Η ανάδειξη του Ποδέμος έχει αναστατώσει το πολιτικό σκηνικό. Δεν είναι τυχαίο ότι μέσα στο 2014 παραιτήθηκε ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος Β’ δίνοντας το θρόνο στο γιο του, παραιτήθηκε ο Ρουμπαλκάμπα από την προεδρία του σοσιαλδημοκρατικού PSOE για να αναλάβει την ηγεσία ο Πέδρο Σάντσεθ, ενώ και στην Ενωμένη Αριστέρα (το μέτωπο του Κομμουνιστικού Κόμματος) ο Κάγιο Λάρα έχει μπει στην άκρη για να μπει στην πρώτη γραμμή ο Αλμπέρτο Γκαρθόν, ο οποίος έχει πιο αριστερό και κινηματικό προφίλ. Η πολιτική κρίση έχει πάρει μια τροπή διαφορετική από την αναμενόμενη στις αρχές του 2014. Το κυβερνών δεξιό PP γνωρίζει ότι χωρίς κάποιου είδους συνεννόηση με το PSOE δεν θα διατηρηθεί στην εξουσία μετά τις εκλογές που έρχονται το φθινόπωρο του 2015. Έτσι ενώ μέχρι πρόσφατα ο Ραχόι υπολόγιζε σε ισχυροποίηση της πιο δεξιάς εκδοχής του PP, από τα μέσα της χρονιάς άρχισε να ανοίγεται προς το «κέντρο». Όμως, το PSOE γνωρίζοντας πως ο Ραχόι είναι καμμένο χαρτί, παίρνει αποστάσεις, προσπαθώντας να παρουσιάσει μια πιο «αντιδεξιά» γραμμή. Η Ενωμένη Αριστερά με τη σειρά της, προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί από την ταύτιση με το PSOE, ίσως ακόμη και αποχωρώντας (υποκριτικά και την τελευταία στιγμή) από τη συγκυβέρνηση που έχει με τη σοσιαλδημοκρατία στην πιο πολυπληθή περιφέρεια της χώρας, την Ανδαλουσία.

Το κατεστημένο έχει πανικοβληθεί και μέχρι στιγμής δεν υπάρχει ενιαία γραμμή αντιμετώπισης του Ποδέμος. Από την αρχική υποτίμηση προχώρησαν σε μια άτσαλη ταύτιση με την «τρομοκρατία», στην οποία τσουβαλιάζουν από τη μια μεριά την βασκική ΕΤΑ και από την άλλη τις διαδηλώσεις έξω από τα σπίτια δεξιών πολιτικών. Προσπαθούν να ανακαλύψουν «σκάνδαλα» στο Ποδέμος, αλλά με τα μισά στελέχη του PP να βρίσκονται μπλεγμένα σε δίκτυα κρυφών τραπεζικών λογαριασμών, με την πριγκίπισσα Kριστίνα να κάθεται στο σκαμνί για διαφθορά και τον σύζυγό της να κρύβεται στην Ελβετία, όσο και αν προσπαθούν δεν ισοφαρίζουν. Το νήμα που ενοποιεί όλες τις επιθέσεις είναι ότι το Ποδέμος είναι «λαϊκίστικο», ότι υπόσχεται πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν και δεν σέβεται τις «προσπάθειες» που έχουν καταβάλει τα μεγάλα κόμματα απέναντι στην κρίση. Όπως είναι προφανές, ούτε αυτή η κατηγορία φέρνει εύκολα αποτελέσματα.

 

Πέρα από τις κραυγές του αντιπάλου, τι είναι πραγματικά το Ποδέμος; Το Ποδέμος ήρθε να σπάσει μια τεράστια αντίφαση που συσσωρευόταν στην ισπανική κοινωνία την τελευταία δεκαετία τουλάχιστον. Από το Κοινωνικό Φόρουμ της Σεβίλλης και τις κινητοποιήσεις ενάντια στη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2002 και στη συνέχεια η Ισπανία μπήκε στον αστερισμό των μαζικών κινημάτων. Οι αντιπολεμικές διαδηλώσεις στη διάρκεια του πολέμου του Ιράκ ήταν οι μαζικότερες σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η δεξιά κυβέρνηση του Αθνάρ έπεσε κάτω από την επίδραση αυτού του κινήματος το 2004. Η κυβέρνηση του PSOE με πρωθυπουργό τον Θαπατέρο ήρθε πατώντας πάνω στην αυταπάτη ότι θα εξέφραζε την προοδευτική στροφή στη βάση της ισπανικής κοινωνίας, την ώρα που το PP επέστρεφε στις φρανκικές του ρίζες. Η ίδια κυβέρνηση που ψήφισε το νόμο για την νομιμοποίηση του γάμου των ομοφυλόφιλων ζευγαριών ήταν όμως η ίδια που διαχειρίστηκε το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, αφού πρώτα είχε αρνηθεί ότι η κρίση είναι πραγματικότητα.

