Οι ήττες του Βιλπέν και του Μπερλουσκόνι έχουν προκαλέσει φόβο στους καπιταλιστές παντού. Ο νεοφιλελευθερισμός βρίσκεται στη μεγαλύτερη κρίση του. Αυτή η διαπίστωση ισχύει και για την Ελλάδα, βάζοντας μεγάλα καθήκοντα στην Αριστερά, υποστηρίζει η Μαρία Στύλλου.

Ο Απρίλης επιφύλαξε δύο μεγάλες επιτυχίες για το κίνημα. Στις 10 Απρίλη ο Σιράκ, υποκύπτοντας στις καταλήψεις και τις απεργίες, απέσυρε το CPE (Συμβόλαιο Πρώτης Απασχόλησης) και στις 1 1 Απρίλη ο Μπερλουσκόνι έχασε έστω και στο νήμα τις Ιταλικές εκλογές.

Η υποχώρηση του Σιράκ ήρθε λίγο πριν συμπληρωθεί ένας χρόνος από τη νίκη του ΟΧΙ στο Ευρωσύνταγμα, σε Γαλλία και Ολλανδία. Τα αφεντικά ακόμα δεν είχαν μπορέσει να συνέλθουν από τον πανικό τους και βρέθηκαν μπροστά σε νέο κύμα κινητοποιήσεων σε όλη την Ευρώπη.

Η επίθεση των αφεντικών

Στην δεκαετία του '80 η Θάτσερ και ο Ρήγκαν φάνταζαν νικητές. Ο Ρήγκαν κατάφερε ένα χρόνο μετά την εκλογή του να διαλύσει ένα από τα πιο δυνατά συνδικάτα, των εργαζομένων στην εναέρια κυκλοφορία, επειδή τόλμησαν να κατέβουν σε απεργία. Η Θάτσερ μετά την πολεμική επιτυχία της στα Νησιά Φώκλαντς, συγκρούστηκε με ένα από τα πιο δυνατά συνδικάτα τις Βρετανίας, το συνδικάτο των ανθρακορύχων και νίκησε.

Η γραμμή ήταν Ενιαία Επίθεση στις κατακτήσεις της εργατικής τάξης, σε όλα τα κράτη για να μπορέσουν τα κέρδη να φτάσουν στα ύψη που βρίσκονταν πριν γεννηθεί η ύφεση του '73. Σε αυτή τη γραμμή η προσαρμογή ήταν γρήγορη, όχι μόνο από τις παραδοσιακά δεξιές κυβερνήσεις, αλλά και από σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που είχαν ανέβει στην εξουσία με πρόγραμμα κρατικοποιήσεων, αυξήσεων και ενίσχυσης του κράτους πρόνοιας. Εκαναν στροφή 180 μοίρες. Τέτοια παραδείγματα ήταν η κυβέρνηση του Μιτεράν στη Γαλλία, του Ανδρέα Παπανδρέου στην Ελλάδα, του Φελίπε Γκονζάλες στην Ισπανία, ένας κατάλογος προσαρμογής χωρίς τέλος.

Η στροφή στο νεοφιλελευθερισμό δεν πέρασε αναίμακτα. Η 1 1 Σεπτέμβρη στη Χιλή το 1973 σήμανε την ανατροπή της δημοκρατικά εκλεγμένης κυβέρνησης του Σαλβαδόρ Αλλιέντε, την επιβολή της δικτατορίας του Πινοσέτ και την αχαλίνωτη επίθεση σε ό,τι είχε κερδίσει μέχρι τότε η εργατική τάξη.

Αυτό άνοιξε το δρόμο για να γενικευτεί η επίθεση σε όλη την Λατινική Αμερική. Η επιβολή της αγοράς δια πυρός και σιδήρου σήμανε τεράστια αύξηση της φτώχειας σε παγκόσμιο επίπεδο. Το 1996 το 45% του πληθυσμού της Γης είχε εισόδημα ίσο με τα κέρδη των 350 πλουσιότερων ανθρώπων του κόσμου. Και το 1998 οι 3 πλουσιότεροι πολυεκατομμυριούχοι είχαν περιουσία ίση με το εισόδημα των 650 εκατομμυρίων πληθυσμού των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών.

