Εξώφυλλο του τευχους 85
Η Λιβύη αποδεικνύεται η πιο αιματηρή από όλες τις επαναστατικές διαδικασίες που έχουν ανοίξει στη Βόρεια Αφρική και τη Μέση Ανατολή. Ο τρόπος που εγκατέλειψαν τους “θρόνους” τους ο Μπεν Αλί της Τυνησίας και ο Μουμπάρακ της Αιγύπτου ήταν καθαρό μήνυμα προς τον Καντάφι ότι δεν πρέπει να ελπίζει στους ιμπεριαλιστές συμμάχους του για να σωθεί.
Ο Μπερλουσκόνι μόλις πριν ένα μήνα δήλωνε ότι ο Καντάφι είναι φίλος του, ο Γιώργος Παπανδρέου τον περασμένο Ιούνη βρισκόταν στην Τρίπολη για μπίζνες και πετροδολάρια, ο Μπλερ ήταν ο άνθρωπος που έδωσε όλες του τις δυναμεις για να ξαναμπεί η Λιβύη πλήρως στην αγκαλιά της “διεθνούς κοινότητας”. Όμως όλοι τους τον εγκατέλειψαν όταν είδαν ότι η ζυγαριά γέρνει προς την άλλη μεριά. Έτσι το καθεστώς Καντάφι κατέφυγε στο λύση που δεν τόλμησαν ούτε ο Μπεν Αλί, ούτε ο Μουμπάρακ. Κλιμακώνει τη στρατιωτική βία κατά της επανάστασης, εκτιμώντας ότι ο μόνος τρόπος να περισώσει κομμάτι της εξουσίας του είναι να πνίξει στο αίμα ολόκληρη τη χώρα.
Οι ιμπεριαλιστές όμως έχουν ήδη κάνει ένα αναπάντεχο δώρο στον Καντάφι. Του δίνουν τη δυνατότητα να εμφανιστεί ως αντιμπεριαλιστής και “εχθρός της Δύσης”. Αν τα σχέδια για επέμβαση κατά του καθεστώτος προχωρήσουν, τόσο περισσότερο ο Καντάφι θα μπορέσει να αυξήσει αυτή τη ρητορική και να κρατηθεί στην καρέκλα του. Ολοι όσοι συμπαραστεκόμαστε στις επαναστάσεις που απλώνονται στον αραβικό κόσμο, έχουμε καθε λόγο να είμαστε εντελώς αντίθετοι σε οποιαδήποτε ξένη επέμβαση στη χώρα.
Πρώτα απ'όλα γιατί η ξένη επέμβαση κάθε άλλο παρά διαβεβαίωση για τη νίκη της επανάστασης δεν είναι. Η εμπειρία των “ανθρωπιστικών επεμβάσεων” είναι πολύ πικρή. Η επέμβαση στην Αϊτή το 1994 αντί για τη δημοκρατία δημιούργησε τις προϋποθέσεις για να υπάρχει σήμερα μια διαλυμένη χώρα που παλεύει με τη χολέρα. Το Κόσοβο κέρδισε την ανεξαρτησία του με τη βοήθεια των βομβαρδιστικών του ΝΑΤΟ, για να καταλήξει να κυβερνιέται από μια ομάδα μαφιόζων. Στο Ιράκ, η μεταπολεμική σταθεροποίηση σήμανε αιματηρές θρησκευτικές διαμάχες ανάμεσα σε Σουνίτες, Σιίτες και σχεδόν ολοκληρωτικό διωγμό των Χριστιανών από τη χώρα. Σε όλες τις περιπτώσεις, η ξένη επέμβαση αντί να επιταχύνει τις κοινωνικές διαδικασίες προκάλεσε επικίνδυνους διχασμούς. Στην περίπτωση της Λιβύης αυτά τα φαινόμενα μπορεί να είναι ακόμη πιο έντονα. Μια επέμβαση από έξω, κινδυνεύει να μετατρέψει μια κοινωνική επανάσταση σε εμφύλιο μεταξύ των διαφόρων τμημάτων της άρχουσας τάξης, για το ποιος θα εξασφαλίσει μεγαλύτερο έλεγχο στο πετρέλαιο και το αέριο ώστε αντίστοιχα να έχει και τις καλύτερες σχέσεις με τις ξένες δυνάμεις.