 

Η επιβολή του πρώτου κύματος περικοπών είχε ως αποτέλεσμα το ξέσπασμα του κινήματος 15Μ με τις μαζικές κατασκηνώσεις στις πλατείες την Άνοιξη του 2011. Το 15Μ είχε στο κέντρο του το ζήτημα της δημοκρατίας, με τον κόσμο να αναδεικνύει ότι η κυβέρνηση κάνει ακριβώς τα αντίθετα από αυτά για τα οποία εκλέχθηκε. Το κίνημα απέκτησε μια δομή με συνελεύσεις στις γειτονιές που διατήρησαν τη συνοχή τους για περισσότερο από ό,τι οι αντίστοιχες «πλατείες» στην Ελλάδα. Κατάφερε να ξεκουνήσει τα συνδικάτα που κήρυξαν γενικές απεργίες ενώ γέννησε και ένα σύνθημα που μέχρι πριν ορισμένα χρόνια θα ήταν «απαγορευμένο»: «PSOE PP, τα ίδια σκατά». Η Ενωμένη Αριστερά, παρότι ξανααπέκτησε χώρο χάρη στο κίνημα, αποδείχθηκε ανίκανη να καβαλήσει το κύμα, όντας για δεκαετίες συνηθισμένη να κινείται αγκαζέ με το PSOE και εντός του συστήματος.

Η νίκη του PP στις εκλογές του Νοέμβρη του 2011 ήταν φαινομενικά το τέλος της κινηματικής Άνοιξης. Όμως κάτω από την επιφάνεια συνέβαιναν δύο πράγματα. Αφενός το κίνημα όχι μόνο επιβίωσε αλλά απλώθηκε μέσα από διαφορετικά ρυάκια σε εργατικούς χώρους και κυρίως στις γειτονιές. Το 15Μ είχε διαμορφώσει ένα νέο στρώμα ριζοσπαστικοποίησης που αποφάσισε να κάνει την κινηματική δράση προτεραιότητα στη ζωή του. Από την άλλη, παρά την υποτιθέμενη πανηγυρική νίκη του PP, τα δύο μεγάλα κόμματα είχαν χάσει αθροιστικά 3,7 εκατομμύρια ψήφους μεταξύ 2008 και 2011.

 

Ο Πάμπλο Ιγκλέσιας και μια ομάδα φίλων του, στην πλειοψηφία τους πολιτικοί επιστήμονες, παρακολουθούσαν με τα συνηθισμένα επιστημονικά εργαλεία των δημοσκοπήσεων την ολοένα και μεγαλύτερη απόσταση ανάμεσα στην πλειοψηφία της κοινωνίας και στον κυρίαρχο λόγο. Στις αρχές του 2014 διατύπωσαν ανοιχτά ότι υπάρχει ένα πολιτικό κενό, το οποίο μπορεί να καλυφθεί με τη δημιουργία του Ποδέμος. Το 15Μ είχε αφήσει ένα ανοιχτό πολιτικό ερώτημα στους ακτιβιστές του.

 

Σχηματικά, ήταν το εξής: «Οργανωθήκαμε, φτιάξαμε συνελεύσεις, πήραμε αποφάσεις, δείξαμε ότι η δικιά μας δημοκρατία είναι ανώτερη από τη «δημοκρατία» των από πάνω, όμως τον έλεγχο συνέχισε να τον έχει το κράτος, η εξουσία. Εκεί πώς φτάνουμε;» Χρειάζεται να αναγνωρίσει κανείς την τόλμη της ομάδας του Ιγκλέσιας που με το που ξεκίνησε το Ποδέμος, διατύπωσαν με ύφος που έμοιαζε αλαζονικό ότι «φτιάχνουμε το Ποδέμος όχι για να συμμετάσχουμε στην πολιτική, αλλά για να πάρουμε την εξουσία».

