Συνέντευξη με τον Γκαέλ Μπρεμπάντ, φοιτητή στη Σορβόνη και ακτιβιστή της αντικαπιταλιστικής αριστεράς.

Πώς άρχισαν τα γεγονότα; Τι ρόλο παίξανε τα συνδικάτα, οι φοιτητές, οι “nuits debout”;

Για να καταλάβουμε το ξεκίνημα των κινητοποίησεων ενάντια στο νόμο για τα εργασιακά, χρειάζεται να αναλύσουμε την οργή αποκρυσταλλωμένη ενάντια στην κυβέρνηση Ολάντ-Βαλς εδώ και μήνες. Κοινωνικοί και πολιτικοί αγώνες βγαίνανε εδώ και καιρό. Έτσι, όταν άρχισαν να δημοσιεύονται τα πρώτα άρθρα του νομοσχεδίου, η νεολαία άρχισε να βγαίνει και να οργανώνεται. Οι συνδικαλιστικές ηγεσίες εμφανίστηκαν πολύ διαιρεμένες ανάμεσα σ’ αυτές που συνδέονται με την κυβέρνηση του Σοσιαλιστικού Κόμματος και που θέλανε τη διαπραγμάτευση, και αυτή που ήθελε τη συνολική απόσυρση του νόμου χωρίς όμως να καλεί σε απεργία. Τελικά συμφωνήσανε αρκετά αργοπορημένα. Η ημερομηνία της 9 Μάρτη βγήκε από μαχητικούς συνδικαλιστές και κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο, η νεολαία αρπάχτηκε από αυτή την ημερομηνία για να μπει στη μάχη στα πανεπιστήμια και λύκεια. 

Χάρη στην ενότητα των οργανώσεων της νεολαίας στην αρχή της κινητοποίησης, εκατοντάδες γενικές συνελεύσεις οργανώθηκαν στα πανεπιστήμια. Ο ρόλος αυτών των συνελεύσεων ήταν να συζητήσουν συγκεκριμένα την οργάνωση της μάχης: χρειάζεται περιφρούρηση για να μπλοκάρουν την πρόσβαση στα μαθήματα; Ποιες διεκδικήσεις ενάντια στην επισφάλεια; Πώς να συντονίσουμε τον αγώνα των φοιτητών σε εθνικό επίπεδο; Αλλά πολύ γρήγορα μπήκαν συνολικά πολιτικά ερωτήματα, από πού προέρχεται αυτός ο νεοφιλελεύθερος νόμος; Ποια η σύνδεση μεταξύ των αφεντικών και των μπάτσων που καταστέλλουν τη διαδήλωση και σπάνε τις καταλήψεις; Το κίνημα συνεχίζει εδώ και δυο μήνες παρόλο το τέλος των μαθημάτων και των εξετάσεων. Στην διάρκεια μιας τέτοιας περιόδου πολιτικοποίησης το φοιτητικό κίνημα διάλεξε μια στρατηγική για να νικήσει, αυτή της σύνδεσης με τις εργατικές απεργίες που μόλις άρχιζαν να κηρύξουν οι συνδικαλιστικές ηγεσίες. 

Η ιδέα μέσα στο φοιτητικό κίνημα για να βγει γενική απεργία εμπνεύστηκε στο μεγαλύτερο μέρος από τις αντικαπιταλιστικές οργανώσεις που στηρίχτηκαν στις πρόσφατες απεργίες στην Ελλάδα που γίνανε μετά την εφαρμογή του μνημονίου. Ενώ μέχρι τώρα μας κέρδιζε ένα αίσθημα ντροπής απέναντι στη λιτότητα που ζείτε στην Ελλάδα λόγω των πολιτικών επιλογών της κυβέρνησης μας, ήσασταν ένα παράδειγμα όσον αφορά τις στρατηγικές. Το άλλο στοιχείο έμπνευσης των αγώνων στο εξωτερικό είναι αυτό των καταλήψεων των πλατειών. Αυτό απλώθηκε με τις “ολονυκτίες”. Και από τις 31 Μάρτη αναπτύχθηκε σε δεκάδες πόλεις. 

