Η συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ πραγματοποίησε έναν αγώνα δρόμου για να ψηφίσει στην βουλή το 4ο Μνημόνιο και περηφανεύεται γι’αυτό. Πίσω από το success story του Τσίπρα βρίσκεται η ολοένα και πιο εμφανής προσκόλληση του ΣΥΡΙΖΑ στις νεοφιλελεύθερες πολιτικές της λιτότητας. Το ιδιαίτερα φιλόδοξο πρόγραμμα των αντιμεταρρυθμίσεων που επιδιώκει να εφαρμόσει η κυβέρνηση εμπεριέχει την επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων και ακόμα μεγαλύτερο άνοιγμα για το κεφάλαιο στις δημόσιες υπηρεσίες και αγαθά.

 

Στην υγεία η μείωση της δημόσιας δαπάνης στο πλαίσιο της «δημοσιονομικής προσαρμογής της οικονομίας» ώθησε μία μεγάλη μερίδα ασθενών στις Ιδιωτικές Κλινικές και Διαγνωστικά Κέντρα με αποτέλεσμα να αναπτύξουν τις δραστηριότητές τους και να εκτινάξουν τον τζίρο τους. Σύμφωνα με μελέτη του Ιδρύματος Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών1 (ΙΟΒΕ) την περίοδο 2010-2015 αύξηση 30% παρουσίασαν οι ιδιωτικές δαπάνες για την υγεία, καθώς τα νοικοκυριά υποχρεώθηκαν να καλύψουν από την τσέπη τους το κενό που άφησε πίσω της η μείωση της δημόσιας δαπάνης που στο ίδιο διάστημα άγγιξε το 13%.

 

Τον προσανατολισμό των πολιτικών που ενθαρρύνουν τους ιδιώτες να εισβάλλουν στον τομέα της υγείας ανέδειξε το διεθνές συνέδριο για τον Ιατρικό Τουρισμό που πραγματοποιήθηκε στην Ιθάκη στις 26 και 27 Μαΐου 2017. Το συνέδριο οργανώθηκε από την ΚΕΔΕ και τον Ιατρικό Σύλλογο Αθηνών σε συνεργασία με τον δήμο Ιθάκης με σκοπό να αναδείξει τον κρίσιμο ρόλο που υποτίθεται ότι μπορεί να παίξει ο Τουρισμός Υγείας σαν μοχλός ανάπτυξης της εθνικής οικονομίας και του ελληνικού τουρισμού. Δίπλα στον Παναγιώτη Κουρουμπλή, υπουργό Νησιωτικής Πολιτικής που εκπροσώπησε την κυβέρνηση, την Φώφη Γεννήματά και επιχειρηματίες του κλάδου, βρέθηκε ο Πατούλης για να προσδιορίσει τους λόγους για τους οποίους πρέπει να δοθούν κίνητρα από το κράτος για την ενίσχυση του ιατρικού τουρισμού. Είναι ωμή πρόκληση στα νησιά που υποφέρουν από ελλείψεις σε υποδομές στα Κέντρα Υγείας και σε ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό λόγω των περικοπών να πραγματοποιείται ένα συνέδριο που αναδεικνύει την υγεία ως εμπόρευμα με σκοπό την αφαίμαξη των δημόσιων ταμείων για τους επιχειρηματίες. Ο ιατρικός τουρισμός κινείται κυρίως στους τομείς της αιμοκάθαρσης, της πλαστικής-αισθητικής χειρουργικής, της εξωσωματικής και υποβοηθούμενης γονιμοποίησης και η διαμονή των ασθενών πραγματοποιείται σε πολυτελή ξενοδοχεία τεσσάρων και πέντε αστέρων.

 