Ο Ιγκλέσιας είχε τρία ατού στα χέρια του. Πρώτον, είχε ήδη γίνει γνωστός σε ένα κρίσιμο τμήμα του πληθυσμού, μέσα από την εναλλακτική διαδικτυακή τηλεόραση που είχε φτιάξει με την ομάδα του. Τα μεγάλα κανάλια, με άγνοια κινδύνου όπως αποδεικνύεται τώρα, τον καλούσαν συχνά στις εκπομπές τους, γιατί η παρουσία του πούλαγε, καθώς ήταν από τους λίγους ικανούς να αποστομώσει τους εκπροσώπους των δύο κομμάτων, χρησιμοποιώντας συγκροτημένα επιχειρήματα.

 

Δεύτερον, είχε διαμορφώσει μια συμμαχία με την «Αντικαπιταλιστική Αριστερά» (ΙΑ) , την οργάνωση της 4ης Διεθνούς στην Ισπανία. Η ΙΑ δεν είναι μεγάλη οργάνωση, αλλά είναι η μεγαλύτερη αυτού που στην Ελλάδα αποκαλούμε εξωκοινοβουλευτική Αριστερά και πρόσφερε το δίκτυο των αγωνιστών της, οι οποίοι έχουν εμπειρία ηγετικής συμβολής σε όλα τα κινήματα, ώστε όταν η αρχική ομάδα του Ποδέμος κάλεσε σε ανοιχτές εκδηλώσεις για την ίδρυση του κόμματος, υπήρχε μια βάση τουλάχιστον με την απαραίτητη τεχνογνωσία. Τρίτον, υπήρχε η ζωντανή εμπειρία του 15Μ, έτσι όταν το Ποδέμος κάλεσε τον κόσμο να αυτοοργανωθεί στις γειτονιές και να δημιουργήσει «Κύκλους», υπήρχαν τουλάχιστον μερικές χιλιάδες που ήξεραν από πού να αρχίσουν.

 

Η διαδικασία τους πρώτους μήνες έμοιαζε με μια επανάληψη του 15Μ σε σοβαρότερη βάση.

Ήδη πριν από τις Ευρωεκλογές άρχισε να φαίνεται ότι η ομάδα του Ιγκλέσιας είχε αποφασίσει να βάλει όριο στο πόσο ριζοσπαστικό θα είναι το νέο πολιτικό σχέδιο. Οι Κύκλοι κλήθηκαν να συζητήσουν το πρόγραμμα των Ευρωεκλογών, έχοντας σα σημείο αφετηρίας το ιδρυτικό κείμενο του Ποδέμος. Το κείμενο αυτό, παρά τα κενά του, ήταν μια καλή αφετηρία μιας και έβαζε στο κέντρο του Ποδέμος τη σύγκρουση με τις βασικές επιλογές του συστήματος. Όμως, η συζήτηση στους Κύκλους οργανώθηκε με τρόπο ώστε το κείμενο να τροποποιηθεί προς τα κάτω. Η υποτιθέμενη οργάνωση της δημοκρατίας μέσω ίντερνετ έγινε εργαλείο για να επισημοποιηθεί η κλασική ρεφορμιστική φόρμουλα να κατεβαίνει διαρκώς ο πήχυς επειδή υποτίθεται έτσι εκφράζεται περισσότερος κόσμος. Τα στρατηγικά ερωτήματα (ευρωπαϊκή Ένωση, ευρώ κλπ) είχαν μείνει ούτως ή άλλως απ’έξω (με τη σύμφωνη γνώμη της ΙΑ, όπως θα εξηγήσουμε παρακάτω), ενώ άρχισαν να μπαίνουν όρια και στα συγκεκριμένα αιτήματα.