Δεν πρέπει να υποτιμάει κανείς τη δυνατότητα που έχει ο κόσμος να ανατρέψει το καθεστώς με τις δικές του δυνάμεις. Ο στρατός των ανταρτών είναι τόσο άπειρος που ένα σημαντικό μέρος των απωλειών του προέρχεται από αυτοτραυματισμούς από κακή χρήση των οπλικών συστημάτων. Το γεγονός ότι ένας τέτοιος στρατός έχει καταφέρει να απελευθερώσει τη μισή Λιβύη και να κρατάει στον έλεγχό του μεγάλα διυλιστήρια και πετρελαιοπηγές είναι απόδειξη για το ποια μεριά έχει τη δύναμη του κόσμου με τη μεριά της. Πολλοί από τους ενόπλους ήταν φαντάροι του κυβερνητικού στρατού που πέρασαν με την επανάσταση. Υπάρχει δυνατότητα αυτή η διαδικασία να βαθύνει και να οδηγήσει το καθεστώς σε ξαφνική κατάρρευση.
Προς το παρόν ο Καντάφι κρατάει στον έλεγχό του ένα μέρος των ενόπλων δυνάμεων, ένα μέρος της άρχουσας τάξης και ένα πολύ μικρό μέρος του πληθυσμού. Ο τρόπος που το καταφέρνει είναι μοιράζοντας αφειδώς κάποια από τα συσσωρευμένα χρήματα από τα έσοδα του πετρελαίου. Οι πληροφορίες κάνουν λόγο για 1000 δολάρια καθημερινά στους μισθοφόρους που τον υπερασπίζουν, αλλά εκτός από τους ξένους μισθοφόρους υπάρχει και ένα τμήμα του πληθυσμού που έχει να υπερασπίσει περιουσίες, υψηλούς μισθούς και μερίδιο από τον πλούτο.
Για να σπάσει τις δυνατότητες του καθεστώτος να μοιράζει υποσχέσεις και χρήμα, η επανάσταση χρειάζεται να βαθύνει. Δεν ξεχνάμε ότι τα πρώτα βήματα της σημερινής έκρηξης στη Λιβύη έγιναν από φτωχό κόσμο που άρχισε να κάνει κατάληψη σε εργατικές πολυκατοικίες τις οποίες οι τοπικές αρχές δεν παρέδιδαν στους δικαιούχους τους. Σε όλες τις επαρχίες της Λιβύης, οι εργάτες και οι αγρότες πρέπει να νιώσουν σίγουροι ότι η πτώση του Καντάφι θα σημάνει καλύτερη ζωή για όλους. Θα σημάνει μεγαλύτερη πρόσβαση σε γη, σε δουλειές και στον πλούτο της χώρας. Αν η πτώση του Καντάφι θα σημάνει ότι οι ξένες πολυεθνικές θα έχουν ακόμη μεγαλύτερο έλεγχο στο πετρέλαιο, γιατί να παίξουν οι άνθρωποι τη ζωή τους κορώνα-γράμματα;
Από μόνο του το γεγονός ότι εκτός από δηνάρια το καθεστώς μοιράζει και χιλιάδες δολάρια είναι δείγμα της υποκρισίας των ιμπεριαλιστών που απειλούν με επέμβαση. Ο Καντάφι βομβαρδίζει τον κόσμο με ευρωπαϊκά όπλα και εξαγοράζει με αμερικάνικα δολάρια. Την τελευταία δεκαετία είχε μετατρέψει τη Λιβύη σε βορειοαφρικανικό ελ-ντοράντο για τις ξένες επιχειρήσεις. Όπως έγραφε πανηγυρικά το περιοδικό Businessweek το 2007: “Οταν οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Ιράκ και ανέτρεψαν τον Σαντάμ Χουσεΐν, το 2003, ο Καντάφι έλυσε τους λογαριασμούς του με την Ουάσινγκτον και εγκατέλειψε τα προγράμματα όπλων μαζικής καταστροφής. Από τότε, οι ξένες πετρελαϊκές εταιρείες έχουν αρχίσει να συσσωρεύονται στη Λιβύη και η Τρίπολη έχει αρχίσει να αναζωογονεί την οικονομία. Ένα μεγάλο μέρος της προόδου οφείλεται σε μια ασυνήθιστη συνεργασία με έναν καθηγητή του Χάρβαρντ και γκουρού της ανταγωνιστικότητας που συμβουλεύει τους Λίβυους μέσω μιας Συμβουλευτικής Ομάδας”.
