Εξώφυλλο του τευχους 57
Οι απεργίες της ΠΟΣΔΕΠ μπορούν να συνδυαστούν με φοιτητικές καταλήψεις, όπως φάνηκε τον Μάρτη. Ο Μάης μπορεί να είναι "γαλλικός" υποστηρίζει ο Χρήστος Κιούπης.
Η νίκη του κινήματος στη Γαλλία έχει εμπνεύσει όλη την εκπαιδευτική κοινότητα στην Ελλάδα στην μάχη που δίνει ενάντια στις «μεταρρυθμίσεις» της Νέας Δημοκρατίας. Φοιτητές, καθηγητές και μαθητές παρακολουθούν τις εξελίξεις και παραδειγματίζονται από τους Γάλλους συναδέλφους τους που λύγισαν τον αδιάλλακτο Ντε Βιλπέν.
Αντίστοιχος αναβρασμός επικρατεί και στην Ελλάδα και ας μην έχει εκδηλωθεί σε κλίμακα Γαλλίας. Η εικόνα ηρεμίας στο χώρο της εκπαίδευσης που προσπαθούσε να καλλιεργήσει η κυβέρνηση και διάφοροι περισπούδαστοι αναλυτές έσπασε μέσα από την απεργία της ΠΟΣΔΕΠ και τον ξεσηκωμό των φοιτητών στις αρχές της άνοιξης.
Οι προτεραιότητες του ελληνικού καπιταλισμού και η προσπάθεια της άρχουσας τάξης να γίνει το ιμπεριαλιστικό κεφαλοχώρι στα Βαλκάνια και την ανατολική Μεσόγειο, επιβάλλουν να σπαταλάμε δισεκατομμύρια για εξοπλισμούς και στρατό στο Αφγανιστάν και ψίχουλα για την παιδεία. Το τρελό κυνήγι του κέρδους των αφεντικών που υπηρετεί ο Καραμανλής, βλέπει την πιθανότητα ίδρυσης ιδιωτικών πανεπιστημίων σαν άλλο ένα φιλέτο δίπλα στην Ολυμπιακή, τον ΟΤΕ, τις συγκοινωνίες.
Αυτή η κατεύθυνση δεν είναι ελληνικό φαινόμενο. Η διάλυση της δημόσιας παιδείας αποτελεί εδώ και χρόνια κεντρικό στόχο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου και των άρχουσων τάξεων διεθνώς. Όχι μόνο για να ξεφορτώνονται από αυτό το "περιττό" έξοδο οι κυβερνήσεις και να γεμίζουν ακόμα περισσότερο τις τσέπες τους τα αρπακτικά της αγοράς. Οι ταξικοί φραγμοί που μπαίνουν με την ιδιωτική παιδεία σημαίνει ότι μεγάλα κομμάτια των παιδιών των εργαζόμενων δεν θα έχουν πρόσβαση στη μόρφωση. Και οι από πάνω δεν θέλουν «μορφωμένους ανέργους», όπως κυνικά ομολογούσε ένας υπουργός της Θάτσερ ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του '80...
Σε αυτό το μήκος κύματος προσπαθεί να συντονιστεί η κυβέρνηση της ΝΔ. Η Γιαννάκου μετά το νόμο για την αξιολόγηση που πέρασε πέρσι στη βουλή, έχει βαλθεί να τσακίσει κάθε κατάκτηση του εκπαιδευτικού κινήματος. Προσπαθεί να καμουφλάρει τις προθέσεις της μιλώντας για προβληματική λειτουργία των ΑΕΙ και των ΤΕΙ, οικονομικά σκάνδαλα και ανάγκη «εκσυγχρονισμού» του εκπαιδευτικού συστήματος. Όμως, όλοι καταλαβαίνουν ότι το κύριο πρόβλημα στην παιδεία είναι οι περικοπές στον προϋπολογισμό.
Ετσι στον «εθνικό διάλογο για την Παιδεία» πέρσι, κατέληξε να συζητάει μόνη της η υπουργός με τους παπάδες, αφού όλοι οι φορείς της εκπαιδευτικής κοινότητας αποχώρησαν. Μέχρι και «επιτροπή σοφών» σχημάτισε για να υπερασπιστούν τις επιθέσεις της σαν αναγκαίες...
Τον περασμένο Γενάρη, με αφορμή τη συζήτηση για ενδεχόμενη αναθεώρηση του Συντάγματος, άνοιξε το θέμα του άρθρου 16 που προβλέπει ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι καθήκον του κράτους και απαγορεύει την λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Μέσα στον Ιούνη θέλει να καταθέσει το νέο Νόμο Πλαίσιο που να ρυθμίζει τη λειτουργία των ΑΕΙ. Οι αλλαγές αυτές αποτελούν μια δέσμη μέτρων που θα κωδικοποιούν το νεοφιλελευθερισμό στις σχολές και περιλαμβάνουν την άρση του ασύλου, την επαναφορά της έδρας, την μεγαλύτερη σύνδεση της έρευνας με την αγορά, την παρέμβαση του Υπουργείου στα εσωτερικά των σχολών και την μειωμένη συμμετοχή των φοιτητών στα όργανα διοίκησης των πανεπιστημίων. Το όριο των τεσσάρων συν δύο χρόνων για την ολοκλήρωση των σπουδών που θέλει να καθιερώσει, είναι μια ευθεία επίθεση στους φοιτητές από τα φτωχά στρώματα που είναι αναγκασμένοι να δουλεύουν παράλληλα.