Η ομάδα του Πάμπλο Ιγκλέσιας δεν κρύβει το ρεφορμισμό της. Αναδεικνύουν τις ευθύνες της «κάστας» (του πολιτικού συστήματος και των εκπροσώπων του), αλλά όχι των ίδιων των θεσμών και όχι του συστήματος. Όλα μπορούν να αλλάξουν, σύμφωνα με αυτή τη λογική, αν οι κατάλληλοι άνθρωποι (η ηγεσία του Ποδέμος) φτάσουν στις θέσεις εξουσίας, με απλά λόγια αν ο Ιγκλέσιας γίνει πρόεδρος της κυβέρνησης. Ο «ηγέτης», σύμφωνα με την πολιτική ηθική της ηγεσίας του Ποδέμος, νομιμοποιείται επειδή εκφράζει το «λαό» με τον οποίο βρίσκεται σε μια διαρκή επικοινωνία. Υπάρχει μια μεγάλη συζήτηση γύρω από τις θεωρητικές ρίζες αυτής της λογικής. Από τη μια υπάρχουν οι αναφορές στο Μακιαβέλι, για να θεμελιωθεί η απουσία κάθε ηθικής στο κυνήγι της εξουσίας. Από την άλλη η επιρροή του μετα-μαρξιστικού λαϊκισμού όπως εκφράστηκε από τους Σαντάλ Μουφ και Ερνέστο Λακλάου. Η συζήτηση μπορεί να έχει ενδιαφέρον, όμως πολλές φορές κρύβει δύο πιο πεζές αλήθειες. Πρώτον, υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε αυτό που θα ήθελαν να είναι η ομάδα του Ιγκλέσιας και σε αυτό που είναι. Οι ίδιοι, αρκετοί από τους οποίους έχουν θητεύσει ως σύμβουλοι της κυβέρνησης της Βενεζουέλας, προβάλλουν τον Ιγκλέσιας ως «Τσάβες» τον οποίο ο λαός βλέπει σαν σωτήρα. Στην πραγματικότητα ανάμεσα στο φανταστικό δίπολο Ιγκλέσιας-λαός, μεσολαβούν οι οργανωμένοι ακτιβιστές του Ποδέμος στους Κύκλους και η σχέση τους με τα κινήματα.

 

Δεύτερον ο «λαϊκισμός» της ηγεσίας του Ποδέμος δεν είναι ριζικά διαφορετικός από την ευρωκομμουνιστική παράδοση του Κομμουνιστικού Κόμματος Ισπανίας και του Καρίγιο. Η ηγεσία του Ποδέμος παίρνει σταθερά απόσταση από κάθε ζήτημα που δεν είναι «πλειοψηφικό», από οτιδήποτε μπορεί να ταυτίσει το Ποδέμος ως «αντισυστημικό». Έτσι ο Ίνιγκο Ερεχόν (το νο2 της ηγεσίας) την ημέρα που οι Καταλανοί συμμετείχαν στο «παράνομο» δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία, είχε προβεβλημένο άρθρο στην εφημερίδα Ελ Παΐς (είχε τους προφανείς λόγους της να είναι φιλόξενη), λέγοντας πως η ανεξαρτησία δεν είναι λύση. Λύση σύμφωνα με τον Ερεχόν είναι ο ερχομός του Ποδέμος στην κυβέρνηση που θα διαμορφώσει τους όρους μιας νέας «συγκατοίκησης» των εθνών της Ισπανίας. Όταν παραιτήθηκε ο Χουάν Κάρλος, η ηγεσία του Ποδέμος απείχε από τους πανηγυρισμούς και από κάθε εκδήλωση με σύνθημα υπέρ της αβασίλευτης δημοκρατίας. Πρόσφατα στο Ευρωκοινοβούλιο, ο Ιγκλέσιας χειροκρότησε τον Πάπα και επικρότησε την ομιλία του με δηλώσεις (Η ευρωβουλευτής του Ποδέμος, Τερέσα Ροντρίγκες, προς τιμή της, αποχώρησε από την αίθουσα). Ό,τι δεν είναι πλειοψηφικό και «κοινή λογική» αποξενώνει ψηφοφόρους, συνεπώς μας κρατάει μακριά από την εξουσία.

