανταγωνισμών.

Το αλβανικό στοιχείο που αποτελούσε πάντα τη συντριπτική πλειοψηφία στο Κόσοβο υπέφερε πραγματικά από την καταπίεση της σέρβικης άρχουσας τάξης που όπλιζε τα χέρια των σέρβων εθνικιστών. Ομως, αυτό ήταν ένα γεγονός που οι ιμπεριαλιστές είχαν γραμμένο στα παλιά τους παπούτσια. Σε όλες τις Συμφωνίες που επέβαλαν με τη βία για το μοίρασμα της πρώην ενιαίας Γιουγκοσλαβίας, η τύχη των κοσοβάρων δεν υπήρχε ούτε καν σαν υποσημείωση. Ο ίδιος ο UCK ήταν από τους πρώτους στη λίστα των «τρομοκρατικών οργανώσεων» του Στέητ Ντηπάρτμεντ. Μόνο όταν τα γεράκια της Ουάσινγκτον αποφάσισαν ότι θα χτυπήσουν στρατιωτικά τη Σερβία αυτή η πολιτική άλλαξε και οι άνδρες του UCK έγιναν ξαφνικά «μαχητές της ελευθερίας». Οι αλβανοί εθνικιστές αποδέχτηκαν πρόθυμα αυτό το ρόλο και μετατράπηκαν σε πολιορκητικό κριό του ιμπεριαλισμού, σε χερσαίες δυνάμεις που στήριξαν τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς του NATO. Σήμερα βρίσκονται στην «κυβέρνηση» του Κόσοβο και έχοντας τις πλάτες του ΟΗΕ χρησιμοποιούν την εξουσία τους για να εξαπολύουν κάθε είδους επιθέσεις ενάντια στο σερβικό πληθυμό που είναι πια αποκλεισμένος σε ένα μικρό κομμάτι του βορινού Κόσοβο.

Η προωθούμενη από τους ιμπεριαλιστές «ανεξαρτησία» δεν πρόκειται να φέρει καμιά λύση για το λαό του Κόσοβο, όπως δεν έχει φέρει και η εφτάχρονη κατοχή υπό την αιγίδα του ΟΗΕ (UNMIK) και της στρατιωτικής του δύναμης (KFOR) στην οποία συμμετέχει και η Ελλάδα. Μετά από πέντε εκλογές (δυο βουλευτικές και τρεις τοπικές) δεν έχει υπάρξει καμιά επιστροφή στην «ομαλότητα». Η μόνη «ομαλότητα» είναι αυτή των 18.000 ανδρών του κατοχικού στρατού, που ο αριθμός τους κάθε τόσο και αυξάνεται. Η μόνη πραγματική εξουσία βρίσκεται στα χέρια του Ειδικού Απεσταλμένου του ΟΗΕ που έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός αποικιοκράτη κυβερνήτη του 19ου αιώνα.

Οι εθνικές συγκρούσεις δεν έχουν σταματήσει. Οι διακρίσεις -που τώρα έχουν αντιστραφεί σε βάρος του σερβικού πληθυσμού- είναι σχεδόν θεσμοθετημένες. Συχνά παίρνουν την μορφή ανοιχτών πογκρόμ όπως την άνοιξη του 2004 όταν αλβανοί εθνικιστές ξέσπασαν σε ενορχηστρωμένες επιθέσεις εθνικών εκκαθαρίσεων σε 37 πόλεις και χωριά καταστρέφοντας σερβικές περουσίες. Μέχρι στιγμής πάνω από 100.000 σέρβοι έχουν φύγει σαν πρόσφυγες στην Νις. Η προοπτική της «ανεξαρτησίας» υπολογίζεται ότι θα οδηγήσει στο να φύγουν ακόμα περισσότεροι.

