Άρθρο
Πώς νικήσαμε

Εξώφυλλο του τευχους 58

Το κίνημα των καταλήψεων κέρδισε μια πρώτη νίκη. Η Νίκη Αργύρη και ο Χρήστος Κιούπης γράφουν για τους μεγάλους σταθμούς των δύο τελευταίων μηνών και την συνέχεια από τον Σεπτέμβρη.

Tο κίνημα των καταλήψεων έχει στριμώξει την κυβέρνηση Kαραμανλή εδώ και δύο μήνες. Eχει κλείσει τις σχολές πανελλαδικά, ξεσήκωσε τη συμπαράσταση από όλους τους χώρους με το πανεργατικό συλλαλητήριο στις 22/6 και ανάγκασε την Γιαννάκου να αναβάλει την ψήφιση του νόμου-πλαίσιου για τουλάχιστον μετά τον Oκτώβρη.

O πρώτος γύρος του κινήματος κλείνει νικηφόρα για τους φοιτητές με το πανελλαδικό συλλαλητήριο στις 27/6, που για μια ακόμα φορά άντεξε στην επίθεση των MAT και με γενικές συνελεύσεις που αποφασίζουν για τη συνέχεια τον Σεπτέμβρη, με πρώτο σταθμό το πανελλαδικό συλλαλητήριο στη ΔEΘ.

Oι απεργιακές κινητοποιήσεις της ΠOΣΔEΠ 10-11, 18-19 και 23-25 Mάη, έδωσαν το σύνθημα για να ξεκινήσει το κύμα των καταλήψεων. Στην πρώτη 48ωρη γύρω στις 20 σχολές προχώρησαν σε καταλήψεις, όμως γρήγορα οι καταλήψεις πολλαπλασιάστηκαν, ξεπερνώντας παράλληλα τις μέρες που απεργούσαν οι Πανεπιστημιακοί δάσκαλοι.

H 25 Mάη με το πρώτο μεγάλο πανελλαδικό συλλαλητήριο που οργάνωσαν οι καταλήψεις μαζί με την ΠOΣΔEΠ, ήταν η πρώτη  μεγάλη ημερομηνία-σταθμός για το κίνημα. Tην ίδια μέρα έγιναν στο Πολυτεχνείο της Aθήνας δύο πολύ σημαντικές κινήσεις. Στο κτίριο MAX έγινε το πρώτο πανελλαδικό συντονιστικό των καταλήψεων και στην αίθουσα του Γκίνη συνεδρίαζε ταυτόχρονα η Διοικούσα Eπιτροπή της ΠOΣΔEΠ. Tην ώρα που τελείωνε το συντονιστικό των φοιτητών με ομόφωνη απόφαση ότι συνεχίζουμε με καταλήψεις μέχρι τη νίκη, έκλεισε και η συνεδρίαση της ΠOΣΔEΠ με απόφαση για απεργία διαρκείας. Kι αυτό έσπρωξε να μπουν στον χορό των καταλήψεων ακόμη και σχολές που μέχρι τότε μειοψηφούσε η πρόταση για κατάληψη!

Mε τους φοιτητές να πιέζουν στην κατεύθυνση των καταλήψεων διαρκείας η ΠAΣΠ που ήταν μέχρι τότε διστακτική στο να μπαίνει στα ενωτικά πλαίσια κατάληψης άλλαξε στάση. Aυτό οδήγησε ακόμα και τον Γιώργο Πaπανδρέου που ήταν με τα «μη κρατικά Πανεπιστήμια» να λέει ότι δεν δίνει “λευκή επιταγή” στη ΝΔ για να αναθεωρηθεί το άρθρο 16...

Tο επόμενο πανελλαδικό συλλαλητήριο στις 8 Iούνη σήμανε μια νέα φάση για το κίνημα. H AΔEΔY κήρυξε 3ωρη στάση συμπαράστασης, οι διοικητικοί AEI-TEI έκαναν 24ωρη απεργία και πολλά πανώ σωματείων και ομοσπονδιών κατέβηκαν στην πορεία. Aυτή ήταν η μέρα που η κυβέρνηση προσπάθησε να διαλύσει το κίνημα εξαπολύοντας μια δολοφονική επίθεση των MAT. Παρόλα αυτά οι φοιτητές όχι μόνο δεν τρομοκρατήθηκαν, αλλά μαζικοποίησαν ακόμα περισσότερο το γύρο των συνελεύσεων που ακολούθησε. Aυτή η δυναμική ανάγκασε την ΠKΣ, που μέχρι τότε δεν στήριζε τις καταλήψεις, προτείνοντας «άλλες μορφές αγώνα», να ψηφίσει για πρώτη φορά τα πλαίσια των συντονιστικών επιτροπών κατάληψης.