 

Ο Ιγκλέσιας συμμετείχε πρόσφατα στο συνέδριο του Μπλόκου της Αριστεράς της Πορτογαλίας, όπου υποστήριξε πως ριζοσπαστική πολιτική είναι να μετασχηματίσεις τον βρυχηθμό του κόσμου όταν ο Ρονάλντο βάζει γκολ κατά της Γερμανίας σε υποστήριξη της δημόσιας υγείας και παιδείας, με αίσθηση υπερηφάνειας ότι είσαι Έλληνας, Ισπανός, Πορτογάλος. Ωστόσο, ο διεθνισμός είναι αρκετά ριζωμένος στα κινήματα του ισπανικού κράτους ώστε ο Ιγκλέσιας αποφεύγει να χρησιμοποιεί τέτοιου τύπου επιχειρήματα όταν βρίσκεται εντός συνόρων.

 

Στο επίπεδο της οικονομίας, η απόσταση ανάμεσα στην αντικαπιταλιστική δυναμική που έχει αναπτυχθεί στα κινήματα και στις προτάσεις της ηγεσίας του Ποδέμος ολοένα και μεγαλώνει. Πρόσφατα ο Χουάν Τόρες και ο Βισένς Ναβάρο δημοσίευσαν ένα κείμενο 65 σελίδων με τίτλο «Ένα οικονομικό πρόγραμμα για τον απλό κόσμο».1 Ο Ιγκλέσιας ήταν το κεντρικό πρόσωπο της παρουσίασης, δίνοντας έτσι στο κείμενο χαρακτηριστικά ανεπίσημου προγράμματος του Ποδέμος. Το κείμενο των δύο καθηγητών, φαίνεται να δανείζεται αρκετά από το «Μια μετριοπαθής πρόταση για την επίλυση της κρίσης του ευρώ».2 Είναι μια πρόταση υποταγμένη σε μια υποτιθέμενη «ρεαλιστική» λύση σωτηρίας. Ο «ρεαλισμός» έγκειται στην προσπάθεια των συγγραφέων να πείσουν τον αντίπαλο ότι ο ερχομός του Ποδέμος στην εξουσία δεν πρέπει να τρομοκρατεί κανέναν, αντίθετα με την πάλη κατά της διαφθοράς, την αναζωογόνηση της οικονομίας με κάποια βασικά μέτρα, την πολιτική σταθερότητα που θα προσφερθεί επειδή ο κόσμος θα ξαναεμπιστευτεί τους θεσμούς, όλα θα πάνε καλύτερα για όλους. Οι μισθοί πρέπει να ανέβουν για να τονωθεί η ζήτηση, αλλά ακόμη και αυτό μένει στα χέρια της αγοράς. Η ανεργία θα καταπολεμηθεί επειδή το κράτος θα πάρει πρωτοβουλίες να υποδείξει στους επιχειρηματίες νέους τομείς επενδύσεων, όπως για παράδειγμα η συντήρηση κατοικιών που έχουν αφεθεί στο έλεος του χρόνου λόγω της κρίσης. Δίνονται μάλιστα και περαιτέρω κίνητρα στους καπιταλιστές, μιας και οι «παραγωγικές επενδύσεις» θα έχουν καλύτερο φορολογικό καθεστώς σε σχέση με τις αγοραπωλησίες στο χρηματιστήριο. Προειδοποιούν μάλιστα τους ψηφοφόρους ότι το πρόγραμμα θα χρειαστεί ίσως περισσότερο από μια τετραετία και θα πρέπει να δείξουν κατανόηση σε πιθανές απαραίτητες θυσίες.

 

Πριν από τρία μόλις χρόνια, οι Τόρες και Ναβάρο είχαν γράψει ένα βιβλίο με τίτλο «Υπάρχουν Εναλλακτικές».3 Σε εκείνο το βιβλίο, που τους είχε αναδείξει σε θεωρητικούς συμμάχους του κινήματος στους δρόμους, περιλάμβαναν μέτρα αντικαπιταλιστικά όπως η απαγόρευση των απολύσεων σε κερδοφόρες επιχειρήσεις, η επανεθνικοποίηση των εταιρειών που ιδιωτικοποιήθηκαν. Αυτά τα μέτρα τώρα απουσιάζουν από το πρόγραμμα γιατί δεν είναι πλέον «ρεαλιστικά». Η μεγαλύτερη απουσία ωστόσο είναι στο ζήτημα του χρέους. Από σύμβολα της μη πληρωμής, οι Τόρες και Ναβάρο πλέον επιχειρηματολογούν υπέρ της επαναδιαπραγμάτευσης στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, διευκρινίζοντας ότι αυτό θα πρέπει να γίνει πείθοντας την ΕΕ ότι δεν πρόκειται για μονομερή ενέργεια αλλά για μια επιλογή που κάνει το σύστημα πιο λειτουργικό.