Η προσπάθεια των καπιταλιστών να πάρουν πίσω τις εργατικές κατακτήσεις, με ιδιωτικοποιήσεις, διάλυση του κράτους πρόνοιας, χτύπημα των παραδοσιακά πιο δυνατών κοματιών της εργατικής τάξης, ξεσήκωσε θύελα αντιδράσεων σε όλον τον κόσμο στην δεκαετία του 90.

Στην Γαλλία από το 1995 μέχρι σήμερα για 1 1 ολόκληρα χρόνια το κίνημα κατάφερε να σταματήσει τις περισσότερες επιθέσεις. Μέσα σε αυτή την περίοδο έφτασε πολλές φορές ο κόσμος να μιλάει για ένα νέο '68.

Τον Νοέμβρη και τον Δεκέμβρη του 1995 οι απεργίες στον δημόσιο τομέα κατάφεραν να ανατρέψουν την κυβέρνηση του Ζυπέ, του χαϊδεμένου παιδιού του Σιράκ. Την άνοιξη του 2θθ3 οι απεργίες των εκπαιδευτικών κλόνισαν την κυβέρνηση του Ραφαρέν. Το 2005 ήταν η νίκη του ΟΧΙ. Στις αρχές του 2θθ6 η εξέγερση κατά του CPE. Ακόμα και μετά την απόφαση για απόσυρση του CPE το κίνημα δεν έχει ησυχάσει. Οι φοιτητές και τα συνδικάτα βάζουν μπροστά το αίτημα για την κατάργηση του CNE, ένα νόμο παρόμοιο με τον CPE που ισχύει για τους εργαζόμενους σε μικρές επιχειρήσεις.

Το κίνημα ενάντια στη νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση έχει γίνει πολιτική δύναμη σε όλη την Ευρώπη.

Στη Γαλλία δημιούργησε το ATTAC. Στην Γερμανία γεννήθηκε το WASG που σήμανε την επιτυχία του νέου κόμματος της αριστεράς στις εκλογές πέρσι το φθινόπωρο. Στην Ιταλία οι μαζικές διαδηλώσεις ενάντια στους G8 στη Γένοβα το 2001, τα μεγάλα αντιπολεμικά συλλαλητήρια και οι απεργίες, προετοίμασαν την ήττα του Μπερλουσκόνι στις εκλογές.

Γιατί η Γαλλία δεν είναι μακρυά

Είναι λάθος η εικόνα που βλέπει τη Γαλλία σαν μια απομονωμένη περίπτωση. Το Οχι στο Ευρωσύνταγμα και η ήττα του Βιλπέν προκάλεσαν πανικό στους καπιταλιστές σε όλη την Ευρώπη ιδιαίτερα σε μια περίοδο που δίνουν μάχη με νύχια και με δόντια να εφαρμόσουν τις αποφάσεις της Λισαβόνας. Στη Σύνοδο της ΕΕ στη Λισαβόνα είχαν βάλει στόχο να αντιγράψουν το αμερικάνικο μοντέλο "απελευθέρωσης" όλων των αγορών και ελαστικοποίησης όλων των εργασιακών σχέσεων. Τώρα φοβούνται ότι θα βρίσκουν μπροστά τους την ίδια τύχη που είχε ο Βιλπέν.

Το παράδειγμα της Γαλλίας επηρεάζει αρνητικά το ηθικό της άρχουσας τάξης παντού. Και ταυτόχρονα στο στρατόπεδο της εργατικής τάξης, έχουμε την εμπειρία της αντίστασης μέσα σε όλες τις χώρες.

Στην Ελλάδα για 20 χρόνια προσπαθούν οι καπιταλιστές να τσακίσουν το εργατικό κίνημα, να προχωρήσουν σε διάλυση των ασφαλιστικών ταμείων, να ιδιωτικοποιήσουν τις μεγάλες κρατικές επιχειρήσεις, να πάρουν πίσω τα "προνόμια" των εργαζομένων στο δημόσιο και ακόμα γκρινιάζουν και οι ίδιοι ότι δεν έχουν καταφέρει πολλά πράγματα. Λένε ανοιχτά ότι οι "μεταρρυθμίσεις" έχουν καθυστερήσει.