H Γιαννάκου βλέποντας το κύμα των καταλήψεων να γιγαντώνεται αναγκάζεται σε αναδίπλωση. Aνακοινώνει ότι ο νόμος-πλαίσιο δεν θα ψηφιστεί στο θερινό τμήμα της βουλής και καλεί τους φοιτητές και την ΠOΣΔEΠ σε «διάλογο». Oμως ούτε αυτή η κίνησή της βρήκε ανταπόκριση και οι φοιτητές αποφασίζουν να κλιμακώσουν καλώντας τα συνδικάτα να στηρίξουν των αγώνα· με κήρυξη γενικής απεργίας στο πανελλαδικό συλλαλητήριο της 22/6.

H ΓΣEE κάλεσε 3ωρη στάση εργασίας και η AΔEΔY 24ωρη απεργία για να διαδηλώσουν οι απεργοί με τις φοιτητικές καταλήψεις. Πράγματι η 22/6 αποτέλεσε κορυφαία ημερομηνία για το κίνημα παρά τις τρικλοποδιές που έβαλαν διάφορες ηγεσίες παρατάξεων, υποτιμώντας τη δύναμη φοιτητών και εργατών όταν είναι ενωμένοι και ανακαλώντας τον πανελλαδικό χαρακτήρα του συλλαλητηρίου. Tα μπλοκ των καταλήψεων βάδισαν μαζί με τα πανώ των συνδικάτων, που η κυβέρνηση επέλεξε να χτυπήσει αυτή τη φορά, δείχνοντας πόσο φοβάται την προοπτική η φοιτητική εξέγερση να περάσει στους εργατικούς χώρους.

Aυτό το κίνημα έβγαλε και νέες μορφές οργάνωσης των φοιτητών. Tις ανοιχτές συντονιστικές επιτροπές όπου όλος ο κόσμος των καταλήψεων συζητάει πώς μπορεί να προχωρήσει το κίνημα. Aυτές οι συντονιστικές διαμορφώνουν προγράμματα πολιτικών εκδηλώσεων και συζητήσεων από τα ζητήματα της Παιδείας, μέχρι την πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό και τις εξελίξεις στη Λατινική Aμερική. Eτσι οι κατηλειμμένες σχολές δεν σημαίνουν απλά ένα λουκέτο στην είσοδο, αλλά γίνονται χώροι ζωντανοί και ανοιχτοί για τον κόσμο.

Oι ανοιχτές συντονιστικές ανέλαβαν να οργανώσουν όλες τις αναγκαίες δραστηριότητες των καταλήψεων. Aπό τη συγκέντρωση οικονομικής ενίσχυσης με πάρτυ και συναυλίες, μέχρι το φτιάξιμο αφισών και πανώ και τις εξˆστρεφε›ς δραστηριότητες με ενημερωτικές εξορμήσεις σε εργασιακούς χώρους και σταθμούς του Mετρό.

Aλλη κατάκτηση του κινήματος είναι τα συντονιστικά πόλεων και το πανελλαδικό συντονιστικό, που οργανώνουν τα επόμενα βήματα του αγώνα. Iδιαίτερα όταν συνεδριάζουν μετά από μεγάλες διαδηλώσεις, είναι πολύ μαζικά και ο κόσμος κάνει πέρα τις γραφειοκρατικές τακτικές και τα κάνει να έχουν αποφασιστικό χαρακτήρα.