Μπορούμε να συμπεράνουμε τρία πράγματα, την ανάγκη να επανακτήσουμε τους δημόσιους χώρους. Όπως τα εκατομμύρια των Αιγύπτιων που κατέβαιναν προς την Ταχρίρ παίρνοντας εκδίκηση από τη δικτατορία, οι απαγορεύσεις να διαδηλώνουμε και η αστυνομική βία έπειτα από την επιβολή της κατάστασης έκτακτης ανάγκης φέρανε τους ίδιους στόχους. Για παράδειγμα, μια διαδήλωση ξεκίνησε αυθόρμητα από την πλατεία της Δημοκρατίας κατά τις 11μμ προς το σπίτι του πρωθυπουργού λέγοντας ότι πάει για απεριτίφ στου Βαλς. Το δεύτερο στοιχείο που πρέπει να καταλάβουμε είναι ο αυθόρμητος χαρακτήρας αυτής της πρωτοβουλίας με την έννοια ότι συζητήθηκε χωρίς τις πολιτικές οργανώσεις που βρίσκονται στα αριστερά της κυβέρνησης. Δεν υπήρχε στην πραγματικότητα χαρακτήρας αντικομματικός, αλλά μάλλον η διάθεση να δρουν παρόλες τις δυσκολίες. 

Τέλος, αυτό το κίνημα δεν μπορεί να κατανοηθεί παρά μόνο σε ταξικές βάσεις. Το πρώτο βράδυ στις 31 Μάρτη, μετά τη γενική συνέλευση, προβλήθηκε στην πλατεία της Δημοκρατίας η ταινία “Ευχαριστώ αφεντικό”. Αυτή η ταινία προβάλλει μισθωτούς μιας επιχείρησης ειδών πολυτελείας που καταφέρνουν να πάρουν αποζημίωση ξεφτιλίζοντας την εργοδοσία. Αυτό το παράδειγμα δίνει εικόνα της κατανόησης του κόσμου ότι έχουν κοινό συμφέρον παρόλες τις διαφορετικές στρατηγικές. Οι στρατηγικές ήταν από τις πιο διαφορετικές, μερικοί θέλανε να οργανώσουν εναλλακτικό παζάρι βιολογικών προϊόντων, άλλοι επέμεναν στη σημασία να πολλαπλασιάσουμε τις δράσεις ενάντια στους δεσμούς της εργοδοσίας με τον κρατικό μηχανισμό, σε σύνδεση με τους εργαζόμενους και με τους μετανάστες. Έτσι στις 6 το πρωί συναντήθηκαν 150 άτομα για να πάνε σε ένα εργοστάσιο αυτοκινήτων για να μιλήσουν με τους 11.000 εργαζόμενους. 

Ο κόσμος οργανώθηκε πολύ περισσότερο ενάντια στον ίδιο τον καπιταλισμό, που επιβάλλει το νόμο για τα εργασιακά αλλά και τον πόλεμο και τον ρατσισμό, την εξαθλίωση και την ανεργία. Προσπαθήσαμε να διευρύνουμε την κατάληψη των πλατειών μέσα στις λαϊκές γειτονιές για να είμαστε πιο κοντά στους χώρους ζωής μιας εργατικής τάξης που υπομένει τριάντα χρόνια νεοφιλελευθερισμό. Η πλειοψηφία του κόσμου, αν έχει δουλειά, δουλεύει σε μικρές μονάδες παραγωγής. Η “ολονυκτία” γίνεται λοιπόν καθοριστικό εργαλείο για να συζητήσουν για τον αγώνα, όχι μόνο σε επίπεδο της επιχείρησης αλλά επίσης σε επίπεδο γειτονιάς.

Τέλος, την ώρα που μιλάμε, απεργίες πολλαπλασιάζονται σε πολλούς κλάδους. Το σύνολο των διυλιστηρίων είναι σε απεργία, αρχίζει να υπάρχει έλλειψη βενζίνης, οι απεργίες θα πολλαπλασιαστούν στις μεταφορές, στα λιμάνια, στα ταχυδρομεία, ακόμα και στα πυρηνικά εργοστάσια. Το κίνημα γενικεύεται και η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πολιτική κρίση άνευ προηγούμενου από τον πόλεμο της Αλγερίας και τη δεκαετία του ’50. Το καθοριστικό στοίχημα για μας πλέον είναι ο δρόμος, οι απεργίες και οι καταλήψεις να διώξουν την κυβέρνηση και παράλληλα να βοηθήσουν την αυτοοργάνωση των εργαζομένων και όλου του κόσμου. Δεν μπορούμε να πούμε ποιο θα είναι το μέλλον, έχει ανοίξει όμως ένας καινούργιος κύκλος αγώνων.