Τα πολεμικά πλοία έχουν ήδη αρχίσει να μαζεύονται στη Μεσόγειο. Η ελληνική κυβέρνηση διαρρέει στις εφημερίδες ότι δεν θέλει η Σούδα να γίνει βάση επιθετικών επιχειρήσεων, όμως στην πραγματικότητα έχει ξεκινήσει ήδη τα ψέματα. Το ελικοπτεροφόρο και αποβατικό Κίρσαρτζ – που συμμετείχε και στο βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας το 1999 – πέρασε από τη Σούδα όπου φορτώθηκε με επιπλέον 300 κομάντο. Έχουν διαλέξει ήδη το στρατηγείο της Λάρισας ως κέντρο ελέγχου ολόκληρης της επιχείρησης στη Λιβύη, ό,τι χαρακτήρα και να έχει αυτή. Οι βάσεις του Ακτίου, της Ανδραβίδας και του Άραξου είναι επίσης σε επιφυλακή για τις επιχειρήσεις.
Αν τα πράγματα κινηθούν έτσι, θα πρόκειται για την πιο βαθιά ελληνική εμπλοκή σε σχέση με όλες τις προηγούμενες ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις. Προς το παρόν, οι ιμπεριαλιστές έχουν να λύσουν τα δικά τους προβλήματα. Η Ρωσία και η Κίνα δεν δίνουν έγκριση για επέμβαση με τη σφραγίδα του ΟΗΕ, ενώ ΗΠΑ και Βρετανία έχουν να αντιμετωπίσουν και το φάντασμα του Μπους και του Μπλερ που τους καταδιώκει. Η πιθανότητα μέσα από ένα στραβοπάτημα να βρεθούν παγιδευμένες στη Λιβύη δεν ξεπερνιέται εύκολα. Ή για παράδειγμα η πιθανότητα να βρεθούν να χτυπάνε – εσκεμμένα ή όχι – τους μαχητές της Αντίστασης αντί για τις δυνάμεις του Καντάφι. Πολλοί αντικαθεστωτικοί δηλώνουν ανοιχτά ότι σε περίπτωση εισβολής θα στρέψουν κι αυτοί τα όπλα τους κατά των ιμπεριαλιστών. Ενα από τα σύμβολα των εξεγερμένων στη Βεγγάζη είναι ο Ουμάρ Μουχτάρ, ο ηγέτης της Αντίστασης κατά της ιταλικής κατοχής της χώρας. Οι Ιταλοί αρπαξαν τη Λιβύη στις αρχές της δεκαετίας του 1910 – στον ίδιο πόλεμο που άρπαξαν και τα Δωδεκάνησα – και παρέμειναν δύναμη κατοχής για πάνω από 35 χρόνια. Ο κόσμος δεν είναι διατεθειμένος να γυρίσει 100 χρόνια πίσω.
Κανείς δεν ξέρει που θα καταλήξουν τα παζάρια στον ΟΗΕ, στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ, ή αν τελικά το καθεστώς θα καταρρεύσει πριν προλάβουν να επέμβουν τα διεθνή γεράκια. Για όσο διάστημα ο Καντάφι επιμείνει να αμύνεται και να ισοπεδώνει περιοχές, μπορεί να υπάρξουν ακόμη και τμήματα των αντικαθεστωτικών που θα πάρουν πιο θετική στάση απέναντι στην ξένη επέμβαση. Αυτό σε τίποτα δεν πρέπει να επηρεάσει τα καθήκοντα που έχει το αντιπολεμικό κίνημα στην Ελλάδα και σε ολόκληρη την Ευρώπη. Να πούμε Όχι σε οποιαδήποτε επέμβαση στη Λιβύη, είτε αυτή έχει την έγκριση του ΟΗΕ, είτε όχι. Οι Επαναστάσεις στη Μέση Ανατολή συνεχίζουν, δυναμώνουν και απλώνονται. Δεν έχουν καμιά ανάγκη “βοήθειας” από υποκριτές και δολοφόνους.