Αντίθετα με ότι έλπιζαν, κάθε φορά που ανοίγουν τις μεγάλες επιθέσεις, εισπράτουν απεργίες. Εάν στη Γαλλία τα τελευταία 10 χρόνια δεν υπάρχει κυβέρνηση που έχει κερδίσει τις εκλογές για δεύτερη φορά, στην Ελλάδα δεν υπάρχει κυβέρνηση που να μην αναγκάστηκε στο τέλος να υποχωρήσει κάτω από τις μεγάλες εργατικές κινητοποιήσεις. Το γνωστό "πολιτικό κόστος" όλοι το ξορκίζουν αλλά στο τέλος όλοι υποκύπτουν.

Το '90 - '93 η κυβέρνηση Μητσοτάκη, όχι μόνο δεν κατάφερε να συμπληρώσει τετραετία αλλά αναγκάστηκε και μέσα στην τριετία να παραιτήσει βασικούς υπουργούς κάτω από την κατακραυγή. Οι αντιδραστικές "μεταρρυθμίσεις" στην Παιδεία σκόνταψαν για πρώτη φορά όταν ο Κοντογιαννόπουλος αναγκάστηκε να παραιτηθεί μετά τις μαθητικές και φοιτητικές καταλήψεις του '90-'91.

Ο Σημίτης, ώς κληρονόμος του Ανδρέα νόμιζε ότι θα τα κατάφερνε καλύτερα. Το 1998 ψήφισε νόμο για τις ΔΕΚΟ αντίστοιχο με αυτό που ψήφισε τον Δεκέμβρη η Ν.Δημοκρατία αλλά δεν μπόρεσε όμως ποτέ να τον βάλει σε εφαρμογή. Οι απεργίες στις ΔΕΚΟ τον ανάγκασαν να τον βάλει στο ράφι. Το 2001 η μεγαλύτερη νίκη του εργατικού κινήματος ήταν η μάχη ενάντια στο ασφαλιστικό. Οχι μόνο ανάγκασε τον Σημίτη να το αποσύρει αλλά σήμανε και το τέλος της πολιτικής καριέρας του υπεύθυνου υπουργού.

Το 2003 στο πρώτο εξάμηνο τα μεγάλα αντιπολεμικά συλλαλητήρια διέσπασαν την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και το απεργιακό κίνημα το φθινόπωρο έδωσε τη χαριστική βολή αναγκάζοντας το Σημίτη σε παραίτηση. Ο "πετυχημένος" εκσυγχρονιστής, ο στενός φίλος του Πρόντι, του Μπλερ, του Σρέντερ και όλης της νέας γενιάς των αγορολάγνων της σοσιαλδημοκρατίας, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ κακήν κακώς.

Η διετία της Νέας Δημοκρατίας

Αυτά τα χρόνια μαχών για να μην περάσουν οι επιθέσεις δεν σήμαιναν μόνο αγώνες αλλά και εμπειρίες διαφορετικές από ότι στην τριετία Μητσοτάκη. Το εργατικό κίνημα το 2006 στην Ελλάδα είναι και οργανωτικά και πολιτικά πιο δυνατό από πριν.

Είναι οργανωτικά πιο δυνατό για δυο βασικούς λόγους: ο ένας οφείλεται στο ότι η εργατική τάξη έχει μεγαλώσει, κερδίζοντας καινούργια κομμάτια μέσα σε αυτά τα τελευταία 10 χρόνια. Το κίνημα των συμβασιούχων που ξεκίνησε αμέσως μετά τα αποτελέσματα των εκλογών στις 7 Μάρτη του 2004, είναι αποτέλεσμα του μεγαλώματος της εργατικής τάξης και όχι της συρρίκνωσης ή της εξαφάνισης της όπως υποστηρίζουν διάφορες θεωρίες.

Ο αγώνας των συμβασιούχων που συγκέντρωσε πάνω από 250 χιλιάδες εργαζόμενους έβγαλε στο δρόμο μια καινούργια εργατική τάξη με μεγάλη συμμετοχή γυναικών και νεολαίας οργανωμένη σε καινούργια συνδικάτα.

Το 2004 η κυβέρνηση του Καραμανλή βρέθηκε αντιμέτωπη με ένα εργατικό κίνημα που νόμιζε ότι θα μπορούσε να το χειριστεί εύκολα και να το διασπάσει, αλλά η πραγματικότητα είναι πολύ διαφορετική. Μέσα στην προηγούμενη περίοδο είχαν δημιουργηθεί καινούργια πρωτοβάθμια σωματεία συμβασιούχων σχεδόν σε όλους τους χώρους του δημοσίου με αίτημα να μονιμοποιηθούν και με συντονισμό ανάμεσα τους. Γι'αυτό μέσα στη διετία είδαμε να απεργούν και να διαδηλώνουν μαζί οι δασοπυροσβέστες, οι καθαρίστριες των σχολείων, οι συμβασιούχοι των δήμων και οι αναπληρωτές των σχολείων.