Η κρίση της κυβέρνησης Ολαντ – πώς έφτασε από την κατάσταση έκτακτης ανάγκης στη μαζική αντίσταση; Πόσο αυτό έχει σπάσει την ισλαμοφοβία και την προσπάθεια της κυβέρνησης να κερδίσει ψήφους και ανοχή από τη δεξιά και τους φασίστες;

Η κυβέρνηση του Ολάντ εκλέχτηκε με τις ψήφους της αριστεράς, απ’ αυτούς που ήθελαν να τελειώσουν με τη δεξιά χωρίς να πέσουν στα σκουλήκια του φασισμού που είναι το Εθνικό Μέτωπο και η οικογένεια Λεπέν. Όμως η κυβέρνηση δεν σταμάτησε να εφαρμόζει μια πολιτική υπέρ της εργοδοσίας, έχει απελάσει περισσότερους μετανάστες «χωρίς χαρτιά» απ’ ό, τι η κυβέρνηση Σαρκοζύ και προχώρησε σε στρατιωτικές επεμβάσεις στο Μαλί, στην Κεντρική Αφρική, στη Συρία. Συνεργάζεται με το Ισραήλ κα το στηρίζει στις επιθέσεις και στις σφαγές των Παλαιστίνιων. Χωρίς να καταφέρει να βρει λύση στην κρίση του καπιταλιστικού συστήματος λόγω της πολιτικής που άσκησε, αποκόπηκε από κάθε λαϊκή βάση. 

Αξιοποίησε την τρομοκρατική επίθεση στο Παρίσι για να επιβάλλει την κατάσταση έκτακτης ανάγκης και να εντείνει την καταστολή ενάντια στις διαμαρτυρίες. θέσπισε ένα κράτος πιο αντιδημοκρατικό από ποτέ, στην υπηρεσία του μεγάλου γαλλικού κεφαλαίου για να μπορέσει να ανταγωνιστεί τις ευρωπαϊκές οικονομίες και τις αναδυόμενες. Η δικαιολογία για μια τέτοια πολιτική έγινε με επιθέσεις ενάντια στους μουσουλμάνους και επιχειρήματα που ψάχνουν να βρουν έναν εξωτερικό εχθρό για να δικαιολογήσουν τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους αλλά και την σκληρή λιτότητα. 

Αυτό ήταν η τελευταία ευκαιρία για τον Ολάντ και τους υπουργούς του για να σώσει θεσμούς που δεν εκφράζουν πια κανέναν. Η αποχή στις εκλογές έχει φτάσει καμιά φορά στο 50%. Ο νόμος για τα εργασιακά ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και έδωσε τη δυνατότητα για μια απάντηση που μετατράπηκε σε συνολικό κίνημα. Η κυβέρνηση σήμερα δεν έχει πραγματική πλειοψηφία στη Βουλή, όμως βουλευτές του ΣΚ που διαφωνούν να καταψηφίσουν την κυβέρνηση. Αυτό θα σήμαινε το τέλος του Βαλς και των υπουργών. Μόνο η επιμονή των εργαζομένων και της νεολαίας στον αγώνα τους θα μπορέσει να τους τσακίσει.