Η απαξίωση της ομάδας του Ιγκλέσιας απέναντι σε οτιδήποτε είναι πιο ριζοσπαστικό από τον υποτιθέμενο «κοινό νου» δημιούργησε από πολύ νωρίς μια ρήξη ανάμεσα στην ηγεσία και τους Κύκλους. Η αντιπαράθεση έχει πάρει κυρίως οργανωτικό χαρακτήρα. Η ηγεσία δηλώνει ανοιχτά ότι οι Κύκλοι δεν πρέπει να είναι τίποτα άλλο παρά «εκλογικός μηχανισμός». Εξαπέλυσε μια επίθεση στη λεγόμενη «διπλή στράτευση», πιέζοντας τους αντικαπιταλιστές να αυτοδιαλύσουν τις οργανώσεις τους. Για την εκλογή του ηγετικού οργάνου αξιοποιήθηκε η ψηφοφορία μέσω ίντερνετ: με πάνω από 100 χιλιάδες συμμετέχοντες αρκούσε ένα κλικ για να γίνει αποδεκτή ατόφια η πρόταση του Ιγκλέσιας. Οι υποψήφιοι που προέρχονταν από τους Κύκλους δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν το «κλικ» στον Ιγκλέσιας τον οποίο γνωρίζει ολόκληρη η χώρα.

 

Όμως αυτή η τακτική καπελώματος στην πραγματικότητα εκφράζει μια μεγάλη αδυναμία της ομάδας του Ιγκλέσιας. Εκτός του ίντερνετ, δεν διαθέτουν κανένα μηχανισμό, στελέχη, συνδικαλιστές για τον έλεγχο του κόμματος, όπως αυτός που υπάρχει στα παραδοσιακά ρεφορμιστικά κόμματα. Τη στιγμή που γράφεται αυτό το άρθρο, υπάρχουν σε εξέλιξη εκλογές για την ανάδειξη των τοπικών οργάνων σε δήμους και περιφέρειες. Η ηγετική ομάδα βρίσκεται αναγκασμένη είτε να προτείνει τα ίδια και τα ίδια πρόσωπα σε πολλές θέσεις, είτε να προτείνει μέλη με μηδαμινή αξιοπιστία πέρα από την δηλωμένη τους αφοσίωση στην ηγεσία, είτε να προτείνει συμμαχίες με την αριστερή αντιπολίτευση, όπου δεν μπορεί να κάνει αλλιώς (όπως για παράδειγμα για την ηγεσία της Ανδαλουσίας). Η τακτική αυτή κάθε άλλο παρά παραγωγική είναι, ακόμη και με την εκλογικίστικη λογική του Ιγκλέσιας. Οι τοπικοί εκπρόσωποι της ηγεσίας μπλοκάρουν στους Κύκλους ακόμη και προτάσεις υποστήριξης εργατικών αγώνων σε γειτονιές γιατί κάτι τέτοιο θα... αποξένωνε ψηφοφόρους που δεν συμφωνούν με τους εργατικούς αγώνες.

 