Η ύπαρξη αυτού του δικτύου έδειξε τι σημαίνει η οργάνωση από τα κάτω μέσα στην εργατική τάξη. Δυο χρόνια μετά τις πρώτες απεργίες και παρά τις προσπάθειες της Νέας Δημοκρατίας να τις διασπάσει, οι συμβασιούχοι συνεχίζουν να συμμετέχουν σε όλες τις κινητιποιήσεις.

Στις αρχές του '90 η κοινή λογική έλεγε ότι η αγορά και οι ιδιωτικοποιήσεις μπορούν να λειτουργήσουν καλύτερα για όλους μας. Η αποτυχία των σοσιαλδημοκρατικών κυβερνήσεων να σταματήσει την ύφεση και η κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ ήταν η φαρέτρα της ιδεολογικής επίθεσης των καπιταλιστών όπου γης. Δεκαπέντε χρόνια μετά το κίνημα ενάντια στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστο κανένα κομάτι του κινήματος. Κανένα συνδικάτο, κανένα εργατικό χώρο.

Η πιο τρανταχτή απόδειξη είναι η απεργία της ΟΤΟΕ ενάντια στο ασφαλιστικό και οι πανεργατικές το 2005. Η αλλαγή είναι μεγάλη αν συγκρίνει κανείς την ΟΤΟΕ σήμερα με το προηγούμενο διάστημα. Οχι αδίκως, η φήμη της ηγεσίας της ήταν ότι βγάζει βουλευτές και υπουργούς για τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ.

Στη μεγάλη απεργία της Ιονικής το 1998 η συμπαράσταση της ΟΤΟΕ ήταν ανύπαρκτη. Πριν όμως ένα μήνα υπήρχε άρθρο της δημοσιογράφου Κ. Τσουπαρόπουλου στην "Ελευθεροτυπία" που ζητούσε από την ΟΤΟΕ να σταματήσει τον μαχητικό συνδικαλισμό και να προσαρμοστεί με την αλλαγή του τραπεζικού συστήματος στον σύγχρονο κόσμο.

Η μια εύκολη εξήγηση είναι ότι τώρα στην κυβέρνηση είναι ο Καραμανλής και όχι ο Σημίτης. Αρα για την ηγεσία της ΟΤΟΕ η αντιπαράθεση είναι πιο εύκολη. Αυτή η εξήγηση χάνει από τα μάτια της το πως ξεκίνησε η απεργία. Οι πιέσεις από κάποιες 48ωρες να μετατραπεί σε διαρκείας να οργανώσει περιφρούρηση και να τραβήξει μαζί της όλες τις ΔΕΚΟ προερχόταν από την βάση των εργαζομένων.

Ο κοινός νους έχει πια αλλάξει, δεν ταυτίζεται με τις απόψεις του Σόρος, του Μπιλ Γκεϊτς και μιας σειράς "πετυχημένων", "αυτοδημιούργητων" καπιταλιστών αλλά με τις διαδηλώσεις του Σιατλ, της Φλωρεντίας, του Παρισιού, των συμβασιούχων. Αυτό είναι το πολιτικό προχώρημα που ούτε ο Καραμανλής, ούτε ο Κυριακόπουλος του ΣΕΒ, ούτε ακόμα και ο Γιώργος Παπανδρέου το είχαν υπολογίσει.

Η κυρίαρχη τάξη και στην Ελλάδα, όπως και αλλού έχει να συγκρουστεί με το κίνημα που όχι μόνο αντιστέκεται στο ασφαλιστικό, στις ιδιωτικοποιήσεις, στις ελαστικές σχέσεις εργασίας στο χτύπημα του συνδικαλισμού αλλά για πρώτη φορά μετά το '68, γενικεύει την οργή του ενάντια στο σύστημα.