Ευτυχώς σ’ αυτό το διάστημα δεν ακούμε τόσο πολύ τους ρατσιστές όλων των ειδών και το Εθνικό Μέτωπο. Οι φασίστες διώχτηκαν από την πλατεία της Δημοκρατίας, και οι εργαζόμενοι συμμετείχαν σε ομάδες αλληλεγγύης μαζί με τους μετανάστες. Όμως το Εθνικό Μέτωπο παραμένει ένας κίνδυνος. Την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση χρησιμοποιεί τη βία της αστυνομίας και το πέρασμα του νομοσχεδίου από τη Βουλή χωρίς ψήφο των βουλευτών, προκαλώντας την οργή εκατοντάδων χιλιάδων κόσμου που ζουν εδώ και τρεις μήνες εμπειρίες άμεσης δημοκρατίας, το Εθνικό Μέτωπο προσπαθεί να οργανώσει αντιπολίτευση με τους όρους του. Η αστυνομία οργάνωσε συγκέντρωση στην πλατεία της Δημοκρατίας, εκεί που γίνονται οι γενικές συνελεύσεις των “ολονυκτιών”, και αυτή η πρόκληση ήταν ευκαιρία για το Εθνικό Μέτωπο που έχει δύναμη στην αστυνομία.

Η κρίση που έφερε τη μείωση του εισοδήματος των μικρομεσαίων στρωμάτων και των αγροτών, η ανεργία εκατομμυρίων εργατών, η ρατσιστική πολιτική της κυβέρνησης ενάντια στους μετανάστες και μουσουλμάνους είναι στοιχεία που εξηγούν την άνοδο του Εθνικού Μετώπου που δεν δείχνει το πραγματικό του πρόσωπο. Με ένα εθνικιστικό πρόγραμμα που προσπαθεί να κερδίσει τους εργάτες ψηφοφόρους, το Εθνικό Μέτωπο ήταν το κόμμα που προσπάθησε να εκφράσει την οργή απέναντι στην κυβερνητική πολιτική. Η έλλειψη πρωτοβουλίας από την αριστερά εξηγεί επίσης τη δυναμική άνοδο του FN. Περισσότερο από ποτέ έχουμε ανάγκη από ένα μέτωπο σαν την ΚΕΕΡΦΑ που με κάθε απόπειρα του FN να έρθει να μοιράσει προκηρύξεις στις γειτονιές, στα πανεπιστήμια και στους χώρους δουλειάς, θα έχει τη δυνατότητα να τους διώξει ανοίγοντας αποφασιστική καμπάνια αλληλεγγύης στους μετανάστες, ενάντια στην Ευρώπη-Φρούριο και την ισλαμοφοβία. Είναι τελικά για μας η Ελλάδα ένα παράδειγμα για όλα.

Πόσο η αριστερά, παρά τις δυσκολίες και τα προβλήματα της, προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί μέσα σ’ αυτές τις συνθήκες;

Η άνοδος των αγώνων από τη δεκαετία του ’90 βοήθησε αρκετούς ακτιβιστές να συσσωρεύσουν εμπειρίες αγώνων. Η ρεφορμιστική αριστερά, και ιδιαίτερα το Κ.Κ., δεν κατάφερε να αξιοποιήσει την κατάσταση, και στις εκλογές τη δεκαετία του 2000 έβγαζε γύρω στο 3%, δηλαδή λιγότερο από τα κόμματα της επαναστατικής αριστεράς. Το Νέο Αντικαπιταλιστικό Κόμμα που δημιουργήθηκε το 2009 βοήθησε και κατάφερε να εκφράζει την ελπίδα για την ενότητα δεκάδων χιλιάδων κόσμου πάνω σε αντικαπιταλιστική βάση, έχοντας ξεκαθαρίσει και μια σειρά ζητήματα προγραμματικά και στρατηγικά. Αλλά έχει δυσκολίες στο να πάρει κινηματικές πρωτοβουλίες και αυτό εντείνει τις εσωτερικές διαφωνίες. Το βάρος της ήττας του κινήματος για το συνταξιοδοτικό, έχουν περιορίσει την επιρροή του και στρέψανε τον κόσμο προς το Μέτωπο της Αριστεράς (ΣΥΡΙΖΑ αλά γαλλικά), που είχε ως μοναδική στρατηγική εκλογικούς στόχους.

Το Μέτωπο της Αριστεράς δημιουργήθηκε το 2010 μετά από την ήττα του μαζικού κινήματος ενάντια στο νόμο για το συνταξιοδοτικό, συσπείρωσε διάφορες οργανώσεις της ριζοσπαστικής αριστεράς, από τις οποίες το Κομμουνιστικό Κόμμα. Προτείνοντας μόνο εκλογική προοπτική, είναι σήμερα διαιρεμένο και τα μέλη του που είχε κερδίσει στην καμπάνια του 2012, απογοητευμένοι.