Φτώχεια

Αλλά θα ήταν λάθος να υποθέσει κανείς ότι σ1 αυτό το προτεκτοράτο οι «προστατευόμενοι» Αλβανοί βρίσκονται σε καλύτερη μοίρα. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Παγκόσμιας Τράπεζας το 38% των Κοσοβάρων ζει κάτω από το όριο της φτώχειας με 1,75 δολάριο τη μέρα, το 15% σε ακραία φτώχεια με 1,14 δολάριο την μέρα, η ανεργία στους νέους είναι 45%. Ποια είναι η βοήθεια της «διεθνούς κοινότητας»; Το πρόγραμμα οικονομικής στήριξης της Παγκόσμιας Τράπεζας για το 2006 προβλέπει ότι «οι τομείς ενέργειας και ορυχείων θα πρέπει να τηρήσουν τις υποχρεώσεις ιδιωτικοποίησης σύμφωνα με το Πλαίσιο Συμφωνίας Αθηνών (Athens Memorandum Framework)» και η αντίστοιχη επιτροπή της UNMlK δηλώνει ότι «τα γιγαντιαίων διαστάσεων ορυχεία της Τρέπσα πρέπει να κλείσουν μέχρι το 2007 αν δεν υπάρξουν ξένοι επενδυτές» (ο πρώτος τέτοιος επενδυτής ήταν ο Ομιλος Μυτιληναίου που αφού ξεζούμισε τα ορυχεία τα έκλεισε απολύοντας 1.200 μεταλλορύχους).

Αντίθετα, η προωθούμενη από τους αμερικάνους ιμπεριαλιστές «ανεξαρτησία» θα στρώσει το έδαφος για επέκταση των εθνικιστικών συγκρούσεων. Αυτό έχει ήδη φανεί μέχρι τώρα από τη δράση αλβανών εθνικιστών στη Δημοκρατία της Μακεδονίας και η αντίστοιχη εικόνα έχει αρχίσει να εμφανίζεται και στους αλβανούς της Κοιλάβας του Πρέσεβο που αποτελεί τμήμα της Σερβίας. Και στις δυο περιπτώσεις κυριαρχούν τα παρακλάδια του UCK που βλέπουν τον κίνδυνο να μείνουν έξω από το «Ανεξάρτητο» Κόσοβο.

Ούτε τα προβλήματα της καταπίεσης, ούτε τα προβλήματα της φτώχειας πρόκειται να λυθούν με μια επιβεβλημένη από τους ιμπεριαλιστές «ανεξαρτησία». Και φυσικά ούτε η ειρήνη θα έρθει έστω κι ένα βήμα πιο κοντά.

Ο ρόλος της Ελλάδας σήμερα παραμένει καθοριστικός σε όλα αυτά. Ο ελληνικός καπιταλισμός ήταν από τους πρώτους που έτρεξαν μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ να αρπάξει τα καλύτερα κομμάτια από τις ιδιωτικοποιήσεις. Οι ελληνικές κυβερνήσεις άλλοτε με τις πλάτες της ΕΕ και άλλοτε των ΗΠΑ διεκδίκησαν και διεκδικούν για τον εαυτό τους το ρόλο του χωροφύλακα του ιμπεριαλισμού στα Βαλκάνια και ταυτόχρονα παζαρεύουν τη συμμετοχή τους στις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις από το Αφγανιστάν και το Ιράκ μέχρι σήμερα στο Ιράν. Στόχος είναι ανταλλάγματα για τους έλληνες καπιταλιστές.

Σήμερα ο Καραμανλής και η Μπακογιάννη έχουν δέσει εντελώς την εξωτερική πολιτική στο άρμα του Μπους. «Η Ελλάδα είναι ο πιο πιστός συνεργάτης των ΗΠΑ στη διάδοση των δημοκρατικών αξιών στα Βαλκάνια» δήλωνε η Κοντολίζα Ράις μετά τη συνάντηση της με τη Μπακογιάννη στην Ουάσινγκτον. «Τα δυτικά Βαλκάνια είναι περιοχή στρατηγικής σημασίας για την Ελλάδα» επιβεβαίωνε η Μπακογιάννη. Η προοπτική της ανεξαρτησίας του Κόσοβο έχει ξανανοίξει την όρεξη στους έλληνες καπιταλιστές. Και η κυβέρνηση του Καραμανλή ετοιμάζεται να τους διευκολύνει. Οπως αποκάλυπταν πριν λίγο καιρό τα ΝΕΑ «διπλωματικοί παράγοντες έκαναν εισηγήσεις στην κ. Μπακογιάννη να επανεξεταστούν οι ελληνικές θέσεις σε σχέση με τους Αλβανούς, αφού μετά την ανεξαρτησία το αλβανικό στοιχείο θα είναι κυρίαρχο σε τρεις χώρες και ως εκ τούτου οι καλές σχέσεις θα λειτουργήσουν προστατευτικά για τις υπάρχουσες και μελλοντικές ελληνικές επενδύσεις».