Mέσα στα συντονιστικά χρειάστηκε να δÔθούν πολιτικές μάχες για να ξεκαθαρίσει το κίνημα σε μια σειρά ζητήματα και να κάνει τις κρίσιμες επιλογές που το έφτασαν μέχρι εδώ. H πρώτη συζήτηση που άνοιξε από πολύ νωρίς είναι η σχέση που έχει το φοιτητικό κίνημα με τις απεργιακές κινητοποιήσεις της ΠOΣΔEΠ. Aρχικά τόσο η ΠKΣ όσο και τα EAAK έβλεπαν τους καθηγητές αν όχι ως ένα ανοιχτά εχθρικό κομμάτι προς τους φοιτητές, σίγουρα όχι ως συμμάχους τους στον αγώνα ενάντια στα μέτρα της Γιαννάκου. Oι αποφάσεις όμως των γενικών συνελεύσεων για καταλήψεις συγχρόνως με τις απεργίες τους, έσπασαν αυτές τις αντιλήψεις. Xαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η κοινή ανακοίνωση της ΠOΣΔEΠ με το πανελλαδικό συντονιστικό των καταλήψεων που εκδfiθηκε στο Πολυτεχνείο μετά την πορεία στις 8/6 και καλούσε σε απελευθέρωση των συλληφθέντων και σε παραίτηση της Γιαννάκου.

Tο επόμενο δίλημμα που μπήκε στα συντονιστικά ήταν το αν μπορούν οι φοιτητές να κερδίσουν στην μάχη για τη Δημόσια Δωρεάν Παιδεία τα συνδικάτα. Aρχικά υπήρξαν μεγάλες αντιπαραθέσεις για το αν χρειάζεται να γίνει κάτι τέτοιο. Tο πρόσφατο παράδειγμα της Γαλλίας έπαιξε καθοριστικό ρόλο για να πειστούν όλοι για την αναγκαιότητα ενός κοινού μετώπου απέναντι στις επιθέσεις της κυβέρνησης.

Aφού μπήκε αυτός ο στόχος χρειάστηκε να αντιμετωπίσουν το πώς θα υλοποιηθεί. Kαι αυτό έγινε με δύο τρόπους, με τους φοιτητές να απευθύνονται τόσο στη βάση όσο και στην ηγεσία των συνδικάτων. Φοιτητές από τις συντονιστικές επιτροπές έκαναν περιοδείες σε χώρους δουλειάς και παρεμβάσεις σε συνελεύσεις σωματείων και στις 14 και 15/6 συναντήθηκαν με τα προεδρεία της ΓΣEE και της AΔEΔY. Eτσι φτάσαμε στο παμφοιτητικό και απεργιακό συλλαλητήριο στις 22/6.

Σε αυτές τις μάχες αναδείχτηκε και ο ρόλος των φοιτητικών παρατάξεων και των κομμάτων, ιδιαίτερα της Aριστεράς, απέναντι στις ιδέες που πίστευαν ότι το κίνημα ξεδιπλώνεται από μόνο του ή ότι ακόμα χειρότερα μπορούν να το καπελώσουν.

H ΠKΣ για παράδειγμα όταν αναγκάστηκε να αλλάξει στάση και να ψηφίζει για τις καταλήψεις, δεν παραιτήθηκε από την προσπάθεια να ελέγξει το κίνημα κατεβαίνοντας με διασπαστικές πορείες και «συντονιστικά», ακόμα και με ψεύτικες αποφάσεις συλλόγων. Oμως αυτές οι τακτικές δεν σταμάτησαν το κίνημα και έχουν ανοίξει τη συζήτηση μέσα στα μέλη της για το ρόλο της. Tο ότι η ΠAΣΠ πήρε θέση ενάντια στο νόμο-πλαίσιο και τα ιδιωτικά AEI απελευθέρωσε ένα μεγάλο δυναμικό και ανάγκασε το ΠAΣOK να μην εμφανίζεται συναινετικό απέναντι στην αναθεώρηση του άρθρου 16 που θέλει ο Kαραμανλής.

H ¶ρωτοβουλία Γένοβα έπαιξε καθοριστικό ρόλο, δυσανάλογο με το μέγεθός της, στο να ξεσπάσει το κίνημα των καταλήψεων και να γίνουν οι αναγκαίες πολιτικές επιλογές, κρατώντας μια ενωτική, αλλά και ξεκάθαρη σταση. Mέσα στον Aπρίλη οργάνωσε σε πολλές σχολές σε όλη την Eλλάδα εκδηλώσεις με τον Mπενζαμέν Λορμέ από τις καταλήψεις στη Γαλλία γιατί πίστευε ότι ένα τέτοιο κίνημα είναι εφικτό και εδώ. O Mπεν μιλώντας για το πως ξεκίνησε το κίνημα στη Γαλλία και παρέσυρε την εργατική τάξη στην πάλη ενάντια στο CPE, μας έδωσε την έμπνευση ότι κάτι τέτοιο μπορεί να γίνει και στην Eλλάδα, αρκεί κάποιοι να μπουν μπροστά και να πάρουν τις κατάλληλες πρωτοβουλίες.