Το στοίχημα είναι για μας πλέον κρίσιμο η πολιτική μας να στηρίζεται στις εμπειρίες των απεργιών και των καταλήψεων που βοηθάνε την αυτοοργάνωση. Παράλληλα συμμετέχουμε σε ενωτικές πρωτοβουλίες για να προωθήσουμε συγκρούσεις με την άρχουσα τάξη για όλα όσα προκαλεί ο καπιταλισμός, όπως τον ρατσισμό, τον πόλεμο, την καταπίεση, την οικολογική καταστροφή… Επιδιώκουμε να συνδεθούμε και να επηρεάσουμε τους εργατικούς αγώνες και να αναπτύξουμε ένα πρόγραμμα ρήξης με τον καπιταλισμό που να μπορεί να ενώνει τους αντικαπιταλιστές. Θα καταφέρουμε να κερδίσουμε κόσμο στην ανάγκη να κτίσουμε ένα αντικαπιταλιστικό κόμμα που παλεύει για την επαναστατική απελευθέρωση της κοινωνίας.

Στο επίπεδο των πρωτοβουλιών, σημαίνει συγκεκριμένα ότι το κόμμα δοκιμάζει μια κοινή πολιτική στο σύνολο της επικράτειας στοχεύοντας να είναι στο κίνημα μια δύναμη με πρόταση που προχωράει προς την πολιτική αυτονομία της τάξης. Πχ στις “ολονυκτίες” καταφέραμε να προχωρήσουμε σε μια εθνική ημερομηνία με δράσεις ενάντια στα αφεντικά παντού στη Γαλλία για να απαιτήσουμε το διαχωρισμό του MEDEF (γαλλικού ΣΕΒ) από το κράτος, συντονισμοί στους φοιτητές και στους σιδηροδρομικούς γίνανε κάτω από την επιρροή ακτιβιστών του ΝΡΑ.

Οι απεργίες βρίσκονται σε κρίσιμο σημείο, οι συνδικαλιστικές ηγεσίες δεν προχωράνε σε γενική απεργία αλλά περισσότερο ψάχνουν να οργανώνουν απεργίες σε στρατηγικούς κλάδους όπως οι συγκοινωνίες, τα λιμάνια και ο κλάδος της ενέργειας. Υπήρξαν παρόλαυτα προσπάθειες εργατικής αυτοοργάνωσης, πχ στους συντονισμούς των σιδηροδρομικών ή σε μια κατάληψη χωματερής στη διάρκεια της απεργίας των εργαζομένων στα απορριμματοφόρα που προσπαθούσαν να συντονιστούν με άλλους κλάδους. Είναι το αποτέλεσμα εργαζομένων που προσπάθησαν να ενεργήσουν οι ίδιοι. Ελπίζουμε παρόλαυτα σε ένα καινούργιο ξεκίνημα του κινήματος.

Οι δυνατότητες μιας σύγκρουσης φάνηκαν ξανά στη διαδήλωση της 14 Ιούνη που ήταν γιγαντιαία. Είναι η ημερομηνία που είχε τη μεγαλύτερη επιτυχία από την αρχή της κινητοποίησης και που δείχνει ότι η μαχητικότητα εξακολουθεί να υπάρχει. Η κυβέρνηση προτείνει συνάντηση με τη CGT. Αυτό δείχνει τη βαθειά κρίση της κυβέρνησης. Η ενεργοποίηση της κατάστασης έκτακτης ανάγκης απέκοψε αυτή την κυβέρνηση από τους δεσμούς της με τους συνδικαλιστές. Σήμερα το σύνολο της νεολαίας και των εργαζομένων συγκρούονται με την πολιτική της στο δρόμο, στην απεργία, στις δράσεις συμπαράστασης. Οι διαμαρτυρίες και οι κινητοποιήσεις έχουν μεγάλη απήχηση, ιδιαίτερα στη σύγκρουση με την καταστολή.

Τη μετάφραση έκανε η Τάνια Βρυζάκη