Η μεγαλύτερη επιχείρηση στον κλάδο της ιδιωτικής υγείας, η Euromedica, όπου εργάζονται περισσότεροι από 2.500 εργαζόμενοι, αναπτύσσει τις δραστηριότητές της και σε αυτόν τον τομέα. Αυτό δεν μεταφράστηκε σε ανάλογη ανάπτυξη για τους εργαζόμενους. Σε πολλά από τα υποκαταστήματα και τις κλινικές τους οφείλονται δεδουλευμένα που ξεπερνάνε τους 6 μήνες. Η εταιρεία αναζητά για μήνες λύση στις κεφαλαιακές ανάγκες που προέκυψαν από το κλείσιμο της στρόφιγγας της χρηματοδότησης από τις τράπεζες. To ψαλίδισμα των κόκκινων επιχειρηματικών δανείων που βαρύνουν το τραπεζικό σύστημα ήταν βασικός όρος για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών. Το business plan που εφαρμόζει για την ώρα η διοίκηση της επιχείρησης περιορίζει τις περικοπές στο λειτουργικό κόστος, στους μισθούς δηλαδή των εργαζομένων. Αυτό δεν στάθηκε εμπόδιο για τον Σπύρο Κοτρώτσιο, Διευθύνοντα Σύμβουλο της Euromedica να βρεί μία θέση ανάμεσα στην αποστολή των επιχειρηματιών που συνόδευσαν τον Τσίπρα στην επίσκεψή του στο Πεκίνο και την πρωτοβουλία Enterprise Greece. Πρόεδρος της εταιρείας παραμένει ο Θωμάς Λιακουνάκος, ο οποίος πλέον κυκλοφορεί ελεύθερος με την καταβολή εγγύησης ενός εκατομμυρίου ευρώ, και αφού του αφαιρέθηκε το «ηλεκτρονικό βραχιολάκι». Ο Λιακουνάκος είναι κατηγορούμενος για υποθέσεις εξοπλιστικών προγραμμάτων.

 

Ένα άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα της «ανάπτυξης» που έφεραν στον κλάδο της υγείας οι μνημονιακές πολιτικές είναι η περίπτωση του ξεπουλήματος του Ερρίκος Ντυνάν. Ο Ανδρέας Μαρτίνης, πρώην πρόεδρος του ελληνικού Ερυθρού Σταυρού και του νοσηλευτηρίου, με την κατάθεση του στην Εξεταστική Επιτροπή για την Υγεία αποκάλυψε μία πλευρά της έκτασης του σκανδάλου. Ο Λοβέρδος τον οποίο χαρακτήρισε “λαίλαπα”, ο Άδωνις Γεωργιάδης και ο Βορίδης, όλοι μνημονιακοί Υπουργοί Υγείας εργάστηκαν με τον ίδιο σκοπό για τις κυβερνήσεις ΓΑΠ, Παπαδήμου και Σαμαρά, έτσι ώστε το νοσοκομείο να περάσει στα χέρια του Βγενόπουλου και της Τράπεζας Πειραιώς. Μετά τον εκπλειστηριασμό του νοσοκομείου το 2014 η τράπεζα Πειραιώς προχώρησε μέσω της εταιρείας ειδικού σκοπού «Ημιθέα Α.Ε.» στην εξαγορά του Ερρίκος Ντυνάν.

 

Το νοσηλευτήριο βρέθηκε στο χείλος της χρεωκοπίας με συσσωρευμένα χρέη 300 εκατομμύρια ευρώ, μεγάλο μέρος εκ των οποίων προς το προσωπικό ιατρικό και νοσηλευτικό (δεδουλευμένα 10 μηνών), προς ασφαλιστικά ταμεία ΙΚΑ και ΤΣΑΥ, προς την εφορία και την ΔΕΗ. Η ζημιά για το ελληνικό δημόσιο θα αγγίξει τα 22 εκατομμύρια ευρώ μόνο από τα κερασμένα νοσήλια σε δικαστικούς και πολιτικούς και από τις υπερκοστολογήσεις προμήθειας εξοπλισμού για το νοσοκομείο από την εταιρεία Hospitalia International.

 

Το βάθος και η έκταση της οικονομικής κρίσης άγγιξε τον κλάδο της Ιδιωτικής Υγείας με κλεισίματα και λουκέτα που έσπρωξαν εκατοντάδες εργαζόμενους στην ανεργία. Στις αρχές Ιούνη βάρεσε «κανόνι» η εταιρεία Stem Health Hellas, που συνεργαζόταν με τα ιδιωτικά μαιευτήρια Λητώ και Μητέρα του ομίλου Υγεία. Η εταιρεία δραστηριοποιούνταν στην συλλογή, επεξεργασία και φύλαξη βλαστοκυττάρων. Τα βλαστοκύτταρα αποκτούν όλο και σπουδαιότερο ρόλο τόσο στο επίπεδο της έρευνας όσο και την ιατρικής πράξης, για τη θεραπεία μεγάλης γκάμας ασθενειών, σε διαφορετικές ειδικότητες, όπως αιματολογία, χειρουργική, γεροντολογία, αναγεννητική ιατρική. Το γεγονός αυτό τα καθιστά περιζήτητα για τους επιχειρηματίες καθώς εκμεταλλεύονται την αναιμική χρηματοδότηση στον τομέα της δημόσιας έρευνας προκειμένου να δημιουργήσουν ένα νέο πεδίο κερδοφορίας. 