Όμως η σύγκρουση έχει ανοίξει και από την δική μας μεριά. Η ΠΟΣΔΕΠ διεκδικεί μονιμοποίηση των συμβασιούχων, αυξήσεις 10% στους μισθούς και μαζί με τους φοιτητές υπερασπίζεται το δημόσιο και δωρεάν χαρακτήρα της εκπαίδευσης και απαιτούν μεγαλύτερη κρατική χρηματοδότηση. Η πενθήμερη απεργία των καθηγητών στις 20 με 24 Μάρτη είχε υψηλά ποσοστά συμμετοχής και άνοιξε το δρόμο και για το φοιτητικό κίνημα.
Οι φοιτητές σε πάνω από 20 σχολές προχώρησαν σε καταλήψεις εκείνες τις μέρες και μαζικοποίησαν το συλλαλητήριο που κάλεσε η ΠΟΣΔΕΠ στις 23 Μάρτη. Τα επόμενα συλλαλητήρια στις 31 Μάρτη ήταν ακόμα μεγαλύτερα σε όγκο και μαχητικότητα. Τα συνθήματα «η αναθεώρηση είναι μια απάτη, φορτώνει τα βάρη στων φοιτητών την πλάτη» και «κάτω τα χέρια απ' την παιδεία, Καραμανλή θυμήσου το '93», ξεσήκωναν όλο τον κόσμο.
Αυτό το κίνημα και η προοπτική γενίκευσης και κλιμάκωσης του αλά Γαλλικά τρομάζει τη Γιαννάκου. Η περίφημη «αξιολόγηση» που ψήφισε μέσα στο καλοκαίρι η ΝΔ έχει μείνει στα χαρτιά, αφού αρνείται να την εφαρμόσει όλη η εκπαιδευτική κοινότητα.
Τα αποτελέσματα των κινητοποιήσεων δεν φαίνονται μόνο από τα μπρος πίσω της κυβέρνησης, αλλά αποτυπώθηκαν σε ένα βαθμό και στα αποτελέσματα των φοιτητικών εκλογών. Το ποσοστό συμμετοχής ήταν το μεγαλύτερο των τελευταίων χρόνων και αυτό οδήγησε σε πτώση της ΔΑΠ. Την αντιδεξιά ψήφο των φοιτητών την καρπώθηκε εν μέρει η ΠΑΣΠ, ιδιαίτερα σε σχολές που ήρθε σε ρήξη με την γραμμή του Γιώργου Παπανδρέου περί «μη κρατικών - μη κερδοσκοπικών πανεπιστημίων» και στήριξε τις κινητοποιήσεις. Οι παρατάξεις της Αριστεράς βγήκαν και αυτές δυναμωμένες, κυρίως όπου δεν λειτούργησαν διασπαστικά για το κίνημα.
Αυτά τα δεδομένα φέρνουν το κίνημα σε πολύ καλύτερη θέση για να ξαναβγεί στον αγώνα αμέσως μετά το Πάσχα. Στις 14 Απρίλη συνεδρίασε η διοικούσα επιτροπή της ΠΟΣΔΕΠ με συμμετοχή εκπροσώπων των φοιτητικών παρατάξεων. Η ΠΟΣΔΕΠ αποφάσισε να προχωρήσει σε απεργιακές κινητοποιήσεις: Δύο 48ωρες στις 10-11 και 18-19 του Μάη, τριήμερη στις 22-24 και διοργάνωση συλλαλητηρίου μαζί με την ΟΛΜΕ την πρώτη μέρα της απεργίας. Παρόλο που η δυναμική που υπήρχε θα μπορούσε να εκφραστεί καλύτερα με απεργία διαρκείας, είναι μια καλή αφετηρία που μπορούν να την εκμεταλλευτούν οι φοιτητές και οι σπουδαστές προχωρώντας σε καταλήψεις. Σε αυτήν την κατεύθυνση κινείται η καμπάνια 15 εκλεγμένων σε ΔΣ φοιτητών της Πρωτοβουλίας Γένοβα, που καλεί σε συνελεύσεις οι οποίες να αποφασίσουν καταλήψεις σε όλες τις σχολές.
Οι φοιτητές δείχνουν ότι έχουν αρχίσει να απορρίπτουν τους εκφοβισμούς της ΔΑΠ και της κυβέρνησης περί «χασίματος του εξαμήνου».