Τέτοια ανταλλάγματα και βοήθειες θα ζητήσει η Μπακογιάννη από την Κοντολίζα προκειμένου να δώσει στήριξη σε μια επέμβαση στο Ιράν. Την ίδια πολιτική που λίγο έλλειψε να κάνει την Ελλάδα κομμάτι των πολεμικών συγκρούσεων και των εθνικών εκκαθαρίσεων στα δυτικά Βαλκάνια ακολούθησε και ο πατέρας της στις αρχές της δεκαετίας του '90. Τότε οι εργατικοί αγώνες και το κίνημα ενάντια στις εθνικιστικές κραυγές για «το όνομα της Μακεδονίας μας» έστειλαν τον Μητσοτάκη στα σκουπίδια. Την ίδια τύχη πρέπει να επιφυλάξουμε και για την Μπακογιάννη.

Από τα κάτω

Τα αδιέξοδα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού είναι τόσο μεγάλα και οι ιμπεριαλιστικοί ανταγωνισμοί τόσο οξυμένοι που δεν θα είναι καθόλου εύκολο να τα βρουν σε μια συμφωνία «ανεξαρτησίας». Ηδη έχουν γίνει από τον Δεκέμβρη μέχρι τώρα τρεις επίσημες συναντήσεις στη Βιέννη που δεν είχαν αποτέλεσμα. Ο κίνδυνος μιας γενικότερης αποσταθεροποίησης στη γύρω περιοχή είναι κάτι που ανησυχεί και τα γεράκια του Μπους που δε θα ήθελαν σε μια τέτοια περίοδο να ανοίξει άλλο ένα μέτωπο αστάθειας. Αυτό δεν σημαίνει ότι στο μεταξύ δεν ψάχνουν για συμμάχους -σαν τον Καραμανλή- που θα τους βοηθήσουν να παίξουν τα βρόμικα παιχνίδια τους.

Γι1 αυτό το μέτωπο του αντιπολεμικού κινήματος παραμένει ανοιχτό όχι μόνο ενάντια στην κατοχή του Ιράκ και την επέμβαση στο Ιράν, αλλά και στη «γειτονιά» μας, στα Βαλκάνια. Η ειρήνη μπορεί να έλθει μόνο από τα κάτω, από τους εργάτες και τους λαούς των Βαλκανίων. Στα Βαλκάνια, σε πείσμα των στερότυπων που λένε ότι τα εθνικιστικά μίση είναι "προσαιώνια", υπάρχει μια πλούσια παράδοση κοινής συμμετοχής σε τεράστια κινήματα. Η Αντίσταση στη ναζιστική κατοχή την εποχή του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου ένωσε Σέρβους, Κροάτες, Βόσνιους, Μακεδόνες, όλα τα έθνη της παλιάς Γιουγκοσλαβίας. Αν πάμε πιο πίσω στην θεσσαλονίκη την εποχή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, θα θυμηθούμε την Φεντερασιόν που ένωσε στις γραμμές της εργάτες κάθε θρησκευτικής και εθνικής καταγωγής. Αυτά τα παραδείγματα πρέπει να μας εμπνέουν και σήμερα. Χρειάζεται μια Αριστερά που να παλεύει ενάντια σε κάθε ιμπεριαλιστική επέμβαση στα Βαλκάνια, ενάντια στις συνεργασίες με τα γεράκια της Ουάσινγκτον, για να φύγουν οι στρατοί από το Κόσοβο και τη Βοσνία, για να γυρίσει και ο τελευταίος έλληνας φαντάρος από το Αφγανιστάν και τα Βαλκάνια.

Μια Αριστερά διεθνιστική που να συγκρούεται με την αρπακτικότητα της «δικής μας» άρχουσας τάξης και να αναγνωρίζει στους λαούς το δικαίωμα να καθορίζουν οι ίδιοι το μέλλον τους χωρίς προτεκτοράτα. Ετσι χτίζουμε την ενότητα από τα κάτω και βάζουμε σταθερά θεμέλια για την ειρήνη.