 

Όπως έγινε γνωστό η Stem Health ενημέρωσε τις οικογένειες που είχαν εμπιστευθεί τη φύλαξη των βλαστοκυττάρων για ενδεχόμενη αξιοποίηση στο μέλλον, ότι είναι ορατός ο κίνδυνος της άμεσης καταστροφής τους. Περισσότεροι από 30.000 γονείς εμπιστεύθηκαν το γενετικό υλικό των παιδιών τους στην Stem Health και το οποίο βρίσκεται σε χώρους του νοσηλευτηρίου Υγεία. Ο λόγος για τον οποίο η επιχείρηση χρεωκόπησε όπως διευκρίνισε με περίσσιο κυνισμό σε ανακοίνωσή της3 ήταν ότι δεν ήταν δυνατό να επιτευχθεί το προσδοκώμενο από τους μετόχους επίπεδο κέρδους λόγω του πολύ υψηλού ανταγωνισμού στην συγκεκριμένη αγορά.

 

Το κανόνι αυτό προστέθηκε σε αυτά της κλινικής Νέον Αθήναιον και Κυανούς Σταυρός στην Αθήνα. Οι εργοδότες έβαλαν λουκέτο στις κλινικές χωρίς καν να εξοφλήσουν τα οφειλόμενα δεδουλευμένα. Η επιμονή των εργαζομένων στο Νέον Αθήναιον που συνεχίζουν να βρίσκονται σε κινητοποιήσεις και μετά το κλείσιμο της κλινικής αποκάλυψε το μέγεθος του σκανδάλου. Η επιχείρηση δεν απέδωσε ασφαλιστικές εισφορές για ολόκληρο το 2016 ενώ είχε την δυνατότητα να εισπράττει από το ΕΤΑΑ χωρίς ασφαλιστική και φορολογική ενημερότητα!

 

 

Ο νεοφιλελεύθερος μύθος ότι η απελευθέρωση των αγορών από τα «δεσμά» του κράτους φέρνει την ανάπτυξη διαψεύδεται από την ίδια την εμπειρία των εργατών στις ιδιωτικοποιημένες υπηρεσίες που βιώνουν από πρώτο χέρι την εντατικοποίηση της εκμετάλλευσης. Ταυτόχρονα αναδεικνύονται τα όρια που υπάρχουν στον τομέα της διάλυσης του κράτους πρόνοιας. Όπως έγραφε ο Πάνος Γκαργκάνας πρίν λίγους μήνες2 σε αυτό το περιοδικό: “Οι νεοφιλελεύθερες κυβερνήσεις αυξάνουν τα βάρη πάνω στην εργατική οικογένεια (π.χ ακριβότερη νοσηλεία στον ιδιωτικό τομέα) αλλά δεν μπορούν να εξαφανίσουν τα κομμάτια της εργατικής τάξης που εργάζονται για την αναπαραγωγή της εργατικής δύναμης. Οι εκπαιδευτικοί, οι νοσηλευτές, οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα και τόσοι άλλοι κλάδοι παραμένουν ισχυρά τμήματα της σύγχρονης εργατικής τάξης σε πείσμα των νοσταλγών της Θάτσερ ή ακόμα και του Πινοτσέτ”. Τα ισχυρά αυτά τμήματα μπορούν να αναδείξουν και να υλοποιήσουν την κρατικοποίηση χωρίς αποζημίωση των υπηρεσιών και επιχειρήσεων που ιδιωτικοποιήθηκαν σαν αντίδοτο στην σπατάλη και την απάτη των ιδιωτικοποιήσεων, αλλά και σαν μέτρο για την ανακούφιση των αναγκών της εργατικής τάξης.