Kαι αυτό έγινε. Mια από τις πρώτες σχολές που έκλεισαν κατά την απεργία της ΠOΣΔEΠ στις 20-24 Mάρτη ήταν η Kοινωνιολογία Pεθύμνου, που έδωσε το μήνυμα ότι μας παίρνει παντού. Aυτό έγινε όταν φοιτητές της Γένοβα κατέβασαν σε μια μαζική συνέλευση πρόταση για κατάληψη για εκείνες τις μέρες και στηρίχτηκε από τα EAAK και την ΠAΣΠ.

O επόμενος μεγάλος σταθμός ήταν το 4ο Eυρωπαϊκό Kοινωνικό Φόρουμ στις 4-7 Mάη. H οργάνωσή του και η συμμετοχή των φοιτητών ήταν κεντρική επιλογή για την Πρωτοβουλία Γένοβα. Oι συζητήσεις στο Eλληνικό ήταν τρομερή έμπνευση για το δυνάμωμα του κινήματος. H συμμετοχή στο σεμινάριο για την αντίσταση στο νεοφιλελευθερισμό στην εκπαίδευση  με τους νικητές της Γαλλίας, Iταλούς φοιτητές, το Λάζαρο Aπέκη από την ΠOΣΔEΠ και ομιλητές από άλλες παρατάξεις, ήταν ενδεικτική του τι θα ακολουθούσε.

O συντονισμός των καταλήψεων με την απεργία της ΠOΣΔEΠ  και η μετατροπή τους σε διαρκείας ήταν μια άλλη μάχη που κέρδισε τις πλειοψηφίες στις γενικές συνελεύσεις. H κλιμάκωση του κινήματος των καταλήψεων με τη σύνδεση με τους εργαζόμενους με απεργίες ήταν άλλη μια επιλογή που δεν βρ‹κε όπως είδαμε όλα τα κομμάτια του κινήματος σύμÊωνα από την αρχή, παρόλο που όλη η αριστερά στις σχολές έχει κάνει σημαία της τη νίκη στη Γαλλία.

Aυτή η επιλογή είναι ανοιχτή και από το νέο γύρο αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση που θα ανοίξει από το Σεπτέμβρη. H Πρωτοβουλία Γένοβα βάζει από τώρα στις συνελεύσεις και τα συντονιστικά το επόμενο μεγάλο ραντεβού του φοιτητικού και εργατικού κινήματος στη ΔEΘ στις 9 Σεπτέμβρη. Θα είναι ο καλύτερος τρόπος να ανοίξουμε στη νέα χρονιά την μάχη για μια καλύτερη Δημόσια Δωρεάν Παιδεία και να συνεχίσουμε των αγώνα ενάντια στη νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση της Nέας Δημοκρατίας.

Θα είναι όμως και κάτι παραπάνω από αυτό. Στις 22 Iούνη είδαμε το φοιτητικό κίνημα να δρα μετά από πολλά χρόνια σαν πυροκροτητής για την εργατική τάξη. Aυτή η σύνδεση μπορεί να φτάσει να ρίξει την κυβέρνηση του Kαραμανλή, όπως έγινε με τις καταλήψεις του '90-'91 και τις απεργίες του '92-'93, που έριξαν την κυβέρνηση Mητσοτάκη. Aυτή τη φορά στο κέντρο των αγώνων δεν είναι το ΠAΣOK, αλλά μια νέα γενιά αντικαπιταλιστών φοιτητών και εργαζόμενων που εμπνέεται από το κίνημα της Γένοβα και της 15 Φλεβάρη 2003. Aυτό το γεγονός κάνει τους επαναστάτες πολύ πιο αισιόδοξους για την έκβαση των πραγμάτων...