Οι εικόνες εκατοντάδων φοιτητών που συνέρεαν στις εκδηλώσεις που οργάνωσε σε όλη την Ελλάδα η Πρωτοβουλία Γένοβα με τον Μπενζαμέν Λορμέ από τις καταλήψεις του Παρισιού είναι ενδεικτικές του κλίματος.
Η ενότητα φοιτητών και καθηγητών που άρχισε να αναπτύσσεται το τελευταίο διάστημα αυξάνει τις πιθανότητες νίκης του κινήματος και έχει αναγκάσει και τις παρατάξεις που ένα προηγούμενο διάστημα κινιόντουσαν διασπαστικά να βάλουν νερό στο κρασί τους και να μην προβάλουν τα «διαφορετικά» αιτήματα των κλάδων ή την «καθαρότητα» των πλαισίων τους.
Το φοιτητικό κίνημα χρειάζεται να συνδεθεί περισσότερο με τους αγώνες των εκπαιδευτικών, αλλά και με τους διοικητικούς, τους παρασκευαστές, όλους τους εργαζόμενους στις σχολές που δίνουν τις μάχες ενάντια στην κυβέρνηση του Καραμανλή. Οι εικόνες από τη Γαλλία είναι παράδειγμα και για εδώ: Οι καθηγητές που πληρώνονταν κατά τη διάρκεια των καταλήψεων ενίσχυαν οικονομικά τους διοικητικούς που έχαναν τον μισθό τους.
Παράλληλα χρειάζεται συντονισμός με όλες τις αντιστάσεις στο σύστημα του πολέμου και του κέρδους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτό που γονάτισε το Σιράκ και τον Ντε Βιλπέν ήταν ο συνδυασμός των καταλήψεων με γενικές απεργίες και διαδηλώσεις εκατομμυρίων φοιτητών, εργατών και μαθητών. Η σπουδάζουσα νεολαία πολλές φορές έχει παίξει το ρόλο του πυροδότη στις μεγάλες εκρήξεις της εργατικής τάξης από τον Μάη του '68 μέχρι το Πολυτεχνείο του '73.
Τέτοια στοιχεία έχουν αρχίσει να εμφανίζονται και εδώ. Η μεγάλη συμμετοχή φοιτητών στο αντιπολεμικό συλλαλητήριο της 18 Μάρτη τους γέμισε αυτοπεποίθηση για να γυρίσουν και να οργανώσουν τις καταλήψεις και τις διαδηλώσεις στις σχολές τους αμέσως μετά. Το κατέβασμα πολλών συλλόγων στις πανεργατικές απεργίες στις 14 Δεκέμβρη και τις 15 Μάρτη, ήταν σημαντικό για να συνολικευθεί το κίνημα ενάντια στον Καραμανλή και κατάφεραν σημαντικά πλήγματα στην κυβέρνηση. Στις 3 του Απρίλη, δύο μέρες πριν τις φοιτητικές εκλογές, φοιτητές και φοιτήτριες της Πρωτοβουλίας Γένοβα Παντείου διαδήλωσαν μαζί με τους εργάτες των Λιπασμάτων Θεσσαλονίκης στη Λεωφόρο Συγγρού και ένας από αυτούς μπήκε στη σχολή και μίλησε σε όσους παρακολουθούσαν εκείνη την ώρα το μάθημα ψυχολογίας.
Η μεγαλύτερη ευκαιρία σύνδεσης με όλα τα κινήματα βρίσκεται μπροστά μας. Στις 4 με 7 Μάη θα φιλοξενήσουμε χιλιάδες ακτιβιστές στο 4ο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Φόρουμ στην Αθήνα. Εκεί θα έχουμε την ευκαιρία να ανταλλάξουμε τις εμπειρίες μας με τους φοιτητές της Γαλλίας και τους Ιταλούς που ξεφορτώθηκαν τον Μπερλουσκόνι. Και στις 6 του μήνα θα διαδηλώσουμε όλοι μαζί ενάντια στον Καραμανλή και τα αφεντικά με σύνθημα «λεφτά για την παιδεία και όχι για πολέμους στην Αραβία», θα είναι η καλύτερη αρχή για ένα κίνημα καταλήψεων και διαδηλώσεων που θα αποδείξει στη Γιαννάκου ότι η Γαλλία δεν είναι μακριά...
Ταυτόχρονα θα συζητήσουμε πως μπορούμε να ανατρέψουμε το σύστημα που μετατρέπει τις σχολές και τις ζωές μας σε εμπορεύματα. Για να ανοίξουμε τον δρόμο για μια κοινωνία που η ελεύθερη πρόσβαση σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης θα είναι εγγυημένη για όλους και οι σχολές θα λειτουργούν με βάση τις αποφάσεις των συνελεύσεων των φοιτητών και των εκπαιδευτικών, προσανατολισμένες στις ανάγκες της κοινωνίας και όχι στα κέρδη των αφεντικών.