 

Η κλαδική απεργία που πραγματοποιήθηκε στην Ιδιωτική Υγεία στις 25 Απρίλη4 ένωσε όλα αυτά τα κομμάτια και ταυτόχρονα ανέδειξε το αίτημα για υπογραφή κλαδικής σύμβασης με αυξήσεις που να ικανοποιούν τις ανάγκες των εργαζομένων του κλάδου. Πλάι στους εργαζόμενους από τους μεγάλους ομίλους όπως το Ιατρικό Αθηνών, το Υγεία και το ΙΑΣΩ βρέθηκε η πρωτοβουλία εργαζομένων από το Νέον Αθήναιον και οι απολυμένοι συνδικαλιστές της Ευρωκλινικής που διεκδικούν την επαναπρόσληψή τους.

 

Το κριτήριο του κέρδους σε αγαθά όπως η υγεία γεννάει περιστατικά διαφθοράς, μίζες, σκάνδαλα και λουκέτα που εκβάλλουν και στην δημόσια υγεία. Η εφαρμογή της νεοφιλελεύθερης ατζέντας μεταφράζεται στην λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων με οικονομοτεχνικά κριτήρια, στο πάγωμα των προσλήψεων, στην ελαστικοποίηση των σχέσεων εργασίας μέσω της αξιολόγησης και του σχεδίου νόμου για την ρύθμιση του χρόνου εργασίας των νοσοκομειακών ιατρών.

 

Οι αγώνες που έχουν δώσει οι εργαζόμενοι στα δημόσια νοσοκομεία έχουν φέρει αποτελέσματα. Από τις απεργίες που απέτρεψαν τις απολύσεις των επικουρικών ιατρών, το μπλοκάρισμα της αξιολόγησης και τα μαζικά “Καραβάνια για τη σωτηρία του ΕΣΥ” που διεκδικούν μαζικές προσλήψεις. Επιπλέον η νίκη εγγραφής εργολαβικών σε μία σειρά σωματεία όπως και το ανοιχτό ζήτημα να φύγουν οι εργολάβοι από τα νοσοκομεία. Οι μάχες αυτές έπαιξαν ρόλο στην ριζοσπαστικοποίηση των εργαζόμενων στα νοσοκομεία, στα ιδεολογικά και τα πολιτικά προχωρήματα που έκαναν και είναι αναγκαίες εμπειρίες για τους συναδέλφους στην ιδιωτική υγεία.

 

Η απάντηση στα κλεισίματα και τα λουκέτα των ιδιωτικών κλινικών είναι η κρατικοποίηση και το πέρασμα τους στο Εθνικό Σύστημα Υγείας και η καμπάνια για την υλοποίηση αυτού του αιτήματος περνάει από εργαζόμενους στα δημόσια νοσοκομεία. Δεν υπάρχει άλλος ρεαλιστικός δρόμος για να πάρουν πίσω οι απολυμένοι τις δουλειές τους και να ενισχυθεί το ΕΣΥ σε κτίρια και ιατρο-τεχνολογικό εξοπλισμό, για να αντιστραφεί η πολιτική των ιδιωτικοποιήσεων και του παγώματος των προσλήψεων, για να τερματιστούν οι εκβιασμοί των επιχειρηματιών. Στα σκάνδαλα, στην σπατάλη και την λεηλασία των ασφαλιστικών ταμείων δεν μπορεί να βάλει τάξη καμία εξεταστική επιτροπή αλλά, μονάχα η δράση των ίδιων των εργατών.  

 

 

1. Παρατηρητήριο Οικονομικών της Υγείας Η Φαρμακευτική Αγορά στην Ελλάδα, Γεγονότα και στοιχεία 2015-2016 http://iobe.gr/docs /research/RES_05_A_15032017_REP_GR.pdf

 

2. Πάνος Γκαργκάνας Η πολλαπλή αποτυχία του νεοφιλελευθερισμού, Σοσιαλισμός Από τα Κάτω 117, Ιούλης Αύγουστος 2016, http://socialismfrombelow.gr/article.php?id=883

 

3. Επιστολή του προέδρου της Stem-Health Ν. Νικολαΐδη στην «Εφ.Συν.», Εφημερίδα των Συντακτών 06/06/2017, https://www.efsyn.gr/arthro/mpalaki-oi-goneis-gia-ta-vlastokyttara

 

4. Κώστας Πολύδωρος, 24ωρη Απεργία στην Ιδιωτική Υγεία, Εργατική Αλληλεγγύη 1272, 03-05-2017