Στην Ελλάδα η αντιπολεμική οργή την άνοιξη του 2003 τροφοδοτούσε το απεργιακό κύμα εκείνο το φθινόπωρο. Με αυτά τα δυο είχε να συγκρουστεί η Νέα Δημοκρατία όταν κέρδισε τις εκλογές και συνεχίζει να τα βρίσκει μπροστά της είτε με τις γενικές απεργίες, είτε με τα μεγάλα αντιπολεμικά συλλαλητήρια. Η απειλή για μεγάλη επίθεση στο Ιράν και τα ανοιχτά μέτωπα στις ΔΕΚΟ και στην εκπαίδευση, θα φέρουν τις πικέτες με το στοπ στον Καραμανλή ακόμα πιο πολύ στο κέντρο των μαχών.

Ανταρσίες

Η διαπίστωση του Ενγκελς ότι στην περίοδο των κοινωνικών εκρήξεων οι οικονομικές, οι πολιτικές και ιδεολογικές μάχες συνυπάρχουν, δεν ανήκει στο παρελθόν αλλά το διαπιστώνουμε στην Γαλλία, στην Λ. Αμερική και στην Ελλάδα. Αυτές οι εξελίξεις δημιουργούν σοβαρά προβλήματα μέσα σε όλα τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα είτε είναι στην κυβέρνηση είτε ακόμα κι αν βρίσκονται στην αντιπολίτευση.

Στην Γερμανία υπάρχει το παράδειγμα της αποχώρησης ενός κομματιού συνδικαλιστών από το SPD και της δημιουργίας της Εναλλαχτικής Κίνησης. Στην Γαλλία το 60% του Σοσιαλιστικού Κόμματος και ένα μεγάλο κομμάτι της ηγεσίας του έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην νίκη του ΟΧΙ στο Ευρωσύνταγμα.

Στην Ελλάδα η παράδοση της ηγεσίας του ΠΑΣΟΚ στον Γιώργο Παπανδρέου με την ελπίδα ότι αρκούσε το όνομα για να κερδίσει το ΠΑΣΟΚ το χαμένο έδαφος αποδείχθηκε φρούδα. Οι δηλώσεις του Αλέκου Παπαδόπουλου, του Χρυσοχοϊδη, δεν είναι ξεκομένες φωνές από το παρελθόν, είναι προσπάθεια της ηγεσίας να φρενάρει ένα κόσμο που πιέζει στη βάση των συνδικάτων και των σχολών. Είναι ένας κόσμος του ΠΑΣΟΚ που θα ήθελε το κόμμα του να πρωτοστατήσει στη σύγκρουση με την αγορά και με τον Μπους. Γι'αυτό το θέμα της ανταρσίας μέσα στη σοσιαλδημοκρατία είναι ανοιχτό σε όλες τις χώρες και στην Ελλάδα.

Πολλά εξαρτώνται από το ρόλο που θα παίξει η αριστερά. Τα αποτελέσματα των εκλογών στην Ιταλία δείχνουν τις προκλήσεις που ανοίγονται για την αριστερά. Η Κομμουνιστική Επανίδρυση, οργάνωση της ριζοσπαστικής αριστεράς στην Ιταλία, συμμετείχε στον συνασπισμό του Πρόντι που κέρδισε στις εκλογές. Οι δυσκολίες της θα αρχίσουν από εδώ και πέρα. θα στηρίξει την κυβέρνηση της κεντροαριστεράς ή θα μπει μπροστά στις μάχες για να γυρίσει ο στρατός από το Ιράκ, για να καταργηθούν οι νόμοι που πέρασε ο Μπερλουοκόνι, για να ανοίξει ο δρόμος της αντικαπιταλιστικής προοπτικής στη χώρα του Γκράμσι;

Αυτά δεν είναι προβλήματα μόνο της Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, αλλά όλης της αριστεράς παντού. Πώς μπορεί να υπάρχει μια αριστερά που είναι ενωτική αλλά ταυτόχρονα παλεύει για την ανατροπή του καπιταλισμού. Μια αριστερά που βρίσκεται στο κέντρο του κινήματος ενάντια στον πόλεμο και την αγορά και ταυτόχρονα ξεκαθαρίζει πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος μέσα σε αυτό το σύστημα. Ολα τα κεντροαριστερά σενάρια στο παρελθόν έχουν καταλήξει στις μεγάλες προδοσίες. Οι επιτυχίες που είχε και οι μάχες που έδωσε το κίνημα τα τελευταία χρόνια απαιτούν μια άλλη αριστερά που θα ξεφύγει από τα διλήμματα και θα το σπρώξει μπροστά.