Ο κόσμος των κινημάτων που έχτισε το Ποδέμος βλέπει κάθε μέρα πιο ανοιχτά τη σύνδεση μεταξύ των πολιτικών και των οργανωτικών αντιπαραθέσεων. Η αντιμετώπιση της ΙΑ, παρότι τα μέλη της βρίσκονται στο κέντρο αυτών των μαχών, δεν βοηθάει στο βάθεμα της συζήτησης. Η ΙΑ μπήκε ενεργά στην ίδρυση του Ποδέμος, αναπαράγοντας μια επιχειρηματολογία για το πολιτικό κένο που έχει αφήσει ο ρεφορμισμός με τη μετατόπιση της σοσιαλδημοκρατίας προς τα δεξιά. Ωστόσο, αντί για κάλυψη του κενού από τον αντικαπιταλισμό, προβάλλεται η λύση ενός ριζοσπαστικού ρεφορμισμού, ο οποίος «αντικειμενικά» δημιουργεί ρήξεις. Με λίγα λόγια, ένας ρεφορμισμός όπου οι επαναστάτες βρίσκονται στην ηγεσία του, παύει να είναι ρεφορμισμός. Αυτό, σε συνδυασμό με την σύγχυση στα ζητήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ευρώ (όπου τα στελέχη της ΙΑ δεν διαφοροποιούνται από τις προτάσεις Τόρες και Ναβάρο όσον αφορά την ΕΕ, μιας και κάθε μονομερής ρήξη με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς βαφτίζεται «εθνικιστική») αφήνει ένα μεγάλο μέρος της αντιπαράθεσης στο εσωτερικό του Ποδέμος να αναπαράγεται με όρους μόνο οργανωτικούς.

Υποτίθεται πως οι συνθήκες δεν είναι ώριμες για να ανοίξει η αντιπαράθεση με όρους

αντικαπιταλιστικούς.

 

Ακόμη και στελέχη της ηγεσίας παραδέχονται πως η Εν Λούτσα, η αδερφή οργάνωση του ΣΕΚ στο ισπανικό κράτος, είναι η μοναδική οργάνωση που δίνει τη μάχη εντός του Ποδέμος με όρους ανοιχτούς και πολιτικούς. Αντί για απομόνωση, μας έχει αναδείξει στο κέντρο των Κύκλων και σε εκφραστές της ριζοσπαστικής πτέρυγας, τόσο στο οργανωτικό όσο και στο πολιτικό επίπεδο. Η οργανωτική αυτονομία των επαναστατών προσφέρει φρεσκάδα στο Ποδέμος. Το τελευταίο διάστημα, δυο μεγάλοι εργατικοί αγώνες, αυτός της εταιρείας τηλεπικοινωνιών Ατέντο και της Κόκα-Κόλα νίκησαν. Η σύνδεση με αυτή τη δυναμική, ακόμη κι όταν μπλοκάρεται από τα πάνω, φτάνει στους Κύκλους μέσα από την παρέμβαση των επαναστατών.

 

Πριν από ένα χρόνο, κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει την συνολική ανατροπή του πολιτικού σκηνικού που έχει φέρει το Ποδέμος. Πριν από έξι μήνες, η αντιπαράθεση ρεφορμισμού και αντικαπιταλισμού εντός του Ποδέμος ακουγόταν ως εξωτικός καρπός. Τώρα, όλα βρίσκονται στο τραπέζι. Το 2015 είναι τριπλή εκλογική χρονιά (δημοτικές, περιφερειακές και εθνικές εκλογές). Είναι σίγουρο ότι μετά το Μάη στα δημαρχεία και τις περιφέρειες θα υπάρχουν σύμβουλοι, ίσως και δήμαρχοι του Ποδέμος, και ανάμεσα στους εκλεγμένους θα υπάρχουν και αντικαπιταλιστές. Στις 22 Μάρτη, τα κινήματα επιστρέφουν στη Μαδρίτη με μια μεγάλη διαδήλωση «Αξιοπρέπειας». Η Πρωτομαγιά θα έχει μαζικό αντικυβερνητικό χαρακτήρα. Στις 22 Οκτώβρη έχει ήδη προκηρυχθεί γενική απεργία από τα κάτω, λίγο πριν τις εθνικές εκλογές. Ο ρυθμός της ταξικής πάλης το 2015 προδιαγράφεται ακόμη πιο πυκνός από του 2014.

1. http://www.vnavarro.org/wp-content/uploads/2014/12/DocumentoEconomicoNavarroTorres.pdf

2. Πάνος Γκαργκάνας, «Μετριοπαθής, Ριζοσπαστική ή Αντικαπιταλιστική πρόταση από την Αριστερά», ΣΑΚ, 107.

3. Μαζί με τον Αλμπέρτο Γκαρθόν, τον σημερινό ανερχόμενο ηγέτη της Ενωμένης Αριστεράς. Οι δύο διανοούμενοι πάντα διαφύλασσαν για τον εαυτό τους το ρόλο του «συμβούλου».